Zwilazkowiec Alliancer, January 05, 1966

              fmmm
I
m
łt3 M
m
wm
JWłi'
&H
aiZfJ
m
m
8&i
I
S8
w
OT
NR 2
LESZEK KOSIŃSKI
p -- f- 9as3j-ssr3!jg- -' 7
P©lae
Polska jest dziś krajem jedno-litym
narodowościowo Mniejszo-Jc- i
narodowe w przeciwieństwie
do okresu międzywojennego sta-nowią
nieznaczny odsetek ogółu
ludności Zmieniły się również
stosunki między poszczególnymi
grupami etnicznymi i w rezulta-cie
problematyka narodowościo-wa
rzadko jedynie pojawia się
na łamach gazet i czasopism
Niemniej czytelnika polskiego
mogą zainteresować uwagi o
ewolucji struktury narodowo-ściowej
na obszarze Polski oraz
o rozmieszczeniu Polaków w kra
lach ościennych
#
Itozwazania nasze musimy zacząć
od pewnych kontrowersyjnych ?a-gadni- eń
metodycznych Chodzi mia
iiouicie o ścisłość statystyki etnicz-nej
i kryteria zaliczania osób do
jmzczifiolnych narodowości Naj
ogólniej wyróżnić można kryteria
obiektywne (wśród nich na pierw-s)i- n
miejscu postawimy jeżyk oj
rjsty) oraz kryteria subiektywne
j wiec zadeklarowaną świadomość
przynależności narodowej Wartość
kr) ten ów obiektywnych jest wiek
sa w warunkach słabo ukształto
wjiieyo poczucia narodowościowe
jjo lub przy istnieniu presji ze-wnętrznej
deformującej wyniki
opisów ludności Tak np w Rzeszy
niemieckiej operowano zazwyczaj
kryteriami językowymi (Wprowa
d7enie za rządów hitlerowskich kry-terium
subiektywnego dało w re-zultacie
gwałtowny i skądinąd nie-ti?asadnio-ny
spadek mniejszości na
rodowych zwłaszcza polskiej) W
lileraturze radzieckiej operuje się
v zasadzie kryteriami subiektyw-nymi
które uznane są za teoretycz-nie
poprawniejsze niemniej kry-teria
obiektywne odgrywają istotną
role pomocniczą zwłaszcza dla nie-których
krajów Warto zaznaczyć
ze w ostatnim spisie radzieckim
podobnie zresztą jak np w spisach
jugosłowiańskim czy rumuńskim
spisywało sie zarówno narodowość
jak i jeżyk ojczysty obywateli
Druga nie mniej istotna trud-ność
polega na tym że w warun- -
i
[!j] Aleksander bołzenicyn i mrairfii
mm' JT uuuiutii Dttftl JT
W łagrze rzadko sie na papie-rze
przeważnie — na dykcie Na drew-nie
jakoś trwalej pewniej I wochrow-ey'- )
i dyspozytorzy pogłowie zeków liczą
na dykcie Na drugi dzień się zhebluje
można od nowa Oszczędność!
Ci co zostają w zonie-wysługuj- ą się
także i tak: patrzą kto dostał paczkę
potem czekają na niego od razu na linii
podają mu numer Dużo niedużo ale pa
pierosa zawsze takiemu odpalą
Szuchów dobiegł do rozdzielni pa-czek
Do baraku doczepiono przybudów-kę
a do tej przybudówki jeszcze sionkę
sionka jest bez drzwi hula po niej wiatr
zimno a jednak tam jakby zaciszniej
zawszeć to pod dachem
W sionce stała kolejka długa zakrę-cona
Szuchów zajął miejsce Przed nim
piętnastu ludzi potrwa najmniej godzi-nę-
akurat do wieczornego dzwonie-nia
Ci z brygady TEC którzy po-szli
czytać listę będą już za Szucho-we- m
Wszyscy warsztatowcy także Przyj-dzie
im chyba stać po paczkę jeszcze raz
jutro z rana
Stojący w kolejce mają torebki wo-reczki
Tam za drzwiami — Szuchów
tym łagrze jeszcze ani razu nie dosta-wał
paczki ale wie z tego co mówią —
rozbijają siekierką skrzynkę w której
przyszła paczka strażnik własnoręcznie
wszystko wyjmuje przegląda Rozetnie
przełamie przesypie obmaca Jeśli zda-rzy
się coś płynnego w szkle albo bla-szańc- e
tó odkorkowują i przelewają ci
choć otwarte dłonie choć w podsunię-tą
szmatkę Słoika ani bańki ci nie da-dzą
boją się dlaczegoś Jeżeli jest ciasto
słodkości jakieś bardziej wymyślne albo
kiełbasa czy rybka — to strażnik nad-gryza
A spróbujesz się postawić to
razu się przyczepi że tego nie wolno
a tamto zabronione i w ogóle ci nie wy-da
Kto dostaje paczkę musi częstować
częstować częstować
Poczynając od strażnika Jak skoń-czą
szmon paczki to nie włożą z powro-tem
do skrzynki wszystko musisz pa-kować
do torby albo i w połę waciaka
— zjeżdżaj następny Niejednego
tak poganiają że zapomni czegoś na la-dzie
Wtedy nie warto wracać Nic już
nie ma
Kiedyś jeszcze w Ust-Iżmi- e Szuchów
Kilka razy dostawał paczki ale polem
napisał do żony że na darmo się me-czy
żeby nie posyłała dzieciakom od
ust nie odejmowała
Chociaż wolności łatwiej mógł Szu-chów
wykarmić- - całą rodzinę- - niż tutaj
siebie jedneeo ale uiprlział ilp t nacz- - ti też że nie będzie
wmrfwess Hi Ei HiPfes
iRfiTlET' wmi
pifl K-- S Pfif
j w cąsicmotow
kach nowoczesnego społeczeństwa
przy intensywnych wzajemnych
kontaktach i znacznej ruchliwości
ludności szybkim tempie zacho-dzą
procesy asymilaeyjne W rezul-tacie
mamy niewątpliwie wiele
przypadków których nie da sie je-dnoznacznie
sklasyfikować W na-szych
rozważaniach nie będziemy
jednak zajmować sie sprawą klasy-fikacji
a przyjmiemy jedynie z do-brodziejstwem
inwentarza szacunki
dokonane przez innych autorów
W przeddzień pierwszej wojny
światowej w Europie środkowo-wschodniej
podzielone] wówczas
między trzy mocarstwa zaborcze
mieszkało co najmniej 183 min
Polaków (dane oficjalne z roku
1910) przy czym według szacun-ków
polskich liczbę tę należałoby
podnieść do co najmniej 203 a być
może nawet 218 min tego ok
50 proc mieszkało w dzielnicy ro-syjskiej
(38 proc na obszarze b
Królestwa a 18 proc na Litwie
Białorusi i Ukrainie czy jak wów-czas
mówiono na Rusi) niespełna
20 proc w dzielnicy pruskiej i 24
proc w dzielnicy austriackiej Po-wstanie
niepodległej Polski powo
duje skupienie większości Polaków
środkowoeuropejskich na jej tere-nie
(ponad 90 proc w okresie mię-dzywojennym)
Poza Polską znacz-ne
skupisko Polaków (szacowane
na 12 min osób) pozostało w ów-czesnych
granicach Niemiec zwłasz-cza
na Śląsku Górnym i Opolskim
na Warmii i Mazurach Powiślu
oraz niektórych powiatach przy-granicznych
jak np złotowskim
babimojskim międzyrzeckim Po
nadto liczna Polonia pozostała w
Związku Radzieckim (według spisu
z 1026 r — 782 tys tym blisko
57 proc językiem polskim)
dość liczne grupy Polaków wystę-powały
na Litwie (według spisu z
1925 r — 66 tys ale polski szacu-nek
z 1926 roku o wy-niki
wyborów do Sejmu mówił aż
o 202 tys) na Łotwie według spi-su
z 1930 r tys (przy czym
ze strony polskiej kwestionowano
tę zbę jako zbyt niską) w Cze-chosłowacji
110 tys (według spisu
z 1921 r) w Rumunii według spi-su
z r 1930 — 48 tys (szacunek
polski z lat 1930 podaje ok 100
tys — liczba ta jest z pewnością
zbyt duża) i Wolnym Mieście Gdań-sku
37 tys (w latach 1930 szacu-nek
polski)
Warto przy tej okazji przypo-mnieć
że na terytorium Polski
międzywojennej stanowili
zaledwie ok 23 resztę zaś mniej-szości
wśród których najliczniejsi
byli Ukraińcy Żydzi Białorusini
i Niemcy
Ostatnia wojna przyniosła jak
wiadomo znaczne zmiany teryto-rium
naszego kraju i towarzyszące
im masowe migracje ludności W
rezultacie nastąpiło ujednolicenie
narodowościowe na obecnym obsza
rze państwa oraz jeszcze większe
skupienie Polaków środkowoeuro
pejskich na terenie Polski Liczna
przed wojną Polonia wschodnio
niemiecka przestała istnieć w związ-ku
z powrotem Ziem Zachodnich
i Półnonych do Polski Zmniejszy
ła się liczba Polaków mieszkają
cych w Czechosłowacji do ok CO
tys
Po ostatniej wojnie wzrosła
tomiast liczba Polaków w ZSRR
przede wszystkim wskutek włącze-nia
obszarów na których poprzed
nio mieszkali Polacy — ziem zabu
fańskich Litwy Łotwy oraz Pół
nocnej Bukowiny należącej poprze
dnio do Rumunii Oczywiście itrat)
wojenne a zwłaszcza migracje spo
wodowały znaczne zmniejszenie
liczby Polaków mieszkających
obecnym obszarze ZSRR Spis z
ku 1959 wykazał w ZSRR 1380 tys
Polaków z których jednak tylko
455 pioc podało język polski jako
ojczysty Jest to dwukrotnie wię
cej niż w okresie międzywojennym
(w 1920 r spisano 782 tys Pola-ków
w tym 198 tys w Republice
Rosyjskiej 477 tys — na Ukrainie
97 tys — na Białorusi ok 10 tys
na obszarach Zakaukazia i Azji
Środkowej 1939 r w przedwo
jennych granicach ZSRR było 627
tys Polaków a w r 1940 zapewne
ok 4 min) Obecnie Polacy stano
I W li
niiir- - amin Pin ntrnlilttmRiiAfl iM!
VM H U HHIja klrl H HIF E B 11 UM Ifcł HU H #- yŁi!Ei" EJCH&--y ŁjrB-auHuuuH- c--jrti Liii H HU III vii
c4
pisze
i pisać
w
w
w
wszystkich
to
na
b3sztuj£"medział
w
Z
w
w
mówiło
oparty
— 59
li
Polacy
ro
w
iWŁi
d
mógł wyciągać ich od rodziny przez dzie-sięć
lat To już lepiej całkiem bez pa-czek
Ale choć tak-zdecydow- ał to przecież
jednak za każdym razem kiedy ktoś z
brygady albo któryś sąsiad z baraku do-stawał
paczkę — więc prawie co dzień
— ściskało go serce że to nielon Surowo
zabronił żonie przysyłać paczki nawet na
Wielkanoc nigdy nie chodził pod slup
żeby sprawdzić czy go nie ma na liście
— czasem tylko chodził w zastępstwie
któregoś z zamożnych zeków ze sto
czwartej — a przecież nie wiedzieć cze-mu
'nieraz miał nadzieję że ktoś przy-biegnie
i powie:
— Szuchów! Dlaczego nie idziesz po
paczkę? Paczka dla ciebie!
Ale nikt nie przybiegał
Coraz mniej też było okazji do wspo-minania
o rodzinnym Tiemgienieuie o
chacie Życie tutejsze zmuszało go do
gonitwy od pobudki do wieczornego
dzwonienia nie oszczędzało daremnych
wspomnień Teraz stojąc wśród tych
których rozgrzewały bliskie nadzieje
tych którzy cieszyli się że już zaraz bę-dą
mogli wbić zęby w poleć słoniny na-smarować
chleb masłem osłodzić cu-krem
swój kubek Szuchów myślał tyl-ko
o jednym — żeby zdążyć ze swoją
brygadą do stołówki żeby berlaj zjeść
jeszcze gorący' nie wystygły Chłodny
berlaj niewart nawet połowy tego co
gorący
Liczył że jeśli nieima na liście na-zwiska
Cezara to tamten dawno już jest
w baraku myje się A jeżeli był na liś-cie
to zbiera teraz woreczki plastikowe
kubki opakowania Właśnie dlatego że-by
Cezar zdążył je pozbierać Szuchów
obiecał czekać przez dziesięć minut
Tu w kolejce usłyszał nowinę— w
tym tygodniu znów nie będzie niedzie-li
znów niedzielę sobie przywłaszczają
Oczekiwał tego wszyscy tego oczekiwali
bo jeśli wypada w miesiącu pięć nie-dziel
to dają trzy a przez dwie gonią
do pracy Oczekiwał tego a przecież zro-biło
mu się ciężko na sercu kiedy o tym
usłyszał Komu by nie było żal niedziółki
rodzonej? Ale przecież sprawiedliwie
mówią w ogonku — naczalstwo potrafi
i zonie urządzić im dodatkowy dzień
roboczy zawsze coś wynajdzie albo łaź-nię
trzeba budować albo stawiać plot
żeby ludzie nie mogli przejść dokąd po-trzebują
albo po prostu czyścić teren
Albo każe) słomę siennikach przetrzą-sać
albo pluskwy tępić na pryczach Al
bo wymyślą sprawdzanie według fotogra
fii — ten czy nie ten Albo inwentary-zację
wtedy wychodź ze wszystkimi rze-czami
na dvrór czekaj pół dnia
"ZWIĄZKOWIEC" STYCZEŃ (Januory) środa 5 — 1966
na
na
w
w
wią przede wszystkim element
wiejski (66 proc podczas gdy śre-dni
odsetek ludności wiejskiej w
kraju wynosi 52 proc) skupiający
się głównie w trzech republikach
zachodnich — Białoruskiej Ukra-ińskiej
i Litewskiej
NA WSCHODZIE
Według danych radzieckich w
Republice Białoruskiej mieszka 539
tys Polaków którzy koncentrują
się w północno-zachodni- ej części
republiki oraz w sąsiadujących te-renach
Republiki Litewskiej (w
sumie na Litwie 230 tys ) Obszary
o polskiej większości występują
koło Grodna oraz w pasie ciągną
cym się poprzez Lidę Oszmianę aż
do Dynaburga (Daugavpils) przy
czym samo Wilno i jego bezpośred
nia okolica w)kazane są jako te-ren
o ludności mieszanej rosyjsko
litewskiej Polacy dominują rów
niez na północ i na zachód od Wil
na przy czym wyspy polskie wy
stępują aż na północ od Kowna
oraz poza Dźwiną w południowej
części Łotwy (w całej Republice Ło
tewskiej — 60 tys ) Znacznie licz
niejsze i większe wyspy polskie
znajdujemy w zachodniej części
Republiki Białoruskiej a ?własczj
między Nowogródkiem i Mińskiem
oraz wzdłuż linii Wolkowysk — Ba-ranów
icze
O ile w Republice Białoruskiej
liczba Polaków jest znacznie wiek
sza niż przed wojną (przy czym
skupiają się oni przede wszystkim
na terenach przyłączonych w r
1939) o tyle w Rejmhlice Ukrain
skiej s)tuacja jest odwrotna i tu
pomimo przyłączenia Ukrainy Zu
chodniej W sumie zaicjcslrowano
tam 3bd tys Polaków Mieszkają
oni przede wszystkim w środkowo
zachodniej części republiki mię
dzy dawną granicą na Zbruczu n
Dnieprem wdla? linii wyznacza
nęj przez Kamieniec Podolski —
Chmielnicki dl Płoskirńw) — Zy
tomierz — Korostcń Na Ukrainie
zadnieprzańskicj jedyna wysepka
pols":a występuje koło Melitopola
Na obszarach należących przed
wojną do Polski spqtykamy parę
wysp Polaków tylko w okolicy
Lwowa i Tarnopola Wynika to z
tego że powojenna akcja rcpalria
cyjna miała na Ukrainie przebieg
bardziej radykalny
-- Tego widocznie najbardziej nie ino
gą znieść żeby zek sobie pospał po śnią
daniu
Ogonek przesuwał się choć powoli
Fryzjer buchalter i jeden taki z KWCz
podeszli bez kolejki odepchnęli pierw-szego
nikogo nie pytali Ale to były twar-de
lagrowe p r i d u r k i największe szu-je
jakie tylko siedzą w zpnie nie żadni
tam zwyczajni więźniowie Ludzie mieli
ich gorzej niż za łajno oni ludzi tak sa-mo
Ale kłótnia z nimi byłaby daremna
— pridurkii trzymają sztamę ze sobą i
ze strażnikami
Zawsze przecież było przed Szucho-we- m
jeszcze z dziesięć osób za nim przy-było
jeszcze siedmiu kiedy przychylając
się wszedł w drzwi Cezar w swojej nowej
futrzanej czapie przysłanej z wolności
Choćby i ta czapa Cezar dał komuś w
łapę i pozwolili mu nosić czystą nową
czapkę cywilną A innym to pozabierali
nawet te stare jeszcze z rontu i kazali
nosić lagrowe ze świńskiego futra
Cezar uśmiechnął się do Szuchowa i
od razu podszedł do cudaka w okularach
który cały czas czytał gazetę- -
— Aa-a- ! Piotr Michałycz!
Rozpromienili się do siebie jak dwa
maki Cudak:
— A ja mam nową "Wieczorną' Po-patrzcie!
Przysłali pod opaską
— No no?! — Cezar też wsadza nos
w gazetę Pod sufitem słabiutka zaró-weczk- a
co tam można przy niej prze-czytać
takimi drobnymi literami?
— Bardzo ciekawa recenzja z pre-miery
Zawadskiego!
Oni ci z Moskwy wyczują się z da-leka
jak psy A jak się zejdą to się tyl-ko
obwąchują i obwąchują po swojemu
A trzepią szybko który więcej słów po-wie!
A jak trzepią to tak rzadko trafi
się ruskie słowo że jak ich słuchasz to
jakbyś słuchał Łotyszów albo Rumunów
Ale w ręku Cezar trzyma te różne
woreczki
— No to co Cezar Markowicz —
sepleni Szuchów — To ja chyba pójdę?
— Oczywiście proszę bardzo — Ce-zar
podniósł znad gazety czarne wąsy
— To za kim stoję? Kto za mną?
Objaśnił mu Szuchów kto za kim
stoi i spytał nie czekając aż Cezar sam
wspomni o kolacji:
— A kolację wam przynieść?
To znaczy czy przynieść ze stołówki
do baraku w menażce Przynosić nie
wolno ile razy surowo wzbraniali! Ła-pią
menażkę wylewają na ziemię wsa-dzają
do karceru a zeki mimo wszystko
noszą i będą nosili bo jak kto ma co
do załatwienia to nigdy nie zdąży do
stołówki razem ze swoją brygadą
Zapytał czy przynieść kolację ale
myśli sobie: "Chyba nio będziesz taki?
Chyba kolacji mi nie pożałujesz? Prze-cież
nie będzie kaszy sam tylko berlaj"
— Nie nie — uśmiechnął się Cezar
— Sam zjedz moją kolację Iwan Deni-sycz- !
Na to tylko Szuchów czekał! Wyfru-nął
z sionki na zonę jak wolay ptaszek
i eaztL pazu!
W Republice Rosyjskiej źródła
radzieckie wykazują największe
skupiska Polaków na Syberii — w
pobliżu rzeki Irtysz niedaleko
miejscowości Tara w okolicy Tom-ska
oraz dalej na wschód za Kras-nojarskiem
poza Jenisejem W su
mie w RFSRR spisano 118 tys Po
laków
Wreszcie interesująca jest wia-domość
o (nie spotykanej tam po-przednio)
Polonii w Kazachstanie
(w sumie w republice 53 tys) Po-lacy
zajmują tam dość znaczne ob-szary
w ostatnio zasiedlanym "Ce-hnny- m
Kraju" zwłaszcza w okoli-cy
Celinogradu i miejscowości
Kokczetaw W ogóle dla tych tere-nów
charakterystyczna jest dość
znaczna mieszanina narodowościo-wa
przy czym Polacy występują
tam nierzadko wymieszani z Niem
cami
W pozostałych republikach ra
dieckich spisano zaledwie 17 tv
Polaków ze względu jednak na ich
znaczne rozproszenie nic przedsta
wiono ich na żadnych mapach
Wynika z lego że większość Po
laków radzieckich skupia się na-dal
na zachodnich obszarach Związ-ku
przy czym szczególna ich Kon
centracja wj stepuje na pograniczu
białorusko litewskim Na ogól sku
piska i w)spy polskie występują
wszędzie tam gdzie Polacy miesz-kali
w okresie miedzj wojennym
Natomiast skupiska zachoclniosybe
ryjskie i kuzarhslinskie śsi zapewne
stosunkowo niedawno i wuiżą się
z akcjami przesiedleńczjnn podej
inownnymi w okrasie ostatniej
wojny
NA POŁUDNIU
Nadal przede wszystkim mieś
kają zwarcie na śląsku Zaolziań
skim stanowiąc większość w przy-granicznym
pasie między Bohu mi
nem a Przełęczą Jabłonkowską
przy czym radziecki atlas nnrodo
wościowy wykazuje ponadto wyspę
polską bardziej na północ w rejo-nie
Opawy Powojenne p:nccsy mi-gracyjne
a zwłaszcza zasiedlenie
poniemieckich terenów strefy po-graniczn-ej
objęły zresztą także i
Polaków których część rn?proszvłi
się ponadto w zachodnich i północ-nych
Czechach
Warto również wspomnieć o ob
szarże południowej Orawy (na pół-nocny
zachód od Tatr) gdzie wy
Zeki snują się po całej zonie W swo-im
czasie komendant łagru wydał rozpo-rządzenie
że żadnemu więźniowi nie wol-no
chodzić po zonie w pojedynkę Udzie
tylko się da należy całą brygadę prowa-dzić
w szyku zwartym A powiedzmy
na izbę chorych albo do latryny tam
gdzie cala brygada Iść nie ma po co
należy formować grupy z czterech albo
pięciu ludzi i wyznaczać spośród nich
starszego który poprowadzi ich zwartą
grupą poczeka i zwartą grupą przy-prowadzi
z powrotem
Komendant łagru bardzo się upierał
pry tym rozporządzeniu Nikt nie nihil
odwagi mu sio spizeciwić Strażnicy wy-łapywali
pojedynczych zapisywali nume-ry
zabierali do BUR-- u ale rozporządze-nie
wysiadło Ileż to gromkich rozporzą-dzeń
wysiada tak po cichutku No po-wiedzmy
oper wzywa człowieka to
co mają posyłać z nim cały oddiał? Al
bo ty masz iść po swój prywatny pro-wiant
do magazynu a ja po co tam z
tobą pójdę? Ten musi odnieść walonki
do naprawy tamten do suszenia a tam-ten
po prostu idzie z baraku do baraku
— z baraku do baraku wzbronione naj-surowi- ej
— jak ich zatrzymać?
Tym rozporządzeniem komendant
chciał odebrać zekom ich ostatnią wol-ność
ale nie udało mu się brzuchaczowi
Szuchów spotkał po drodze strażnika
uchylił przed nim czapki na wszelki wy-padek
wbiegł do baraku W baraku
— wrzask kotłowanina komuś w dzień
ściągnęli chleb teraz drą się na dyżur-nych
i dyżurni się drą W kącie sto
czwartej nie ma nikogo
Szuchów uważa wieczór za wyjątko-wo
pomyślny jeśli wracając do zony za-staje
nie przetrząśnięte materace jeśli
w dzień nie było w barakach szmonu
Szuchówskoczył do swojej pryczy
zawczasu ściągając waciak z ramion Rzu-cił
waciak na górę rzucił rękawicę ze
stalą głęboko pomacał siennik — jest
poranny kawałek chleba! Uradował się
że zaszył
Teraz biegiem na dwór! Do stołówki!
Przemknął się nie napotykając straż-ników
Tylko zeki brnęli naprzeciw ga-dając
o racjach chleba
W poświacie księżyca coraz jaśniej
było na dworze Światła latarń przyblak-}- y
baraki rzucały czarne cienie Do sto-łówki
wchodziło się po czterech schod-kach
przez obszerny ganek ten ganek
teraz też był zacieniony Ale nad gan-kiem
chwieje się lampa poskrzypuje na
mrozie Czy to od mrozu czy z brudu
żarówki świecą tęczowo
Komendant łagru wydał także i ta-kie
surowe zarządzenie — brygady mają
wchodzić do stołówki w szyku zwartym
dwójkami Zarządzenie mówiło też że
brygady kiedy przyjdą pod stołówkę
mają nie wchodzić na ganek ale przefor-mowa- ć
się w piątki i czekać aż dyżurny
stołówki każe wejść
1)' wocohchraronwa"cy —dosołodwnroies "wuoozTbKrŻoonj-ońanj-aa
straż strażnicy wewnątrz obozu nie mie-li
brord
stępuje ludność mówiąca po pol-sku
ale uważająca się w zasadzie
za Słowaków Podobną zresztą sy-tuację
spotykumy włród Słowaków
mieszkających w Polsce w Orawie
północnej wśród których znajo-mość
języka słowackiego nie jest
powszechna
Według szacunków radzieckich
pewne drobne grupy Polaków wy-stępują
ponadto w Rumunii — 0
tys (wg spisu z r 1956 — 78 tys)
i Jugosławii (4 tys) przy czym
warto zaznaczyć że polskie szacun
ki opublikowane w Boczniku Sta-tystycznym
19G4 są znacznie niższe
(25 i 03 tys )
Zarówno Polonia rumuńska jak
i jugosłowiańska stanowią resztki
bardziej licznych poprzednio pol-skich
grup mniejszościowych repa
triowanych po ostatniej wojnie do
Polski Polacy rumuńscy mieszkali
w Siedmiogi odzie Besaiabii a
zwłaszcza w Bukowinie wokół Czer
niowiec Obecnie zarówno Besaia
bia jak i północna część Bukowiny
wchodzą w skład ZSlilt piy czym
jak wynika 7 atlasu Polaków już
tam w zasadzie nie ma W czasie
ostatniej wojny osiadła w Ituiminu
część uciekinierów wojennych je
dnak w sumie liczba Polaków jest
tam nieznaczna i są oni rozproszeni
w całym kraju Jedyne większe
skupisko występuje w południowej
części Bukowiny w rejonie Su
ceava (32 tys )
Kownie Kiziuoszeiii są Polacy w
liiKusławn odkąd w wyniku it-p- :i
triaeji przestało istnieć skupisko w
tejouie Banja lukn w Bośni Na
tomiast' przybyli Juuoslawii I 'o
hey koiicentiują się w kraju w
pow Bolesławieckim i i)i7eleo
kim na Dojnym Aląsku
15 PROC MNIEJSZOŚCI
NARODOWYCH
Warto kolei prześledzić ewolu
cję stiukttiry narodowościowej na
obecnym obszarze Polski Wcdlui!
polskich saciinków A Kwllcckie
go wynika iż w IllUl r mniejso
ści narodowe stanowiły zaledwie
ok 15 proc ludności Polski pry
cyni najliczniejsi byli Ukraińcy
(ok 100 tys ) rozproszeni na tere-nie
Ziem Zachodnich oraz Biało
rusini (ok U"5 tys ) skupieni w
południowej części Blalostoccyz
ny 'A innych narodowości Kwileckl
wymienia Słowaków (21 lys) skon
centrowanych na Orawie i Litwi-nów
(10 tys) w Sejneńskiein oraz
fcydów (31 tys) Rosjan (1!) tys")?
Cyganów (12 tys) (Ireków i Ma- -
'cedońcyków (10 tys) Niemców
(3 tys) i Cechów (2 tys) wystę-pujących
w różnych częściach
kraju
Tak więc w ciągu bieżącego siu
lccia obserwujemy z jednej slioiw
postępującą koncentrację Polaków
'w ramach państwa polskiego a
drugiej coraz większą homogeniza-cję
ludności w granicach Polski
("Polilyka" — Warszawa)
1
łWtaiMMWI
STR 7
o f
na rok 1966
I
BEN BA
ADWOKAT I NOTARIUSZ
llówi po poltku
1134 Dundai St W Toronto
Tl LE 4-84- 31 - LC 4 B437
JAN L Z GÓRA BA
ADWOKAT I NOTARIUSZ
Suita 211 200 Bay St
Toronto 1 Ontario rl CM 4 6863 (lub EM 4 6961)
Mieskunie: tcl 277-846- 5
ttN
&
Adwokaci Notarluu Obruńc)
ZłUlwunif wiKlkU iprawy cywilni
I kamo Plnl4ttia napolycikl ' C M BIELSKI BA HCL
V W BIELSKI Ił COMM
Suita 305
National Duildlng
147 BAT ST — 1OK0NTO
Biuro lli EM Miii '
wiaci lai i nzmaiti
IW) W
iii i-
-
i
-- rt- - i n - r
OKULISTKA
BR BUKOWSKA DEJNAK OD
274 Roncewallej Av
(piy (irotflcy)
Tel LE 2-54-
Y3
u(ltlllj l'1yjtć illrMiilo ud IU
rauu (JO U uli iii W Miiłuly ml IU
ilu i po ol
! —— 111— U i i
I —— i — —i—M —
DR W SADAUSKAS
LEKARZ DENTYSTA rryjiniijc tu iiiit-Uiih- ii It-lffii- uli''
liylll nltlllllll-ilrll- l
Telefon LE 1-42- 50
I2V Gienddier Kd
(llrillil Oiiiii ml lii im !-NHi-lUl)
'
1
UMK
Dr E Wtchna
DENTYSTA '
(lodlny: 10—12 I Z— a'
386 UallurW SI — EM 4-65- 13
'---
aa -- v m } )pmyggr
WIELKA OKAZJA "
KAiDr MOIC WZIĄĆ UDZIAI P6KI MIEJSC- - 8TARCZYI
SAMOLOTEM Ż DO POLSKI Sd34'ti5 '
Wylaid i Toi-"nloC- U pobytu dowolny y3y"T"1
OKRĘTEM W KWIE1NIU DO POLSKI OD
n -
mSATORYf
ssgigraBrraMB:
wpłacie
GEORGE
BIELSKI BIELSKI
OKULIŚCI
ywjgjutiLiaMUWLiaB
DENTYŚCI
ftZEJAZÓEM
$36600
Sprowadra-nl- a rodiln I nariaeionytn ''
POLIKIC BlUkO P00M61Y J KAMIENf Klł'0
FOUK SEASONS TRAYEL '
161 Bloor Strat W — Toront I
Tal WA 5-555-
5(7 Unii)'
isŁaataai 2333
ARMY & HAVY DEPARTMENT STORES
tnrotrr— tdiaunlun — Krllil — Nrw Wrlluifmler — MuH' Jw '
Dobre towary po ncciwej ti-iil- e Nikt nas nie jireicłgiilew
Jakości I taniości Plaeae got6ką płacicie najtaniej Obsługujemy
rzetelnie choć nie udzielamy kredytu i nie iiidiay dostawy bo
to nieraz kotftuje więcej niż towar "
Zapewniamy zadowolenie ve wsyutkleiio co kupi ilu'nu
Poco płacić wietej ijdzieindzuej? '
-
W ARMY A NAW wizyilko rUnle)
PALM PLAŻA RESTAURANT
l Roncavallej Av — Toronto — Tol LE ' 5-45- 40
Najsmaczniejsza polska kucltriia — Sale na wesela i przyjecli
Przyjmuje zamówienia ria wesela i dostarcza do domu
— NAJROZMAITSZE TRUNKI DO OBIADU —
Lokal otwarty do godziny l-t- ia w nocy
TAftCB w iłldy czwartak plaUK I icuola priy tlyfinal poliH orkUifrta
p Carnicklago - Ą
ALE
UIC TAK
NIE ODŚWIEŻA
lwi ftWJAWK li
CREAM S0]i)A
0RANGE
Pamiętaj
prenumeraty
ADWOKACI NOTARIUSZE
DO-POLSK- lT
GINGER
Jedyny napój klory imaklem
tak żywo przypomina napole
używane przez Wai'7j %
w "Starym Kraju"
cola :
— Zachwyt rodziny!
— Dla dzieci wydarzenie!
— Napój -- nie' mający sobie równego!
CZTfRY NIEDOŚCIGNIONE SMAKI
3Ł&EI
$k
m
§1
"fil"
fi
§
?tkS¥- '-
i
M i
W
iimm
fflIS
I
rim
' v' : k !1Hdt
- ppP inki
tótiiBi
IliH