Zwilazkowiec Alliancer, January 29, 1956

              :ii? H Af-- J - J ltjVo'Vt V W-- } Vi" V v Krt'--V 'ft-- s C -- ' _v ' ~u €sV-'y- & '"'' rWir TStfJH&fór U ?'':i%ff'J' i - - ? v Ł " ' '
li
"ZWIĄZKOWIEC" STYCZEŃ (JANUARY) 29—1956
f
Mi
M
fot4
t
&
1 i!M'
T
ni '
r ł
1 li
9'f --V
Tel ME 2491 "Związkowiec" Tel frlE 2492
r " Printed for ivrjr Sunday by:
POLISH ALLIANCE PRESS LIMITED
Orgia Związku PoUków w Kanadzie Wydawany przez DyreicJf rraao- -
f Rodakłor Franciszek Głogowski
PRENUMERATA
'Roczna w Kanadzie _ - - - 3 56
Półroczna - J200
Kwartalna ?10°
WStanach Zjednoczonych Pokce I innych krajach $450
Pojedynczy numer 10' "~ "ZWIĄZKOWIEC"
1475 Queen Stroef West ~ Toronto Ontario
AuLŁorlaed aj Sccond Class Mail Post Office Department Ottawa
Rsdakcja Rękopisów nie zwraca
mm rzuca wyzwanie
świeżo ogłoszony szósty z rzędu rosyjski 5-let- ni plan gospodarczy
jest wyzwaniem rzuconym przez Sowiety w twarz wolnemu światu Nie
należy wątpić w duży efekt propagandowy podanych do wiadomości
obiektywów planu które mają udowodnić opinii publicznej przede
wszystkim gospodarczo zacofanych lub słabo rozwiniętych krajów
świata wyższość ustroju komunistycznego Optymizm i głośno dźwię-cząca
nuta zaufania we własne siły uwypuklają ambicję Rosji wysunię-cia
się na pierwsze miejsce wśród potęg przemysłowych świata Nowy
plan jest zgodny ze świeżą linią polityki sowieckiej której dali wyraz
parę miesięcy temu Chruszczew i Bułganin wzywając Stany Zjedno-r-mn- n
rln iirłnwnrlnipnln w nokoiowym współzawodnictwie że system
kapitalistyczny zapewnić ludom świata życia niżwjo ipółni ocnej i częścii komunizm
Wbrew wszystkim "realistom" którzy w ambicjach mocarstwowych
Sowietów nie chcą widzieć nic innego jak dawny imperializm rosyjski
którym sama myśl antykomunistycznej "krucjaty ideologicznej spę- -
dzapo prostu sen z powiek Rosja sowiecka podkreśla przy każdej spo
sobności znigdy nie zmniejszającą się stanowczością absolutną przeciw
slawność komunizmu i' kapitalizmu lub by nie ulegać fascynacji na
rzucanej przez Moskwę "terminologii przeciwstawność systemu opartej
na' przymusowej pracy gospodarki państwowej i gospodarki indyw-idualistycznej
bazowanej na wolnym przedsiąbiorstwie W planie poli-tycznym
ta riiezcodność podstawowych założeń 'ekonomicznych' "wyraża
się nieusuwalną opozycją demokracji i totalitaryzmu Jedyną nowością
w wieloletnich zapasach tycn awocn wzajemnie wyKiuczającycn się
ustrojów jest pretensja przywódców sowieckich pobicia Zachodu na
jegewłasnym terenie: na polu rozwoju przemysłowego i podniesienia
do najwyższego poziomu stopy życiowej najszerszych mas ludności
(Krytyczna ocena planu jest niezmiernie utrudniona przez brak
danych' statystycznych które pozwoliłyby na konfrontację wytkniętych
celów"z obecną sytuacją ekonomiczną a zwłaszcza demograficzną' So-wietów
'Obserwatorzy"zachodni twierdzą że Rosja sowiecka nie rozpo-rządza
już wjększyrńi nadwyżkami siły roboczej wieś ten (wielk'i re-zerwuar?
wolnych rąk do pracy w przemyśle wydaje się już być kom-pletnie
wydrenowana Lecz pomijając nawet pomysłowość przywódców
i ukryte możliwości ustroju totalitarnego który nie cofa się przed
użyciem ajbezwzględniejsźych metod 'przerzucania ludności do ryzna-czanyc- h
przez władze obszarów i zajęć położony w planie nacisk na
autornację i mechanizację może odtworzyć furczącą się rezerwę armii
pracy"
_ _ __
-- Jężelivćhodzi' o 'zasoby naturalne Związkif''so'wieckiego to są" one
dalekie jeszcze od maksymalnej eksploatacji rosyjscy nie na-trafiając
wiec z tej strony na większe przeszkody w kampanii o osią
gnięcie wyznaczonych celów Jako produkcji Mahdi
Kumuwy uuuuju wyuuujrtu IWCfprtllin nwvM"rl'™HAlnk
593000000 ton węgla i wytop 68000000! Są dwa kluczowe
produkty- - podstawie których ocenia się zwykle przemysłową
Cianego pansiwa jaK przcusiawiają zamierzenia suwiuckiu zama-dają- c
będą zrealizowane prównaniu z produkcją największego
kolosa przemysłowego świata? cyfrach okrągłych Stany Zjednoczone
wyprodukowały 1953 — 111000000 ton stali i 483000000
węgla1 antracytu i koksu Uwzględniając nawet wzrost produkcji ame-rykańskiej
roku 1960 wydaje się Sowiety nie 'pozbawione szans
wysunięcia się czoło wszystkich narodów świata przynajmniej jeśli
chodzi wciąż jeszcze najważniejsze paliwo jakim jest węgiel Ciekawe
byłoby wysokość ustalonej planie produkcji nafty' surowca
którym -- wolny świat nadal przewagę
♦Sytuacja zmieniłaby się radykalnie korzyść Sowietów jeżeli
udałoby im się wyrwać Zachodowi prymat dziedzinie jozwoju badań
atomowych zużytkowanie energii atomowej do celów przemysłowych
Nie trzeba 'oczywiście dodawać nowe źródło energetyczne- - jakie
otworzy okiełzanie działających wewnątrz atomu" nieograniczone
możliwości rozwoju krajowi który pierwszy "zastosuje wielką skalę
póslępbadań nuklearnych do celów pokojowych Te same możliwości
'ekspansji zapewni-Sowieto- m program rozwoju szkolnictwa technicz:
nogo który podniesie ciągu nadchodzącego 'pięciolecia liczbę 'inży-nierów
'techników iwszelkiego rodzaju specjalistów 50% Jest
trudnym do wytłumaczenia paradoksem 'Zachód od parut stuleci
kroczący czele postępu naukowego i technicznego stoi 'obliczu
kryzysu ilościowego kadr technicznych który grozi sparaliżowaniem
jego rozwoju gospodarczego Sytuacja jest poważna gdyż utrzymania
prymatu' dziedzinie zależeć będzie ostateczny wynik pojedynku
między Zachodem Wschodem
"Bliższa analiza ostatniego planu 5-lętnie-go
nasuwa jednak pewne
wątpliwości które mogą lecz nie muszą okazać się uzasadnione
harmonijnego zrównoważenia poszczególnych działów gospodarstwa
narodowego Rosji sowieckiej Cechująca poprzednie plany przewaga
przemysłu ciężkiego który wzrosnąć 70% zostrła nadal utrzymana
— Znać jesteśmy Chruszczewaa nie Malenkowa drugiej
jednak strony zapowiada się zwiększoną podaż dóbr konsumpcyjnych
wliczając tekstyle mieszkania a nawet aparaty telewizyjne Czy
obietnice przywódców sowieckich poprawie niskiego dotąd poziomu
życia ludności ZSRR mają tylko wartoś propagandową czy też należy
jetraktować poważnie? Nie łatwo odpowiedzieć pytanie ponie-Wą- ż
wskutek tajemniczości sowieckiej ple"jesteśmy stanie wymierzyć
wzajemnej' siły dwóch czynników które działają przeciw nycK kie-runkach
jednej stiony dotychczasowy fenomenalny rozwój przemysłu
ciężkiego odbywał się kosztem wyzysku mas roboczych utrzymywanych
sztucznie możliwie niskim poziomie egzystencji drugiej strony
nawet częściowe zwolnienie 'nagromadzonych toku poprzednich piati-lete- k sił wytwórczych do produkcji dóbr codziennego użytku podnio-słoby
krótkim stopę życiową sowieckich mas tym
czy przywódcom sowieckim osiągnąć' I jedno i drugie: zwiększać
bez wytchnienia potencjał zbrojeniowy Rosji ostatecznie taki jest
cel forsownej rozbudowy ciężkiego przemysłu Sowietach i 'uszczęśli-wić
ludność skąpo dotychczas wydzielanymi produktami mało waż-ny- mf oczach państwa jak buty ubranie meble i setki innych dro-biazgów
których braku nawet wyobrazić sobie-ni- e może mieszkaniec
"zgniłego"' Zachodu Zauważmy jednak rozbieżność rozmachem
projektowanego produkcji przemysłowej obietnicą podwyżki
płac1 roboczych skromne 30% ' -
Pdniesienie dobrobytu sowieckich mas pracujących zależeć jednak
będzie mniejszym stopniu od zwiększenia produkcji rolnej
odupzwoju przemysłu lekkiego Kryzys rolnictwa sowieckiego nie jest
tajemnicą od czaili śmierci Stalina Szósty plan 5-iet- ni szuka lekarstwa
(kolosalnym zwiększeniu obszaru uprawnego który spodziewa się
osiągnąć przezzużjtkWanistepowych i pustynnych terenów Ro?
azjatyckiej jmozna podziwiać olbrzymiej energii
Komunistycznych którzy cofają się przed żadnym nakładem pracy
sprzętu pieniędzy dla przekształcenia natury-- " i zapobieżenia klęsce
głodujlub niedożywicniaNie można również widzieć tym nacisku
ekseńsy%3 rolnictwa cichego przyznania się do bankructwa
systemuIkolektywTiego który nie 'potrafił — pomimo szeroko reklamo-yańe- ji
mechanizacji kołchozów i sowćhozów — zapewnić Wystarczającej
ilości środków-spożywczyc- h Otwiera Tu l szerokie poledo"pórów nań"
z systemem rolńyirmv Kanadzie i Sfanach" Zjednoczonych którego naj- -
mm mmmmm państwo świata
Najnowszym przybyszem w ro
dzinie narodów świata — jest
niepodległych i suwerennych naro-dów
— jest Sudan kraj po
wierzchni 967500 mil kwadrato-wych
czyli obszarze równym Onta-rio
Quebekowi i prowincjom nad-morskim
(Maritimes) razem wzię-tym
Kiedy dniu stycznia br
premier Sudanu Izmail Azhari
wręczył pałacu poprzednio zaj
mowanym przez brytyjskiego gene- -
rał-gubernat-ora
ściągnięte z masz
tu flagi brytyjską i egipską przed
stawicielom odnośnych rządów i
kiedy zamiast nich załopotała nie-biesko-zielono-ż-ółta
flaga Sudanu
był to symboliczny akt narodzin
nowej republiki afrykańskiej Po
latach istnienia ustało anglo-egipsk- ie
kondominium nad Suda-nem
ustępując miejsca całkowicie
niezależnemu państwu którego ofi-cjalna
nazwa Bilad-es-Suda- n ozna-cza
"kraj czarnych"
"Kraj czarnych" nie musi być
koniecznie krajem 'murzyńskim:
istocie Sudan jest krajem zróżnicz
kowanym rasowo i narodowościo- -
może wyższy poziom Ludność Su
Planiści
czasie Rzecz
między
rozwoju
rozwój
r ' r - udiiu jai _ turalnych jak lasy ziemia
a HłMiAni ~ -'- - j i - - - '
murzyńskiej są to Nubijczycy
używający języka arabskiego kul-turalnie
silnie związani z Egip-tem
przeciwieństwie do zarabi-zowan- ej
północy trzy południowe
prowincje Sudanu położone
strefie równikowej są zamieszki-wane
przez 2500000 prymitywnej
czarnoskórej pogańskiej ludności
tubylczej podkładzie rasowym
murzyńskim Rozpada lud-noś- ć
szereg plemion i używa
roznycn języKOW i narzeczy nie
mających arabskim nic wspólne-go
Tylko tej części kraju dzia-łalność
misjonarzy chrześcijań-skich
wydała pewne zresztą skrom-- '
owoce
W początkach XIX wieku- - woj
ska Mohammeda Ali podbiły Su
dan i poddały pod władzę Egip-tu
Przeciwko rządom egipskim
nieopisanie okrutnym i skorum-powanym1
podniósł 'ok roku 1881
sztandar bimtu t natchniony przy-wódca
Mohammed Xhmed znany
świecie muzułmańskim jako
Mahdi (mesjasz) Nawiasem mó--
w planie maksymalne cyfry wiąc jest to ten sam któ- -
uprzT ewi!ąjzLane ' nu 1 '- - j_u~kt _uliniiHiiu iji i1nnuCun MnlnJn itinv Atnti rv — tr- - Itr llłrianun- -
ton stali to
na siłę
się
że w
W
w roku ton
do że są
na
o
poznać w
w ma ogronmą
na
w
i'
że
sił da
na
w
o
że
na w
od
w tej
a
co do
ma o
że w cne — Z
w to
o
na to
w
w
Z
na Z
w
w w
uda się
bo
w
tak
w
a
o 'i
w nie cri
w
w ji
Nie nie przywódców
nie
'i
nie w'1
na ny
sję
to
o
w 1
el
w
57
w
j—
W
w
o
się ta
na
z
w
ne
go
w
tury dla młodzieży "W pustyni
i w puszczy" Sienkiewicza Stojąc
na czele armii fanatycznych derwi-szów
Mahdi oswobodził kraj od
znienawidzonego jarzma admini-stracji
egipskiej — razem z jej
angielskimi doradcami
Chartumu w 1885 r w którym
poległ bohaterską śmiercią gene-rał
C G Gordon przypieczętowało
triumf derwiszów Nie na długo
Po ukończeniu przygotowań jak
np' budowy kolei do Asuanuz-s- n
glo-egips- ki korpus ekspedycyjny
pod dowództwem gen Horatio Kit- -
chener pobił derwiszów na głowę
w b'itviepod Orndurmanenr (1898)
w której po raz pierwszy święcił
swój morderczy triumf karabin
maszynowy W rok później Anglia
ustaliła swoją władzę nad Suda-nem
— do spółki wraz z Egiptem
Nie ma potrzeby dodawać że
kondominium było od początku do
końca legalną fikcją pod płaszczy-kiem
której faktyczne rządy spra-wowała
Wielką Brytania podczas
gdy ko-domin- us egipski musiał' się
zadowolić pozorami władzy Pod
bój angielski był dla kraju znisz-czonego
wojną i długimi latami ra
bunkowej gospodarki prawdziwym
Dłogosławienstwem Talent koloni- -
zacyjny Anglików zajaśniał w Su
danie najwspanialszym blaskiem
Rządy angielskie przyniosły ze so '
: — :- - k-nlpii-m- i
glugą parową na Nilu uprawą ba-wełny
systmem kanałów iryga-cyjnych
Nieskazitelnie uczciwa
kompetentna i sprawiedliwa admi-nistracja
angielska zaszczepiła w
Sudanie coś znacznie cenniejszego:
poszanowanie' dla prawa samorząd
swobody obywatelskie z prawem
nietykalności fosobistej
sumienia słowa myśli i druku
powszechną edukację Pod
angielskimi Sudan zmienił nie
do poznania w ciągu kilkudziesię
ciu lat kraj pogrążony w mrokach
pewnym krokiem w epokę nowo-czesną
I pomyśleć że tego wszyst-kiego
dokonał 'niesłychanie szczu-pły
aparat administracyjny angiel-ski
dosłownie garść absolwentów
Oxfordu i Cambridge rozprószo-nych
na ogromnjch obszarach Ce
chą "charakterystyczną administra- -
cisk położony na jakość personelu
czym obok wysokich
zwracano wielką"
uwagę na charakter człowieka In
ną dodatnią' stroną rządów angiel-- 1
rlłIAH f Anpfirlrtnin 1
a stopniowo
coraz' elementem mie'j- -
scowym Nadługbprzedprzyję- -
eji" kadry aparatu rządowego skła-dały
się w większości tubylców
a więc nie tylko właściwy "civil
service" ale również sądownictwo
i więziennictwo policja i wojsko
koleje poczta cła szkolnictwo
służba zdrowia itd Oczywiście te
kadry trzeba było wykształcić
właściwie stworzyć z niczego Jed-ną
z największych zasług rządów
angielskich w Sudanie był rozwój
oświaty opartej o sieć szkół ele-mentarnych
szczególnie gęstą w
północnej części kraju Uwieńcze
niem całego systemu jest uniwer-sytet
w Chartumie który kształci
fachowców we wszystkich gałę-ziach
wiedzy
Jeżeli zapytamy się w czym leży
tajemnica powodzenia polityki ko-lonialnej
Anglii w Sudanie to po-za
podkreślonymi wyżej cechami
ogólnymi systemu nie
powinna pominąć jednego arcy-ważne- go
faktu: nieobecności bia-łych
osadników Anglicy oszczę-dzili
Sudanowi plagi
jaką jest osadnictwo europejskich
intruzów w których ręku skupia
Sie 7wvklp uiplrs7n$£ Tacnhńw na
pucuoazenia namicKiego kolonii
Zdbycie
minerały itp Jaką zawadą dla har
monijnego ułożenia się stosunków
między administracją a ludnością
miejscową jaką przeszkodą na
drodze do usamo-dzielnienia
się kraju kolonialnego
jest obecność reakcyjnego elemen-tu
kolonistów o tym
świadczy przykład
Afryki' północnej i angielskiej
Kenii- -
Anglicy -- liczyli się od dawna z
koniecznością przekazania władzy
w ręce Sudańczyków — Tu
właśnie leżał problem: kiedy i w
czyje ręce przekazać władzę nad
anglo-egipski- m Sudanem? Formal-nym
suwerenem kraju był król
Egiptu w którego imieniu sprawo
wali rządy Anglicy Egipt nie tyl-ko
nie myślał rezygnować ze swo-ich
tytułów prawnych 'ale dając
się unieść rozpalonej do białości
gorączce nacjonalistycznej zniósł
jednostronnie statut kondominium
przez 'proklamowanie Faruka "krój
lem Sudanu"Nieda'lię zaprze"
czyć że presja ze strony Kairu
znakomicie przyspieszyła i ułatwiła
proces odzyskania niepodległości
przez Sudan 'Tylko że nie Egipto-wi
było sądzone zbierać dywiden-dy
z kapitału 'zainwestowanego w
antyangielską 'podże
gawczą gdyż w zgło
sił swoje żądanie 'czynnik decydu-jący:
nacjonalizm sudański
Należy podziwiać szybkość z ja-ką
Anglicy wyciągriięli prawidło
we wnioski z 'sytuacji w której
się znaleźli Już iv kwietniu 1952
projekt konstytucji Sudanu został
sudańskiemu zgroma-dzeniu
prawodawczemu które u- -
chwahło go lecz nie miału mocy
wprowadzić go w" życie bez zatwier-dzenia
mocarstw opiekuńczych
Tymczasem obalenie monarchii w
Egipcie i ujęcie władzy przez juntę
wojskową na 'czele której stał naj-pierw
gen Naguib doprowadziło
do odwrócenia do-tychczasowej
polityki egipskiej w
sprawie Sudanu Gen Naguib wy- rzekł się egipskich pretensji do
suwerenności nad Sudanem i uznał
zasadę suwerenności ludu sudań-skieg- o
do czasu powzięcia swobod-nej
"decyzji przez1 samych Sudań
czyków co do przyszłego statutu
ich kraju Ta 'zmiana tradycyinei
1 polityki Egiptu była o tyle łatwiej
sza ze istnienie silnych sympatii
proegipskich wśród znacznego od-łamu
społeczeństwa sudańskiego
otwierało przed grupą militarna
dzierżącą ster rządów w Egipcie
J ' „: bą coś więcej niż zdobycze" cywili- - _ "a""w pwączenie się z Suda
zacn nowoczesnei 7 701 npm w ło~Ji "' "in'"CJ f- "-
i
wolności
rządami
się
białych
Podpisana 12 lutego 1953 umowa
uwzględniała niemal
wszystkie propozycje rządu egip-skiego
a mianowicie "ustanowienie
przy boku gen'gubernatorcr komi-sj- i
złożonej z pięciu osób
przez oba rządy brytyjski
i egipski i do udzie-lania
rad gen gubernatorowi od-nośnie
wykonywania jegov funkcji
Przewidziane zostało ponadto ufor-mowanie
międzynarodowej komi
sji cna nadzorowania wyborów su-dański- ch
w terminie trzech lat w
fanatyzmu i barbarzyństwa wszedł} ójych to wyborach mieszkańcy
1a
z
a
Sudanu mieli skorzystać z przyzna"--
& "" yiuwd samostanowienia
Interpretacja tego prawa ujawniła
zresztą" różnicę poglądów między
sygnatariuszami 'urnowy ponieważ
Anglicy' odrzucili swo-body
wyboru przez- - Sudańczyków
do — pełna niepo"dle
cji angielskiej w Sudanie był na-- 1 Sjpfćjub unia z 'Egiptem Trzecim
rozwiązaniem którego dopuszczal
przy kwalifi-kacji
zawodowych
ifłnfl4IiU
niższych" stanowisk!
wyższjłch"
odpowiedź
największej
stopniowego
francuskie
propagandę
międzyczasie
przedłożony
całkowitego
anglo-egipsk- a
miano-wanych
uprawnionej
ograniczenie
alternatywy
ność kwestionował' Egipt było
utworzenie republiki sudańskiej
w] 'ramach Brjtyjskiej Wspólnoty
Narodów
Jednym z najważniejszych rezul
tatów umowy lutbwejjbjto powo
tetuktóry
'TUT——m
bmw vsa?©j?&Mc
urzędów i instytucji rządowych
W niespełna trzy lata komitet wy
konał swoje zadanie z gruntowno- -
ścią nie pozostawiającą nic do ży-czenia
V sierpniu 1954 opuścił
Chartum ostatni angielski główno-dowodzący
generał-majo- r Scoones
przekazując komendę sudariskich
sił obronnych swojemu dotychcza
sowemu zastępcy gen-poruczniko-- wi
Ahmed Mohammedowi
Niezręczność militarystów egip
skich ostudziła tymczasem zapał
nawet najgorętszych zwolenników
zachowania pewnej więzi z "brat-nim"
państwem nadnilowym
Pierwsze powszechne wybory prze-prowadzone
w listopadzie 1953
przyniosły zdecydowane zwycię
stwo proegipskiej Narodowej Par
tii Zjednoczeniowej która zdobyła
50 mandatów na ogólną liczbę 97
miejsc w Izbie Reprezentantów
wypowiaaająca się za pełną nie
podległością Sudanu partia Umma
uzyskała tylko 23 miejsca Sytua-cję
wewnętrzną skomplikowało za
zębienie się polityki z czynnikami
religijnymi jako że "zjednoczę--
niowcy mieli poparcie sekty
hhątmia podczas gdy Umma jest
ściśle powiązana z sektą Ansar
uważaną za heretycką przez pra-wowiernych
muzułmanów Głową
sekty Ansar jest nie £to inny jak
syn (pogrobowy) Mahdiego Sir
Abdel Rahman el Mahdi
W styczniu 1954 świeżo wybrany
pierwszy parlament sudański de-sygnował
na szefa rządu przywód-cę
zwycięskiej partii Izmaila el
Azhari Gabinet el Azhariego po-stawił
sobie za cel jak najśniesz--
niejszą realizację samookreślenia
W' sierpniu zeszłego roku par-lament
sudański uchwalił rezolu
cję żądającą wycofania wojsk an-gielskich
i egipskich z terytorium
Sudanu w ciągu 90 dni oraz podję-cia
zarządzeń dla przeprowadzenia
w' praktyce zasady samookreślenia
Stałe mieszanie się" oficjalnych
czynników egipskich w wewnętrz-ne
sprawy Sudanu jak również
nieprzytomne ataki prasy i radia
egipskiego na osobę premiera prze-kreśliły
ostatnie śźańW zachowa-nia
formalnej więzi między oby-dwoma
państwami Być może chęć
uchronienia kraju przed intrygami
podżegaczy egipskich skłoniła par
lament sudański do powzięcia
uchwały 19 grudnia 1955 o pomi-nięciu
plebiscytu i proklamowania
całkowicie suwerennej niepodle-głej
republiki w drodze akcji par-lamentarnej-
Uchwała ta weszła w
życie w pierwszym dniu nowego
roku Niepodległość Sudanu jest
ważnym etapem na drodze do
strząśnięcia jarzma kolonialnego
przez inne narody afrykańskie
ROK PAKI
ZA KRADZIEŻ NA POCZCIE
Ernest Brereton zatrudnio-ny
w okresie' świątecznym nt
poczcie w London Ont dostał
rok paki za to że otwierał listy
w celu skradzeńia pieniędzy I
' '' v v
sv-iV- fc v
Jak donosiliśmy w ul) tygod-niu
podczas 'żebrania rocznego
Giupy 2 ZPwKtzas'abl ha sali
i umarł śp Augustyn Pieprzak
Zmarły pochodził z Ropczyc
z Kraju wyemigrował w 1913 r
i początkowo' osiedlił się w"Hóly-ok- e Mass (Stany 'Zjednoczone)
W 1915-- r przeniósł sie do-Kana"- -
dy i zamieszka! w Hamilton
gdzie w „Steel Co of Canada"
od tego czastf pracował do ostat
nich swych dni
Od swego przybycia po ostat-nie
' Pieprzak
był przykładem Polaka pełnego
poświęcenia się 'dla sprawy
pierwszej wojny
światowej brał żywy udział w
f Komitecie Obrony " Narodowej
(KUN) popierającym akcję Le-gionów
Piłsudskiego Był
„Polish Canadian
Citizen Club" w którym 'przez
szeregu lat! prowadził szkółkę
polska' Razem ź4 6-- ma osobami
wybudował --„Dom Polski" przy
uray ot i-rze-z1
pewien OKres cza-su
pracował' w Klubie' Oświato-wym
im Stefana" Żeromskiego
ZRwKj
„w której i przez "długie" latapia-- ' łanie do życia specjalnego komMstował1 szeres odpowiedzialnych
r' miał stanowisk4 4V" latacłii młodszych
BLASKI I CIENIE
PIEKIipZE
— W Kanadzie pieniądze leżą na
ulicach miast! Wystarczy schylić
się i podnieść by być bogatym! —
oświadczył mi znajomy w Anglii
kiedy dowiedział się że wyjeżdżam
do Kanady
Oświadczenie przwj jąłem jako
żart z którego obaj pośmialiśmy
się Tuż przed wyjazdem udałem
się na komisariat policji Urzęd-nik
wykreślając mnie z listy cu
dzoziemców zamieszkałych w Zje-dnoczonym
Królestwie uśmiechnął
się rzekł:
— I znowu jeden który jedzie
do Kanady zrobić milion dolarów!
Po2la"d że w Kanadzie można
łatwo dojść do majątku jest dość
popularny w Anglii Wielu ludzi
mniema że wystarczy tylko prze-kroczyć
Atlantyk a odrazu zosta-nie
się Rockefellerem- - czy For-dem
Oczywiście za tego rodzaju
złudzenia płaci się gorzkim rozcza-rowaniem
Swego czasu opowiadałem jedne-mu
z przedstawicieli starszej em-igracji
o pojęciach jakie urobili
sobie nasi ludzie w Anglii o Kana-dzie
— Wie pan — odrzekł mój roz
mówca — może rodacy za oceanem
nie wiele przesadzają! W Kana-dzie
leżą pieniądze na ulicy Trze-ba
'tylko' chcieć je zobaczyć '
Czy rację miał stary emigrant?
Przed trzema miesiącami założy-liśmy
SDÓłdzielnie Kredytowa zwa
ną po angielsku "Credit 1 tem Pożycza się pieniądze na !i
Grupach spłata
i ku Polaków w Kanadzie Jest to
Iskromniuteńki bank gdzie jedni
członkowie przynoszą swe oszczęd-ności
a drudzy pożyczają je Za-rząd
Spółdzielni Kredytowej jest
więc organem przesuwającym pie- -
niądze z tych kieszeni gdzie ich
jest więcej do kieszeni gdzie ich
brak Jak w każdym banku poży-czający
spłaca dług wraz z odset-kami
w dogodnych dla siebie ra-tach
Zysk' powstający z odsetek
zostaje przeznaczony' zgodnie z
przepisami rządowymi częściowo
na fundusz' gwarancyjny na dywi
dendy dla składających oszczędno-ści
na częściowe zwroty wpłaco-nych
odsetek od pożyczek i na' cele
kulturalno-oświatow- e
Założona Spółdzielnia Kredyto
nader
krótkiego trzymiesięcz- -
' instytucji pożyczkorf
ogtaszara
larów kapitału Jedni członkowie
oszczędności drudzy po-życzają
Jeden ze który nieda-wno
przybył z Anglii l musiał za-kupić
sobie meble spytał mnie ile
będzie musiał zapłacić procentów!
otrzyma odgrywa
regułę Znajomy przeliczył
wpierw ile musiałby zapłació od- setek gdyby' pożyczkę w
pierwszym lepszym Towarzystwie
różyczkowym następnie w Spół
dzielni Kredytowej i rzekł:
— Zaciągnę pożyczkę w SdóI
dzielni!
Zgodnie z przepisami został
Wspomnienie Pośmiertne ś Augustyn Pieprzak
tchnienieAugustyn
naro-dowej-?Podcz- aś
współ-założycielem
W1927r'źałożył'Grupę2
przeprowaldzić'peł--1
członkiem Kółka Teatralnego
Grupy 2 ZPwK Piastował rów-nież
funkcje wieceprezesa Za- rządu Głównego ZPwK Był
współzałożycielem świetnie dziś
prosperującej Biblioteki Pol-skiej
'im: Ad-am- a Mickiewicza o-ra- z współorganizatorem
Polskiego Katolickiego
Narodowego w Hamilton
Augustyn Pieprzak przeżył
lat Pozostawił wdowę Wiktorie
domu Żywiecka) syna Zvg
munta i brata Szymona
Cześć Jeio
PODZIĘKOWANIE
Szymonowi Pienmfcnwi n Rodziną księżom proboszczom Nie- - i luiumu i ŁiHJIJJSKie
ZPwzKHSavmSilłtuognoocrkgieamniuzatoi rowi gen JK' Ma-zurkiewiczowi
' ze "Związkowca"
Grupie 2 ZPwK Ł Kołu Polek Ko- mitetowi Parafialnemu nauczycie
lowi j AarasKowi i dziatwne Szkół
Związkowej Prezesowi Kongre-su
Polonii ~yv Hamilton p L: Jur-kowskiemu
Gubernat i -- Jadzi
""Szczygieł z "Westdale Florist
wszystkim przyjaciołom i znajo-mym
za1 złożenie wieńców i kwia-tów
oraz oddanie ostatniej po- sługi w pogrzebie nieodżałowanej
pamięci naszego Kocnanego męża
i ojca dziękujemy
Pogrążeni w żałobie
Zona z synem
Zygmuntem
"SIEDMIO-GODZINN- A
"Wojna zakończyła-by
się w ciągu siedmiu godzin""—
oświadcz} ł a icemarszałekT
twa Guthrie stowarzyszenia
lotników5 kanadyjskich
Wićemarsz Guthrie że
nieprzyjaciel potrzebowałby
nawet' zbombardować głównych
miast kraju wystarczyłoby zrzuce-nie
t kilku bombwodpojńednłó t
miejscach a ludność całe- -
—— _4
frji
F KMlEToyyAa
NA luci
członkiem Grupy 1 ZPwKi
dzielni Kredytowej Poniec" g!
dobrych 1 pewnjch por
uuijfiuai u MupuiU pfljJ
Wkładając portfelu atl
kwotę $500 oświadczył:
— Spłacę nim dług u t
i na czysto $80!
— Jakim sposobem?
— Gdybym spłacał raty
pie meblowym kosztowałoby
to o $80 więcej Spółdzielni!
uyiuwa jeau uiuo lansza niżt
instytucje pożyczkowe W tj
mym czasie co w sklepie
wym spłacę pożyczkę Eede
zadowolenie moje procenty
dą na polskie cele A te
tak jak gdybym znalazł na M
przeu uomem wiązKowyo
Claremont!
— A więc — pomyślałem 1
— pieniądze rzeczywiście
ulicy tyiKo ludzie nie wiedn
jaKi sposoD podnieść
Wziąłem do ręki "Toronto I
Star" Rzuciłem okiem po r
mach Pierwsza instytucja $M
kowa która wpadła w
dawała _ ze pożycza pieniąda
wspaniałych warunkach
ktoś pożyczy 100 dolarów u
miesięcy to spłaty wyniosą')!
$1150 miesięcznie
Słowem co miesiąc trzeba s
$iu oiugu 1 $i5u procet
Po dziesięciu miesiącach spłaci
$100 długu 1 $15 procentu A
Union"
przy torontońskich Zwiąż- - Jak wygląda długu
Spółdzielni Kredytowej?
Dłużnik spłaca należność rataf
również uiszcza proce
Zgodnie z ustawą w Spółdziek %
Kredytowych płaci się co mit K'
jeden procent od długu jaki)
jeszcze na koncie Wygląda to
stępująco: $100 bj
spłacić w" 10 miesiącach Po
szym miesiącu płacimy CIO dfc
i $1 procentu' Po drugim raiea
płacimy następne $10 długu i
ko 90 centów procentu bo r
dług jest mniejszy o $10 Po fcji
mipsiarM 7nnlap!iYiv t-- - — ł -"-- — — -- -" — J Y" '-- J
1 centówyprocentu -- V ten t
sób procenty nam" co miea'
maleć Jeżeli dodamy je' do siei
a więc: $1 plus $090 plus $
plus $070 plus plus $0J
wa rozwija się pomyślnie ( Plus $040 plus "$0 30 plus $0
Mimo bo Plus $010 otrzymamy sumę U
nego okresu istnienia posiada Wróćmy do
yrzeszfo u czionKow 1 10000 Kiora się w loro:
przynoszą'
znajomych
mu
wziął
p
60
(z
wwiu
mu
ki
prezes
nie
do-branych
do
że
sa
Ieś
je
mi
nie
cic
Pożyczamy
pe
pm Sin
80
do- -
Daily Star" Tam trzeba było
płacić $15! Czyli kto pożyczył
bpołdzielni Kredytowej zaonc
dził $950! W przenośni może
powiedzieć że pieniądze te zni
na ulicy
Jeżeli przechodzimy ulicą
jeżeli pożyczkę Podałem w Toronto która tę sc
parafii
Kościok
Painippit
Bratu
'Marysi
serdecznie
Wiktoria
WOJNA"
nowoczesna
lotnie
uważa
zarobię
przyczem
będą
$060
rolę w życiu "gospodarczym Ki:
dy co Whitehall w Londynie c
Anglii a WallSt" w Nowym Jor
dla Stanów Zjednoczonych i&ł
czymy potężne drapacze ck
zbudowane "przez banki te
okiem z ulicy do wnętrza widzi
ściany wyłożone marmurami pr
piękne kontuary odźwiernych
liberiach Luksus przepych d(
tek Skąd on się wziął? Z nie
spadł? Cud się stał? Nie! Wnr
kie te wspaniałe urządzenia w I
tężnych niebotykach zapłacone
stały z pieniędzy drobnych ciii
czy którzy tu przynosili swe ose
dności a banki wypożyczały je '
wysoki procent dając oszczędzi
cemu niskie odsetki Ile w tr
marmurach jest polskich piet
dzyj z ciężkim -- trudem i samozap
ciem zdobytycłTprzez naszego b
granta?
Zadaniem Spółdzielni Kredj
wej jest ochrona biednych
(do jakich zaliczamy się)
lichwiarskim wyzyskiem Kto st
da oszczędności w Spółdziel
otrzymuje zazwyczaj większe ot
ki "niż w bankach Kto pożjt
płaci również mniej procentów'
Każdy kto musi zaciągna5 i
życzkęjocl S50 wzwyż na zakup c
bh samochod-- i telewizji ri
domu' czy na' spłacenie ianj!
zobowiązań powinien wpierw J
zorientować gdzie można pożj
najtaniej
Grupy torontońskie Związku!
laków' w Kanadzie mają już sw
Spółdzielnię Kredytowa k"j
o pomoc mogą się ich członkof
w każde i chwili zwrócić Gn?
ZPwK poza Torontem powinny?
myśleć o założeniu tych bardzo?
tfzebnyćh instytucji by móc £
żyć nie tylko swym członkom]
i Polonii tak bv każdy Polak o
korzystać z najtańszego źródła t
d} tu jakim" jest Spółdzielnia k
dytówa
Pieniądze' leżą na ulicy N5"
my się je wreszcie podnosićlf
jaKoa aawna rooią' to inne -- j
etniczne dlatego imafenalnie
ją lepiej od nas Już czas najiJ
szy by ciężko zamocowane' p?
nas dolary zostawały w naSJ!
kieszeniach a nip wH-- na 0i
go kraju -- wymarłaby wskutekra-- l marmurowych ściany w drajg
i-n- m£J
jra
JM
m
P&
do
!ł
a