000422a |
Previous | 10 of 64 | Next |
|
small (250x250 max)
medium (500x500 max)
Large
Extra Large
large ( > 500x500)
Full Resolution
|
This page
All
|
u U: t ! -- k' - ł Mil t ?Jl 1-- 5 jj I i J V $ ' r kw -- rr U# vS =f BK' H'( '} ~A 1 i' _ (-- Jil k5 i La --- ii u te---- i ii S'44i8 Ef LU t !~_ ira?££v i NAJSERDECZNIEJSZE ŻYCZENIA WESOŁYCH ŚWIAT I SZCZĘŚLIWEGO NOWEGO ROKU składa swym Klientom i całej Polonii Landis Pharmacy HERBERT LANDIS PHM B właściciel 462 QUEEN ST W (cor Augusta Ave) EM 8-21- 29 EM 6-05- 84 Wesołych Świąt Bożego Narodzenia i Szczęśliwego Nowego Roku życzy SUPREMĘ RUBBER STAMP GO Wyrabiamy jńeczątki gumowe w ciągu jednego dnia Przyjmujemy zamówienia z całej Kanady 1112 Queen'St W Toronto 3 Ont (w pobliżu Dovercourt Rd) Wesołych (Świąt Bożego Narodzenia Szczęśliwego Noiuego Roku życzy swej Klienteli Polonii WĘSTSIDE Cleaners & Tailors KrawieczJPolśki szyjcubrania wykonuje przeróbki naprawyDostarczamy zabieramy domu bezpłatnie 'naf telefoniczne zamówienie Właściciele: Olga Piotr Osuszek 388 Roncesvalles 'Ave Toronto Tel 1-3- 748 "—♦—'—-V- t ♦♦- - LE ♦— i i — i i z i LE -- -- WfiSOL'YCi'ViT BOŻEGO 'NARODZENIA 1 iJZCZĘSUWEGO NOWEG0'ROKU $ 550-552iQueei-rSi W Tel EM 4-47- 26 % V J- - Moc1 serdecznych życzeń yt {}fZX składa i? wszystkirnjPrzyjaciołom Klientom i Polonii va SUPERIOR SAUSAGE CO S Dostąrczamy'do sklepów wędliny wyrabiane na sposób sk W krajowy!-- Proście' o" nasze wędliny w swoich sklepach r 1004 Dunda"s St W Toronto Tel LE 1-8- 422 "' -- Wesołych Bożego Narodzenia "-~ - ' 't {? -- - t$zczcsltwcgo Nowego Roku '""Iv ""i '-- :-' " l""!' JV! siryni X'(tenfont j Polonu "rfitó "' 4-89- 46 ! — — - całej - t - - t - całej świąt $-- _ : v J PAWITCH Jj- -' SKLEP SPOŻYWCZY I MASARSKI $ - ' '" ' ii 809 Oueen SMW- - Toronto Tel- - EM 4-06- 53 1 Jak wiadomo z historii pierw-szymi mieszkańcami Ameryki by-li Indianie Prawdopodobnie przy byli oni tutaj z Syberii i rw po-goni za zwierzyną zapuszczali się coraz głębiej na południe Ruch migracyjny Indian posuwał się stopniowo i odbywał się na prze-strzeni tysięcy lat Zdaniem dzi-siejszych historyków najstarsze plemiona Indian prawdopodob-nie przekroczyły cieśninę Berin-ga i weszły na teren dzisiejszej Alaski dwanaście tysięcy lat te-mu Niektóre z tych plemion po-suwając się na południe stwo-rzyły tak wysoką kulturę że w niczym nie ustępowały hiszpań-skim konkwistadorom szesnaste-go wieku Wystarczy wspomnieć Majów i Azteków w Meksyku czy Inków w Andach Większość jednak Indian pro-wadziła życie koczownicze odda-jąc się polowaniu i rybołówstwu Z powodu nomadzkiego sposobu życia nigdy nie mogli utworzyć większego organizmu społeczne-go Tworzyli małe ugrupowania oparte zazwyczaj na związkach rodzinnych Ze związku kilkuna-stu rodów tworzyło się plemię o własnym języku zwyczajach i przekonaniach religijnych W ro-ku 1962 Komitet Federacji In-dian Ameryki opracował na pod-stawie długoletnich badań mapę rozmieszczenia poszczególnych plemion indiańskich na konty-nencie Ameryki Północnej — Na tej mapie figuruje prze-szło trzysta plemion indiań-skich Najmniej znani są India-nie Dalekiej Północy zamieszku-jący Północno-Zachodni- e Tery-torium Yukon i Alaskę W czasie mojej podróży na A-las- kę mam możność z bliska za-poznać się z życiem Indian za-mieszkujących północne tereny v Brytyjskiej Kolumbii Yukonu i Alaskit oraz przyjrzeć się pra-cy misyjnej Ojców Oblatów na tych terenach Na kanadyjskim odcinku drogi wiodącej do' Fair-banks zatrzymuję się na nastę-pujących placówkach misyjnych: Fort Nelson' Watson Lakę Te-rli- n i Burwash Landing Na tych terenach zamieszkują Indianie z szczepów: Beaver Slave Kaśka Teslin i Tutchone Północne obszary Kanady są terenami misyjnymi na których znajduje się osiem następują-cych Wikariatów Apostolskich: Labradoru Zatoki Jakuba Zato-ki Hudsońskiej Dystryktu Ke-ewat- in Grouard Dystryktu Mackenzie Prince Rupert i Whi-lehors- e Praca misyjna na tych terenach spoczywa w większoś-ci w rękach Ojców Oblatów Te-reny te jako misyjne podlegają bezpośrednio Stolicy Apostol-skiej i kierowane są przez Kon gregację Propagandy Wikariat Apostolski w White- - horse obejmuje terytorium Yu-konu i Północną część Brytyj-skiej Kolumbii Praca misyjna tego olbrzymiego terytorium spoczywa w rękach: 27 Ojców Oblatów 4 Braci również Obla-tów i ' 21 Sióstr zakonnych z różnych zgromadzeń i stowarzy-szeń Ordynariuszem Yukonu jest Jego Ekscelencja Ksiądz biskup J L Coudert Ludności jest blisko 15 tysięcy w tym jedną trzecią stanowią katolicy Wszystkich głównych placówek misyjnych jest szesnaście a po-mocniczych trzydzieści siedem Pod opieką Misji Katolickich znajdują się: dwie szkoły para-fialne trzy szkoły dla dzieci in-diańskich jeden szpital jeden dom starców i jeden dom dla biednych W pracy misyjnej po-magają również członkowie Ak-cji Katolickiej Praca misyjna jest z powodu szalonych odległości bardzo tru dna Misjonarze są od siebie oddałem o dwieście lub trzy sta mil Jeden z ojców mówi mi re nie miał okazji pójścia do spowiedzi przez cały rok Misjo-narze żyją tutaj w bardzo pry-mitywnych warunkacli i muszą być wszechstronnie przygotowa-ni Sami gotują sobie posiłki piorą bieliznę i budują placówki fmisyjne Równocześnie jako lu-dzie z wyższym wykształceniem spełniają różne funkcje pańs-twowe i są przedstawicielami ludności u władz w różnych spra-wach Aby wytrwać w takiej dzikości i osamotnieniu upra wiają jakieś hobby Misjonarz z Fort Nelson gra w chwilach wolnych od pracy na organach i śpiewa Ojciec z Burwash na-miętnie oddaje się malarstwu i rzeźbie Duszpasterz zaś w Wat-to- n Lakę zawzięcie studiuje Pra-fw- o Kanoniczne1 które studiował na Uniwersytecie Gregoriańskim w Rzymie i gdzie zdobył tytuł doktorski (Zamiłowanie i uprawianie ja-kiegoś "konika" pozwala 'misjo-- : narzom przetrwać ciężkie warun-ki pracy Indianie Dalekiej Pół-nocy nie są najlepszym materia-łem do katechizacji Na prze-szkodzie stoi między innymi ni-ski poziom kulturalny a nieraz i umysłowy Jeden z misjonarzy opowiada mi: — "Przychodzi do mnie raz Indianin z prośbą abym mu o-chr- zcił dziecko ale w imię św Józefa — Dlaczego? — zapytuję mego petenta — A bo św Jó zef jako Ojciec Jezusa jest po-tężniejszy — odpowiada zagad-nięty Indianin Wiele mamy tru dności z wykorzenieniem daw-nych wierzeń i różnych przesą-dów Całą teologię przykładne-go życia musimy opierać wy-łącznie na piekle i czyśćcu" — "A jaki jest poziom moral ny waszych parafian?" "W tym względzie mogą z wyjątkiem pijaństwa być wzo rem dla białych Nikt nie zna tu zamków ani kluczy Jak mógł się Ksiądz sam przekonać nigdy nie zamykamy na noc domu czy pokoi Pod kluczem trzymamy jedynie wino mszalne ze wzglę-du na pijaństwo Poczucie włas-ności prywatnej jest wśród na-szych Indian niezwykle --wysokie Często dzieci indiańskie przy-chodzą głodne do misji i proszą o kawałek chleba nigdy jednak nie wezmą go same Misjonarz z Burwash Landing prowadzi mnie na wybrzeże je-ziora Kluane Z daleka widzę jakieś dziwne zabudowania: ma-łe i różnokolorowe domki stoją-ce jedne przy drugich Zaintry-gowany zapytuję: — "Czy to jakieś osiedle in diańskie?" — "Nie Jest to po prostu irf-diańs-ki cmentarz Indianie Pół-nocnej Ameryki wierzą w rein-karnację i wieczne przebywanie dusz zmarłych wśród ludzi żyją-cych Taki domek-grobowie- c ma służyć duszy zmarłego za miej-sce wypoczynku gdy wraca po trudach polowania z' Krainy Wiecznych Łowów" Dawniej te swoiste grobowce były wyposa-żane we "wszelkiego rodzaju sprzęt do polowania i zaopatry-wano je w pożywienie Udało się im jednak wytłumaczyć że dusze zmarłych potrzebują do polowania w Krainie Wiecznych Łowów specjalnego sprzętu któ-rego człowiek żyjący i tak nie może dostarczyć Zostawiliś-my im jednak budowanie dom-ków nad grobami tłumacząc że mogą one zastąpić duszom ich ciała które są przecież miesz-kaniem Ducha świętego Właś-nie wczoraj mieliśmy uroczystoś-ci pogrzebowe jednego Indiani na Trwały one przez całą dobę Ceremonie rytuału rzymskiego przeplatane były ceremoniami indiańskimi W tańcach odtwa-lzan- o sceny z polowań w któ-rych bohaterem jest oczywiście esoba zmarłego Wodzowie zaś poszczególnych rodów indiań-skich wspominają w przemówie-niach cnoty i czyny zmarłego dokonane w czasie jego życia Uroczystości pogrzebowe kończą się zazwyczaj popularną wśród Indian grą hazardową zwaną Pow-Wo- w Gra ta polega na od-gadywaniu w której ręce prze-ciwny partner trzyma umówioną rzecz W czasie gry odgadywu-jąc- y pilnie patrzy w oczy i sta-ra się za pomocą różnych try-ków dociec z reakcji partnera gdzie się znajduje dana rzecz W czasie takiej gry która cza-sem przeciąga się przez szereg dni można utracić całe mienie nie wyłączając żony i dzieci" — "Ale jak wjgląda wówczas sprawa z nierozerwalnością mał- - stara przy najbliższej spo sobności odegrać powrotem u-traco- ną żonę albo przestaje być katolikiem jeśli drugą osobę W Indianom niezwykle trudno jest wszczepić katolicką naukę mał-żeństwie Za formalny związku małżeńskiego uchodzi moment przyjścia na świat pier-wszego dziecka Nie uznają oni żadnej kontroli urodzin czy poczęć jedynym prawie" celem Małżeństwa to rodzenie W związkui tym observujemy w ostatnim czasie niezwykle nwałtowny przyrost naturalny Indian Według przewidywań do końca bieżącego stulecia' Ameryce ma ulec po-dwojeniu To uczulenie ha Indian jest tak wielkie że Indianin przebaczy nawet zdra dę małżeńska ale nie za pomni krzywdy wyrządzonej je-go dziecku Ta miłość dodziecka jeshjednak tylko czystonatural-n- a 'Indiaiiin "kiedy sani przyjdzie nowonarodzonym Vv dzieckiem do chrztu dlatego i musimy korzystać okazji uro- - tt czystości małżeństwa aby lv chrzcić noworodka względnie przeprowadzać specjalne wywia- - $j dy w czasie wizyty duszpaster- - 61 skiej Vy Większość obecnie żyjących aj Indian przebywa w rezerwatach yń Rezerwaty są wyjęte spod kon-- troli rządu prowincjonalnego M podlegają bezpośrednio rządowi $( dominialnemu w Ottawie India- - ft nie żyjący rezerwatach cieszą uj się pełną opieką rządu dla nich buduje domy szkoły łJt specjalne ośrodki zdrowia oraz Jj$ wspiera wszelkie inicjatywy W vi Fort Nelson mam okazję zwie- - ]$ dzić jeden takich rezerwatów t indiańskich Miejscowy misjo- - WG narz prowadzi mnie najpierw do kościoła przezna- - fik czonego wyłącznie dla Indian JE-t- f — "Nasz kościół jak Ksiądz $£ sam widzi' jest zupełnie nowy ]$ Został on wybudowany dwa la- - ftjf ta temu za pieniądze Kongre- - yj gacji Propagandy Kolekty bo- - wiem zbierane w czasie Mszy ?jft świętej od Indian są raczej sym-- boliczne Jeśli Indianin da raz na miesiąc 'dziesięć centów to bardzo dużo O wiele smutniej tf jednak wygląda sprawa uczest- - Vfl nictwem w nabożeństwach — s? Przychodzą rzadko to zalęk- - Sj nieni trzymają się z dala od oł- - i$ tarza Całe nasze duszpasterstwo ft ! polega bardziej na indywidual- - yfi nym oddziaływaniu pouczaniu wizyt w ich domach w Właśnie zaprowadzę 'Księdza do domu jednego naszych najbar- - SA dziej czynnych światłych wier- - Jty nych tutejszego rezerwatu" Ł? Wchodzimy do domu który w VA niczym nie różni się od innych n zabudowań wiejskich jakie spo- - vQ tykamy wśród białych Zastaje-my wszystkich w domu ponie-waż nasza wizyta przypadła na godziny wieczorne Pierwsze wrażenie to wielodzietność Nasz gospodarz jest jednym 'nauczy-cieli szkoły-- w rezerwacie — "Jak wygląda praca w szko-le? — zagaduję naszego gospo-darza — Czy wasze dzieci cho-dzą razem białymi osadnika-mi mieście?" — "Nie wszystkie nasze dzie-ci chodzą do szkoły znajdującej się w rezerwacie Wprawdzie każde dziecko indiańskie ma pra-wo chodzenia do szkoły razem białymi ale1 wolimy mieć własną dla nich szkołę Mieliśmy bo-wiem w przeszłości wiele przy krych doświadczeń tym względzie Nasze były oddzielane od pozosta-łych ponieważ były czerwono-skórym- i poipowrociedo domu były uważane za obce powodu naśladowania zwyczajów białych zarówno stroju jak i postę-powaniu" — "Czy szkoła dla dzieci in-diańskich rezerwacie różni się czymś od szkoły dla białych? Np czy macie odrębny program i sy-stem nauczania? ' Jak wygląda między innymi sprawa naucza-nia języka Waszych przodków?" — "Nauczanie naszej szko le niczym nie odbiega od szko-ły dla białych dzieci ani w sy- stemie ani programie Języ-kiem podstawowym jest język angielski Jeśli nauczanie szkolne wejdzie zasada dwuję-zycznoś- ci to wprowadzimy rów-nież język francuski Za moich czasów uczono nas dialektu na-szych ojców i moje pokolenie płynnie mówi zarówno po an-gielsku jak i narzeczu In-dian Bobrów Czasy się jednak zmieniły i nasze prawie zupełnie nie mówią ję-zykiem naszych przodków" nuaina Indianie jako dzieci naturv — "Indianin który gry nie przywiązują zbyt wielkiej u-- w Pow-Wo- w stracił żonę albo wagi do nauki i osiągnięć cywili "się z w międzycza-sie pojął ogóle o początek a dzieci z liczba Lndian w dzie-ci u nigdy rzadko z I z o- - i w który z tamtejszego S v z i i w czasie v z i z z w z w dzieci a z w w w w w w w i w dzieci w czasie zacji technicznej Ich zamiłowa-nia są wciąż związane z przyro-da Mentalność Jjowiem Indian jest zupełnie odrębna od naszej Indianin jeśli przyjmuje formy cywilizacyjne naszej kultury to przestaje być po prostu Indiani-nem Proces dostosowywania się do reszty społeczeństwa kanadyj-skiego jest bardzo słaby o czym może świadczyć fakt że w 1955 roku tylko 847 Indian zostało zrównanych w prawach i "ob-owiązkach obywatelskich z biała ludnością Kanady Na terenach zaś Dalekiej Północy proces in-tegracyjny przebiega jeszcze wolniej- - Tutaj bowiem Indianie żyją w warunkach zupełnie pier-wotnych" dla nich zupełnie na-turalnych Wpływ cywilizacji bia-łych ogranicza się tutaj jedynie do złagodzenia surowości i dzi-kości natury-Jedny-m ze źródeł utrzymania Indianko przemysł chałupniczy uzieci gospodarza którego od-(Dokońćz-enie na ttr 12) f —Wiązankę najlepszych życzeń w radosnym dniu S Bożego Narodzenia i Nowego Roku zasyłają swej klienteli i'całej Polonii ALBERTA FUEL LTD Dostarczamy oliwę do domów — czyścimy piece całoroczna obsługa bezpłatna każda robota wykonana z gwarancją — solidna robota 278 Bathurst St Tel EM 2-32- 24 tf1 WESOŁYCH ŚWIĄT BOŻEGO NARODZENIA i SZCZĘŚLIWEGO NOWEGO ROKU życzy swej Klienteli i całej Polonii L KŁUS — REALTOR Obsłużymy Was szybko rzetelnie iku pełnemu zadowoleniu Mówimy wszystkimi europejskimi językami 780 Dundas St W Toronto Tel EM 4-94- 33 Mł Z okazji Świąt Bożego Narodzenia i Nowego Roku najlepsze życzenia składa swym Klientom i Polonii KORWIN SHÓE STORĘ ' POLSKI' SKLEP Z OBUWIEM 1414 Dundas St W - Toronto - Tel 533-977- 8 ł Ł KI 8IP DUŻO SZCZĘŚCIA I RADOŚCI u! Bi z oskwaeziji'KŚlwieinąttelBi oiżecgaołeiNParoolodnzeiinia W! i'Błl życzy JOSEPH J RAJGA FURS Ę Polska firma kuśnierska W Wykonujemy futra do miary z najlepszych skórek— przyj- - tt mujemy naprawy — przeróbki oraz przyjmujemy do J przechowania na lato za pełnym ubezpieczeniem J : 921 College St — Toronto — LE 4-55- 45 L i4— — — — — ' — — — — —w i ! rTrl zyjemnycn7' a1wLiat-Hoze' a- o n~ „ I Narodzenia w ' '" v" '' 8- - i dużo szczęścia w'Nowym Roku tft " -- ' Ww życzy swej Klienteli" v całej Polonii jr THE FUTURĘ BAKERY fr ' 739 Queen St W '— Toronto —' Tel 368-423- 5 tó 1 Tinżo radości z okazji ŚWIĄT BOŻEGO NARODZENIA i DUŻO DUŻO SZCZĘŚCIA W NOWYM ROKU życzy Irenę & Nick Coffee Shop Smaczne i zdrowe potrawy' europejskie 827 Queen St W — Toronto Ont Lido radości z okazji' 'ŚWIĄT BOŻEGO' NARODZENIA i DUŻO DUŻO SZCZĘŚCIA WINOWYM ROKU życzy HALBEKFS HARDWARE 1566-7- 0 Queen' St W Toronto TeLiLE' 3-94- 23 sśaKss@- - „- - - JŚi % — lUUlBlBłHagB
Object Description
Rating | |
Title | Zwilazkowiec Alliancer, December 23, 1964 |
Language | pl |
Subject | Poland -- Newspapers; Newspapers -- Poland; Polish Canadians Newspapers |
Date | 1964-12-23 |
Type | application/pdf |
Format | text |
Rights | Licenced under section 77(1) of the Copyright Act. For detailed information visit: http://www.connectingcanadians.org/en/content/copyright |
Identifier | ZwilaD3000253 |
Description
Title | 000422a |
Rights | Licenced under section 77(1) of the Copyright Act. For detailed information visit: http://www.connectingcanadians.org/en/content/copyright |
OCR text | u U: t ! -- k' - ł Mil t ?Jl 1-- 5 jj I i J V $ ' r kw -- rr U# vS =f BK' H'( '} ~A 1 i' _ (-- Jil k5 i La --- ii u te---- i ii S'44i8 Ef LU t !~_ ira?££v i NAJSERDECZNIEJSZE ŻYCZENIA WESOŁYCH ŚWIAT I SZCZĘŚLIWEGO NOWEGO ROKU składa swym Klientom i całej Polonii Landis Pharmacy HERBERT LANDIS PHM B właściciel 462 QUEEN ST W (cor Augusta Ave) EM 8-21- 29 EM 6-05- 84 Wesołych Świąt Bożego Narodzenia i Szczęśliwego Nowego Roku życzy SUPREMĘ RUBBER STAMP GO Wyrabiamy jńeczątki gumowe w ciągu jednego dnia Przyjmujemy zamówienia z całej Kanady 1112 Queen'St W Toronto 3 Ont (w pobliżu Dovercourt Rd) Wesołych (Świąt Bożego Narodzenia Szczęśliwego Noiuego Roku życzy swej Klienteli Polonii WĘSTSIDE Cleaners & Tailors KrawieczJPolśki szyjcubrania wykonuje przeróbki naprawyDostarczamy zabieramy domu bezpłatnie 'naf telefoniczne zamówienie Właściciele: Olga Piotr Osuszek 388 Roncesvalles 'Ave Toronto Tel 1-3- 748 "—♦—'—-V- t ♦♦- - LE ♦— i i — i i z i LE -- -- WfiSOL'YCi'ViT BOŻEGO 'NARODZENIA 1 iJZCZĘSUWEGO NOWEG0'ROKU $ 550-552iQueei-rSi W Tel EM 4-47- 26 % V J- - Moc1 serdecznych życzeń yt {}fZX składa i? wszystkirnjPrzyjaciołom Klientom i Polonii va SUPERIOR SAUSAGE CO S Dostąrczamy'do sklepów wędliny wyrabiane na sposób sk W krajowy!-- Proście' o" nasze wędliny w swoich sklepach r 1004 Dunda"s St W Toronto Tel LE 1-8- 422 "' -- Wesołych Bożego Narodzenia "-~ - ' 't {? -- - t$zczcsltwcgo Nowego Roku '""Iv ""i '-- :-' " l""!' JV! siryni X'(tenfont j Polonu "rfitó "' 4-89- 46 ! — — - całej - t - - t - całej świąt $-- _ : v J PAWITCH Jj- -' SKLEP SPOŻYWCZY I MASARSKI $ - ' '" ' ii 809 Oueen SMW- - Toronto Tel- - EM 4-06- 53 1 Jak wiadomo z historii pierw-szymi mieszkańcami Ameryki by-li Indianie Prawdopodobnie przy byli oni tutaj z Syberii i rw po-goni za zwierzyną zapuszczali się coraz głębiej na południe Ruch migracyjny Indian posuwał się stopniowo i odbywał się na prze-strzeni tysięcy lat Zdaniem dzi-siejszych historyków najstarsze plemiona Indian prawdopodob-nie przekroczyły cieśninę Berin-ga i weszły na teren dzisiejszej Alaski dwanaście tysięcy lat te-mu Niektóre z tych plemion po-suwając się na południe stwo-rzyły tak wysoką kulturę że w niczym nie ustępowały hiszpań-skim konkwistadorom szesnaste-go wieku Wystarczy wspomnieć Majów i Azteków w Meksyku czy Inków w Andach Większość jednak Indian pro-wadziła życie koczownicze odda-jąc się polowaniu i rybołówstwu Z powodu nomadzkiego sposobu życia nigdy nie mogli utworzyć większego organizmu społeczne-go Tworzyli małe ugrupowania oparte zazwyczaj na związkach rodzinnych Ze związku kilkuna-stu rodów tworzyło się plemię o własnym języku zwyczajach i przekonaniach religijnych W ro-ku 1962 Komitet Federacji In-dian Ameryki opracował na pod-stawie długoletnich badań mapę rozmieszczenia poszczególnych plemion indiańskich na konty-nencie Ameryki Północnej — Na tej mapie figuruje prze-szło trzysta plemion indiań-skich Najmniej znani są India-nie Dalekiej Północy zamieszku-jący Północno-Zachodni- e Tery-torium Yukon i Alaskę W czasie mojej podróży na A-las- kę mam możność z bliska za-poznać się z życiem Indian za-mieszkujących północne tereny v Brytyjskiej Kolumbii Yukonu i Alaskit oraz przyjrzeć się pra-cy misyjnej Ojców Oblatów na tych terenach Na kanadyjskim odcinku drogi wiodącej do' Fair-banks zatrzymuję się na nastę-pujących placówkach misyjnych: Fort Nelson' Watson Lakę Te-rli- n i Burwash Landing Na tych terenach zamieszkują Indianie z szczepów: Beaver Slave Kaśka Teslin i Tutchone Północne obszary Kanady są terenami misyjnymi na których znajduje się osiem następują-cych Wikariatów Apostolskich: Labradoru Zatoki Jakuba Zato-ki Hudsońskiej Dystryktu Ke-ewat- in Grouard Dystryktu Mackenzie Prince Rupert i Whi-lehors- e Praca misyjna na tych terenach spoczywa w większoś-ci w rękach Ojców Oblatów Te-reny te jako misyjne podlegają bezpośrednio Stolicy Apostol-skiej i kierowane są przez Kon gregację Propagandy Wikariat Apostolski w White- - horse obejmuje terytorium Yu-konu i Północną część Brytyj-skiej Kolumbii Praca misyjna tego olbrzymiego terytorium spoczywa w rękach: 27 Ojców Oblatów 4 Braci również Obla-tów i ' 21 Sióstr zakonnych z różnych zgromadzeń i stowarzy-szeń Ordynariuszem Yukonu jest Jego Ekscelencja Ksiądz biskup J L Coudert Ludności jest blisko 15 tysięcy w tym jedną trzecią stanowią katolicy Wszystkich głównych placówek misyjnych jest szesnaście a po-mocniczych trzydzieści siedem Pod opieką Misji Katolickich znajdują się: dwie szkoły para-fialne trzy szkoły dla dzieci in-diańskich jeden szpital jeden dom starców i jeden dom dla biednych W pracy misyjnej po-magają również członkowie Ak-cji Katolickiej Praca misyjna jest z powodu szalonych odległości bardzo tru dna Misjonarze są od siebie oddałem o dwieście lub trzy sta mil Jeden z ojców mówi mi re nie miał okazji pójścia do spowiedzi przez cały rok Misjo-narze żyją tutaj w bardzo pry-mitywnych warunkacli i muszą być wszechstronnie przygotowa-ni Sami gotują sobie posiłki piorą bieliznę i budują placówki fmisyjne Równocześnie jako lu-dzie z wyższym wykształceniem spełniają różne funkcje pańs-twowe i są przedstawicielami ludności u władz w różnych spra-wach Aby wytrwać w takiej dzikości i osamotnieniu upra wiają jakieś hobby Misjonarz z Fort Nelson gra w chwilach wolnych od pracy na organach i śpiewa Ojciec z Burwash na-miętnie oddaje się malarstwu i rzeźbie Duszpasterz zaś w Wat-to- n Lakę zawzięcie studiuje Pra-fw- o Kanoniczne1 które studiował na Uniwersytecie Gregoriańskim w Rzymie i gdzie zdobył tytuł doktorski (Zamiłowanie i uprawianie ja-kiegoś "konika" pozwala 'misjo-- : narzom przetrwać ciężkie warun-ki pracy Indianie Dalekiej Pół-nocy nie są najlepszym materia-łem do katechizacji Na prze-szkodzie stoi między innymi ni-ski poziom kulturalny a nieraz i umysłowy Jeden z misjonarzy opowiada mi: — "Przychodzi do mnie raz Indianin z prośbą abym mu o-chr- zcił dziecko ale w imię św Józefa — Dlaczego? — zapytuję mego petenta — A bo św Jó zef jako Ojciec Jezusa jest po-tężniejszy — odpowiada zagad-nięty Indianin Wiele mamy tru dności z wykorzenieniem daw-nych wierzeń i różnych przesą-dów Całą teologię przykładne-go życia musimy opierać wy-łącznie na piekle i czyśćcu" — "A jaki jest poziom moral ny waszych parafian?" "W tym względzie mogą z wyjątkiem pijaństwa być wzo rem dla białych Nikt nie zna tu zamków ani kluczy Jak mógł się Ksiądz sam przekonać nigdy nie zamykamy na noc domu czy pokoi Pod kluczem trzymamy jedynie wino mszalne ze wzglę-du na pijaństwo Poczucie włas-ności prywatnej jest wśród na-szych Indian niezwykle --wysokie Często dzieci indiańskie przy-chodzą głodne do misji i proszą o kawałek chleba nigdy jednak nie wezmą go same Misjonarz z Burwash Landing prowadzi mnie na wybrzeże je-ziora Kluane Z daleka widzę jakieś dziwne zabudowania: ma-łe i różnokolorowe domki stoją-ce jedne przy drugich Zaintry-gowany zapytuję: — "Czy to jakieś osiedle in diańskie?" — "Nie Jest to po prostu irf-diańs-ki cmentarz Indianie Pół-nocnej Ameryki wierzą w rein-karnację i wieczne przebywanie dusz zmarłych wśród ludzi żyją-cych Taki domek-grobowie- c ma służyć duszy zmarłego za miej-sce wypoczynku gdy wraca po trudach polowania z' Krainy Wiecznych Łowów" Dawniej te swoiste grobowce były wyposa-żane we "wszelkiego rodzaju sprzęt do polowania i zaopatry-wano je w pożywienie Udało się im jednak wytłumaczyć że dusze zmarłych potrzebują do polowania w Krainie Wiecznych Łowów specjalnego sprzętu któ-rego człowiek żyjący i tak nie może dostarczyć Zostawiliś-my im jednak budowanie dom-ków nad grobami tłumacząc że mogą one zastąpić duszom ich ciała które są przecież miesz-kaniem Ducha świętego Właś-nie wczoraj mieliśmy uroczystoś-ci pogrzebowe jednego Indiani na Trwały one przez całą dobę Ceremonie rytuału rzymskiego przeplatane były ceremoniami indiańskimi W tańcach odtwa-lzan- o sceny z polowań w któ-rych bohaterem jest oczywiście esoba zmarłego Wodzowie zaś poszczególnych rodów indiań-skich wspominają w przemówie-niach cnoty i czyny zmarłego dokonane w czasie jego życia Uroczystości pogrzebowe kończą się zazwyczaj popularną wśród Indian grą hazardową zwaną Pow-Wo- w Gra ta polega na od-gadywaniu w której ręce prze-ciwny partner trzyma umówioną rzecz W czasie gry odgadywu-jąc- y pilnie patrzy w oczy i sta-ra się za pomocą różnych try-ków dociec z reakcji partnera gdzie się znajduje dana rzecz W czasie takiej gry która cza-sem przeciąga się przez szereg dni można utracić całe mienie nie wyłączając żony i dzieci" — "Ale jak wjgląda wówczas sprawa z nierozerwalnością mał- - stara przy najbliższej spo sobności odegrać powrotem u-traco- ną żonę albo przestaje być katolikiem jeśli drugą osobę W Indianom niezwykle trudno jest wszczepić katolicką naukę mał-żeństwie Za formalny związku małżeńskiego uchodzi moment przyjścia na świat pier-wszego dziecka Nie uznają oni żadnej kontroli urodzin czy poczęć jedynym prawie" celem Małżeństwa to rodzenie W związkui tym observujemy w ostatnim czasie niezwykle nwałtowny przyrost naturalny Indian Według przewidywań do końca bieżącego stulecia' Ameryce ma ulec po-dwojeniu To uczulenie ha Indian jest tak wielkie że Indianin przebaczy nawet zdra dę małżeńska ale nie za pomni krzywdy wyrządzonej je-go dziecku Ta miłość dodziecka jeshjednak tylko czystonatural-n- a 'Indiaiiin "kiedy sani przyjdzie nowonarodzonym Vv dzieckiem do chrztu dlatego i musimy korzystać okazji uro- - tt czystości małżeństwa aby lv chrzcić noworodka względnie przeprowadzać specjalne wywia- - $j dy w czasie wizyty duszpaster- - 61 skiej Vy Większość obecnie żyjących aj Indian przebywa w rezerwatach yń Rezerwaty są wyjęte spod kon-- troli rządu prowincjonalnego M podlegają bezpośrednio rządowi $( dominialnemu w Ottawie India- - ft nie żyjący rezerwatach cieszą uj się pełną opieką rządu dla nich buduje domy szkoły łJt specjalne ośrodki zdrowia oraz Jj$ wspiera wszelkie inicjatywy W vi Fort Nelson mam okazję zwie- - ]$ dzić jeden takich rezerwatów t indiańskich Miejscowy misjo- - WG narz prowadzi mnie najpierw do kościoła przezna- - fik czonego wyłącznie dla Indian JE-t- f — "Nasz kościół jak Ksiądz $£ sam widzi' jest zupełnie nowy ]$ Został on wybudowany dwa la- - ftjf ta temu za pieniądze Kongre- - yj gacji Propagandy Kolekty bo- - wiem zbierane w czasie Mszy ?jft świętej od Indian są raczej sym-- boliczne Jeśli Indianin da raz na miesiąc 'dziesięć centów to bardzo dużo O wiele smutniej tf jednak wygląda sprawa uczest- - Vfl nictwem w nabożeństwach — s? Przychodzą rzadko to zalęk- - Sj nieni trzymają się z dala od oł- - i$ tarza Całe nasze duszpasterstwo ft ! polega bardziej na indywidual- - yfi nym oddziaływaniu pouczaniu wizyt w ich domach w Właśnie zaprowadzę 'Księdza do domu jednego naszych najbar- - SA dziej czynnych światłych wier- - Jty nych tutejszego rezerwatu" Ł? Wchodzimy do domu który w VA niczym nie różni się od innych n zabudowań wiejskich jakie spo- - vQ tykamy wśród białych Zastaje-my wszystkich w domu ponie-waż nasza wizyta przypadła na godziny wieczorne Pierwsze wrażenie to wielodzietność Nasz gospodarz jest jednym 'nauczy-cieli szkoły-- w rezerwacie — "Jak wygląda praca w szko-le? — zagaduję naszego gospo-darza — Czy wasze dzieci cho-dzą razem białymi osadnika-mi mieście?" — "Nie wszystkie nasze dzie-ci chodzą do szkoły znajdującej się w rezerwacie Wprawdzie każde dziecko indiańskie ma pra-wo chodzenia do szkoły razem białymi ale1 wolimy mieć własną dla nich szkołę Mieliśmy bo-wiem w przeszłości wiele przy krych doświadczeń tym względzie Nasze były oddzielane od pozosta-łych ponieważ były czerwono-skórym- i poipowrociedo domu były uważane za obce powodu naśladowania zwyczajów białych zarówno stroju jak i postę-powaniu" — "Czy szkoła dla dzieci in-diańskich rezerwacie różni się czymś od szkoły dla białych? Np czy macie odrębny program i sy-stem nauczania? ' Jak wygląda między innymi sprawa naucza-nia języka Waszych przodków?" — "Nauczanie naszej szko le niczym nie odbiega od szko-ły dla białych dzieci ani w sy- stemie ani programie Języ-kiem podstawowym jest język angielski Jeśli nauczanie szkolne wejdzie zasada dwuję-zycznoś- ci to wprowadzimy rów-nież język francuski Za moich czasów uczono nas dialektu na-szych ojców i moje pokolenie płynnie mówi zarówno po an-gielsku jak i narzeczu In-dian Bobrów Czasy się jednak zmieniły i nasze prawie zupełnie nie mówią ję-zykiem naszych przodków" nuaina Indianie jako dzieci naturv — "Indianin który gry nie przywiązują zbyt wielkiej u-- w Pow-Wo- w stracił żonę albo wagi do nauki i osiągnięć cywili "się z w międzycza-sie pojął ogóle o początek a dzieci z liczba Lndian w dzie-ci u nigdy rzadko z I z o- - i w który z tamtejszego S v z i i w czasie v z i z z w z w dzieci a z w w w w w w w i w dzieci w czasie zacji technicznej Ich zamiłowa-nia są wciąż związane z przyro-da Mentalność Jjowiem Indian jest zupełnie odrębna od naszej Indianin jeśli przyjmuje formy cywilizacyjne naszej kultury to przestaje być po prostu Indiani-nem Proces dostosowywania się do reszty społeczeństwa kanadyj-skiego jest bardzo słaby o czym może świadczyć fakt że w 1955 roku tylko 847 Indian zostało zrównanych w prawach i "ob-owiązkach obywatelskich z biała ludnością Kanady Na terenach zaś Dalekiej Północy proces in-tegracyjny przebiega jeszcze wolniej- - Tutaj bowiem Indianie żyją w warunkach zupełnie pier-wotnych" dla nich zupełnie na-turalnych Wpływ cywilizacji bia-łych ogranicza się tutaj jedynie do złagodzenia surowości i dzi-kości natury-Jedny-m ze źródeł utrzymania Indianko przemysł chałupniczy uzieci gospodarza którego od-(Dokońćz-enie na ttr 12) f —Wiązankę najlepszych życzeń w radosnym dniu S Bożego Narodzenia i Nowego Roku zasyłają swej klienteli i'całej Polonii ALBERTA FUEL LTD Dostarczamy oliwę do domów — czyścimy piece całoroczna obsługa bezpłatna każda robota wykonana z gwarancją — solidna robota 278 Bathurst St Tel EM 2-32- 24 tf1 WESOŁYCH ŚWIĄT BOŻEGO NARODZENIA i SZCZĘŚLIWEGO NOWEGO ROKU życzy swej Klienteli i całej Polonii L KŁUS — REALTOR Obsłużymy Was szybko rzetelnie iku pełnemu zadowoleniu Mówimy wszystkimi europejskimi językami 780 Dundas St W Toronto Tel EM 4-94- 33 Mł Z okazji Świąt Bożego Narodzenia i Nowego Roku najlepsze życzenia składa swym Klientom i Polonii KORWIN SHÓE STORĘ ' POLSKI' SKLEP Z OBUWIEM 1414 Dundas St W - Toronto - Tel 533-977- 8 ł Ł KI 8IP DUŻO SZCZĘŚCIA I RADOŚCI u! Bi z oskwaeziji'KŚlwieinąttelBi oiżecgaołeiNParoolodnzeiinia W! i'Błl życzy JOSEPH J RAJGA FURS Ę Polska firma kuśnierska W Wykonujemy futra do miary z najlepszych skórek— przyj- - tt mujemy naprawy — przeróbki oraz przyjmujemy do J przechowania na lato za pełnym ubezpieczeniem J : 921 College St — Toronto — LE 4-55- 45 L i4— — — — — ' — — — — —w i ! rTrl zyjemnycn7' a1wLiat-Hoze' a- o n~ „ I Narodzenia w ' '" v" '' 8- - i dużo szczęścia w'Nowym Roku tft " -- ' Ww życzy swej Klienteli" v całej Polonii jr THE FUTURĘ BAKERY fr ' 739 Queen St W '— Toronto —' Tel 368-423- 5 tó 1 Tinżo radości z okazji ŚWIĄT BOŻEGO NARODZENIA i DUŻO DUŻO SZCZĘŚCIA W NOWYM ROKU życzy Irenę & Nick Coffee Shop Smaczne i zdrowe potrawy' europejskie 827 Queen St W — Toronto Ont Lido radości z okazji' 'ŚWIĄT BOŻEGO' NARODZENIA i DUŻO DUŻO SZCZĘŚCIA WINOWYM ROKU życzy HALBEKFS HARDWARE 1566-7- 0 Queen' St W Toronto TeLiLE' 3-94- 23 sśaKss@- - „- - - JŚi % — lUUlBlBłHagB |
Tags
Comments
Post a Comment for 000422a