Zwilazkowiec Alliancer, December 15, 1976

              iijiitSiiiiUiiiliiriwiHiiiiiiiHuDliiiiicgiiMii] STR24 "ZWIĄZKOWIEC" BOŻE NARODZENIE (X-ma- s) 1976 aMlirHirZTltlTini rfim?tA
Życzenia z Sudbury Stanisław Szenic Życzenia z Sudbury
S MY 7MKE THS OPPORTUNITY WISH
0UR POLISH FRIENDS MERRY CHR1STMAS jj§
u£ AND PROSPEROUS NEW YEAR t§?
ŁOCAŁ 6500 UNITED STEELWUMEHS i 0F AMERICA
Mickcy MAGUIRE President
gj J952iF!froiModKRoa?id KSiMKr?aMJrSaWM!MS: S WESOŁYCH SWJ4T BOŻEGO NARODZENIA g SZCZĘŚLIWEGO NOWEGO ROKU
£5 życzy
Sudbury
I T1 V
gj 2091 La Salle Blyd Sudbury Ont Teł 566-363- 1
m'p
2H
g5 UAytT-m- ti rucud
SERDECZNE ŻYCZENIA WESOŁYCH ŚWIĄT jg
2SJ( SZCZĘŚLIWEGO POMYŚLNEGO NOWEGO ROKU g§ 1 I
I STAR BOTTLING WORKS ut i
I 970 LORNE St S SUDBURY ONT
TEŁ 675-240- 3
8i
x
lAeóoluck wiąt dJożego rarodzenia
wóze
A 233 Larch Street
lnie
ztjczy
TeL
Ont
Ont
&WTAT NOWEGO ROKU
nrPF7 ifUnłc"nłioiorwfiii#łti' łisiyiwvunjir-winm-nj m jiuiivvMf i
?
:? 287 W Tel
208
65 Larch 675-- 1
I
w t
na nas to
jg w
h mm ga iw ii
8
pomuttnoóci rlowym Koku
JACKSON & BARNARD
HOME
673-361- 1
m&n%mm&m&mmnm&wMnm&m w&wmmm
WESOŁYCH
SUDBURY ST!
aiiiftniłY imitf
Kathleen
Walnut 675-644- 5
Depot
Róbcie swe zakupy
I zupełnej swobodzie!
Kupujcie zlecenie: można
Najruchliwszy narożnik mieście Sudbury
mmf VBBBaB
FUNERAL
'OOlIITOI°fn i
Wiązankę nailevszvch żuczeń
okazji Świąt Bożego Narodzenia
iNoivego Roku
składają
I Mr&MrsBud Germo
:g 494 BYNG STREET SUDBURY ONT
K
Sudbury
S7CZESTlWFan
___„_„„ m
DRY GLEANERS
674-765- 9
Tel
Tel 862
3
S
i
gj
masmats&mm s
Zniszczone kolekcje polskich ekslibrisów
Zygmunt Gloger autor wspa-niałej
„Encyklopedii Staropol-skiej"
haśle poświęconym
ekslibrisom podaje „W
Polsce zwyczaj exlibrisów przy-jął
późno bibliote-kach
panów polskich upowszech-nił
dopiero czasów sas-kich"
zupełnie mylne in-formacje
Ojczyzną ekslibrisów jest
kartek papieru nazwiskiem
właściciela książki bibliote-ki
wykonanych mniej
bardziej artystycznie jednej
technik graficznych nalepia-nych
wewnętrznej stronie
oprawy książki południowe
Niemcy (ściślej: Bawaria)
Szwajcaria Pierwsze tego typu
ekslibrisy pojawiły do-piero
Sasów lecz
początku XVI wieku pięk-ne
dekoracyjne znaki książko-we
równie wysokim pozio-mie
artystycznym jak ger-mańskie
prawzory Rozpo-wszechniły
znacz-nie
wcześniej Francji
Włoszech Anglii Rosji
Gloger jednak swoją
mylną informację ponosi
winy gdyż mało eksli-brisami
interesował gdy
zbierał materiały „Ency-klopedii
Staropolskiej" Rażą-cym
przykładem tego braku za-interesowania
było wystawienie
wówczas sprzedaż przez an-tykwariu- sza
Jakuba Giejsztora
Warszawie około trzystu eks-librisów
zebranych iprzez Stani-sława
Siennickiego biblioteka-rza
Biblioteki Uniwersyteckiej
Warszawie żądana wy-nosiła
rubli połowę zbio-ru
stanowiy ekslibrisy polskie
nabył jednak żaden Po-lak
kupił pośrednicwtem
antykwariusza niemieckiego An-glik
Augustyn Franks Obec-nie
znajdują zbiorach
British Museum Jest wśród
nich znany jednym jedynym
egzemplarzu ekslibris Danilewi-czów
wykonany przez Polaka
Jana Ziarnko jednego naj-wybitniejszych
sztycharzy XVII
wieku Nawiasem warto zauwa-żyć
matką króla Jana
Sobieskiego była wojewodzain-k- a
ruska Zofia Teofila Daniło-wiczówn- a
wnuczka hetmana żół-kiewskiego
warszawskim
pałacu Daniłowiczów (obecnie
siedziba Stowarzyszenia Auto-rów
ZAIKS) mieściła
XVIII wieku Biblioteka Załus-kich
Nabycie przez cudzoziemca
zbioru ekslibrisów bibliotekarza
Siennickiego smutno świadczy
naszym kolekcjonerstwie u-biegł- ym
wieku Irlandii po-wstał
pierwszy zbiór ekslibri-sów
około 1750 roku
Niemczech pod koniec
XVIII wieku Słynna biblioteka
Wolfenbuttel miała pierw-szej
połowie XIX wieku kolek-cję
przeszło 2400 ekslibrisów
Paryżu liczono 1874 roku
zbieraczy znaków książko-wych
pięknym rozkwicie zna-ków
książkowych wiekach
XVI XVm gdy wśród
twórców spotykamy najsław-niejszych
grafików zaobserwo-wać
można Zachodzie pie-rwszej
połowie XIX wieku obni- -
żenię artystycznego poziomu
produkowanych ekslibrisów 'Ilo-ściowo
zaczęły przeważać proste
drukarskie nalepki Chlubnym
wyjątkiem przyznają rów-nież
obcy badacze historii eksli-brisów
była Polska Przodo-wał
zdolny grafik Kajetan
Wawrzyniec Kielisiński (1808
1849) który pełnił funkcję bi-bliotekarza
Pawlikowskich
Medyce następnie Działyń-skic- h
Kórniku Wykonał
około dwudziestu niewielkich
formacie bidermajerowskich
stylu znaków książkowych
akwaforcie przeznaczonych
przede wszystkim publicz-nych
prywatnych księgozbio-rów
Małopolsce Przeważnie
motywach krajobrazowych 'u-roc- ze
kompozycji rysunku
cieszą wysoką ućeną tyl-ko
wszystkich kolekcjonerów
ekslibrisów również zbie-raczy
grafiki
Kolekcjonowanie ekslibrisów
coraz powszechniejsze Zacho-dzie
pod koniec ubiegłego wie-ku
początkiem
wieku prędko rozwinęło
madal nabiera rozmachu
spopularyzowania znaków
książkowych niemało przyczyni-ły
wydawane okreii?
międzywojennym czasopisma:
JExlibris" Silva' Rerum"
Zbiór Biblioteki Narodowej za-początkował
pierwsza dyre-ktor
Stefan Demby Rdzeń
stanowiła piękna kolekcja eks-librisów
wybitnego bibliofila
Edwarda Chwalewika 4200
okazami Djmby szybkim
tempie powiększał zbiory Bi-blioteki
przez dalsze zakupy
dzięki licznym darom
wymienić' wszystkich --
Trudno
ówczes
nych kolekcjonerów którzy
zasługują Skupiali
Towarzystwie Bibliofilów Pol-skich
Warszawie To-warzystwie
Miłośników Ekslibri-sów
przedwojennych warszaw-skich
zbieraczy można pomi-nąć:
Tadeusza Szpaków skiego
Kazimierza Reychmana profeso-ra
Tadeusza Wolskiego Tadeu-sza
Lesznera księdza prałata
Antoniego Około-Kułak- a Ada-ma
Wincentego Englerta
zbieraczy wielkopolskich: Fran-ciszka
Salezego Zygarłowskiego
księdza Edmunda Majkowskie-go
księdza Leona Formanowi-cz- a
profesora Mariana Gum-kowskie-go
który przeniós
Krakowa
Niestety wszystkie zbiory
istnieją zniszczone przez hi-tlerowców
Opisuje Edward
Chwalewik swojej wstrząsają-cej
bibliofilskiej książce „Wo-jenne
straty polskich zbiorów
exlibrisów" pięknie wydanej
1949 roku przez Zakład Narodo
Ossolińskich więc
lekcję Biblioteki Narodowej
przewiezioną Biblioteki Kra-sińskich
zakończeniu Po-wstania
Warszawskiego barba-rzyńsko
zniszczyli Niemcy przez
spalenie całej Biblioteki Spalił
również własny cenny zbiór
biblioteki zawierał pra-wie
wyłącznie dawne ekslibrisy
polskie
Zbiór Tadeusza Szpakowskie-g- o
przeszło 12000 okazami
gromadzony żywiołową pasją
wielkim nakładem środków
materialnych skład kolekcji
jvchodziły między innymi eksli-brisy
zebrane przez Przecława
Smolika znanego warszawskie-go
numizmatyka antykwariusza
Gustawa Soubise-Bisiera- ) spło-nął
wrześniu 1939
jego mieszkaniu przy ulicy Kru-cz- ej
Wraz ekslibrisami pastwą
płomieni padł cenny księgo-zbiór
humanistyczny duży zbiór
grafiki polskiej zasobny mie-dzioryty
Falcka Hondiusa
Chodowieckiego grafiki ob-cej
Przepadło ogóle
mienie właściciela nadto prze-chowywane
jego mieszkaniu
archiwum Towarzystwa Biblio-filów
Polskich Warszawie
1921—1939 archiwum
Towarzystwa Miłośników Eksli
KULAWY "BAZYLISZEK"
(Dokończenie
zdradę Frombork obsa-dził
zaciężnymi Czechami
ściągniętymi tam Braniewa
Tym samym zamknął wszel-kie
przewozy towarów drogą
morską Królewca"
okolic Nidzicy Szczytna
Bażyński ściągnął stacjonują-ce
tam zacieżne oddziały cze-skie
rozlokowawszy Or-necie
pobliżu tego miasta
zdecydowanie stawiał czoło
storny Królewca roku
1457 musiał znowu spłacać
zobowiązania wobec wojsk
zaciężnych zjeździe elblą-skim
odrzucił projekt opłaca-nia
rajców miejskich
sprzeciwy odpowiadał:
chwili biedni jesteśmy
Uzyskane drogą pie-niądze
przeznaczył spłace-nie
długów wojskowych
śmierć która zaskoczyła
Bażyńskiego 1459 roku
pozwoliła doczekać
końca wojny ujrzeć pełnego
zwycięstwa
"Śmierć pisze Gór-ski
była punktem zwrot
brisów Wraz kolekcją eksli-brisów
profesora Tadeusza Wol-skiego
uległy zatracie odziedzi-czone
ojcu Zygmuncie Wol-skim
zbiory grafiki bogaty
zbićr autografów pisarzy pol-skich
drugiej połowy XIX wie-ku
Tadeusz Leszner utracił
swoim zbiorem przeszło
13000 ekslibrisów zasobny księ-gozbiór
cenną kolekcję
grafiki polskiej obcej Zbiór
Adama Wincentego Englerta
dyrektora Archiwum Miejskie-go
Warszawie całym
Archiwum spalili Niemcy po-czątku
listopada 1944 więc
Powstaniu Warszawskim
Wraz kolekcją ekslibrisów
Formanowicza który zmarł
1942 obozie koncentra-cyjnym
uległ zatracie okazały
zbiór około 3000 obrazów świę-tych
głównie XVIII wieku
niezmiernie ważny dziejów
grafiki polskiej: wśród nich
było wiele sygnowanych przez
artystów Również pozostałe
kolekcje Niemcy zniszczyli
zaprzepaścili Zbiór Reychmana
nabyty jego śmierci 1937
roku przez znaną bibliofilkę Zo-fię
Landaunową przechowywa-ny
willi „Na Piaskach"
Konstancinie uległ rozprosze-niu
Tylko niewielka jego część
trafiła wojnie rynek anty-kwars- ki
Nabył znany histo-ryk
sztuki Andrzej Ryszkiewicz
jktóry wysunął czoło po-wojennych
polskich kolekcjone-rów
ekslibrisów zebrał już
przeszło 14000 znaków bibliote-cznych
Jest autorem cennej
książki „Exlibris polski" wyda-nej
1959
okresie powojennym kolek-cjonerstwo
ekslibrisów Pol-sce
przeżywa godny odnotowa-nia
rozkyit zbieracze idą
se'tki Wzrasta również litera-tura
ekslibrisowa pokaźna zre-sztą
latach ubiegłych
skoro bibliografia opraco-wana
przez Zygmunta Klemen-siewicza
wydana 1952
przez Zakład Narodowy Os-solińskich
objęła pozy-cji
Piękny przekrój rozwoju
polskich ekslibrisów stanowiła
wystawa „Pięć wieków ekslibri-su
polskiego" urządzona ro-ku
1973 Dniach Oświaty Ksią-żki
Prasy dawnym pałacu
Krasińskich
nym wojnie Bażyński
był tych terenach głów-nym
inicjatorem walk je-go
śmierci spadło znaczenie
Związku jako całości Rolę
decydującą grać poczęły za-łogi
wielkich miast zwłaszcza
Torunia Gdańska swoich
działaniach wojennych miał
Bażyński niezwykle dużo tru-dności
Dowodzą tego jego li-stowne
zwierzenia Gdań-szczan"
Ostatnie lata swojego burz-liwego
życia spędził Bażyński
opuszczeniu biedzie
prawda król względu
inwalidztwo "Bazyliszka" za-pisał
około grzywien
rocznie czynszach elblą-skich
lecz niewiele miał
nich pożytku Kiedy stracił
zdrowie zajęli nim prze-ciwnicy
głosu doszły inne
siły Król miał nad tym
bezpośredniej kontroli Wszel-kie
pozostałości Janie ob-łożyli
zakazem podejmowania
zatrzymali siebie mieszcza-nie
toruńscy
Franciszek Chruściel
Konstanty Ildefons Gałczyński
POWRÓT
podobno jest gdzieś ulica
(lecz 'jak tam dojść? którędy?)
ulica zdradzonego dzieciństwa
ulica Wielkiej Kolędy
vlicy taki znajomy
kurzu v)ęala rajskim ogrodzie
sto} dom jak inne domy
dom którym się urodził
Ten stróż stoi przy bramie
Przed bramą kamień
-- Pyta stróż: "Gdzieś pan był tyle lat?"
"Wędrowałem przez głupi świat''
Więc górę' szijbko schodach
Wchodzisz Matka wciąż taka młoda
Przy niej ojciec czarnymi wąsami
dziadkowie Wszyscy sami
brat miał okarynę
Potem 'umarł szkarlatynę
Właśnie ojciec khca matkę
już weszła Gwiazda niebie
dzielić opłatkiem
7ifc wszyscy podchodzą siebie
serca drżą uroczyście
jak drzewie przy liściach liście
Jest cicho Choinka płonie
szczycie cherubin grywa
oknach pelargonia J blask świeczek złotem zasnuwa
kąta brata płynie
kolęda okarynie:
LULAJŻE JEZUNW
MOJA PEREŁKO
LULAJŻE JEZUNW
PIESCIDEŁKO
SERDECZNE ŻYCZENIA WESOŁYCH ŚWIĄT
SZCZĘŚLIWEGO NOWEGO ROKU
składa IVANS
Home Building Centres
Aby rodziny Wasze korzystały daiów
jakie daje życie
PO Box 697 Sudbury Orrt
TRZY SKLEPY MIEJSCOWOŚCIACH
Hanmer Sudbury Lirtle Currenr
SERDECZNE ŻYCZENIA WESOŁYCH ŚWIĄT
SZCZĘŚLIWEGO POMYŚLNEGO NOWEGO ROKU
życzy Klientom polskim całej Polonii
ZDZISŁAW KLIMEK
Oficjalny Dealer PEKAO Sudbury okolicę
Załatwi Wam wszelkie zlecenia przesyłek
Polski
549 Cartier Ave
Tel 673-138- 0
Sudbury Ont
P3B 1E2
Wiązankę Życzeń Radosnym Dniu
Bożego Narodzenia Szczęśliwego
Nowego Roku
składa
MORRISON PLUMBING & HEATING
(SUDBURY) LTD
Tinsmithing Plumbing Heating
Gas Inśł Burners
164 Elgin Sudbury Ont
Phone 674-079- 7
SERDECZNE ŻYCZENIA WESOŁYCH ŚWIĄT
BOŻEGO NARODZENIA NOWEGO ROKU
życzy wszystkim swoim Klientom całej Polonii
"DOLOMITY"
Shoe Limited
"SHOES DISTINCTION"
City Centrę Tel 674-945- 6
Sudbury Ont
MOC SERDECZNYCH ŻYCZEŃ
ŚWIĄTECZNYCH NOWOROCZNYCH
swoim Klientom całej 'Polonii
życzy
PALM DAIRY LTD
Pierwszorzędne produkty nabiałowe
500 Barrydowne Rd Sudbury Ont
Tel 566-201- 0
Wesołych Świąt Bożego Narodzenia
Szczęśliwego Noiuego Roku
składa swoim Klientom całej Polonii
SEYMOURS MENS WEAR LTD
Ubrania wyboru każdego dopasowuje
klient musi być zadowolony
Durham South Sudbury Ont
Fenwick Ont
WIĄZANKĘ ŻYCZEŃ RADOSNYM DNIU
SZCZĘŚLIWEGO NOWEGO ROKU ŻYCZY
J Glenn Lampman
FUNERAL SERVICE
Fenwick Ont Tel 892-224- 4
Życzenia z Port Colborne
WESOŁYCH ŚWIĄT BOŻEGO NARODZENIA
SZCZĘŚLIWEGO NOWEGO ROKU
życzą
całej Polonii Banki:
GANADIAN IMPERIAL
BANK of C0MMERCE
w Port Colborne
WESOŁYCH ŚWIĄT BOŻEGO NARODZENIA
SZCZĘŚLIWEGO NOWEGO ROKU
składa
wszystkim Czytelnikom ogłaszającym się
"Związkowcu" całej Polonii
ZDZISŁAW KLIMEK
PRZEDSTAWICIEL "ZWIĄZKOWCA"
SUDBURY
549 Cartier Ave Sudbury Ont
Tel 673-138- 0
a&'
ci
— R i ftitft fi fi iltTi 1 i i i g sTffnfii ngf ni'i 'fi i ii PTs fin ' !n
m
WE TO fi
& A
A
IM (X
1
Zv a er av o or ey_ vr arue ev?r ot o?7 yu #57 yk Vft 2t3T9 trat 0T~£ S£7T 7U? 97T ?7u?
I
'
153 „ £
fi oraz
" ' ' J '
£5
i iv
1 Si
i'o r i k iwnrn i? f nnifi ritiitmi
mi
i
i ivuuiiiu - wuiw wiwi' VVł
i i
V
St
1
s
sm
St
z
' -
j€ -
_
'
-
SCM
u £
JiS
M
w
m in:
się () W
się za
Są to
to
z
czy
— lub
w
z i
na
są
oraz
się nie
za już na
Są to
i
na
ich
się one u nas
niż we
i
za
nie
kto się
u nas
on do
nla
w
w cena
75 a
Nie ich
je za
sir
się one w
w
— z
że III
a w
się w
o
w
W
już w
zaś
w w
W w
aż 20
Po
w od
do ich
na w
— co
—
tu
—
u w
a u
w on
w
a
w —
w
dla
i
w
o
w i
się nie
lecz
ni
' a u nas z XX
sie i
Do
się dwa w
oraz
"jej
—
z
w
i
na
to się oni w
w oraz w
Z
nie
i
a ze
i
się
tam z
te
nie
to
w
w
"wy im A ko
do
już po
się
tej a on
z
z
i
(w
i
i
już we r w
z
w
i
oraz
w całe
a
w
w z
lat oraz
ze str 23)
za a
z
do
Z i
i je w
i
—
od W
Na
Na
"W tej
za na
to" tą
na
9 XI
nie mu
i
--"
ta — K
—
z
po
oraz
z
po-za
oraz
i
—
w wraz z
na
r a
już po
z
ks
w r w
z
dla
i
' lub
po w
i
w jej w
po na
ją
się na
i
on
w r
W
w
Ich
w
już w
jej
i w r
im
'aż 950
w
w
i w
w tej
na
Po
i W
do
w i Co
ze na
mu 100
na
Jan
z
się
Do
nie
po
i u
A
Na tej
w nie w
- w ześ
sam
ten sam
" na po
z
1 ci '
I co
na
na
że' na
że czas się
do
i
na
Na '
Na
- - a 2~ z ust
na
'" -
ME
mi
m
mi
1
z
—
W
oraz
I
i
na i
do
iv
i
— —
— Oil
St —
i
i
OF
—
I
i
—
♦
i
i
do dla się
tak że
5 St —
W
1
—
I
l
w
i
W
—
s
foi
m
—-- - IL i i ri i i