000108a |
Previous | 30 of 32 | Next |
|
small (250x250 max)
medium (500x500 max)
Large
Extra Large
large ( > 500x500)
Full Resolution
|
This page
All
|
? m PMWJJ fbjBj-ze-iStwKii5 -- r-!-ji"w'ji it--M trfi t'tK:ses §mmf : ~ t!ni mm fi mWM' ymAt i-- ii" -- ' lift u- - f rfnw'i: ::ffTceti"JW:rsr"ł ► w J ił h - MMWm : swiriiAii riva mmmm r# żrxfxr? i8Sia&if MOTSa aassa MimMJ u'ZM jrtfl-- fi twf "i r inji '? i -- Hia#ł_vHg-"i - r r'v r im" c 1'ftras fi™ ''( J? '"hit ktc i ' ' 4 !# Ir4 a &t- -i _ Nii --w ic fi :t Krat1 ta1 hi m :enia z 'gar v'f feł a Kort s u ł ' w &j&&&&&4&KOK0&0&0&&'Ąk Wesdeao W tym uroczystym dniu Zmartwychwstania Pańskiego składamy całej Parafii Przyjaciołom i Polonii najserdeczniejsze życzenia WESOŁEGO ALLELUJA Ojcowie Saletyni Parafia Rzym-Katolic- ka [IB Królowej Polski 85 N Algoma Sr Port Arthur Ont KS J GURKA MS Proboszcz U m Prezes Grupy 19 ZPwK wraz z Zarządem pragnie złożyć życzenia dla wszystkich Członków WESOŁEGO ALLELUJA oraz smacznego JAJKA Równocześnie zapraszamy wszystkich Członków jak również całą Polonię z teronu Lakehead na Bankiet Wielkanocny który odbędzie się w dniu 8 kwietnia br w hali własnej przy 102 S Court St PA gdzie będziemy się mogli wspólnie podzielić jajkiem Bufet obficie zaopatrzony Do tańca przygrywać będzie doborowa orkiestra Za Zarząd: S WRZECIONEK Prezes Gr 19 102 South Court St Port Arthur Ont Serdeczne życzenia Wesołych świąt Wielkanocnych dla wszystkich naszych Członkiń Sympatyków i całej Polonii składa Koto Polek Gr Polaków w 102 Soułh Court St Artnur --Alleluja 19 Związku Kanadzie Ont Wicie życzeń świqtccznych z okazji Świąt Wielkanocy składa LEC0CO THE FLORIST Serving the Lakehead sińce 1911 WE SEND BY WIRE Port Arthur Fort William Port Arthur LTD FLOWERS 240 12 Arthur St 505 y2 Yictoria Ave & fc ł v Życzenia z Winnipeg Man S Polskie Tow Gimnastyczne g "SOKÓŁ" - Gniazdo Nr 1 Winnipeg - Kanada Wszystkim Sokołom i Sokolicom sympatykom tt naszego Towarzystwa jak i całej Polonii w Ka- - h? nadzic składamy najserdeczniejsze życzenia H WESOŁEGO s ALLELUJA ki T WITCZAK prezes F MULTAN sekretarz S Alicja Był kiedyś czas gdy symbo lem dzieciństwa była beztros ka bajka i fantazja Gdy wę-drowało się z Alicja po kra inie czarów dziwując się ta jemnicom króliczej nory 1 sa dzawki łez Element grozy 1 strachu należał do świata "na niby" nierzeczywistego nif przerażał wiec ani Alicji ani młodocianych czytelników Eajka wyczarowana w nie-- znającej wojny Anglii dzie-więtnastego wieku była lata mi pożywką wielbicieli Lewis Carrolla czytelników różnego wieku wielu jęzków i wszy-stkich kontynentów Zdawało się też że takie właśnie musi być dzieciństwo W latach wojny nie było miejsca na wędrówkę Alicji po krainie czarów Przyszpdł czas innych wędrówek czas innych dzieci Dzieci urodzo-nych w złej epoce Na Pawia-ku i w Ravensbruecku Dzie-ci z getta i Zamojszczj7ny I dzieci wywożonych z wieka-mi bezpiecznej Anglii z bombardowanego Londynu I nawet — bez znaku równania — dzieci z płonących domów Berlina Lipska i Drezna Inne jest dziecko z powo-jennej literackiej relacji o tych czasach Krainę czaru za-stąpił świat koszmaru a Alic-ję chłopiec który odmówił wyrastania w złym świecie — Otto z "Blaszanego Bębna" Grassa Guenthera I bohate-rzy "Psich lat" tegoż autora I "Dziecko naszego wieku" Del Castillo I "Malowany Ptak" Jerzego Kosińskiego W dwadzieścia przeszło lat po zakończeniu wojny po set-kach książek na tematy wo-jenne po powieściach i wspo-mnieniach z okupacji obozów niemieckich i sowieckich nie łatwo jest nadać artystyczny kształt zużytemu tworzywu Tym trudniej że świat chce zapomnieć Zapomnieć chcą ci którzy żyli w koszmarze i ci dla których rozdrapywa-nie tych spraw jest nieustają-cym wyrzutem przerzucają-cym się na nowe pokornie które zna te sprawy tylko z podręcznika powieści i filmu Kosiński trzydziestoletni pisarz niedawny uciekinier z Polski 1957 podjął zamknie ty już zdawałoby się temat wywołując szeroki oddzwięl w zachodnim świecie literac kim Stanął obok niewielu pi sarzy polskich którym uda-ło się przełamać barierę nic-zrozumiało-ści polskiej tema-tyki obok pisarzy o których pisze się nie tylko w naszej prasie Książka Kosińskiego to niewątpliwie w dużej mierze opowieść autobiograficzna o ciemnowłosym czarnookim o oliwkowej cerze dziecku któ-re na skutek wojennych awa-rii skazane zostało na tułacz-kę po wioskach wschodniej Polski i wystawione na okru-cieństwo i brutalność niezna-ną dzieciom innych krajów i innej epoki Ale Polska woj- - wiesc epizod o włościaninie Ltetcihru ktió£ry_ łapie _ t- - -- i_: _ saiysiaKcją jaK wic-lobarwny ptak atakowany swych szaro-pióryc- h braci Jak ginie dlatego jest od Takim ptakiem jest dziec- - w krainie koszmaru ko z powieści Kosińskiego Dziecko które niejednokrot-nie w czasie swej tułaczki za-stanawia się "co sprawiło że ludzie jednego koloru włosów i oczu mają taką władzę nad innjmi" Dziecko rojące o wynalazku do-wolnie kolor włosów oczu i skór% bo przecież to byłoby 'atwieisze niż zadawanie śmierci Dziecko które zada-je pytanie: "Czy możli-we jest by gniew Boga doty-czył tylko ludzi o czarnych 0-cza- ch i włosach ludzi zwa-nych Cjganami Dlaczego mój ojciec którego jeszcze dobrze pamiętam miał jasne włosy i błękitne oczy podczas gdy moja matka była ciemna? Jaka jest różnica między Cy-ganem Żydem skoro obaj są ciemni obu czeka ten sam koniec? Może po wojnie świecie pozostaną tylko ludzie o jasnych włosach i niebies kich oczach?" Dodać trzeba że wbrew o-ni- nii 1 niektórych krytyków głównie krajowych któr7y oowierci nie doczjtali bądź znali ją z trzeciej reki dziec-ko z powieści Kosińskiego nic jest ani Żydem ani Cyganem aczkolwiek ma cechy fizvcz-- ' ne przypisywane tym rasom ' Jest polskim dzieckiem z warstwy sdoIo-czeństw- a dzieckiem miał-- i nieszczęście v od7ić się kolorem oczii i włosów — w niewłaściwym zasic Ks'ażka Kosińskiego nie jest przyjemna lekturą --— wy-maga ona silnych nerwów jak wymagał ich opisywany czas Nagromadzenie okrop ności znęcania się koszmar to dominujące elementy po-wieści Powiedzieć można że żadne dziecko nie mogło prze-żyć gehenny opisywanej pi zez Kosińskiego Ale czy można było przeżyć Pawiak Oświę-cim Matthausen? Oczywiście element grozy okrucieństwa ulcgl w powie-ści zagęszczeniu wyobrażania autorska spotęgowała wyol-brzymiła znaną prawdę Dla-tego doszukiwać się musimy kształtu przedstawionego przedmiotu jak w surrealisty cznym obrazie Prawo artysty prawo autora Kosińskiego nie kończy się na wojnie nic dotyczy jednego polskiego dziecka w świecie koszmaru "Malowany ptak" wyrasta na młodzieńca w powojennym świecie w kolektywnym spo- łeczeństwie "Przed tym ży-jąc w leśnych wioskach chło-pak bł odgrodzony od in-nych ludzi swa fizyczną różno-ścią: teraz młody czło-wiek w kolektywnym społe-czeństwie odgrodzony zosta! swoim sposobem myślenia Doświadczenia lat wojennych sprawiły nie mógł się przystosować do szablonów myśli i zachowania jakich wymagała społeczna zbioro wość I znowu stał sie obcvm koiwick nroov zmień ini warunków poddane były ści- - _i_j 1 1 1 101 poaroz przez ocean i mia orzegi Kontynentu guzie nie można było rozpostrzeć skuy-dr- ł W locie Malowane- - Ptak stal się samym sobą" Tak kończy sie Dowieść VJ8FJ6rj&j67jb na okrucieństwo bezdom- - Malowanym Ptakiem Złapa-noś- ć nawet to nie są najważ- - ny w nieustępliwą siatkę sdy niejsze sprawy powieści Ko- - wnycli ram życia młodzieniec sińskiego Najistotniejsze jest zdał — paradoksalnie— zagadnienie "inności" odróż- - sprawę że tylko przez deter-niani- e się od innych dzieci — minację przemyślność może potem od ludzi dorosłych I umknąć z sytuacji która za-"Malow- any ptak" to oczy wiś- - grażala jego niezależności W cie symbol wpleciony w po-- j jego nowym otoczeniu jikic-- różnorakiej j_ zmieniającym wykształconej niewłaściwym Problematyka [jium maluje je na uziwne ko- - ł:uj Koniron Jectyną uciecz-lor- y potem wypuszcza obscr-k- ą od nacisku ograniczeń był wując z jest tyl-ko że nich inny JWr&FJt sobie i i na które z jako że tym sobie i i przez ' Ale nie kończy się posrame autora Nieświadome może niezamierzone może a prze-cież istniejące Polski Malowa-ny Ptak znalazł wolność i nie-zalsżno- ść psychiczną za oce-ans- m Ale sprawa nie jest zamknięta granicami Polski lat wojennych Malowanym Ptakiem jest Murzyn głębo-kisg- o południa amerykańskie-go Może nim być — psychi-cznie — Polak wyobcony w kraju dobrowolnego pobytu I można nim być nie różniąc si kolorem skóry i włosów językiem i obyczajpm Bo jest nim również wielbiciel Ba-cha wśród entuzjastów Beat-lesów Jasnowłosy człowiek prz°kładający piękno sztuki literatury ponad bi-zę- k dola-ra Niekonformista w świecie standardu Wyłączony izolo-wany inny I Ten właśnie głęboki huma-nitarny ogólnoludzki wy- - dźuięk tematyki przy bez-- I sprzecznym talencie autora zadecydował o sukcesie książ-ki przesłonił obcemu czytel nikowi polskie realia tematy-ki Przyjęcie z jakim spolkał sie "Malowany Ptak" jest za- - Widnieniem bardzo specyfi c 'nj m Różnojęzyczna kryty ka literacka stwierdziła nic-na- l jpdrocłoinie że autor mr wybitny talent uznając prz tm powieść za "autentyczna gtos dziecka naszego wieku Joseph F Baucke w "Satur-da- y Review" V kraju natomiast rozpęta-'- a się niebywała w inwekty-wach napaść na Kosińskiego Pisma codzienne i literackie doszły do wniosku że powieść "wydana została i przetłuma-czona na sześć języków za tne- - iadze zachcdnio-niemieckic- " fak pisał Wilhelmi w warsza-wskiej "Kulturze" powoł-uje się przy tym na opinię "kongresu Polonii Amerykań--kic- j "Trybuna" zaliczyła "Malowanego Ptaka" do serii 'esiażek oskarżających Polskę o antysemityzm twierdząc że ol"m jej jest przerzucenie na Polskę oburzenia za zbrodnie hitlerowskie "Prawo i życie" nisało "że brudna fala anty-lolskic- h publikacji nie jest zeczą przypadku: Jest inspi--owan- a reżyserowana finan-owan- a Oczywiście tej gru-bymi nićmi szytej prowokacji vują się niekiedy zażenowa li nawet niektórzy Niemcy Yydobyto z lamusa wieków słowo związane w naszym wy czuciu z latami rozbiorowymi: "książka polakożercza" Sto lica" Gdy czta sę -- c wypowie dzi nie zna'ąc książki przy-oomin- a się Leo Uris oskar-żenia beletrystyczne i publi-cystyczne żydowskie i amery-kańskie wynowiedzi tych którzy nie znali sytuacji i wa-runków polskich w czasie 0-kupa- cii Ale refleksje te gi-ną z chwila zapoznania się z oowieścią Nie ma w niej cie-nia nienawiści o której pisał Wilhelmi Tło polskie jest czymś tak dalece wtórnym że krytycy zagraniczni ubocznie tylko o nim wspominają nie wyciągaiąc żadnych wniosków skierowanych przeciw Polsce Istotny powóit zdenerwo wania pscudo-krytykó- w krajo wych lc?v cdzie indziej 1 nie ?° m™_ nw__':-' -i wraz ze 7bliżaiacym się kon-cern wojny nadchodzi czer-wona armia i rodzą się nowe nadzieje Chłopiec myśli "Je-śli jest prawda że kobiotv i dzieci mogą stać sie wspólna własnością to każde dziecko niialobv wielu oiców i jralok liezliczona ilość braci i sióstr zdawałoby się że to za wiele by meżna o tym marzyć Na-'eże- ć do wszystkich Gdziekol-wiek poszedłbym moich wie-lu ojców będzie głaskać ma "Iowę ciepłymi dobrymi rę-kami! w icle matek będzie bro-nić mnie przed psami" Tego dania nic wolno zapomnieć Tak myśleć musiało wicie za-gubionych dzieci na wiosnę 19-1- 5 roku Po latach wędrów-ki i cierpienia chłopiec spoty-ka czbwicka dobrego Jest nim Oawryło żołnierz sowie-cki który' sta?e się jego przy-branym ojcem Czytelnik świadomy soc-realistyczny- ch recept na powieść zadaje so-- bic pytanie: Czyżby schemat 1 "c7arni-biali"- ? Ale tu docho- - I dzimy własnie do elementu saKryczncuo w powieści Po-- przz Gawryię chłopiec styka I się z partią komunistyczną Sllicha jego opowiadań roz-- I myślą i wyciąga wnioski Jest mowa o samokrytyce o czyst-kach o znaczeniu kolektywu i pochodzeniu klasowym któ re może zaciążyć na człowie-ku "jak pierworodny grzech na najlepszym katoliku" Pa-Tjjjj- j-da znamienne pytanie: "Cho ciaż nie mogłem aoKiaunie przypomnieć sobie jaki był zawód ojca pamiętałem obec-ność kucharki pokojówki i niańki Niewątpliwie można by je zaklasyfikować jako ja-ko ofiary ucisku Wiedziałem także że ani ojciec mój ani moja matka nie należeli do klasy robotniczej Czy znaczy to że tak jak moje czarne vłosy i oczy przesądziły o moim losie wśród włościan tak moje pochodzenie społecz-ne zaważy na moim nowym życiu z Sowietami?" To nie o anty-polsk- a propa-gandę chodzi krytykom w kraju To nie o zarzuty anty-semityzmu Nie można uznać -- a artystę autora który' uciekł : raju I kogoś kto pod pseu-lonime- m Józef Nowak "ma la sumieniu" wnikliwą rcla-j- ę z codziennego życia mte-'ektualistó- w sowieckich '"Look Forward Comrade" Dziwniejsze że podobne tanowisko zajęła recenzent-- a paryskiej "Kultury" w irzeciwieńswie do niemal "szystkich innych pism emi-Tacyjnyc- h' Czajkowska pi-z- e że książka zawiera "ten-dencyjne i złośliwe inwekty wy pod adresem Polski i Pola-ków" aczkolwiek według niej nigdzie nie jest powiedziane 'e akcja rozwija się w Polsce Naszym zdaniem powiedziane jest zupełnie jasno w prologu i posłowiu wydzielonym kur-sywą w wydaniu amerykań-skim Trudno było powiedzieć wyraźniej nie naruszywszy konwencji artystycznej która wychodzi poza sfery realnej Zdaniem Czajkowskiej "Malo-wany Ptak" stał się amery-kańskim "best-sellerem- " po-nieważ autor zna doskonale rynek literacki i dostosował się do niego gromadząc pier-wiastki sadystyczne i seksual-ne Czy sadyzm jest właści-wym określeniem wydaje się nam wątpliwe Okrucieństwo tak Sex wprowadzony Drzez Kosińskiego nie ma też nic wspólnego ze schematem best-seller- u Pomijając już to że w książce jest zaledwie kil-ka scen które można by naz-wać drastycznymi seksualizm ten nie "jest — z punktu wi-dzenia czytelnika — atrakcyj-ny: nie jest on "glamourized" na modłę hollywoodzka ani brutalny — w stylu pionier-skim Jest okrutny prymity-wny i wyoływa z natury ludzi wśród których znalazł się bo-hater powieści Nawiasem mó-wiąc "Malowany Ptak" nic był nigdy na liście "best-selle-'ów- " i nie ma najważniejszej kwalifikacji by się na niej znaleźć: best - scller czyta się łatwo i szybko by jeszcze łat-wiej i szybciej o nim zapom-nieć Książkę Kosińskiega czyta się bardzo trudno i nie można jej zapomnieć wyzwo-lić się z narzuconej przez nią obsesji Kosiński wyraził w swej po- wieści pewną ponadczasową prawdę o człowieku I to jest znacznie bardziej istotne niż doszukiwanie się w jego ut-worze nieistniejących elemen-tów antypolskich czy zarzu-canie mu że pisze o zabobonie wsi polskiej A jednocześnie powieść jest wyrazem pewnej ideologii i wiary Trzeba nie-przeciętnego talentu by wprowadzić te sprawy do u-two- ru literackiego bez nara-żenia się na zarzut naiwności niedojrzałości Kosińskiemu się to udało Czekamy na dal-sze jego książki pragnąc je-dnocześnie by zamknięta zo- stała sprawa "Malowanego Ptaka" który opuścił klatkę wierząc w demokrację i wolny iw iat v_t 8 ca w a % 5 V 3 s & C O $ 82 Park Road ~~~~"™ A&s&r lwi Polska Placówka Kanadyjskiego Legionu Nr 149 WESOŁEGO ALLELUJA skłsda wszystkim Członkiniom i Członkom Organizacjom całej Polonii oraz Rodakom w Kraju 724-73- 0 Simpson St Fort William Serdeczne tuczenia WESOŁYCH ŚWIĄT WIELKANOCNYCH dla wszystkich naszych Członkiń 1 Członków Sympatyków oraz całej Polonii składa Polskie Tow Bratniej Pomocy im Marszałka J Piłsudskiego 818 St Paul St Fort William Onł s- - Serdeczne życzenia WESOŁYCH ŚWIĄT WIELKANOCNYCH przesyła i? swej Klienteli s i całej tutejszej Polonii Albin s Malicki FIRMY 5 SAVE - WAY FUR SALON LTD Fort William — Ontario Port Arthur PRZYJEMNYCH ŚWIAT WIELKANOCNYCH wszystkim swoim Klientom i całej Polonii JERRTS MEATS 605 Simpson St Fort William Ont Tel MA 2-25- 72 WESOŁEGO ALLELUJA zasyła wszystkim czytelnikom "Ziciązkowca" wszystkim ogłaszającym się w "Związkowcu" Przyjaciołom oraz całej Polonii Bolesław Stefanowski PRZEDSTAWICIEL "ZWIĄZKOWCA" na Port Arthur Fort William i okolicę 827 St Clair Ave Port Arthur Ont Tel DI 4-37- 30 % "lWZlZA h: s# '&jpjMFjpjpjrjpjpjgrjM M?M Życzenia z Oshawy Życzenia z Oshawy n Wfjm J® jĆS!S!' s- - ss- - s-s- txr ~sr sr r ™-- m-- —-- - ™r --sr & rTl _ _ 4jj&jjjJjj&J®srJsirjsiir'~ M Najserdeczniejsze życzenia Wesołych Świat Wielkanocnych Grupie 21 ZPwK wszystkim Organizacjom' Polonijnym oraz łej Polonii w Oshawie Whitby Ajax Bowmanvi!Ie Port Hopc i okolicy składa M Norłh Polonijnym WŁAŚCICIEL Tel 576-123- 4 3 1 Oshawa Onłario rl
Object Description
Rating | |
Title | Zwilazkowiec Alliancer, March 22, 1967 |
Language | pl |
Subject | Poland -- Newspapers; Newspapers -- Poland; Polish Canadians Newspapers |
Date | 1967-03-22 |
Type | application/pdf |
Format | text |
Rights | Licenced under section 77(1) of the Copyright Act. For detailed information visit: http://www.connectingcanadians.org/en/content/copyright |
Identifier | ZwilaD3000380 |
Description
Title | 000108a |
Rights | Licenced under section 77(1) of the Copyright Act. For detailed information visit: http://www.connectingcanadians.org/en/content/copyright |
OCR text | ? m PMWJJ fbjBj-ze-iStwKii5 -- r-!-ji"w'ji it--M trfi t'tK:ses §mmf : ~ t!ni mm fi mWM' ymAt i-- ii" -- ' lift u- - f rfnw'i: ::ffTceti"JW:rsr"ł ► w J ił h - MMWm : swiriiAii riva mmmm r# żrxfxr? i8Sia&if MOTSa aassa MimMJ u'ZM jrtfl-- fi twf "i r inji '? i -- Hia#ł_vHg-"i - r r'v r im" c 1'ftras fi™ ''( J? '"hit ktc i ' ' 4 !# Ir4 a &t- -i _ Nii --w ic fi :t Krat1 ta1 hi m :enia z 'gar v'f feł a Kort s u ł ' w &j&&&&&4&KOK0&0&0&&'Ąk Wesdeao W tym uroczystym dniu Zmartwychwstania Pańskiego składamy całej Parafii Przyjaciołom i Polonii najserdeczniejsze życzenia WESOŁEGO ALLELUJA Ojcowie Saletyni Parafia Rzym-Katolic- ka [IB Królowej Polski 85 N Algoma Sr Port Arthur Ont KS J GURKA MS Proboszcz U m Prezes Grupy 19 ZPwK wraz z Zarządem pragnie złożyć życzenia dla wszystkich Członków WESOŁEGO ALLELUJA oraz smacznego JAJKA Równocześnie zapraszamy wszystkich Członków jak również całą Polonię z teronu Lakehead na Bankiet Wielkanocny który odbędzie się w dniu 8 kwietnia br w hali własnej przy 102 S Court St PA gdzie będziemy się mogli wspólnie podzielić jajkiem Bufet obficie zaopatrzony Do tańca przygrywać będzie doborowa orkiestra Za Zarząd: S WRZECIONEK Prezes Gr 19 102 South Court St Port Arthur Ont Serdeczne życzenia Wesołych świąt Wielkanocnych dla wszystkich naszych Członkiń Sympatyków i całej Polonii składa Koto Polek Gr Polaków w 102 Soułh Court St Artnur --Alleluja 19 Związku Kanadzie Ont Wicie życzeń świqtccznych z okazji Świąt Wielkanocy składa LEC0CO THE FLORIST Serving the Lakehead sińce 1911 WE SEND BY WIRE Port Arthur Fort William Port Arthur LTD FLOWERS 240 12 Arthur St 505 y2 Yictoria Ave & fc ł v Życzenia z Winnipeg Man S Polskie Tow Gimnastyczne g "SOKÓŁ" - Gniazdo Nr 1 Winnipeg - Kanada Wszystkim Sokołom i Sokolicom sympatykom tt naszego Towarzystwa jak i całej Polonii w Ka- - h? nadzic składamy najserdeczniejsze życzenia H WESOŁEGO s ALLELUJA ki T WITCZAK prezes F MULTAN sekretarz S Alicja Był kiedyś czas gdy symbo lem dzieciństwa była beztros ka bajka i fantazja Gdy wę-drowało się z Alicja po kra inie czarów dziwując się ta jemnicom króliczej nory 1 sa dzawki łez Element grozy 1 strachu należał do świata "na niby" nierzeczywistego nif przerażał wiec ani Alicji ani młodocianych czytelników Eajka wyczarowana w nie-- znającej wojny Anglii dzie-więtnastego wieku była lata mi pożywką wielbicieli Lewis Carrolla czytelników różnego wieku wielu jęzków i wszy-stkich kontynentów Zdawało się też że takie właśnie musi być dzieciństwo W latach wojny nie było miejsca na wędrówkę Alicji po krainie czarów Przyszpdł czas innych wędrówek czas innych dzieci Dzieci urodzo-nych w złej epoce Na Pawia-ku i w Ravensbruecku Dzie-ci z getta i Zamojszczj7ny I dzieci wywożonych z wieka-mi bezpiecznej Anglii z bombardowanego Londynu I nawet — bez znaku równania — dzieci z płonących domów Berlina Lipska i Drezna Inne jest dziecko z powo-jennej literackiej relacji o tych czasach Krainę czaru za-stąpił świat koszmaru a Alic-ję chłopiec który odmówił wyrastania w złym świecie — Otto z "Blaszanego Bębna" Grassa Guenthera I bohate-rzy "Psich lat" tegoż autora I "Dziecko naszego wieku" Del Castillo I "Malowany Ptak" Jerzego Kosińskiego W dwadzieścia przeszło lat po zakończeniu wojny po set-kach książek na tematy wo-jenne po powieściach i wspo-mnieniach z okupacji obozów niemieckich i sowieckich nie łatwo jest nadać artystyczny kształt zużytemu tworzywu Tym trudniej że świat chce zapomnieć Zapomnieć chcą ci którzy żyli w koszmarze i ci dla których rozdrapywa-nie tych spraw jest nieustają-cym wyrzutem przerzucają-cym się na nowe pokornie które zna te sprawy tylko z podręcznika powieści i filmu Kosiński trzydziestoletni pisarz niedawny uciekinier z Polski 1957 podjął zamknie ty już zdawałoby się temat wywołując szeroki oddzwięl w zachodnim świecie literac kim Stanął obok niewielu pi sarzy polskich którym uda-ło się przełamać barierę nic-zrozumiało-ści polskiej tema-tyki obok pisarzy o których pisze się nie tylko w naszej prasie Książka Kosińskiego to niewątpliwie w dużej mierze opowieść autobiograficzna o ciemnowłosym czarnookim o oliwkowej cerze dziecku któ-re na skutek wojennych awa-rii skazane zostało na tułacz-kę po wioskach wschodniej Polski i wystawione na okru-cieństwo i brutalność niezna-ną dzieciom innych krajów i innej epoki Ale Polska woj- - wiesc epizod o włościaninie Ltetcihru ktió£ry_ łapie _ t- - -- i_: _ saiysiaKcją jaK wic-lobarwny ptak atakowany swych szaro-pióryc- h braci Jak ginie dlatego jest od Takim ptakiem jest dziec- - w krainie koszmaru ko z powieści Kosińskiego Dziecko które niejednokrot-nie w czasie swej tułaczki za-stanawia się "co sprawiło że ludzie jednego koloru włosów i oczu mają taką władzę nad innjmi" Dziecko rojące o wynalazku do-wolnie kolor włosów oczu i skór% bo przecież to byłoby 'atwieisze niż zadawanie śmierci Dziecko które zada-je pytanie: "Czy możli-we jest by gniew Boga doty-czył tylko ludzi o czarnych 0-cza- ch i włosach ludzi zwa-nych Cjganami Dlaczego mój ojciec którego jeszcze dobrze pamiętam miał jasne włosy i błękitne oczy podczas gdy moja matka była ciemna? Jaka jest różnica między Cy-ganem Żydem skoro obaj są ciemni obu czeka ten sam koniec? Może po wojnie świecie pozostaną tylko ludzie o jasnych włosach i niebies kich oczach?" Dodać trzeba że wbrew o-ni- nii 1 niektórych krytyków głównie krajowych któr7y oowierci nie doczjtali bądź znali ją z trzeciej reki dziec-ko z powieści Kosińskiego nic jest ani Żydem ani Cyganem aczkolwiek ma cechy fizvcz-- ' ne przypisywane tym rasom ' Jest polskim dzieckiem z warstwy sdoIo-czeństw- a dzieckiem miał-- i nieszczęście v od7ić się kolorem oczii i włosów — w niewłaściwym zasic Ks'ażka Kosińskiego nie jest przyjemna lekturą --— wy-maga ona silnych nerwów jak wymagał ich opisywany czas Nagromadzenie okrop ności znęcania się koszmar to dominujące elementy po-wieści Powiedzieć można że żadne dziecko nie mogło prze-żyć gehenny opisywanej pi zez Kosińskiego Ale czy można było przeżyć Pawiak Oświę-cim Matthausen? Oczywiście element grozy okrucieństwa ulcgl w powie-ści zagęszczeniu wyobrażania autorska spotęgowała wyol-brzymiła znaną prawdę Dla-tego doszukiwać się musimy kształtu przedstawionego przedmiotu jak w surrealisty cznym obrazie Prawo artysty prawo autora Kosińskiego nie kończy się na wojnie nic dotyczy jednego polskiego dziecka w świecie koszmaru "Malowany ptak" wyrasta na młodzieńca w powojennym świecie w kolektywnym spo- łeczeństwie "Przed tym ży-jąc w leśnych wioskach chło-pak bł odgrodzony od in-nych ludzi swa fizyczną różno-ścią: teraz młody czło-wiek w kolektywnym społe-czeństwie odgrodzony zosta! swoim sposobem myślenia Doświadczenia lat wojennych sprawiły nie mógł się przystosować do szablonów myśli i zachowania jakich wymagała społeczna zbioro wość I znowu stał sie obcvm koiwick nroov zmień ini warunków poddane były ści- - _i_j 1 1 1 101 poaroz przez ocean i mia orzegi Kontynentu guzie nie można było rozpostrzeć skuy-dr- ł W locie Malowane- - Ptak stal się samym sobą" Tak kończy sie Dowieść VJ8FJ6rj&j67jb na okrucieństwo bezdom- - Malowanym Ptakiem Złapa-noś- ć nawet to nie są najważ- - ny w nieustępliwą siatkę sdy niejsze sprawy powieści Ko- - wnycli ram życia młodzieniec sińskiego Najistotniejsze jest zdał — paradoksalnie— zagadnienie "inności" odróż- - sprawę że tylko przez deter-niani- e się od innych dzieci — minację przemyślność może potem od ludzi dorosłych I umknąć z sytuacji która za-"Malow- any ptak" to oczy wiś- - grażala jego niezależności W cie symbol wpleciony w po-- j jego nowym otoczeniu jikic-- różnorakiej j_ zmieniającym wykształconej niewłaściwym Problematyka [jium maluje je na uziwne ko- - ł:uj Koniron Jectyną uciecz-lor- y potem wypuszcza obscr-k- ą od nacisku ograniczeń był wując z jest tyl-ko że nich inny JWr&FJt sobie i i na które z jako że tym sobie i i przez ' Ale nie kończy się posrame autora Nieświadome może niezamierzone może a prze-cież istniejące Polski Malowa-ny Ptak znalazł wolność i nie-zalsżno- ść psychiczną za oce-ans- m Ale sprawa nie jest zamknięta granicami Polski lat wojennych Malowanym Ptakiem jest Murzyn głębo-kisg- o południa amerykańskie-go Może nim być — psychi-cznie — Polak wyobcony w kraju dobrowolnego pobytu I można nim być nie różniąc si kolorem skóry i włosów językiem i obyczajpm Bo jest nim również wielbiciel Ba-cha wśród entuzjastów Beat-lesów Jasnowłosy człowiek prz°kładający piękno sztuki literatury ponad bi-zę- k dola-ra Niekonformista w świecie standardu Wyłączony izolo-wany inny I Ten właśnie głęboki huma-nitarny ogólnoludzki wy- - dźuięk tematyki przy bez-- I sprzecznym talencie autora zadecydował o sukcesie książ-ki przesłonił obcemu czytel nikowi polskie realia tematy-ki Przyjęcie z jakim spolkał sie "Malowany Ptak" jest za- - Widnieniem bardzo specyfi c 'nj m Różnojęzyczna kryty ka literacka stwierdziła nic-na- l jpdrocłoinie że autor mr wybitny talent uznając prz tm powieść za "autentyczna gtos dziecka naszego wieku Joseph F Baucke w "Satur-da- y Review" V kraju natomiast rozpęta-'- a się niebywała w inwekty-wach napaść na Kosińskiego Pisma codzienne i literackie doszły do wniosku że powieść "wydana została i przetłuma-czona na sześć języków za tne- - iadze zachcdnio-niemieckic- " fak pisał Wilhelmi w warsza-wskiej "Kulturze" powoł-uje się przy tym na opinię "kongresu Polonii Amerykań--kic- j "Trybuna" zaliczyła "Malowanego Ptaka" do serii 'esiażek oskarżających Polskę o antysemityzm twierdząc że ol"m jej jest przerzucenie na Polskę oburzenia za zbrodnie hitlerowskie "Prawo i życie" nisało "że brudna fala anty-lolskic- h publikacji nie jest zeczą przypadku: Jest inspi--owan- a reżyserowana finan-owan- a Oczywiście tej gru-bymi nićmi szytej prowokacji vują się niekiedy zażenowa li nawet niektórzy Niemcy Yydobyto z lamusa wieków słowo związane w naszym wy czuciu z latami rozbiorowymi: "książka polakożercza" Sto lica" Gdy czta sę -- c wypowie dzi nie zna'ąc książki przy-oomin- a się Leo Uris oskar-żenia beletrystyczne i publi-cystyczne żydowskie i amery-kańskie wynowiedzi tych którzy nie znali sytuacji i wa-runków polskich w czasie 0-kupa- cii Ale refleksje te gi-ną z chwila zapoznania się z oowieścią Nie ma w niej cie-nia nienawiści o której pisał Wilhelmi Tło polskie jest czymś tak dalece wtórnym że krytycy zagraniczni ubocznie tylko o nim wspominają nie wyciągaiąc żadnych wniosków skierowanych przeciw Polsce Istotny powóit zdenerwo wania pscudo-krytykó- w krajo wych lc?v cdzie indziej 1 nie ?° m™_ nw__':-' -i wraz ze 7bliżaiacym się kon-cern wojny nadchodzi czer-wona armia i rodzą się nowe nadzieje Chłopiec myśli "Je-śli jest prawda że kobiotv i dzieci mogą stać sie wspólna własnością to każde dziecko niialobv wielu oiców i jralok liezliczona ilość braci i sióstr zdawałoby się że to za wiele by meżna o tym marzyć Na-'eże- ć do wszystkich Gdziekol-wiek poszedłbym moich wie-lu ojców będzie głaskać ma "Iowę ciepłymi dobrymi rę-kami! w icle matek będzie bro-nić mnie przed psami" Tego dania nic wolno zapomnieć Tak myśleć musiało wicie za-gubionych dzieci na wiosnę 19-1- 5 roku Po latach wędrów-ki i cierpienia chłopiec spoty-ka czbwicka dobrego Jest nim Oawryło żołnierz sowie-cki który' sta?e się jego przy-branym ojcem Czytelnik świadomy soc-realistyczny- ch recept na powieść zadaje so-- bic pytanie: Czyżby schemat 1 "c7arni-biali"- ? Ale tu docho- - I dzimy własnie do elementu saKryczncuo w powieści Po-- przz Gawryię chłopiec styka I się z partią komunistyczną Sllicha jego opowiadań roz-- I myślą i wyciąga wnioski Jest mowa o samokrytyce o czyst-kach o znaczeniu kolektywu i pochodzeniu klasowym któ re może zaciążyć na człowie-ku "jak pierworodny grzech na najlepszym katoliku" Pa-Tjjjj- j-da znamienne pytanie: "Cho ciaż nie mogłem aoKiaunie przypomnieć sobie jaki był zawód ojca pamiętałem obec-ność kucharki pokojówki i niańki Niewątpliwie można by je zaklasyfikować jako ja-ko ofiary ucisku Wiedziałem także że ani ojciec mój ani moja matka nie należeli do klasy robotniczej Czy znaczy to że tak jak moje czarne vłosy i oczy przesądziły o moim losie wśród włościan tak moje pochodzenie społecz-ne zaważy na moim nowym życiu z Sowietami?" To nie o anty-polsk- a propa-gandę chodzi krytykom w kraju To nie o zarzuty anty-semityzmu Nie można uznać -- a artystę autora który' uciekł : raju I kogoś kto pod pseu-lonime- m Józef Nowak "ma la sumieniu" wnikliwą rcla-j- ę z codziennego życia mte-'ektualistó- w sowieckich '"Look Forward Comrade" Dziwniejsze że podobne tanowisko zajęła recenzent-- a paryskiej "Kultury" w irzeciwieńswie do niemal "szystkich innych pism emi-Tacyjnyc- h' Czajkowska pi-z- e że książka zawiera "ten-dencyjne i złośliwe inwekty wy pod adresem Polski i Pola-ków" aczkolwiek według niej nigdzie nie jest powiedziane 'e akcja rozwija się w Polsce Naszym zdaniem powiedziane jest zupełnie jasno w prologu i posłowiu wydzielonym kur-sywą w wydaniu amerykań-skim Trudno było powiedzieć wyraźniej nie naruszywszy konwencji artystycznej która wychodzi poza sfery realnej Zdaniem Czajkowskiej "Malo-wany Ptak" stał się amery-kańskim "best-sellerem- " po-nieważ autor zna doskonale rynek literacki i dostosował się do niego gromadząc pier-wiastki sadystyczne i seksual-ne Czy sadyzm jest właści-wym określeniem wydaje się nam wątpliwe Okrucieństwo tak Sex wprowadzony Drzez Kosińskiego nie ma też nic wspólnego ze schematem best-seller- u Pomijając już to że w książce jest zaledwie kil-ka scen które można by naz-wać drastycznymi seksualizm ten nie "jest — z punktu wi-dzenia czytelnika — atrakcyj-ny: nie jest on "glamourized" na modłę hollywoodzka ani brutalny — w stylu pionier-skim Jest okrutny prymity-wny i wyoływa z natury ludzi wśród których znalazł się bo-hater powieści Nawiasem mó-wiąc "Malowany Ptak" nic był nigdy na liście "best-selle-'ów- " i nie ma najważniejszej kwalifikacji by się na niej znaleźć: best - scller czyta się łatwo i szybko by jeszcze łat-wiej i szybciej o nim zapom-nieć Książkę Kosińskiega czyta się bardzo trudno i nie można jej zapomnieć wyzwo-lić się z narzuconej przez nią obsesji Kosiński wyraził w swej po- wieści pewną ponadczasową prawdę o człowieku I to jest znacznie bardziej istotne niż doszukiwanie się w jego ut-worze nieistniejących elemen-tów antypolskich czy zarzu-canie mu że pisze o zabobonie wsi polskiej A jednocześnie powieść jest wyrazem pewnej ideologii i wiary Trzeba nie-przeciętnego talentu by wprowadzić te sprawy do u-two- ru literackiego bez nara-żenia się na zarzut naiwności niedojrzałości Kosińskiemu się to udało Czekamy na dal-sze jego książki pragnąc je-dnocześnie by zamknięta zo- stała sprawa "Malowanego Ptaka" który opuścił klatkę wierząc w demokrację i wolny iw iat v_t 8 ca w a % 5 V 3 s & C O $ 82 Park Road ~~~~"™ A&s&r lwi Polska Placówka Kanadyjskiego Legionu Nr 149 WESOŁEGO ALLELUJA skłsda wszystkim Członkiniom i Członkom Organizacjom całej Polonii oraz Rodakom w Kraju 724-73- 0 Simpson St Fort William Serdeczne tuczenia WESOŁYCH ŚWIĄT WIELKANOCNYCH dla wszystkich naszych Członkiń 1 Członków Sympatyków oraz całej Polonii składa Polskie Tow Bratniej Pomocy im Marszałka J Piłsudskiego 818 St Paul St Fort William Onł s- - Serdeczne życzenia WESOŁYCH ŚWIĄT WIELKANOCNYCH przesyła i? swej Klienteli s i całej tutejszej Polonii Albin s Malicki FIRMY 5 SAVE - WAY FUR SALON LTD Fort William — Ontario Port Arthur PRZYJEMNYCH ŚWIAT WIELKANOCNYCH wszystkim swoim Klientom i całej Polonii JERRTS MEATS 605 Simpson St Fort William Ont Tel MA 2-25- 72 WESOŁEGO ALLELUJA zasyła wszystkim czytelnikom "Ziciązkowca" wszystkim ogłaszającym się w "Związkowcu" Przyjaciołom oraz całej Polonii Bolesław Stefanowski PRZEDSTAWICIEL "ZWIĄZKOWCA" na Port Arthur Fort William i okolicę 827 St Clair Ave Port Arthur Ont Tel DI 4-37- 30 % "lWZlZA h: s# '&jpjMFjpjpjrjpjpjgrjM M?M Życzenia z Oshawy Życzenia z Oshawy n Wfjm J® jĆS!S!' s- - ss- - s-s- txr ~sr sr r ™-- m-- —-- - ™r --sr & rTl _ _ 4jj&jjjJjj&J®srJsirjsiir'~ M Najserdeczniejsze życzenia Wesołych Świat Wielkanocnych Grupie 21 ZPwK wszystkim Organizacjom' Polonijnym oraz łej Polonii w Oshawie Whitby Ajax Bowmanvi!Ie Port Hopc i okolicy składa M Norłh Polonijnym WŁAŚCICIEL Tel 576-123- 4 3 1 Oshawa Onłario rl |
Tags
Comments
Post a Comment for 000108a