Zwilazkowiec Alliancer, October 21, 1975

              Nr 84 ZWIĄZKOWIEC - wtorek 21 października 1975 r SłrS
Florian Śmieja Pożegnanie Anglii
Piszę ostatni odcinek o
Anglii gdzieś na Atlantyku
przy wtórze okrętowych mo-torów
biciu fal o statek i
szumie wody raz po raz zale-wającej
okienko kajuty Po-goda
jest nie nadzwyczajna
trochę mży deszcz a morze
jest niespokojne Ale nie
szkodzi gdyż w tym roku po-goda
w Anglii dopisała jak
rzadko kiedy Dzień w dzień
słońce i upały Zmęczyło to
trochę ludzi a słynne trawni-ki
angielskie straciły swą so-czystość
a potem nawet ko-lor
W niektórych miejscach
zupełnie znikły Dlatego kasz-tan
podarowany mi przez Ki-siela
"na reumatyzm" nie
miał szansy pokazać swych
ukrytych mocy bo w Hisz-panii
i w Anglii miał moż-nego
rywala w słońcu
W porównaniu z Anglią z
czasów wojny i pierwszych
dekad powojennych obraz
obecnie oglądany smuci 0-czywiś-cie
pozostał piękny ję-zyk
uprzejmość ludzka bo:
gate życie kulturalne uroki
krajobrazu i pomniki przesz-łości
Kolegia Cambridge i
Oxford zrobiły na mnie to sa-mo
wrażenie gigantycznego
monumentu ludzkiego ducha
który się poważa i kultury
cenionej jako najwyższe dob-ro
do którego człowiek aspi-ruje
W Stratfordzie geniusz
elżbietańskiej Anglii który
najuniwersalniej przemóyił
przez usta Barda z nad rzeki
Avon jest równie odczuwal-ny
jak moralne dążenie uwi-docznione
w nowej katedrze
w Coventry Zamczysko w
Windsor stępiło swoje ostrze:
przyjmuje bez szemrania tu-rystów
i toleruje hałasujące
samoloty
W Londynie ulice są bar-dziej
zaniedbane a tłum
mniej schludny Autobusy
kursują fatalnie mnożą się
wyczyny chuliganów wyko-rzystujących
wycieczki na
mecze aby podpiwszy sobie
demolować i niszczyć mienie
Impas polityczny i ekono-miczny
zastój wprowadziły
dziwną obojętność wobec lo-s- u
Choć widziałem ludzi du-nn- ie
zadzierających głowy
gdy przelatywał samolot
Concord chluba francusko-angielski- ej
techniki konstru-kcyjnej
Brytyjczycy na ogół
zgodzili się z tym że zostali
zepchnięci do roli kraju o ku-lejącej
gospodarce i słabych
perspektywach
Zajiaczyłem o Walię ale
Z okazji Międzynarodowego
Roku Kobiet przypomnijmy
chociaż kilka Polek które ode-grały
wielką rolę nie tylko w
Polsce
Wiele sławnych Polek wywo-dzi
się od Mieszka I — Piastów-n-e
jak: Adelajda była matką
króla Węgier który pod jej
wpływem wprowadził chrześci-jaństwo
w swoim kraju Rów-nież
sławna Piastówna święto-- '
sława — matka króla Danii -- i
Anglii Kanuta Wielkiego Ta
Piastówna która weszła w orbi-tę
świata Wikingów była długo
sławiona przez Skandynawów w
ich" pieśniach zwanych Sagami
Wiele jeszcze innych odgrywało
wybitną rolę polityczną w cią-gu
kilku stuleci jak np Ryksa
córka Bolesława Krzywoustego
żona króla Danii następnie
Szwecji Inna Piastówna także
o imieniu Ryksa została żoną
cesarza Hiszpanii po śmierci
jej męża nie tracąc tytułu ce-sarzowej
hiszpańskiej została
przez ponowne małżeństwa hra-biną
Prowansji i hrabiną Tulu-zy
Zasłynął po wszystkie- - czasy
ślub a następnie wesele u Wic-rzynk- a
w Krakowie jakie wy- -
prawił Kazimierz Wielki swej
wnuczce Elżbiecie wydając ją
za cesarza Niemiec i króla
Czech Karola V Odbył się
wówczas z okazji tego ślubu
zjazd monarchów Elżbieta zo-stała
koronowana na cesarzową
Niemiec przez [papieża Urbana
V w Rzymie
Od Długosza dowiadujemy
się o uroczej Żydówce Esterce
— Wielkiej miłości Kazimierza
Wielkiego Romans ten trwał
całe Jata a zakończyła go do- -
piero jej śmierć Prawdopo-dobnie'
ta ukochana ostatniego
z Piastów wywierała olbrzymi
wpływ na króla dzięki któremu
tak wiele" zdziałał
To właśnie -- Piastówny wpro-wadziły
tradycję staropolskiej
gościnności] ładu i wdzięku do-mu
polskiego!
Następnie cały rod (Jagiello-nów
iszczyciłjae swoimi kobie-tami
Z pierwszych należy 'wy-mienić
Jadwigę" (1374—1399):
królowa polska żona Władysła- -
wa Jagiełły Jako dziecko zarg- -
tylko przypadkiem gdyż
młodsza córka pojechała na
zuchowe kolonie nad granice
Walii Było to doświadczenie
bardzo budujące bo dziew-czynki
odegrały barwną in-scenizację
zaśpiewały i za-chwyciły
gości Bardzo szy-kowne
było to najmłodsze
pokolenie które na stoku pa-górka
pod lasem uwijało się
by wychować się po polsku
pomimo presji otoczenia
Starsi tymczasem doczeka-li
się otwarcia Polskiego Oś-rodka
Społeczno Kulturalne-go
w Londynie Dosłownie w
ostatnie dni roku ubiegłego
poświęcono dom który po-wstał
za późno ale może
sprawić że przez zogniskowa-nie
się polskiego życia kultu-ralnego
i towarzyskiego Po-lacy
w Anglii a przede
wszystkim w Londynie znaj-dę
zachętę do wzbogacenia
swego życia i pokazania An-glikom
a wreszcie do prze-kazania
domu następnym po-koleniom
szczególnie że
wkrótce przeniesie sie do
POSKU Biblioteka Polska
posiadająca bardzo cenny
księgozbiór Nie oznacza to
wcale że wszystko jest zała-twione
Ciągle 'brakuje pie-niędzy
a z każdym dniem ro-sną
koszty dokończenia
W tej sytuacji nie należy
rozpraszać publicznego gro-sza
i być może należałoby
ustalić jakąś hierarchię waż-ności
instytucji i celów bo
szśregi płacących przerzedza-ją
się Ta myśl nasunęła mi
się gdy oglądałem piękne
sale Instytutu Polskiego i Mu-zeum
im gen Sikorskiego w
Londynie Jest to skarbnica
pamiątek Polskich Sił Zbroj-nych
przechowywująca -- sztandary
i mieszcząca archiwum
najnowszej historii Polski i
zbiory cennych książek U-trzyma-nie
pięknej kamieni-cy
położonej w ekskluzyw-nej
dzielnicy dużo kosztuje
i nie wiedzieć jak długo In-stytut
się utrzyma
Bo na poparcie ludzi życz-liwych
liczą także gimnazja
polskie w Anglii a mianowi-cie
żeńskei SS Nazaretanek
wPitsford oraz 00 Marianów
w Fawley Court To ostatnie
odwiedziłem dwa razy Mieści
się ono w historycznym pa-łacyku
nad Tamizą niedaleko
słynnego z regat Henley Od
20 lat uczą się --tam chłopcy
których liczba urosła do 140
z gromadki 15 Dziś gimna-zjum
ma wszystkie klasy do
czona z wilhelmem austriac-kim
Po objęciu tronu węgier-skiego
przez starszą siostrę
Marię oraz wobec niechęci
szlachty polskiej do męża Ma-rii
Zygmupta Luksemburskie-go
Jadwiga została przeznaczo-na
przez matkę na tron polski
W 1384 przybyła do Polski i 16
paźdz została koronowana Po
zaślubieniu i koronacji Jagiełły
zachowała swoje prawa królew-skie
Wykształcona swoje klej-noty
przeznaczyła na renowację
Uniwersytetu Krakowskiego od
XIX w zwanego Jagiellońskim
Zachowało się o niej wiele le-gend
i podań Bezpotomna
śmierć Jadwigi osłabiła praw-ną
pozycjęsJagiełły jako króla
polskiego a 'sprawa następstwa
po nim została otwartą
Za sławną i piękną uchodziła
Barbara Radziwiłłówna (1520—
— 1551) kreowana w swoim
czasie na „najpiękniejszą nie-wiastę
obojga narodów" Poślu-biona
potajemnie w Wilnie
przez Zygmunta Augusta
Wbrew opozycji została korono-wana
na królową polską Zmar-ła'
młodo i bezpotomnie — wiel-ka
miłość króla Feliński napi-sał
o" niej dramat
Ponadto Ą Jagiellonka kró-lowa
polska od 1575 córka Zyg-munta
I i Bony żona Stefana
Batorego ostatnią" ze sławnej
dynastii Jagiellonów uroczyś-cie
obwołana „królem Polski"
Jej prochy spoczywają w kró-lewskiej
kaplicy Zygmuntów na
Wawelu -
W czasach następnych wiele
sławnych Polek wywodzi się nie
tylko z rodów królewskich lecz
i z różnych warstw społecznych
Na marginesie należy wspo-mnieć
iż z wielkiej urody sły-nęła
porwana w jasyr Laszka
imieniem Roxblana która dość
szybko awansowała do rangi
pierwszej i najbardziej ulubio-nej
żony sułtana Solimana
Dużo nadzwyczaj urodziwych
i wysoce inteligentnych kobiet
nosiło nazwisko" Potockich Sły-nęły
z piękności: hr7 Andrzejo-w-a
Potocka Anna z' Tyszkiewi-czów
Potocka NataliaVPotock£
Julia z Lubomirskich Potocka
Delfina Potocka — gwiazda sa
Kartki ze starego świata
skonałe laboratoria i sporo
uczniów nie Polaków Brytyj-skie
władze oświatowe zakład
uznały pochwalając jego za-łożenia
tj uczenie także ję-zyka
i kultury polskiej Ten
spory zastrzyk wychowanej
przez 00 Marianów młodzie-ży
winien być również ko-rzystny
dla emigracji
Szkoła posiada internat
obszerne tereny sportowe
śliczny drewniany kościółek
ufundowany przez ks Radzi-wiłła
Ma kolekcję białej bro-ni
polskiej- - w 'tym jedyny na
świecie kompletny koncerz
polski antyczne rzeźby i cen-ne
druki i manuskrypty mi
liczne listy królów polskich
Zgromadziło ponadto bogata
kolekcję literatury Powsta-nia
Styczniowego oraz pa-miątek
po Traugutcie po-mnożonych
przez późniejsze
dary jak np polowe ołtarzy-ki
różnych oddziałów wojsko-wych
i osobistych rzeczy za-bitego
w zajściach w Pozna-niu
w 1956 r trzynastoletnie-go
Romana Strzałkowskiego
Celów zasługujących na po-parcie
jest wiele I przy tych
wszystkich apelach wpadł
mi do ręki list pewnej orga-nizacji
z angielskiej prowin-cji
Zaczyna się nieźle: "Pra-gnęlibyśmy
pozostawić po so-bie
coś więcej niż tylko pot
pracy społecznej i mogiły po-rosłe
mchem zapomnienia"
A dalej: "Wierzymy że ta-kim
wizualnym symbolem
naszej pracy dla Polski zdol-nym
oprzeć się erozji czasu
i przetrwać przez ppkolenia
będzie nasz własny sztandar"
Potem idzie cennik: złoty
gwóźdź pamiątkowy — 5 fun-tów
niklowany — 3 Ludzie
moi toż to są autentyczne
teksty! Chciałoby się tym pa-nom
powiedzieć: każdy taki
gwóźdź złoty czy tylko niklo-wany
to gwóźdź do trumny
instytucji która jest stokroć
bardziej potrzebna od sztan-daru
który wnet pójdzie w
kąt Fundując sztandary mo-że
pogrzebiecie POSK i mu-zeum
i szkoły
Biblioteka Polska funkcjo-nuje
sprawnie i pęka w
szwach od nagromadzonych
materiałów Niemniej na nas
wszystkich ciąży obowiązek
by materiały te uzupełniać
szczególnie z terenów egzo-tycznych
Ponieważ księgi pa-miątkowe
i jubileuszowe dzi-wnym
trafem znajdują dro-gę
do zbiorów ważne będzie
dosyłanie rodeł mniej oficjal-nych
różnych chyłkiem wy
lonów europejskich słynna z u- -
rody i zainteresowań artystycz-nych
przyjaciółka i muza Cho-pina
i Krasińskiego Chopin na-pisał
do niej wiele listów o
które trwa spór
Słynna z urody i wysokiego
charakteru była Maria Walew-ska
— przyjaciółka cesarza Na-poleona
I F Skarbek który ją
widywał w Kiernozi pisze:
„Prześliczna! Wcielała typ uro-dy1
z obrazów Creuze'a Miała
cudowne oczy usta zęby
Również -- kobiety — dzielne
patriotki broniące ziemi ojczy-stej
Między innymi Emilia Pla-ter
— uczestniczka Powstania
Listopadowego Walczyła w od-dziale
partyzanckim na żmu-dzi
Zmarła z powodu wycień-czenia
trudami wojennymi A
Mickiewicz unieśmiertelnił ją w
wierszu: „śmierć Pułkownika"
Skończoną pięknością i uta-lentowaną
aktorką była Helena
Modrzejewska która nawet- - w
oczach M Kalergis (porówny-wanej
przez C Norwida do „cu-du
natury") — uchodziła za
ideał i „wspaniałą piękność" B
Prus pisał: „Modrzejewską bez
żadnej przesady zaliczyć można
do najpiękniejszych kobiet: po-sągowe
rysy prześliczne oczy
wspaniała i pełna wdzięku po-stawa"
Zaliczona nie tylko do
najpiękniejszych kobiet epoki
lecz i do największych aktorek
polskich Występowała w Kra-kowie
i Warszawie w 1876 e-migro- wała
do Kalifornii i grała
za granicą w j angielskim
Przez swe role szczególnie
Ofelii i JullFw sztukach szeks-pirowskich
rozsławiła imię Pol-ki
na całym świecie
W gronie nieprzeciętnie pięk-nych
aktorek postawić możemy
obok niej Wandę NaJęczówną
o której A Cudnowski pisze że
odznaczała się pięknością któ-ra
zakasałaby nawet miss Euro-py
a może i Miss Unwersum
Mało' znana Polka Katarzyna
Jaworska (1782—1862) miała
być tak bosko piękna że kiedy
wychodziła pewnego razu z Lu-wru
strażnik' wzdragał się
przed _ jej 'wypuszczeniem na
wolność w przekonaniu że ma
do czynieni- a- z ~ żywym posa
♦wMsifcCaitisJfcltmfl _
(29)
syłanych not listów' memo-randów
czy po prostu dono-sów
aby socjolog i historyk
polskiej emigracji mógł uj-rzeć
prawdziwe oblicze sytua-cji
znanych szeroko tylko z
oficjalnych chwalb
W dobrze zaopatrzonej
księgarni Orbis i równie 'bo-gatej
księgarni Veritasu
można spotkać duchy podob-ne
w poszukiwaniu książek
rzadkich albo najświeższych
Księgarzom mamy na emi-gracji
niesłychanie dużo do
zawdzięczenia i winniśmy ich
popierać jeżeli nie chcemy
by wyschły źródła polskiej
książki wśród nas
Przejezdnych można też
suotkać na imprezeach Zwią-zku
Pisarzy w moim przy-padku
spotkałem proL Ty-mona
Terleckiego z żoną To-l-a
Korian no i londyńczy-kó- w
jak poeta Bronisław
Przyłuski czy znakomity tłu-macz
"Iliady" prof Ignacy
Wieniewski W POSKu odby-wają
się co miesięczne
Czwartki przy winie i zaką-sce
a z artystycznym progra-mem
Wybrałem się na wrze
śniowy Niestety autor poe-zji
które figurowały w pro-gramie
Bolesław Taborski
zŁchorował Wysłuchaliśmy
więc jedynie śpiewu i kon-certu
na fortepianie
Zapamiętam też odwiedzi-ny
zasłużonych i powszech-nym
szacunkiem cieszących
dr Adama i Lidii Ciołkoszów
spotkanie Karola Zbyszew-skieg- o
szermującego nie-zmordowanie
w "Dzienniku
Polskim" który na krytyki
pod adresem swojego pisma
odpowiedział prosto: "To tak
jakby 'Właścicielowi szałasu
na przedmieściu który od-stępuje
klitkę w kącie czy-nić
wymówki że jego pomie-szczenie
nie jest na poziomie
Hiltona"
Ten luksusowy hotel był
kilka tygodni temu celem
nieznanych zamachowców
którzy podrzucili bombę Nie
wiem czy pomimo to odbę-dzie
się planowany polski bal
dożynkowy Ale to dla in-nych
Polaków niż ci wśród
których się obracałem
Z innych zasłużonych pla-cówek
nie sposób nie wymie-nić
M Grabowskiego które-go
galeria obchodzi 16 lat
istnienia Natomiast teatr
polski grając sztukę obcą nie
spełnia moim zdaniem (swo-jej
roli Rzadkie i skromne
możliwości polskich aktorów
na Zachodzie nie należy mar
giem Wenus który ożył i usiłu
je zbiec
Znakomita aktorka M Ćwik-lińska
sławna do końca życia
grała w teatrze filmie i ope-retce
Stworzyła wiele wybit-nych
kreacji Mistrzyni dialogu
popularnie nazywana „Panią
Miecią"
Wielką i odrębną rolę zajęła
Pola Negri (A Chałupiec) ak-torka
amerykańska polskiego
pochodzenia Wsławiła się jako
mistrzyni filmu niemego
Również Hanka Ordonówna
(Maria Anna z Pietruszyńskich
Tyszkiewiczowa) aktorka i pio-senkarka
popularna gwiazda
lat 30-tyc- h przebój „Miłość ci
wszystko wybaczy" Jej filmy:
Niewolnica miłości Szpieg w
masce Parada Warszawy W
1942 udała się jako opiekunka
dzieci polskich z Drugim Kor-pusem
Polskim na Bliski
Wschód Zmarła 2K1950 w
Bejrucie
Ponadto Olga Boznańska —
wybitna malarka przedstawi-cielka
polskiego impresjonali-zm- u
od 1898 stale w Paryżu
świetna portrecistka i martwe
natury Na wystawach malar-stwa
światowego otrzymywała
najwyższe odznaczenia i nagro-dy
Złoty medal otrzymała za
Portret Paula Nauena
Matka polska zrodziła wielką
uczoną --Marię Skłodowską-Cu-ri- e
pracująca we Francji wraz
mężem odkryła nowe pierwiast-ki
polon i rad Profesorka Sor-bony
Dwukrotna laureatka No-bla
W życiu osobistym bardzo
skromna Z jej inicjatywy zbu-dowano
Instytut Rakowy w
Warszawie W 1932 wzięła u-dzi- ał
w otwarciu Instytutu o-fiaru- jąc
1 gram radu zakupio-ny
z funduszów uzyskanych ze
zbiórek pieniężnych Zmarła w
1934 wskutek anemii złośliwej
Oddała sWe życie przedłużając
go innym
Także w-- literaturze polskiej
zapisało się złotymi -- zgłoskami
wiele słynnych poetek i pisa-rek
Wielostronną działalność lite-racką
reprezentuje M Konopni-cka
nie tylko w kraju ale i' za
Z rejestru sławnych Polek
notrawić na różne "Wielkie
szlemy" i inne trywialne ko-medyjki
które nie mogą za-stąpić
polskiego programu
Aczkolwiek od czasu do
czasu idzie w Londynie pol-ski
film dziwi mnie że nie
ma kina które tylko polskie
filmy by wyświetlało bo ob-sługując
widownię polską
mogłoby także przyczynić się
do popularyzacji celniejszych
osiągnięć polskiej kinemato-grafii
W Instytucie Polskim i
Muzeum im gen Sikorskie-go
mówiłem do Towarzystwa
Historycznego o Sobieskim
w teatrze hiszpańskim Pre-zes
J Garliński natomiast u-rząd- ził
mi spotkanie w gro-nie
pisarzy i sympatyków na
temat życia kulturalnego w
Kanadzie Możecie się sami
domyślić co mówiłem bo
mówiłem prawdę Ze jeszcze
w Toronto niekiedy czasem
w Montrealu i Ottawie A po-za
tym raczej niewiele ban-kiety
akademie i pokazy
mody Na co kogo stać I że
potrzebujemy pomocy żeby
nas wszystkich apatia nie o-garn- ęła
i nie powstała kul-turalna
pustynia
Przyjemnie porozmawiałem
z Grażyną Nowak na temat
podobieństwa zachowania się
ziomków pod różnymi nieba-mi
Bardzo też byłem zbudo-wany
rozmową z probosz-czem
na Ealingu Z małej
grupy w ciągu dziesięciu lat
zbudował on parafię prężną
i ma przepełniony kościół na
kilku mszach Spytałem z
ciekawości czy drukuje rocz-ne
wykazy parafian i ich
wpłat Obruszył się że to był-by
szantaż A więc innych
metod używa które sprawiły
że Ealing kwitnie Ponoć pod-stawą
sukcesu jest mądra
współpraca proboszcza z inte-ligencją
stanowiącą przeważ-ną
cześć parafian Tylko za-zdrościć
Więc płynę z powrotem
Rodzinę wysłałem naprzód
samolotem sam załadowałem
się z samochodem i bagażem
na statek Potrzebuję tych
kilku dni na morzu bo skoń-czyła
się wędrówka i trzeba
przestawić się ze Starego
świata na Nowy Pomaga mi
w tym lektura Wańkowicza
Pisze on: "Przyjadę do nie-których
z was w tym roku
jak i w tamtymPotem bę-dziecie
czytali o sobie i ro-ześmieje- cie
się Potem przyj-dą
do was nieproszeni stróże
waszej czci i poczną tłuma-czyć
że stała się Nwam hań-ba"
Jakże ten Wańkovicz znał
swoich rodaków! Biorę więc
sobie do serca inne jego
ostrzeżenie: "Kochani przy-gotujcie
się na kundlizm"
(Koniec cyklu)
granicą (Niemcy Francja
Szwajcaria Włochy) utrzymu-jąc
ścisłą łączność z prasą i wy-dawnictwami
we wszystkich za-borac- h
i z polskim organizacja-mi
społeczno oświatowymi w
kraju i na emigracji Była wy-raziciel- ką
ideałów demokraty-cznych
i patriotycznych Cykle
pieśni ludowych: Z łąk i pól
wiersz „Rota" znany poemat
„Pan Balcer w Brazylii" oraz
wychowawcze bajki dla dzieci
„O krasnoludkach i sierotce
Marysi" — pozostaną niezapo-mniane
Maria Dąbrowska zapewniła
sobie wybitne miejsce we
współczesnej literaturze pol-skiej
poprzez wielki cykl epi-cki
„Noce i dnie" uznany za ar-cydzieło
realistycznej prozy po-wieściowej
(1932—34) Ukazuje
na przestrzeni życia trzech po-koleń
w przekroju powszechnej
egzystencji głównych postaci
powieściowych — przemiany hi-storyczne
jakie dokonały się
1864 —1914 na ziemiach pol-skich
i związane były z proce-sem
deklasacji ziemiaństwa
oraz powstawania środowiska
inteligencji zawodowej i nowo-czesnego
ziemiaństwa v
' 'Podobną twórczość reprezen-tuj- e
E Orzeszkowa (Nad Nieme-nem)
— głosi hasło solidaryzmu
miedzy szlachtą i ludem jako
podstawowej siły rozwoju życia
narodowego Utopijne podanie
o Janie i Cecylii — twórcach
idealnego społeczeństwa — bo:
haterów pracy i wzruszający
symbol powstańczej mogiły
stanowią ideową syntezę powie-ści'
i wyraz wiary Orzeszkowej
w życie
Aktywne związanie się z ży-ciem
t społeczeństwa i odczuwa-nie
aktualnych potrzeb czytają-cego
ogółu przyniosło jej dużą
popularność zarówno w kraju
jak i za granicą
Możnaby jeszcze wiele pisać
o sławnych Polkach — mat-kach
żonach i córkach które'
nie przeszły wprawdzie do his-torii
lecz spełniając swe posłan-nictwo
przyczyniły się do odzy-skania
niepodległości i rozwoju
Ojczyzny ij
'Dane historyczne zebrała:
— KrStmklewicz
1
Beatyfikacja założyciela
Zgromadzenia OO
W niedzielę 19 bm odbyła syjnym dla Oblatów była Ka-się'
w Rzymie podniosła uro- - nada
czjstość beatyfikacji o Euge- - Pierwsi misjonarze w skła-niusz- a
Mazenod założyciela 'dzie 4 ojców i 2 braci wyru-Zgromadzen- ia 00 Oblatów sz li do Kanady w 1841 r Dzi-Urodz- ił
się on i żył w czasach siaj pracuje w tym kraju
niesłychanych kontrastów i 1730 Oblatów różnych naro-bur- z
Na tle tych gValtow- - dowości Dobrze znani są rów-nych
zmian ustrojów o-spo- le- nież Oblaci polscy zatrudnię-cznyc- li
patencjał możHwości ni w regularnym duszpaster-Eugeniusz- a
w raz z jego stop- - stwie etnicznym o zasięgu
niowym rozwojem wewnętrz- - tak wielkim jak cała Kanada
nym i wcieleniem w życie Poza nimi kilku polskich Ob-ideałó- w
chrześcijańskich tym latów pracuje również wśród
lepiej się zarysował i uwypu- - Eskimosów z ojcem Mokwą
klił żł dla Bcga dla Kościo- - na czele Spośród 00 Obla-ła
i dla ludzi łów rekrutuje się bardzo
Dla założonego przez siebie wielu biskupów kanadyjskich
Zgromadzenia Zakonnego wy- - W tej chwili episkopat kana- -
brał hasło: „Ubogim głosić dyjski składa się między in- -
laIb :4ffc
WnRit''i ' KsjHi%:'
Bł Eugeniusz
Ewangelię posłał-mni- e Pan"
Krótko po otrzymaniu świę-ceń
kapłańskich usilnie pro-sił
swego biskupa aby go nie
przydzielił do żadnej parafii
Chciał wyłącznie poświęcić
się głoszeniu słowa bożego
jako misjonarz ludowy z
uwzględnieniem "na pierw-szym
miejscu najuboższych i
najbardziej zaniedbanych lu-dzi
zamieszkujących peryfe-rie
miasta Aix oraz wioski
rozsiane dookoła Rewolucja
francuska wycisnęła na naro-dzi
antychrześcijańskie pięt-no
Cesarz Napoleon był zde-cydowanym
i otwartym wro-giem
Kościoła Mężowie sta-nu
zasiadający w ówczesnych
rządach nie taili swojej wro-gości
względem Stolicy Apo-stolskiej
i Papieża Dążyli do
oderwania kleru i wiernych
od Rzymu Częściowo im się
to nawet udało Wieś i oby-watele
najniższych warstw
społecznych byli najbardziej
zdezorientowani Nie wiedzie-li
za' kim się opowiedzieć
Stąd też najwięcej ludzi od-padło
od wiary z tej właśnie
klasy ludności Nie było komu
się nimi zająć Pod względem
religijnym byli zupełnie za-niedbani
Zabrakło powołań
do stanu kapłańskiego Pozo-stała
garstka księży nie do-kładała
się do pracy O bied-ną
ludność nie troszczyli się
w ogóle Wielu z nich stało w
opozycji do Papieża Nie liczy-li
się z autorytetem Stolicy
Apostolskiej Wcale nie ukry-wali
swoich antypapieskich
tendencji Gdy chodzi o życie
towarzyskie szukali je w tak
zwanych „lepszych sferach"
Eugeniusz Mazenod syn
arystokraty pokochał ubo-gich
i poświęcił im wszystko
Poszedł za głosem i przykła-dem
swego Wielkiego i Jedy-nego
Mistrza Jezusa Chrystu-sa
Został sługą ubogich Pole
pracy było ogromne Sam nie
móg całej pracy podołać W
1816 roku założył w tym'celu
„Misyjne Stowarzyszenie Ka-płanów
Prowancji" Składało
się z księży diecezjalnych 10
lat później ojciec Eugeniusz
przedstawił do zatwierdzenia
papieżowi Leonowi XII swoje
konstytucje i reguły
O Eugeniusz był przez dłu-gie
lata równocześnie genera-łem
swego Zgromadzenia i bi-skupem
ordynariuszem diece-zji
marsylijskiej Jako Oblat
zupełnie oddał się posłudze
kapłańskiej na rzecz ubogich
i --„małych" Tego samego żą-dał
również od swoich współ-braci
Oblatów W tym kierun-ku
wychowywał i urabiał ich
Jako biskup okazał'1 się wiel-kim
pomiędzy wielkimi
W 1840 roku Zgromadze-nie
Maryi Niepokalanej liczy-ło
tylko 40 ojców i 4 braci
Dzisiaj liczbaxOblatów waha
się w granicach 7000 Pracu-ją
na wszystkich kontynen-tach
świata i we wszystkich
krajach Europy nie wyłącza-jąc
ZSRR Ojcowie Oblaci od--
dali ogromne usługi Kościołom
wi na polu misji zagranicz-nych
Pierwszym krajem mi- -
de Mazenod
nymi z 2 arcybiskupów i 13
biskupów oblackich Historia
Kościoła Katolickiego w Ka-nadzie
jest nie do pomyśle-nia
bez 00 Oblatów Naj-większe
zasługi w misjonowa-ni- u
zachodniej i północno-zachodni- ej
Kanady mają bez-sprzecznie
Oblaci
Jeden z Oblatów o Grol-Me- r
dotarł do Koła Polarnego
jeszcze za życia Ojca Założy-ciela
Spośród pierwszych mi-sjonarzy
oblackich aż 15 zo-stało
biskupami pionierami
Dzikiego Zachodu sięgające-go
od Wielkiego Jeziora do
Oceanu Spokojnego od gra-nicy
Stanów Zjednoczonych
do Koła Polarnego
Pierwszy arcybiskup diece-zji
St Boniface był Oblatem
pierwszy arcybiskup Edmon-ton- u
był Oblatem pierwsi
wikariusze apostolscy Atha-bask- i
Yukonu i północnej
Kolumbii Brytyjskiej byli Ob-latami
pierwsi biskupi Prince
Albert i New Westminster
również byli Oblatami
W 1845 r pracowało na
tym olbrzymim terenie 6
księży i jeden biskup 50 lat
później liczba biskupów wzro-sła
do 6 a księży do 400 Ob
fni a I
V I
GRZECZNOŚĆ
NIE POPŁACA
Zamiast wypisywać manda-ty
— uprzejmie przypominał
kierowcom aby jechali wol-niej
podróżnym przenosił
walizki niańczył dzieci u-śmiec- hał
się bez przerwy Ta-kie
zarzuty wysunięto pod ad-resem
jednego z dwóch poli-cjantów
obsługujących ma-leńką
miejscowość Bodmin w
Kornwalii zwalniając go z
pracy Podjęcie tej decyzji
przypieczętował jakt iż ów
dobry policjant w przeciągu
6 tygodni wypisał zaledwie
jeden mandat Zwolniony za-powiedział
że mimo wszyst-ko
nie zmieni swego charak-teru
POŻYTECZNA ROŚLINA
Trzej uczeni Uniwersytetu
Wisconsin zastosowali sitowie
do czyszczenia wody z kana-łów
miejskich i otrzymali zu-pełnie
zadawalające wyniki
Sitowie otzyściło wodę w 90
procentach z bakterii i w ta-kim
samym stosunku wpro-wadziło
tlen do wody a tym
samym zabiło przykry jej o-d- ór
Poza tym usunęło w2&
procentach fosfor Sitowie w
wodzie kanalizacyjne) bardzo
szybko " rośnie tak że trzeba
je ścinać- - trzy razy w ciągu
roku '
POMYŁKA
Przed kasjerem pewnego
banku w Marsylii stanął czło-wiek
z czarną chustką na
twarzy Naturalnie w banku
Oblatów
sługiwali 150000 wiernych w
420 kościołach i 150 szkołach
Na tych terenach 00 Oblaci
zaczęli pracę duszpasterską i
oświatowo-kulturaln- ą od pod-staw
Co pierwsi Oblaci zasia-li
we zach cierpieniach upa-le
i mrozie w lasach na rze-kach
i preriach na grzbietach
końskich i wozach ciągnio-nych
przez woły z tego my
dzisiaj korzystamy Pionie-rom
oblackim zachodu należy
się cześć i pamięć
George Dały napisał w 1912
roku następujące słowa: „Co
za podziw i co za wdzięczność
winniśmy misjonarzom oblac-kim
którzy razem z koczują-cymi
dziećmi prerii żyli i
umierali którzy egień wiary
podtrzymywali od Czerwonej
Rzeki aż do brzegów Pacyfi-ku
od brzegów rzek Missouri
i Missisipi aż do pól lodowych
Arktjlki Ich bohaterskie ży-cie
rzuca potężne i jasne sno-py
światła na szary i nieuro-dzajny
krajobraz znany nam
dzisiaj pod nazwą „Terytoria
Północno - Zachodnie' Tym
szlachetnym pionierom krzy-ża
tym apostolskim bisku-pom
i kapłanom owych cza-sów
Kościół Katolicki w Ka-nadzie
zawsze pozostanie zo-bowiązany
Ich świątobliwe
życie na zawsze błyszczeć bę-dzie
na kartach historii Kana-dy
Turyści zachodu z wdzię-cznością
szeptają ich nazwi-ska
a dzieci na preriach bło-gosławią
ich pamięć nad wy-gasającymi
ogniskami w po-bliżu
swoich obozowisk" ~
Papież Pius XI kilka razy
nazwał Ojców Oblatów: „Spe-cjalistami
od trudnych mi-sji"
De razy przypisano im
ten tytuł tyle razy odzwier
ciedlali w swojej pracy ducha
swojego założyciela Eugeniu-sza
de Mazenod
Józef Ratziger powiedział:
„Święci zawsze byli ludźmi
którzy urabiali przyszłość Ko- -'
ścioła i terowali otiu drogę
Różnią się od reszty ludzi
tym że głębiej przeżywają
sens życia Wzrok człowieka
sięga tak daleko jak daleko
sięga jego miłość i jego cier-- '
pienie"'
Ojciec de Mazenod kochał
Boga i ludzi Jeżeli nieraz na-rażał
się ludziom to dlatego'
bo nie chciaj narazić się Bo-gu
Stolica Apostolska wy-dawszy
orzeczenie o beatyfi-kacji
ojca Eugeniusza de Ma-zenod
założyciela Zgromadze-nia
Oblatów Maryi Niepoka-lanej
ikierowała się na pierw-szym
miejscu nie tyle jego
żywiołowym ogniem tempera-mentu
który stopniowo za-mieniał
w łagodny żar ile je-go
łaską która coraz jaśniej
przyświecała przez jego do-brotliwe
serce i coraz bar-dziej
go przebóstwiała Ciesz-my
się i dzięki składajmy Bo-gu
za łaskę beatyfikacji ojca
Eugeniusza
Ks R Kosian OMI
powstał popłoch: włączono
system alarmowy i w kilka
minut później 6 uzbrojonych
po zęby policjantów zatrzy-mało
domniemanego przestę-pcę
Okazał się nim całkiem
niewinny interesant który
zasłonił sobie twarz chustką
bo bolały go zęby
"ELIKSIR ŻYCIA'
Paryski Instytut im Pas-teura
poświęcił wiele uwagi
w swych publikacjach spra-wie
i długowieczności Bułga-rów
'Według badań przepro-wadzonych
przez ten Insty-tut
Bułgaria zajmuje pierw-sze
miejsce wśród 35 krajów
pod względem ilości ludzi
którzy przekroczyli setny rok
życia
Już kiedyś interesował się
tym znany biolog Mieczni-ków
który zwrócił szczegól-ną
uwagę na sposób odżywia-nia
się Bułgarów Jedzą oni
mianowicie dużo zsiadłego
mleka poza tym'w ich menu
wchodzą potrawy z ziemnia-ków
i fasoli mięso pieczone
na ruszcie przyprawy takie
jak mięta i papryka
Jak wynikasz badań uczo-nych
starożytni Trakowie za-mieszkujący
częściowo teren
współczesnej 'Bułgarii uwa-żali
'zsiadłe mleko' za "eliksir
życia" Zakwaszali oni w śpe
cjalny sposób owcze mleko w
workach z jagnięcych skór i
stosowali je później nie tyl
ko jako środek odżyycm lecz
także przy- - oparźeniacn i róż-neg- o
rodzaju schorzeniach
WAŻNE &
-- I NIEWAŻNE Z3--
1