Zwilazkowiec Alliancer, March 28, 1975

              STR 14
fif O"
W
aa
T- -
a
i
w
w
Cs3
ra
i!
V
fl
m
'J
3X
yczenia z
VVV''S'''SSS4t'SSSSSSS'''SSS
WESOŁYCH ŚW1 T WIELKANOCNYCH ŻYCZY
PLUMMERS DRUG STORĘ
Dobre miejsce do zakupów drogeryjnych
65 Walron St Port Hopc Ont
Tel 885-215- 5
VVVVVVVVVV%V-VVVV- V
WESOŁEGO ALLELUJA
wszystkim swoim Klientom i całej Polonii
przesyła
JOICE SWEANOR APPLIANCES
LIMITED
Wielki wybór sprzętu domowego
26 Ontario St Port Hope Ont
Najserdeczniejsze Życzenia Wesołych
Świąt Wielkanocnych naszym polskim
Klientom i całej Polonu
składa
E I S L I R1
LADIES WEAR LIMITED
Bogato zaopatrzony skład galanterii damskiej
"Obsługa dla Podlotka i dla Babci"
32 Walron St - Port Hope Onh
Tel 885-549- 6 vvvvyvvvvvvvvvvvvvv
WESOŁYCH ŚWIĄT WIELKANOCNYCH ŻYCZY
WIELKI OKAZAŁY SKLEP MEBLOWY
KENNEDY-VOSBURG- rl
HOME FURNISHINGS
Complete Household Furnishifcigs
Draperies Carpeting Upholstering Refinsliing
143 Rosę Glen RD S Box 398
Port Hope Ont
Tel Area (416) 885-405- 4 8852232
FREE PARKING
Najserdeczniejsze życzenia
WESOŁYCH ŚWIĄT WIELKANOCNYCH
składa swej Klienteli i całej Polonu
BERNBES SHOES
Różnego gatunku obuwie damskie męskie i dzie-cięce
Sandały obuwie sportowe pantofle i buty
do pracy Ceny bardzo przystępne
56 Walton St — Port Hope Ont
WESOŁYCH ŚWIAT WIELKANOCNYCH
życzy swoim Polskim Klientom i Polonu w
PORT HOPE 0'NE§LL's
MENS and BOYS' WEAR
Nowoczesny bogato zaopatrzony skład z galante-ria
męską Ubrania najlepszych firm krawiec-kich:
Shipley Brand Names Riviera - Slacks
Chas "ZIP" MARK
78 Walton St Port Hope Ont
Tel 885-518- 4
'JSSS'S'SSS'S''''S-'S''S''''SSSS'S~''SS- ''
Radosnych świąt Wielkanocnych
i Wesołego Alleluja swym polskim
Klientkom i całej Polonu
życzy
S H I R L E Y'S
FOUR SEASOH SHOPS
Wielki wybór galanterii Damskiej
Nasza obsługa zadowoli płeć piękna
bez różnicy wieku
73 Walton St - Tel 885-650- 1
Port Hope Ont
VVVVVVVVVVVVVVVVVV'VVVV'(
Wesołych świąt Wielkanocnych i smacznego jajka
wszystkim polskim Klientom i całej Polonii
SKŁADA
CREST
Duży nowoczesny sklep z artykułami domowego
użytku oraz do Waszych ogrodów i trawników
Farby przyrzady i narzędzia Kolorowe i czarno-białe
telewizory marki "Admirał"
Lodówki i piece elektryczne
102 Walton St Port Hope Ont
Tel 885-232- 3 VVVVVVVVVV'VVVVVVVVV'V
NAJSERDECZNIEJSZE ŻYCZENIA
Z OKAZJI ŚWIĄT WIELKANOCNYCH
składa
D E ALLISOM
FUNERAL HOME
Grzeczna obsługa w potrzebie
103 Mili St N Port Hopc Ont
Tel 885-561- 1
fi
h
M
MW £fa !''ąlllt!LfeSaŁlilL! II aiC-iL!!IJlIJiteŁa-!iii'luviŁi-
-ij liluA" i!1 Wlii2V J
Józef Nerczyński
BBI B B
KOSCIOL BERNARDYNÓW
Ktoz z nas starych lwowia-ko- w
pamiętających czasy
sprzed pierwszej wojny nie
kochał tego kościoła mrocz-nego
powazneso nastiajaja-ces- o
juz u wejścia do poboż-nego
skupienia kościoła w
ktoiuii za czadów zaborczych
odbywały sie uioczste nabo-żeństwa
z okazji rocznic pa-li
ntczn cli °
Ktoz i nas nie znal przyle-SJjac- ei
do lewej strony koś-cioła
krypty bernardyńskiej?
Wchodziło sie do niej po
tiecli stopniach kamiennych
Bidinu szeiokd w niej furta
stale otwaita do 6 wieczorem
Po pizekroczeniu iurty tuz
na piawo były drewniane
schoch wiodące na pierwsze
pietio do kancelarii i cel za-konnych
dalei biegł długi
szeioki koi y tai z od strony
o(4iodu klasztomego z wyso-km- u
cjotyckinn oknami o
szynach do pewnej wysokości
matowych — nikt nie mogl
zobdwjc ani ogiodu ani prze-chadzająca
eh sie tani zakonni-ków
Kory tai z u końca pro-wadzi!
do zakiystn na lewo
zas załamywał sie pod katem
pi osty m i kończył sie znowu
załamaniem prostopadłym W
nim bj la krypta czai no obita
— tam katafalk a na nim
tiumna otwarta z nieboszczy-kiem
gdy rodzina za wysoką
oplata mcgla pozwolić sobie
na taki pański zbytek
Wystawienie zwłok i po-grzeb
z kiypty bernardyń-skiej
były kosztowne klepsy-di- a
zapowiadająca taki po-grzeb
ściągała liczna gawiedz
i umrzyk mógł liczyć na pew-no
na duża fiekwencje Pra-wie
zawsze wygłaszano wtedy
mowy przy bramie krypty i
odspiewyuano piesn żałobna
czasem nawet ze współudzia-łem
oikicstiy magistrackiej
' I la i monia"
Przedłużenie fiontu kościo-ła
po prawej twoizyla otwar-ta
dzwonnica z trzeba bijący-mi
przy pi zejściu pogrzebu
dzwonami Cmentarz Janow-ski
dopiero powstawał do
szyku należał pogrzeb na
cmentarzu Łyczakowskim Po-grzeb
zdazal pi Bernardy ń-ski- m
ku ul Piekarskiej wów-czas
jeszcze po pałac lir Sie-mienski- ch
wyłożonej drew-nianymi
kostkami Rzeczywi-sta
dzwonnica kościoła była
baszta dobudowana u końca
piawej nawy Kościół w daw-nych
czasach przylegał do
murów obronnych Brania z
żelaznych pietou yviodła w
podwórze z kilkoma staiymi
kasztanami Podwórze zamy-ka- l
od strony prawej i Ij lu
jednopiętrowy budynek Mie-szkania
yv nim wynajmowali
bei nai dyni biednym za nis-kim
czynszem Mieścił sie tam
przez pewien czas warsztat
stolaiski wyroby swe —
trumny — wystawiał na zeyy-natr- z
opierając je o mur
kościelny
Zabudoyvania klasztorne
wraz z kościołem tworzyły
zamknięty czwoiobok Od
fiontu kościół na leyo muro-wane
ogrodzenie od ul Serb-skiej
prowadzącej do Rynku
Lewy bok czworoboku to gór-na
czesc ul Wałowej: u szczy-tu
w dawnym budynku klasz-tornym
jednopiętrowym ck
V gimnazjum zwane bernar-dyńskim
Tył zamykała ul
Czarnieckiego inazyyę taka
głosiła tablica orientacyjna)
prawa stronę — pi Bernar-dyński
U! Serbska była słynna na-owcz- as
ze sklepu Nadia z naj-lepsza
mąka oraz z restaura-cji
pod Sloyyikanu w któiej
ku giozie bogobojnych otwo-rzono
pieryyszy ye Lwoyyie
"tingel-tangel- " cos na yyzor
późniejszych kabaretoyy Tań-czono
tam kankana — wysoko
podkasana muza odurzała by-yyalc- ów
od 10 do 1 yy nocy
Przy ul Czarnieckiego mie-ściła
się "fajerpikieta" straż
pożarna zanim zbudowano jej
osobny gmach wraz z remi-zami
i stajniami przy pi
Strzeleckim Tam tez miał
swoje locum odwach yyojsko-w- y
U yyylotu ul Czarnieckie-go
na pi Bernardyński w na-rożnej
dwupiętrowej kamieni-cy
na parterze była kawiar-nia
yv której gryyyano yv sza-chy
nad ma zas mieściło sie
Stowarzyszenie Kupcoyy
W budynku od pi Bernar-dyńskiego
byl sklep tokarza i
mała cukierenka słynąca z
dobrych tortóyy
U góry pi Bernardyńskiego
zielenił sie mały skwerek
upstrzony postojem konnych
dorożek Vis-a-vi- s rezydoyya-l- o KuK Korpskommando
przed którym yv każda środę
rala jedna z czterech or
„ZWIĄZKOWIEC" MARZEC (March) piątek 28 — 1975 NR 2425
kiestr wojskowych ' Platzmu-sik- "
a grała od 4 do 5 po poł
wieczorem zas o 8 odbywał
sie capstrzyk Odegrayyszy ten
czy inny utwór i hymn au-striacki
orkiestra yojskowa
yysrod szeiegów żołnierzy
niosących kolorowe latarnie
poprzedzana dwoma szerega-mi
doboszów przeciągała
prze ulice miasta do koszar
Popizedzaly ja liczne groma-dy
wielbicieli oraz gromady
pauprow — co nieraz na cały
glos do taktu werbla śpie-wali
piesn "Pod Ulniem pod
Ulmem pod Austerlitz wzięli
Austriacy yy skore nie gadali
nic — bo Austria taki zwyczaj
ma ze bierze w d i nic nie
gada'"
Weibel starał się śpiewkę
zagłuszać
Czasem sam ekscelencja
Koipskomendant yyoyyczas
gen Fiedler w smo-niebies-ki- m
płaszczu z czerwonymi
lampasami na czarnych spod-niach
i w pirogu z zielonym
pióropuszem wychodził z bra
w
Najstarsza polska pieśń pa-syjna
pochodzi z XIV wieku i
w piśmiennictwie naszym nosi
nazwę Pieśni o Męce Pań-skiej"
Następna z kolei tego
rodzaju pieśń poświęcona
Pańskiemu Umęczeniu jaka
znamy i jaka sie do dziś za-chowała
jest dziełem autora
żyjącego w XV wieku Są to
Wiec pieśni bardzo stare-pierwsz- a
liczy około 700 lat
swego istnienia yyiek drugiej
oblicza się na lat blisko 600
Obie te najstarsze znane
nam staropolskie pieśni pa-syjne
są pod jednym wzglę-dem
do siebie podobne: obie
one przedstawiają pod wzglę-dem
swej treści historie umę-czenia
naszego Zbawiciela Są
to jakby poematy epiczne
obrazuiące przebieg owych
bolesnych wydarzeń które
określamy nazwa Męki Pań-skiej
a wydarzenia te zgod-nie
z oboyyiązującym yyoy-yczas
yv średniowieczu zwy-czajem
przedstawione są yv
sposób jaskrayyy i 'Wielce rea-listyczny
Oto na przykład
scena przebicia boku Chrystu-sa
Pana jak ją odmalowuje
autor pierwszej pieśni tej z
XIV stulecia:
Rzadko zastanayyiamy sie
dlaczego ułaściwie niedziela
wclkanccna jest naszym
dniem świątecznym A prze-cież
jest to jeden z najstar-szych
nakazów Kościoła ce-lem
uczczenia dnia Zmar-twychwstania
Nakaz który
nawiasem mowac do dnia
dzisiejszego nie został przyję-ty
przez liczne sekty 'prote-stanckie
świecące sobotę
wzorem pierwszych chrześci-jan
Wielkanoc znano juz yy I
weku po Chrystusie Na Za-chodzie
obchodzono ia w me-dz'e- le
pa 14 nizan (nazwa po-chodzenia
chaldejskiego) zaś
w Azji Mniejszej zgodnie z
tradycja sw Jana Apostoła
14 nizan obchodzono iocznice
śmierci Pana Jezusa a 16
— święto Zmartw ychyystania
Pańskiego Ta odmienna tra-dycja
chwilowo wyyyołała roz-dzwie- k
w Kościele Dopiero
snod w Arles a glóyyme So-bór
Niceiski uregulowały
sprawę syyięcema Wielkano-cy
Od początku Kościoła zna-ny
był post Poszczono yy śro-dy
i piątki a w Rzymie i yy
soboty Około III yy wchodzi
w zwyczaj post czterdziesto-dnioyy- y
dla uczczenia Chrystu-sa
poszczącego na pustyni: z
tego yyy łania sie Wielki Post
przed Wielkanocą
Jednym z pienyszych zwy-czajó- yy
związanych ściśle z
Wielkanocą i uświęconych
przez Kościół było udziel?n:e
chrztu dwa razy do roku
przede wszystkim yy przed-dzień
i Ze-słania
Ducha Śyyiętego
Tak samo do zwyczajów
wielkanocnych można zali-czyć
słynne treuga Dei"
czyli „pokój Boży" Według
uchyyał synodu z 1040 r nie
wolno było yyalczyć yv niektó-re
--dni a niebzyyem zakaz ten
rozciągnięto na czas Wielkie-go
Postu
Niewątpliwie dalekim ccbcin
Wili
my Korpskommando i pi Ber-nardyńskim
obok cukierni
Kurnachoyej skręcał na pi
Halicki dązac ku ul Wałowej
do Platzkommando Ruch
wojskowych zamierał Szere-goyv- i
stawali na skraju chod-nika
bijać yv dach na trzy
kroki przed i za ekscelencja
Oficeroyyie zmieniali kierunek
swego marszu lub zayyracah
nieznacznie żołnierze 30 p p
"Lwowskie Dzieci" dawali nu-ra
Ekscelencji w należytym
oddaleniu towarzyszyli mali
wałęsający się chłopcy rzuca-jąc
mu z ukosa ' peiskie oko '
Z placu można tez było
wejść do miejskiej hali tar-gowej
bazaru
Nie można pominąć stoją-cej
po prayyej stronie placu
dwupiętrowej kamienicy nr
15 z szynkiem pod Płachta
Byl to przybytek dorożkarzy
z placu i przekupni z bazaru
Często na placyku przed szyn-kiem
stały furmanki wiejskie
których właściciele szukali w
szynku pokatnych pisarzy pi-szących
im skargi lub poda
Włócznia ślepy włodyka bok
otworzył Jego
Krew z woda popłynęła
zbawienia naszego
Albo scena biczowania:
Piłat Go kazał biczować
beze wszej litości
I cierniem koronować —
tuć miał trudu dości
W tym tonie utrzymane są
obie pieśni
Te dwie najstarsze średnio-wieczne
nabożne pieśni pa-syjne
dały początek yyjelu in-nym
tego rodzaju pieśniom o
Męce Pańskiej które powsta-wały
później yy następnych
stuleciach Wszystkie one o-pier- ają
się o tekst tych dwóch
pierwszych
i z nich się duchoyyo wywo-dzą
co sprayvia że i one co
się tyczy ich treści obrazują
poszczególne fazy Męki Zba-yyicie- la
a w całości swej nie
są niczym innym jak dokład-ną
historią Jego umęczenia
i śmierci na krzyżu
Oto na przykład pieśń roz-poczynająca
się od slóyv:
„Chrystus nasze zbawienie"
pochodząca prawdopodobnie z
XVI wieku Przedstawia ona
kolejno poszczególne etapy
„treuga Dei" było wstrzymy-wanie
działań wojennych w
okresie świat na wszystkich
frontach yy czasie obu wojen
światowych
PIĄTE OBŻARSTWO
SIÓDME LENISTWO
We wszystkich tak czę-stych
opisach Wielkanocy ra-dośnie
podkreśla się przepi-sowe
fury jedzenia: zwoje
kiełbas góry szynek babki
pisanki mazurki pitne mio-dy
wina likiery
Wydaje mi sie jednak że to
objadanie się i staroszlachec-ki-e
i nowoczesne jako wyraz
radości ze Zmartyyychyy stania
Chrystusa Pana raczej trąci
pogaństwem Jedyne co u
spraw ledliwiało i uszlachet
mało te „pogańskie uczty" to
głębokie prześyiadczenie ze
poświęcane potrayyy posiada-ją
magiczną moc która przy-nosi
blogosłayyione skutki dla
zdrowia Drugą „okolicznością
łagodzącą" była i jest przy-słowiowa
polska gościnność
Nasze słynne „porządki
śyyiateczne" znajdują swój
jakże stary rodowód yy cza-sach
jeszcze przed Chrystuso-wych
kiedy to yy przygoto-waniach
do śyvieta Paschy
(odpowiednik naszej Wielka-nocy)
obowiązywało gruntow-ne
wyszorowanie izb miesz-kalnych
i wszystkich sprze-tóy- y
a świąteczna staranność
naszego stroju ma syvój pier-wowzór
yy szatach paschal-nych
Z ciekawszych obyczajoyy
co prayyda już zanikających
należy wymienić kruszenie i
rozrzucanie po kątach poko-jóy- y
skorupek pośyyięconych
jaj wylewanie yody (w któ-rej
były gotowane jajka wiel-kanocne)
poprzez próg obory
aby odpędzić złe duchy spro-yyadzaja- ce
na bydło choroby
tryumfalne niszczenie typo-wych
postnych utrapiencóyy
żurku i śledzi śyyięcenie og-nia
którym zapalano ua no
Lwowie
nia do ck sadów czy tez in-nych
urzędów
Kamienica pod nr 15 miała
jeszcze inna osoblwose Głę-boka
jej oficyna również
dyyupiętrowa graniczyła z sa-dem
przy ul Batorego Na
podwórzu sadu yyykonywano
wyroki na skazańcach Z da-chu
oficyny yyidoczna była i
szubienica i cala ceremonia
egzekucji Stróż kamienicy
miał wtedy niezłe żniwo
Wspominki te zakoficzyc
należałoby dayyna piosenka- -
Bernardyński mijam plac
Patrzę stoi graf —
Ja odwijam kułak lewy
I w cylinder paf!
Az sie denko załamało
Bom ja frajer jakich mało!
Autor nieznany zrodziła się
jak yyiele innych
yy mig każde cieka-we
zdarzenie czy tez przeży-cie
miasta Poyystała anoni-mowo
tak jak słynna yy r
1914 piosenka śpiewana
przez 30 p p "W dzień desz-czów
y i ponury"
Historia Rlęki Pańskiej
staropolskiej pieśni żałobnej
Męki Pańskiej od chwili poj-mania
Go az do chwili po-grzebania
Jego ciała — poka-zane
tu są po prostu całe
dzieje Pańskiego Umęczenia
tak jak zapisane są one yy
Ewangeliach z tym ze histo-ria
ta ujęta jest yv strofy na-bożnej
pieśni pasyjnej
Czytamy yvięc w tei pieśni
jako to Chrystus Pan był yv
nocy pojmany jak własny
Jego uczeń Go zdradził jak
drudzy ucznioyyie Go opuścili
i jak srogo prowadzony po-stawiony
zosta! potem przed
sad Piłata A dalej pieśń ta
mówi tak:
Przed Piłatem byl stawion
Wnet o pierwszej rano
Kłamliwymi świadectwy
Tam Go oskarżano
Ciało Jego biczując
Na twarz świętą plwali
Zeń sie naśmiewali
Zdarłszy z Niego odzienie
Szkarłatem odziali
A o trzeciej godzinie
„Ukrzyżuj!" wołali
Koronę Mu cierniowa
Na głowę włożyli
Prowadząc Go za miasto
Krzyżem obciążyli
Dokończenie na str 15
elkanocne "ireuga Dei"
Zmartwychwstania
tUl&awWBB
średniowiecznych
charaktery-stycznych
i
wo wygaszone paleniska
Temat obrzedóyy yielkanoc-nyc- h
pociągał wielu naszych
pisarzy Cudownie opisuje
obyczaje śyyiateczne wsi w
swoich „Chłopach" Włady-sław
Reymont W „Lalce"
Prusa spotykamy dobroczyn-ne
panie kwestujące w przed-sionkach
kościołóyy z okazji
Wielkanocy
Miasta miały swoje odmien-ne
zyyyczaje A jednym z naj-popularniejszych
było wza-lemn- e
odwiedzanie sie bez
zapraszania yy dni świąteczne
Wszystkie drzwi wszędzie sta-ły
otworem a gospodarze z
cała serdecznością witali przy-bywających
gości Jak niewie-le
pozostało z tej ostatniej
trądy c]i i czemu to należy
przypisać nie muszą nikomu
tłumaczyć Większość z nas
złożywszy życzenia świątecz-ne
przez telelon zamyka drzyyi
na cztery spusty i położywszy
nogi na kanapie zażywa świę-tego
spokoju
Anna Domeyko
fi
Serdeczne Życzenia
Wesołych świąt
Wielkanocnych
składa
(zsginr ł5 jiisjoi!! jż
m
y
32 L J1' y~ Ó fliH '! '"
Życzenia z Whitby - Oshawa JJJJMMMM ----- -'+- ~r'rJ'-rlrlrr+~~+r+lr'+rr-r~-rrjtlrrJI--rjrJl-rrr
Najserdeczniejsze Zliczenia
WESOŁEGO ALLELUJA
swoim Klientom i całej Polonu składa OSHAWA
[Y1EAT PRODUCT - DELICATESSEN
Pierwszej jakości towary — Grzeczna obsługa
Steve KRECHOWICZ właśc
1818 Dundas St E Oshawa Whitby
Tel 725-582- 1
T""" rrjr+r+w+vr +++ + + + "W"W #
WESOŁYCH ŚWIĄT WIELKANOCNYCH ŻYCZY
Sf Moritz Gake & Pastry
Właściciel S CRONACHER
Codziennie świeże własnego wypieku torty
ciastka i smakołyki
Zamówienia na wesela bankiety i inne okazje
wykonujemy po cenach przystępnych
Pieczywo o europejskim smaku
575 Wentworth St E — Oshawa Ont
Tel 723-093- 2
11 ~+++++"~+"++'"+'jS+~"jS'+'+'+~+r++'sr++r++++s+'+'+'+
WESOŁYCH ŚWIĄT WIELKANOCNYCH
życzy swoim klientom i Polonu w Oshawic
nowo otwarty sklep z delikatesami
ANN C B DELICATESSEN
Świeże pieczywo torty smaczne wędliny
i duży wybór różnych innych smakołyków
650 King St E Tel 723-411- 1
KING-BON- D PLAŻA
--''''''''''''ssssssssssssssssssssssssA
Życzenia z Port Hope
SERDECZNE ŻYCZENIA
WESOŁYCH ŚWIĄT WIELKANOCNYCH
składa
WATSON S DRUGS LTD
Piękny Sklep Drogeryjny gdzie można zrobić
zakupy wszystkich lekarstw przyborów kosme-tycznych
kartki życzeniowe na wszelkie okazje
oraz wiele innych artykułów domowej potrzeby
Nasza Stefcia rozmówi się z wami po polsku
68 Walton St Port Hope Ont
Telefony1 885-458- 8 albo 885-210- 1
RADOSNYCH ŚWIĄT WIELKANOCNYCH
życzy syyoim polskim klientom
w Port Hope i okolicy
GOULDS FOOTWEAR
Pierwszych gatunków obuwie
dla całej rodziny
26 Walton St Port Hope Ont tel 885-405- 1
'~'':''''''s'ssss'ss~'-''sss~'s''+':'''''s- s'
NAJSERDECZNIEJSZE ŻYCZENIA
WESOŁYCH ŚWIĄT WIELKANOCNYCH
składa
1 HANCOCICS DOMINION HARDWARE
General Hardware Housewares Power Tools
Building Supplfes "Benjamin Moore" Paint
10 Ontario St — Port Hope Ont
wyyyTely885-2'65-'5''''''''''''' WESOŁYCH ŚWIĄT WIELKANOCNYCH
I WESOŁEGO ALLELUJA
życzy
WILF ROSS and CRAIG ROSS
135 Walton St Port Hope Ont
Tel 885-493- 1
jlUjS ~Ćpj i f'fr l l' ' ?it
'Li
łLlx!uils£ł i-- J r2&AjJj&jJJ&J&r
INSURANCE - REALTOR
Ponad 100 lat rzetelnej obsługi dla publiczności zdobyło nam
dużo przyjaciół i klientów polskich Pozwólcie nam pomóc Wam
w zakupie czy też sprzedaży waszej realności
33 WALTON ST PORT HOPE ONT TEL 885-450- 1
U
u
:'
O
y
H
L
S-- Lu
Ł i