000374a |
Previous | 4 of 12 | Next |
|
small (250x250 max)
medium (500x500 max)
Large
Extra Large
large ( > 500x500)
Full Resolution
|
This page
All
|
1
1
i'
!„
is
ii-- fe"u' '' " "VJ1 I #
'i '
WXS'A Iti
ł
kH J'il
:
1
i
- - Ti
im
Ł f iii
ijv-i- t
ii i - ijtijJ'
i u 1 i ri --4W
S 4 J Ł3Hf
il( l "X l'?-l-ii
' ' "
! "'ii f
ns
--nwt — s -- %Atr'3'WAf1iTfJf — ty łi a #
rm 4 "ZWIĄZKOWIEC" LISTOPAD (NoYembar) Średa 15 — 1951 3i
Czas na inne prezenty
W przedostatnim numerze na
szezo trisma na stronie 2 zamie
ściliśmy artykuł pt "Związko
wiec jako prezent na święta
Bezpośrednio po ukazaniu się go
otrzymaliśmy telefon Dzwonił
jeden z naszych długoletnich
czytelników sugerując że w o-kre- sie
Tysiąclecia Polski Polo-nia
powinna zmienić prezenty
Zamiast oklepanych waz krawa-tów
etc trzeba skaładać poda-runki
w postaci jak najwięcej
podkreślającej związek z kultu-rą
narodu polskiego
Co więcej powinniśmy prze-syłać
je nie tylko znajomym ro-dakom
ale osobom z innych e- -
tnicznych grup Niecn one wie-dzą
że obchodzimy wielką rocz-nicę
Tysiąclecia Polski Chrześ-cijańskiej
Pomysł to oryginalny i zasłu-gujący
ze wszechmiar na popar-cie
Wydawnictwo nasze daje trzy
różne możliwości jeżeli idzie o
prezenty podkreślające polską
kulturę Są' to:
— prenumerata roczna "Związ-kowca"
—- polska płyta gramofonowa
— polska książka
Odnośnie prenumeraty rocz-nej
już pisaliśmy Przypomina-my
jedynie że osoba która w
prezencie otrzymuje ją dosta-nie
specjalną kartkę świątecz-ną
informującą kto złożył jej
ten podarunek
Polskie płyty gramofonowe o-głaszal- iśmy wielokrotnie Posia-damy
duży wybór zarówno na-grań
w KrajUf jak i za granicą
Wybór ten jest stale uzupełnia-ny
nowościami
Wiemy jak nam do serca
przypadły występy Polskiego Ba-letu
"śląsk'-- ' dwa lata temu Po-działały
one tak dalece że dziś
podczas uroczystości polonij-nych
do programu wchodzą wy- jątki z tego baletu nie mówiąc
już o strojach które tak bardzo
urozmaiciły się nowymi odmia-nami
Obecnie "Mazowsze" objeżdża
Stany Zjednoczone i wpadnie do
nas do Kanady na kilka wystę-pów
Niewątpliwie wywrą one
dalsze znamię na życiu polonij-nym
Napewno przypadną też
do gustu kanadyjskiej publicz-ności
podobnie jak "Śląsk"
Czy nie warto w okresie przed-świątecznym1"
wybrać najładniej-sze
płyty z obydwóch baletów o-r- az płyty z przebojami i podaro-wać
je znajomym nic tylko pol- skim ale i kanadyjskim? Na-pewno
to będzie miły prezerit
dla nich
Podobnie sprawa przedstawia
się z książkami
naK' sskięłagdazrnieia du"żZywiwązykbowórca"nowomś-a
ci wydawniczych jakie ukazały
się -- zarówno w Polsce jak i za
granicą Co więcej obok dużej
IcttBgBasitfJSaUlŁa
Tegg©
ilości książek w języku polskim
są również książki o tematyce
polskiej w języKu angieisKim
Sa to książki o Polakach o Pol
sce lub też tłumaczenia czoło
wych arcydzieł literatury pol-skiej
Jest więc w czym wybie-rać
i dać w prezencie zarówno
polskim jak i anglosaskim przy-jaciołom
Co więcej Księgarnia "Związ-kowca"
ustanowiła specjalne
premie dla osób które zamawia-ją
książki w okresie od 15 listo-pada
do 14 grudnia Specjalne
ogłoszenie obok dokładnie infor
OBCHÓD ŚWIĘTA NIEPODLEGŁOŚCI
(Dokończenie ze str 1)
Nie mniej pod pomnikiem ze- brało się do dwóch tysięcy Po-laków
by uczestniczyć w złoże-niu
wieńców i oddaniu czci po-ległym
za wolność rodakom Po-chód
przywitał mayor miasta
Nathan Philips Drużyny harcer-skie
odśpiewały "O Canada" i
"God Save the Queen" oraz
"Jeszcze Polska"
Krótkie przemówienie o wkła-dzie
Polaków w walkach o wol-ność
i znaczeniu rocznicy 11 Li-stopada
dla Polonii wygłosił w
języku angielskim mec Kazi-mierz
Bielski a po tradycyjnym
odegraniu "Apelu" zebrani dwu-minutową
ciszą uczcili pamięć
tych którzy swe życie złożyli w
ofierze za Polskę i wolność
Tln „„1 !„: „t_l_ rrr __'
Akademii Jg JSPknvDld-swatv"-
P
i się Kratzera wego Instytutu przy 709 College
Po odśpiewaniu hymnów przez
Chór KPK "Polonia" zebranych
powitał prezes Zarządu Okręgu
KPK w Toronto p mgr A Ma-latyńs- ki
po czym ks B Kopeć
wygłosił inwokację Inowacją w
tegorocznym programie było po- wołanie prezydium Akademii
Stanowili go p dr St Haidasz
mistrz ceremonii przewodniczą-cy
Komitetu Tysiąclecia Polski
Chrześcijańskiej p płk A Mi- -
ciaK i prezes Ukręgu KPK p A
Malatynski
Dr Haidasz wygłosił krótkie
przemówienie po angielsku na
temat znaczenia święta Niepo-dległości
a następnie przedstawił
publiczności wybitnych gości
których sala przyjęła oklaskami
W imieniu rządu przemawiał
minister John Yarcmko Mówca
podziękował za zaproszenie go
na uroczystość wspomniał że
dzień 11 listopada" dla Polaków
jest świętem Niepodległości a
dla Kanadyjczyków Dniem Pole-głych
Na zakończenie min Ya- rcmko odczytał list premiera On- tario Robartsa z życzeniami dla
Polaków z racji uroczystości na-rodowych
Poseł James przema--
fe
IKasaffiEjrTĘr -'-
-' ' "
muje o premiach Warto je prze-czytać
i skorzystać z okazji Mo-żna
zrobić miły prezent komuś
i zarazem otrzymać upominek
dla siebie Jest więc tu podwój-na
korzyść i przyjemność
Czas najwyższy by prezentom
na Boże Narodzenie nadać pol-ski
charakter i utrzymać go
przez całe lata Będzie to jeden
z bardzo udanych sposobów ucz-czenia
Tysiąclecia Polski Jeże-li
będzie powtarzany co roku i
z coraz większym rozmachem
wówczas wytworzy bardzo war
tościową tradycję w Polonu
Warto o tym pomyśleć i suge
stię wcielić w czyn
nej i prowincjonalnej Apelował
on by z racji rocznic nie odgrze-wa- ć
tylko wspomnienia z prze-szłości
z nimi żyć lecz wyciągać
naukę z nich i patrzeć w przy-szłość
W obliczu wzmagającego
się komunizmu powinniśmy
szczególnie skupić siły by się
mu przeciwstawić
TaGdełóuwsznyJordan-mLutoósławws-ca Akademii p ki wy-głosił
przemówienie tylko w ję-zyku
angielskim Tematem jego
była analiza "obecnej sytuacji po- litycznej w świecie oraz polski
"zastrzyk" do życia kanadyjskie-go
Wygłoszone spokojnym to-nem
przemówienie było ciekawe
i zawierało szereg interesujących
opinii i spostrzeżeń
Po 10-minutow- ej przerwie na
stąpiła część artystyczna Roz- -
wzięło udział w która
odbyła w sali Międzynarodo- - Solistka L £
Trottcr
wykazała
żą KUHurę giosową za co otrzy- mała mocne brawa
Duży zespół Szkoły Pol-skiej
im A Mickiewicza
(Gminy 1 ZNP) w strojach z epo--
kHi jłs sjoszeipa rsoneiatozwsjKhiegospjod ""v"ji uuiuiiiiji jjuiuiicia pu
czym Chór KPK "Polonia" pod
batutą prof Aleksandra Charu-b- y wykonał pieśni "Cześć ci Pol-sko"
"Polonez" i "Noc Listopa-dowa"
Z kolei p W Karpowicz od-śpiewał
"Czerwone maki" i
"Marsz Kombatantów" Pod ko- niec był krakowiak wykonany
przez Zespół Taneczny KPK
"Wir" pod kierownictwem p Karoliny Kęsik Był to najmoc-niej
oklaskiwany punkt progra-mu
Z werwą i precyzją wykona-ny
taniec zajął zaledwie 4 minu-ty
Jeszcze raz przekonać się by- ło można że dłużyzny programo-we
nie popłacają Punktem krót-kim
lecz dobitnie wykonanym
można rozgrzać nawet chłodną
puuncznosc
Zbiórka przy drzwiach i na-sal- i
ludowych rozprowadzały
wial imieniu opozycji wprazloypiunraołkyu wcsaiłąezjecuzKroiczycsotośacoaia- -
WEEKENDU
OBIAD DANCING PRZY ŚWIETLE KANDELABRÓW!
FASCYNUJĄCA EUROPEJSKA ATMOSFERA
ULUBIONE SPOTKAŃ DLA MŁODYCH I STARSZYCH!
Specjalność — Prosięła pieczone i z ruszłu!
TEJ SOBOTY ZJAWI SIE HOUDINI WE WŁASNEJ
ABY ZABAWIĆ WAS
DOJAZD: llwy #401 do Włiitby na północ i jechać #12 do Piggyland
(luż południc od Sundcrland)
"''''egsaesBsrcaraFsarifTrL 'Arm lasjiSJBspsssgass:
ł _1 i """""— ssan1 J?t r"Ljł~rlrViT'Tłl?
? ryg
Wuj gyi
JS' na elektrszsiośoa rfw
(Inn bezpiecznie czysto Vii I S szybko S
ÓW 3f ufl-mi--f-
? "WVł IM £$$ i
V tf W wJflF- - --- a
Jak powstało Zakopane
Trudno dzisiaj ustalić dokładną
datę powstania Zakopanego stoli-cy
polskich Tatr centralnego o-śro- dka
sportów zimowych i poważ-nego
skupiska sanatoriów przeciw-gruźliczych
W każdym razie do
powstania tego — świetnie dzisiaj
rozwijającego się — miasta nie
mało prz czynił się chyba góral-ski
spryt i energia Od dawien
dawna upierali się oni bowiem że
król Stefan Batory nadał im spe-cjalny
przywilej Potrafili wmówić
to nawet sekretarzowi króla Mi-chała
Korybuta-Wiśniowieckieg- o
który urzędowo potwierdził istnie-nie
rzekomo zaginionego doku-mentu
Tak czy inaczej górale osiągnie
li to że najstarszym dokumentem
archiwalnym mówiącym o Zakopa-nem
jest właśnie ów — potwier-dzony
przez króla Michała przywi-lej
który podobno nadał Stefan
Batory Dokument len nosi datę
1670 roku
Czy można zdecydowanie
że za czasów mężnego zwy
cięzcy Pskowa — i dobra umiłowanego przez nich Za- -
w nic się
Takiej pewności nie ma nikt Te-reny
te były jeszcze wówczas nie-znane
nie interesowano się nimi
ale już tu i ówdzie zdarzali się
osadnicy którzy wykarczowawszy
kawałek lasu i
wiedli osiadły żywot Tak właśnie
uczynił pewien góral przybyły w
te strony Jego zagroda stała w
pobliżu dzisiejszego starego ko-ścioła
On to wykarczowawszy kawałek
lasu za ustnym pozwoleniem sta-rosty
nowotarskiego Pieniążka
poczuł się panem pustej okolicy
sem ludzi coraz wię-cej
coraz w niebo wznosił
się dym wypalanych lasów ale
pierwszy góral — jako
osady — uważany był za najważ-niejszego
A że chłop chodził w
zielonych portkach szybko zyskał
sobie przezwisko "Gąsienicy" któ-re
slalo się wkrótce nazwiskiem
rodowym założycieli Zakopanego
rodziny szybko rozrastającej się
i znanej do dzisiaj
Osada zagubiona wśród gór i
borów nie rozwijała się jednak
najlepiej Surowe warunki nic
ułatwiały życia były to dopiero
tak skromne początki że gdy w
roku 1616 Nowotarszczyznę obej-mował
nowy starosta — Stanisław
! Witkowski Zakopane nie figuro- - na cele szkolnictwa oolskieso wało nawet w spisie wsi należą- - przyniosła dochód $37775 " cych do tego obszaru Dopiero póź iwiujiM poisiue w strojach niejszy dokument wyraźnie
eości
w federal- -
I
MIEJSCE
OSOBIE
skręcić llwy
na
-
"
flM "
twier-dzić
budowali chałupę
częściej
juz o dzisiejszej stolicy polskich
Tatr
Tym dokumentem był układ o
wspólne używanie młyna wysta-wionego
w XVI wieku o który
sprzeczali synowie Jędrzeja i
Pawła Gąsieniców Jeśli jednak ci
dwaj bracia urodzili się już w Za-kopanem
— jak stwierdza układ
— ojciec ich mógł rzeczywiście w
1578 roku osiedlić się tu za pano-wania
Batorego o czym wspomina
dokument króla Michała
NAZWA "ZAKOPANE"
Gąsienica usadowiwszy się na
dobre na brzegu potoku zwanego
do dzisiaj Białym i rozwinąwszy
swoje gospodarstwo zaczął bć
znany Coraz częściej zaczęli od-wiedzać
go inni osadnicy rozrzu-ceni
wśród głębokich borów Przy-chodzili
na gąsienicową Polanę
gwarzyli sobie po gospodarsku po-dziwiali
każdy nowy kawałek pola
A że wKarczowaną w lesie polanę
nazywają na całym Podhalu "ko-pane"
mówiło się więc że Gąsieni-ca
siedzi polanie za kopanem"
że idzie się do "Gąsienicy za ko
już że
roku się "Kalendarzyk kić
szonkowy" na rok 1962 który wy
daje p JI Kinczel
Kalendarzjk ten jest już w sprze-daży
w Księgarni "Związkowca"
Mimo że jest większego rozmia-ru
niż "Kalendarzyk Informator
Polaka w Kanadzie" którego ostat-nie
wydanie ukazało się dwa lata
temu i mimo że posiada aż 160
stron kosztuje tylJco 50 centów
Śmieszna cena jeżeli porówna się
z kalendarz kami tego for-matu
wj danymi języku angiel
skim Trzeba za nie płacić od $150
do $200
Co zawiera "Kalendarzyk kie
szonkowy"?
Przede wszystkim sam kalendarz
na 1962 rok Dalej idą niezbędne
informacje i wskazówki
I tu zw uwagę
czytelnikom "W Kalendarzyku są
cenne dla każdego informacje a
więc: jak można zaciągać pożycz-ki
hipoteczne (mortgages) pożycz-ki
na ulepszenie domów i lepszą
gosr-odark- ę na farmach Są rów-nież
jak można otrzy-mywać
zapomogi z funduszu bez
robocia dodatki rodzinne rentę
starczą i zaopatrzenie inwalidzkie
Każda informacja ma podany ad
res pod jakim trzeba się zwrócić
kopane" Z biegiem czasu język
ludzki skory do lenistwa i wszel-kich
skrótów zaczął omijać słowo
"polana" i połączł dwa pozostałe
"za" i "kopane" skracając nazwę
do — o wiele krótszego: "Zakopa-ne"
Są i tacy którzy twierdzą że
nazwa powstała także od kop sia-na
poza którymi stał dom Gąsie-nicy
Tak jak stary Gąsienica bł za-łożycielem
Zakopanego tak Tjtus
Chałubiński lekarz botanik i
działacz w jednej osobie
stał się odkrywcą nie tylko pięk-na
tej osady lecz przede wszyst-kim
jego dającego zdrowie i siły
klimatu
Odkrycie i działalność dr Cha-łubińskiego
}ączy się zresztą bardzo
ściśle z działalnością drugiej —
nie ważnej postaci — pro-boszcza
zaliopiarlskiej parafii —
księdza Józefa Stolarczyka Oby-dwaj
rozumieli znakomicie i
długie lata pracowali razem dla
spod Batorego
Zakopanem nie działo? kopanego
przybywało
założyciel
mówi
się
"na
ukaże
samego
racamy
wskazówki
społeczny
mniej
się
Chałubiński kochał nie tylko
góry lecz także Jud góralski Bę-dąc
znakomitym znawcą ludzi po-trafił
należycie ocenić zdolności
i inteligencję górali Początkowo
jedynie letnie miesiące mógł spę-dzać
w ukochanych górach Ma-rzył
o nich podczas swej niesły-chanie
wyczerpującej pracy
Mimo że mieszkał na stałe w
Warszawie był doskonale zorien-towany
w tym co się działo w Za-kopanem
Częste listy od ks Sto-larczyka
pozwalały mu się świet-nie
orientować w najdrobniej-szych
nawet szczegółach żjcia za-kopiańczyków
Gdy WTeszcie przepracowanemu
lekarzowi zaczęły siły odmawiać
posłuszeństwa przeniósł się na
stałe do umiłowanej miejscowości
i tam po pewnym czasie umarł
Dzisiaj jeszcze zachował się jego
grób na cmentarzu leżącym obok
starego modrzewiowego kościoła
Kościół o którym mowa zbudo-wany
został w roku 1847 dzięki
wielkiej zapobiegliwości probosz-cza
ks który lak o
tym pisze w swoich kronikach:
"Kościół jest drewniany część
jego przednia została zbudowana
w r 1847 i przyozdobiona jednym
ołtarzem i czterema chorągwiami
Cieśla człowiek leciwy nazywał
się Sebastian Gąsicnnica alias Sob
czyk Częsc zas tylna z wiczą za-częta
w r 1850 ukończona wresz-cie
została w r 1851 tę zaś część
wykonał Jakub Topor"
Widzimy więc że Gąsienicowie
którzy stali się bardzo liczebnym
rodem brali także udział w budo-wie
pierwszego kościoła Nazwisko
to spotyka się zresztą bardzo czę-sto
i w późniejszych — prowadzo-nych
niezwykle dokładnie — za-piskach
Z nich to poznajemy życic
Zakopanego dowiadujemy się o
klęsce nieurodzaju w r 1849 kie-dy
marny owies koszono na siano
o śmierci pięciu górali pod lawiną
śnieżną w dolinie Kościeliskiej
Rozmiłowanego w Zakopanem
proboszcza nie zachwyciła nawet
podróż do Ziemi świętej Zakopa-ne
rozrosło się do dużego miasta
— znanego w całej Europie Z ma-łej
osady Gąsienicy który nazwi-sko
swe zawdzięczał zielonym
portkom stało się nic tylko zimo-wą
stolicą Polski ale także miej-scowością
w której rozgrywane są
wielkie międzynarodowe zawody
narciarskie Dzisiaj Zakopane liczy
już 30000 stałych mieszkańców i
posiada wspaniałe perspektywy
rozwojowe
Co zawiera "Kalendarzyk kieszonkowy"
Informowaliśmy w tym by otrzymać te świadczenia
w
szczególną
Stolarczyka
Kto nabędzie "Kalendarzjk kie
szonkowy" będzie mógł bezpośrcd-- l
nio sam sobie załatwiać powyższe
sprawy
"Kalendarzyk kieszonkowy" po
siada również spis organizacji po-lonijnyc- h oraz obszerny dział o-głosze- ń polskich firm handlowych
Kto go posiada w kieszeni nic bę
dzie miał trudności z odszukaniem
polskiej organizacji i polskiego
sklepu w nieznanej sobie miejsco'
wości
Adn-uumi- i KicszonKowy mo
żna naoyc bezpośrednio w "Związ-kowcu"
Można go otrzymać przez
pocztę po nadesłaniu 50 centów
plus 5 centów na opłatę pocztową
— razem 55f
Można wreszcie w jeszcze wic
cej wygodniejszy sposób go otrzy-mać
Księgarnia "Związkowca" da-je
go w okresie od 15 listopada do
4 grudnia w prezencie dla każdej
osoby która zakupi pewną ilość
książek Osobne ogłoszenia w tym
numerze dokładnie podają jak
można go otrzymać DAItMO!
Warto więc skorzystać z okazji
zakupić sobie książki do czytania
na święta i równocześnie dostać
w prezenecie "Kalendarzyk k-i-o
szonkowy" na 1962 rok który ka
żdemu odda dużo cennych usług
a
Kun nii dla nunkłualnean nrimumi r-- " — r- - a- - r-w""'eic-
Uf]ra
Uprzednio informowaliśmy że Administracja "Zwiazt
przeznacza wartościową książkę dla każdego prenumerator- - u- -
kupon dla tych prenumeratorów Wystarczy go wjciąć wi ?!
i wysłać do "Związkowca" wraz z należnością "
Imię i nazwisko
Miejscowość- -
Moja stara prenumerata kończy się
Ulica (Nr Box)
odnawiam ją w dniu i proszę 0 przjshnie 1
jako premii książki (skreślić niepotrzebne tytuły a pozost
tylko ten który się pragnie):
Małżeństwo Mariy Jak obradować
Jak opanować życie
Załączam Money Order (czek) na sumę tytułem prenumpn rocznej ($6 00) półrocznej ($350) kwartalnej ($2 00) Cpodkrcsi wysyłana sumę) c
Członkowie ZPwK opłacają roczną prenumeratę w wysokości $3aR
PASY DLA PASAŻERÓW
Podczas gdy pasy stosowane i mil na godzinę a hamoirair
w lotnictwie wytrzymują ciś- - przestrzeni 1 '
menie do 8000 funtów pasy
dla pasażerów samochodów obli-czone
są na 3000 funtów jed
nak i to wystarczy by ocalić ży-cie
ludzkie przy normalnych
szybkościach ruchu drogowego
Szybkość ta zresztą jest nie ty-le
decydująca ile odległość ja-ką
pokrywa przed zderzeniem
hamowanie Np wóz jadący z
szybkością 60 mil na godzinę i
hamowany na przestrzeni 15
stóp przed wpadnięciem 'w za- rośla podlega tym samym de
Duże znaczenie miałaby M
wzmocnienie ich mocy
jcji-- uj uuurzenie
Polacy w świecie
Trzej polscy inżjnieroiRa
Kluczycki S i n
decki pracowali w zespole ból
lyiMĄ laiueię wystrzelona skonstruował pierwszą
pobliżu Cordoby Polsev in:
rowie zamieszkują w ArgemJ formacjom co wóz jadący 15 od 12 lat
gniiiaiiD in mm isna io iq injiHiintinuiniiiainna in idto'diiI
p ścienne kalendarze na rok 1962
q i kartki świąteczne polskie
Ej DOZEGO NARODZENIA I NOWEGO ROKU
P Piękne o tematyce religijnej kalendarze ścienne 12" x 17" kolo--
p rowc w cenie 750 — 3 sztuki $2 00 wraz z przesjłki
D KALENDARZE TREŚCI HISTORYCZNEJ lub też religijne!
n 1j" x 20" po 800 za sztukę — 3 sztuki $2 50 z przesjłką pocztoą
q ŁADNE KARTKI BOŻEGO NARODZENIA religijne' lub świeckie " po 100 sztuka wraz z kopertą 18 szt $160 — 30 sztuk za $260 wn?z z Piesyłkij lepsze ładniejsze po 150 sztuka luksusowe n g 300 sztuka lub tez 7 sztuk $210 12 sztuk za $3 50 wraz z pik g Sjłką pocztową
O Zamówienia wraz z należnością należy wysłać na adres:
H JAN EDM WASYLKIEWICZ
& PO Box 686 Winnipcg 1 Manirobo Canada
m unitni ni m nimi m? n i nnnnu MinHi_ __ _ __„„ nHuuuyiiaiHi HIHIHin BIOiBII
& Jfit NIC TAK 'VfPWim NE 0DSWIEŹA
Jcdvnv nnnrti ldArv imaldiU
UUJjA tak żywo przypomina napoji
GINGER ALE używane przez Wn
0RANGE w "Słarym Kraju"
CREAM SODA
Zachwyt rodziny!
Dla dzieci wydarzenie!
Napój nie mający sobie równego!
fen
ćS £%K
łi}' _£& sj
ć£& $ 95-F-0
reda]
Malinnwsli
arl
CZTERY NIEDOŚCIGNIONE SMAKI
Jikral assA wh
Ć00
Sfer
Bielizna "95" firmy
TENMANS to bie-lizna
najwyższej ja-kości
która nrzetrwa
całe lata dłużej niż
wszystkie inne Zro- -
"merino fabric"
gwarantuje ona ciepło
Prawic 90-leln- ia prak-tyka
zapewnia wła-ściwe
wykonanie ja-kość
Można ją prać
niezliczoną ilość ra-zy
Do nabycia:
kombinacje koszul ka-lesonów
(Union Suits
Shirts-and-Dra- w ers)
od roku 1868
stopy
m--E tn Mm
"iw
Wss&&ft JfflffllmW
%d
'
6źffiS77
6
—
i
i
SŁYNNE
HS Ir
Object Description
| Rating | |
| Title | Zwilazkowiec Alliancer, November 15, 1961 |
| Language | pl |
| Subject | Poland -- Newspapers; Newspapers -- Poland; Polish Canadians Newspapers |
| Date | 1961-11-15 |
| Type | application/pdf |
| Format | text |
| Rights | Licenced under section 77(1) of the Copyright Act. For detailed information visit: http://www.connectingcanadians.org/en/content/copyright |
| Identifier | ZwilaD3000141 |
Description
| Title | 000374a |
| Rights | Licenced under section 77(1) of the Copyright Act. For detailed information visit: http://www.connectingcanadians.org/en/content/copyright |
| OCR text | 1 1 i' !„ is ii-- fe"u' '' " "VJ1 I # 'i ' WXS'A Iti ł kH J'il : 1 i - - Ti im Ł f iii ijv-i- t ii i - ijtijJ' i u 1 i ri --4W S 4 J Ł3Hf il( l "X l'?-l-ii ' ' " ! "'ii f ns --nwt — s -- %Atr'3'WAf1iTfJf — ty łi a # rm 4 "ZWIĄZKOWIEC" LISTOPAD (NoYembar) Średa 15 — 1951 3i Czas na inne prezenty W przedostatnim numerze na szezo trisma na stronie 2 zamie ściliśmy artykuł pt "Związko wiec jako prezent na święta Bezpośrednio po ukazaniu się go otrzymaliśmy telefon Dzwonił jeden z naszych długoletnich czytelników sugerując że w o-kre- sie Tysiąclecia Polski Polo-nia powinna zmienić prezenty Zamiast oklepanych waz krawa-tów etc trzeba skaładać poda-runki w postaci jak najwięcej podkreślającej związek z kultu-rą narodu polskiego Co więcej powinniśmy prze-syłać je nie tylko znajomym ro-dakom ale osobom z innych e- - tnicznych grup Niecn one wie-dzą że obchodzimy wielką rocz-nicę Tysiąclecia Polski Chrześ-cijańskiej Pomysł to oryginalny i zasłu-gujący ze wszechmiar na popar-cie Wydawnictwo nasze daje trzy różne możliwości jeżeli idzie o prezenty podkreślające polską kulturę Są' to: — prenumerata roczna "Związ-kowca" —- polska płyta gramofonowa — polska książka Odnośnie prenumeraty rocz-nej już pisaliśmy Przypomina-my jedynie że osoba która w prezencie otrzymuje ją dosta-nie specjalną kartkę świątecz-ną informującą kto złożył jej ten podarunek Polskie płyty gramofonowe o-głaszal- iśmy wielokrotnie Posia-damy duży wybór zarówno na-grań w KrajUf jak i za granicą Wybór ten jest stale uzupełnia-ny nowościami Wiemy jak nam do serca przypadły występy Polskiego Ba-letu "śląsk'-- ' dwa lata temu Po-działały one tak dalece że dziś podczas uroczystości polonij-nych do programu wchodzą wy- jątki z tego baletu nie mówiąc już o strojach które tak bardzo urozmaiciły się nowymi odmia-nami Obecnie "Mazowsze" objeżdża Stany Zjednoczone i wpadnie do nas do Kanady na kilka wystę-pów Niewątpliwie wywrą one dalsze znamię na życiu polonij-nym Napewno przypadną też do gustu kanadyjskiej publicz-ności podobnie jak "Śląsk" Czy nie warto w okresie przed-świątecznym1" wybrać najładniej-sze płyty z obydwóch baletów o-r- az płyty z przebojami i podaro-wać je znajomym nic tylko pol- skim ale i kanadyjskim? Na-pewno to będzie miły prezerit dla nich Podobnie sprawa przedstawia się z książkami naK' sskięłagdazrnieia du"żZywiwązykbowórca"nowomś-a ci wydawniczych jakie ukazały się -- zarówno w Polsce jak i za granicą Co więcej obok dużej IcttBgBasitfJSaUlŁa Tegg© ilości książek w języku polskim są również książki o tematyce polskiej w języKu angieisKim Sa to książki o Polakach o Pol sce lub też tłumaczenia czoło wych arcydzieł literatury pol-skiej Jest więc w czym wybie-rać i dać w prezencie zarówno polskim jak i anglosaskim przy-jaciołom Co więcej Księgarnia "Związ-kowca" ustanowiła specjalne premie dla osób które zamawia-ją książki w okresie od 15 listo-pada do 14 grudnia Specjalne ogłoszenie obok dokładnie infor OBCHÓD ŚWIĘTA NIEPODLEGŁOŚCI (Dokończenie ze str 1) Nie mniej pod pomnikiem ze- brało się do dwóch tysięcy Po-laków by uczestniczyć w złoże-niu wieńców i oddaniu czci po-ległym za wolność rodakom Po-chód przywitał mayor miasta Nathan Philips Drużyny harcer-skie odśpiewały "O Canada" i "God Save the Queen" oraz "Jeszcze Polska" Krótkie przemówienie o wkła-dzie Polaków w walkach o wol-ność i znaczeniu rocznicy 11 Li-stopada dla Polonii wygłosił w języku angielskim mec Kazi-mierz Bielski a po tradycyjnym odegraniu "Apelu" zebrani dwu-minutową ciszą uczcili pamięć tych którzy swe życie złożyli w ofierze za Polskę i wolność Tln „„1 !„: „t_l_ rrr __' Akademii Jg JSPknvDld-swatv"- P i się Kratzera wego Instytutu przy 709 College Po odśpiewaniu hymnów przez Chór KPK "Polonia" zebranych powitał prezes Zarządu Okręgu KPK w Toronto p mgr A Ma-latyńs- ki po czym ks B Kopeć wygłosił inwokację Inowacją w tegorocznym programie było po- wołanie prezydium Akademii Stanowili go p dr St Haidasz mistrz ceremonii przewodniczą-cy Komitetu Tysiąclecia Polski Chrześcijańskiej p płk A Mi- - ciaK i prezes Ukręgu KPK p A Malatynski Dr Haidasz wygłosił krótkie przemówienie po angielsku na temat znaczenia święta Niepo-dległości a następnie przedstawił publiczności wybitnych gości których sala przyjęła oklaskami W imieniu rządu przemawiał minister John Yarcmko Mówca podziękował za zaproszenie go na uroczystość wspomniał że dzień 11 listopada" dla Polaków jest świętem Niepodległości a dla Kanadyjczyków Dniem Pole-głych Na zakończenie min Ya- rcmko odczytał list premiera On- tario Robartsa z życzeniami dla Polaków z racji uroczystości na-rodowych Poseł James przema-- fe IKasaffiEjrTĘr -'- -' ' " muje o premiach Warto je prze-czytać i skorzystać z okazji Mo-żna zrobić miły prezent komuś i zarazem otrzymać upominek dla siebie Jest więc tu podwój-na korzyść i przyjemność Czas najwyższy by prezentom na Boże Narodzenie nadać pol-ski charakter i utrzymać go przez całe lata Będzie to jeden z bardzo udanych sposobów ucz-czenia Tysiąclecia Polski Jeże-li będzie powtarzany co roku i z coraz większym rozmachem wówczas wytworzy bardzo war tościową tradycję w Polonu Warto o tym pomyśleć i suge stię wcielić w czyn nej i prowincjonalnej Apelował on by z racji rocznic nie odgrze-wa- ć tylko wspomnienia z prze-szłości z nimi żyć lecz wyciągać naukę z nich i patrzeć w przy-szłość W obliczu wzmagającego się komunizmu powinniśmy szczególnie skupić siły by się mu przeciwstawić TaGdełóuwsznyJordan-mLutoósławws-ca Akademii p ki wy-głosił przemówienie tylko w ję-zyku angielskim Tematem jego była analiza "obecnej sytuacji po- litycznej w świecie oraz polski "zastrzyk" do życia kanadyjskie-go Wygłoszone spokojnym to-nem przemówienie było ciekawe i zawierało szereg interesujących opinii i spostrzeżeń Po 10-minutow- ej przerwie na stąpiła część artystyczna Roz- - wzięło udział w która odbyła w sali Międzynarodo- - Solistka L £ Trottcr wykazała żą KUHurę giosową za co otrzy- mała mocne brawa Duży zespół Szkoły Pol-skiej im A Mickiewicza (Gminy 1 ZNP) w strojach z epo-- kHi jłs sjoszeipa rsoneiatozwsjKhiegospjod ""v"ji uuiuiiiiji jjuiuiicia pu czym Chór KPK "Polonia" pod batutą prof Aleksandra Charu-b- y wykonał pieśni "Cześć ci Pol-sko" "Polonez" i "Noc Listopa-dowa" Z kolei p W Karpowicz od-śpiewał "Czerwone maki" i "Marsz Kombatantów" Pod ko- niec był krakowiak wykonany przez Zespół Taneczny KPK "Wir" pod kierownictwem p Karoliny Kęsik Był to najmoc-niej oklaskiwany punkt progra-mu Z werwą i precyzją wykona-ny taniec zajął zaledwie 4 minu-ty Jeszcze raz przekonać się by- ło można że dłużyzny programo-we nie popłacają Punktem krót-kim lecz dobitnie wykonanym można rozgrzać nawet chłodną puuncznosc Zbiórka przy drzwiach i na-sal- i ludowych rozprowadzały wial imieniu opozycji wprazloypiunraołkyu wcsaiłąezjecuzKroiczycsotośacoaia- - WEEKENDU OBIAD DANCING PRZY ŚWIETLE KANDELABRÓW! FASCYNUJĄCA EUROPEJSKA ATMOSFERA ULUBIONE SPOTKAŃ DLA MŁODYCH I STARSZYCH! Specjalność — Prosięła pieczone i z ruszłu! TEJ SOBOTY ZJAWI SIE HOUDINI WE WŁASNEJ ABY ZABAWIĆ WAS DOJAZD: llwy #401 do Włiitby na północ i jechać #12 do Piggyland (luż południc od Sundcrland) "''''egsaesBsrcaraFsarifTrL 'Arm lasjiSJBspsssgass: ł _1 i """""— ssan1 J?t r"Ljł~rlrViT'Tłl? ? ryg Wuj gyi JS' na elektrszsiośoa rfw (Inn bezpiecznie czysto Vii I S szybko S ÓW 3f ufl-mi--f- ? "WVł IM £$$ i V tf W wJflF- - --- a Jak powstało Zakopane Trudno dzisiaj ustalić dokładną datę powstania Zakopanego stoli-cy polskich Tatr centralnego o-śro- dka sportów zimowych i poważ-nego skupiska sanatoriów przeciw-gruźliczych W każdym razie do powstania tego — świetnie dzisiaj rozwijającego się — miasta nie mało prz czynił się chyba góral-ski spryt i energia Od dawien dawna upierali się oni bowiem że król Stefan Batory nadał im spe-cjalny przywilej Potrafili wmówić to nawet sekretarzowi króla Mi-chała Korybuta-Wiśniowieckieg- o który urzędowo potwierdził istnie-nie rzekomo zaginionego doku-mentu Tak czy inaczej górale osiągnie li to że najstarszym dokumentem archiwalnym mówiącym o Zakopa-nem jest właśnie ów — potwier-dzony przez króla Michała przywi-lej który podobno nadał Stefan Batory Dokument len nosi datę 1670 roku Czy można zdecydowanie że za czasów mężnego zwy cięzcy Pskowa — i dobra umiłowanego przez nich Za- - w nic się Takiej pewności nie ma nikt Te-reny te były jeszcze wówczas nie-znane nie interesowano się nimi ale już tu i ówdzie zdarzali się osadnicy którzy wykarczowawszy kawałek lasu i wiedli osiadły żywot Tak właśnie uczynił pewien góral przybyły w te strony Jego zagroda stała w pobliżu dzisiejszego starego ko-ścioła On to wykarczowawszy kawałek lasu za ustnym pozwoleniem sta-rosty nowotarskiego Pieniążka poczuł się panem pustej okolicy sem ludzi coraz wię-cej coraz w niebo wznosił się dym wypalanych lasów ale pierwszy góral — jako osady — uważany był za najważ-niejszego A że chłop chodził w zielonych portkach szybko zyskał sobie przezwisko "Gąsienicy" któ-re slalo się wkrótce nazwiskiem rodowym założycieli Zakopanego rodziny szybko rozrastającej się i znanej do dzisiaj Osada zagubiona wśród gór i borów nie rozwijała się jednak najlepiej Surowe warunki nic ułatwiały życia były to dopiero tak skromne początki że gdy w roku 1616 Nowotarszczyznę obej-mował nowy starosta — Stanisław ! Witkowski Zakopane nie figuro- - na cele szkolnictwa oolskieso wało nawet w spisie wsi należą- - przyniosła dochód $37775 " cych do tego obszaru Dopiero póź iwiujiM poisiue w strojach niejszy dokument wyraźnie eości w federal- - I MIEJSCE OSOBIE skręcić llwy na - " flM " twier-dzić budowali chałupę częściej juz o dzisiejszej stolicy polskich Tatr Tym dokumentem był układ o wspólne używanie młyna wysta-wionego w XVI wieku o który sprzeczali synowie Jędrzeja i Pawła Gąsieniców Jeśli jednak ci dwaj bracia urodzili się już w Za-kopanem — jak stwierdza układ — ojciec ich mógł rzeczywiście w 1578 roku osiedlić się tu za pano-wania Batorego o czym wspomina dokument króla Michała NAZWA "ZAKOPANE" Gąsienica usadowiwszy się na dobre na brzegu potoku zwanego do dzisiaj Białym i rozwinąwszy swoje gospodarstwo zaczął bć znany Coraz częściej zaczęli od-wiedzać go inni osadnicy rozrzu-ceni wśród głębokich borów Przy-chodzili na gąsienicową Polanę gwarzyli sobie po gospodarsku po-dziwiali każdy nowy kawałek pola A że wKarczowaną w lesie polanę nazywają na całym Podhalu "ko-pane" mówiło się więc że Gąsieni-ca siedzi polanie za kopanem" że idzie się do "Gąsienicy za ko już że roku się "Kalendarzyk kić szonkowy" na rok 1962 który wy daje p JI Kinczel Kalendarzjk ten jest już w sprze-daży w Księgarni "Związkowca" Mimo że jest większego rozmia-ru niż "Kalendarzyk Informator Polaka w Kanadzie" którego ostat-nie wydanie ukazało się dwa lata temu i mimo że posiada aż 160 stron kosztuje tylJco 50 centów Śmieszna cena jeżeli porówna się z kalendarz kami tego for-matu wj danymi języku angiel skim Trzeba za nie płacić od $150 do $200 Co zawiera "Kalendarzyk kie szonkowy"? Przede wszystkim sam kalendarz na 1962 rok Dalej idą niezbędne informacje i wskazówki I tu zw uwagę czytelnikom "W Kalendarzyku są cenne dla każdego informacje a więc: jak można zaciągać pożycz-ki hipoteczne (mortgages) pożycz-ki na ulepszenie domów i lepszą gosr-odark- ę na farmach Są rów-nież jak można otrzy-mywać zapomogi z funduszu bez robocia dodatki rodzinne rentę starczą i zaopatrzenie inwalidzkie Każda informacja ma podany ad res pod jakim trzeba się zwrócić kopane" Z biegiem czasu język ludzki skory do lenistwa i wszel-kich skrótów zaczął omijać słowo "polana" i połączł dwa pozostałe "za" i "kopane" skracając nazwę do — o wiele krótszego: "Zakopa-ne" Są i tacy którzy twierdzą że nazwa powstała także od kop sia-na poza którymi stał dom Gąsie-nicy Tak jak stary Gąsienica bł za-łożycielem Zakopanego tak Tjtus Chałubiński lekarz botanik i działacz w jednej osobie stał się odkrywcą nie tylko pięk-na tej osady lecz przede wszyst-kim jego dającego zdrowie i siły klimatu Odkrycie i działalność dr Cha-łubińskiego }ączy się zresztą bardzo ściśle z działalnością drugiej — nie ważnej postaci — pro-boszcza zaliopiarlskiej parafii — księdza Józefa Stolarczyka Oby-dwaj rozumieli znakomicie i długie lata pracowali razem dla spod Batorego Zakopanem nie działo? kopanego przybywało założyciel mówi się "na ukaże samego racamy wskazówki społeczny mniej się Chałubiński kochał nie tylko góry lecz także Jud góralski Bę-dąc znakomitym znawcą ludzi po-trafił należycie ocenić zdolności i inteligencję górali Początkowo jedynie letnie miesiące mógł spę-dzać w ukochanych górach Ma-rzył o nich podczas swej niesły-chanie wyczerpującej pracy Mimo że mieszkał na stałe w Warszawie był doskonale zorien-towany w tym co się działo w Za-kopanem Częste listy od ks Sto-larczyka pozwalały mu się świet-nie orientować w najdrobniej-szych nawet szczegółach żjcia za-kopiańczyków Gdy WTeszcie przepracowanemu lekarzowi zaczęły siły odmawiać posłuszeństwa przeniósł się na stałe do umiłowanej miejscowości i tam po pewnym czasie umarł Dzisiaj jeszcze zachował się jego grób na cmentarzu leżącym obok starego modrzewiowego kościoła Kościół o którym mowa zbudo-wany został w roku 1847 dzięki wielkiej zapobiegliwości probosz-cza ks który lak o tym pisze w swoich kronikach: "Kościół jest drewniany część jego przednia została zbudowana w r 1847 i przyozdobiona jednym ołtarzem i czterema chorągwiami Cieśla człowiek leciwy nazywał się Sebastian Gąsicnnica alias Sob czyk Częsc zas tylna z wiczą za-częta w r 1850 ukończona wresz-cie została w r 1851 tę zaś część wykonał Jakub Topor" Widzimy więc że Gąsienicowie którzy stali się bardzo liczebnym rodem brali także udział w budo-wie pierwszego kościoła Nazwisko to spotyka się zresztą bardzo czę-sto i w późniejszych — prowadzo-nych niezwykle dokładnie — za-piskach Z nich to poznajemy życic Zakopanego dowiadujemy się o klęsce nieurodzaju w r 1849 kie-dy marny owies koszono na siano o śmierci pięciu górali pod lawiną śnieżną w dolinie Kościeliskiej Rozmiłowanego w Zakopanem proboszcza nie zachwyciła nawet podróż do Ziemi świętej Zakopa-ne rozrosło się do dużego miasta — znanego w całej Europie Z ma-łej osady Gąsienicy który nazwi-sko swe zawdzięczał zielonym portkom stało się nic tylko zimo-wą stolicą Polski ale także miej-scowością w której rozgrywane są wielkie międzynarodowe zawody narciarskie Dzisiaj Zakopane liczy już 30000 stałych mieszkańców i posiada wspaniałe perspektywy rozwojowe Co zawiera "Kalendarzyk kieszonkowy" Informowaliśmy w tym by otrzymać te świadczenia w szczególną Stolarczyka Kto nabędzie "Kalendarzjk kie szonkowy" będzie mógł bezpośrcd-- l nio sam sobie załatwiać powyższe sprawy "Kalendarzyk kieszonkowy" po siada również spis organizacji po-lonijnyc- h oraz obszerny dział o-głosze- ń polskich firm handlowych Kto go posiada w kieszeni nic bę dzie miał trudności z odszukaniem polskiej organizacji i polskiego sklepu w nieznanej sobie miejsco' wości Adn-uumi- i KicszonKowy mo żna naoyc bezpośrednio w "Związ-kowcu" Można go otrzymać przez pocztę po nadesłaniu 50 centów plus 5 centów na opłatę pocztową — razem 55f Można wreszcie w jeszcze wic cej wygodniejszy sposób go otrzy-mać Księgarnia "Związkowca" da-je go w okresie od 15 listopada do 4 grudnia w prezencie dla każdej osoby która zakupi pewną ilość książek Osobne ogłoszenia w tym numerze dokładnie podają jak można go otrzymać DAItMO! Warto więc skorzystać z okazji zakupić sobie książki do czytania na święta i równocześnie dostać w prezenecie "Kalendarzyk k-i-o szonkowy" na 1962 rok który ka żdemu odda dużo cennych usług a Kun nii dla nunkłualnean nrimumi r-- " — r- - a- - r-w""'eic- Uf]ra Uprzednio informowaliśmy że Administracja "Zwiazt przeznacza wartościową książkę dla każdego prenumerator- - u- - kupon dla tych prenumeratorów Wystarczy go wjciąć wi ?! i wysłać do "Związkowca" wraz z należnością " Imię i nazwisko Miejscowość- - Moja stara prenumerata kończy się Ulica (Nr Box) odnawiam ją w dniu i proszę 0 przjshnie 1 jako premii książki (skreślić niepotrzebne tytuły a pozost tylko ten który się pragnie): Małżeństwo Mariy Jak obradować Jak opanować życie Załączam Money Order (czek) na sumę tytułem prenumpn rocznej ($6 00) półrocznej ($350) kwartalnej ($2 00) Cpodkrcsi wysyłana sumę) c Członkowie ZPwK opłacają roczną prenumeratę w wysokości $3aR PASY DLA PASAŻERÓW Podczas gdy pasy stosowane i mil na godzinę a hamoirair w lotnictwie wytrzymują ciś- - przestrzeni 1 ' menie do 8000 funtów pasy dla pasażerów samochodów obli-czone są na 3000 funtów jed nak i to wystarczy by ocalić ży-cie ludzkie przy normalnych szybkościach ruchu drogowego Szybkość ta zresztą jest nie ty-le decydująca ile odległość ja-ką pokrywa przed zderzeniem hamowanie Np wóz jadący z szybkością 60 mil na godzinę i hamowany na przestrzeni 15 stóp przed wpadnięciem 'w za- rośla podlega tym samym de Duże znaczenie miałaby M wzmocnienie ich mocy jcji-- uj uuurzenie Polacy w świecie Trzej polscy inżjnieroiRa Kluczycki S i n decki pracowali w zespole ból lyiMĄ laiueię wystrzelona skonstruował pierwszą pobliżu Cordoby Polsev in: rowie zamieszkują w ArgemJ formacjom co wóz jadący 15 od 12 lat gniiiaiiD in mm isna io iq injiHiintinuiniiiainna in idto'diiI p ścienne kalendarze na rok 1962 q i kartki świąteczne polskie Ej DOZEGO NARODZENIA I NOWEGO ROKU P Piękne o tematyce religijnej kalendarze ścienne 12" x 17" kolo-- p rowc w cenie 750 — 3 sztuki $2 00 wraz z przesjłki D KALENDARZE TREŚCI HISTORYCZNEJ lub też religijne! n 1j" x 20" po 800 za sztukę — 3 sztuki $2 50 z przesjłką pocztoą q ŁADNE KARTKI BOŻEGO NARODZENIA religijne' lub świeckie " po 100 sztuka wraz z kopertą 18 szt $160 — 30 sztuk za $260 wn?z z Piesyłkij lepsze ładniejsze po 150 sztuka luksusowe n g 300 sztuka lub tez 7 sztuk $210 12 sztuk za $3 50 wraz z pik g Sjłką pocztową O Zamówienia wraz z należnością należy wysłać na adres: H JAN EDM WASYLKIEWICZ & PO Box 686 Winnipcg 1 Manirobo Canada m unitni ni m nimi m? n i nnnnu MinHi_ __ _ __„„ nHuuuyiiaiHi HIHIHin BIOiBII & Jfit NIC TAK 'VfPWim NE 0DSWIEŹA Jcdvnv nnnrti ldArv imaldiU UUJjA tak żywo przypomina napoji GINGER ALE używane przez Wn 0RANGE w "Słarym Kraju" CREAM SODA Zachwyt rodziny! Dla dzieci wydarzenie! Napój nie mający sobie równego! fen ćS £%K łi}' _£& sj ć£& $ 95-F-0 reda] Malinnwsli arl CZTERY NIEDOŚCIGNIONE SMAKI Jikral assA wh Ć00 Sfer Bielizna "95" firmy TENMANS to bie-lizna najwyższej ja-kości która nrzetrwa całe lata dłużej niż wszystkie inne Zro- - "merino fabric" gwarantuje ona ciepło Prawic 90-leln- ia prak-tyka zapewnia wła-ściwe wykonanie ja-kość Można ją prać niezliczoną ilość ra-zy Do nabycia: kombinacje koszul ka-lesonów (Union Suits Shirts-and-Dra- w ers) od roku 1868 stopy m--E tn Mm "iw Wss&&ft JfflffllmW %d ' 6źffiS77 6 — i i SŁYNNE HS Ir |
Tags
Comments
Post a Comment for 000374a
