Zwilazkowiec Alliancer, August 21, 1938

              mm
isS 1
13
II
Stronica 4-t- a "ZWIĄZKOWIEC" SIERPIEŃ (AUGUST) 21 — 1935
'!&
n
£ "ZWIĄZKOWIEC" ' i
eł Publishcd for Every Sunday by:
POLISH AŁ1IANCE PRESS LIMITED
Z
fi ORGAN ZWIĄZKU POLAKÓW W KANADZIE Z
Uvchodri Na Każda Niedziele 5 '
!
i
" "" T V
Redaktor AJ Staniewsfci — Administrator KJ Mazurkiewicz
PRENUMERATA:
Roczna w Kanadzie ~~ ~ — ~—- Półroczna _
W Stanach Zjednoczonych i Europie
Pojedynczy Numer ~ —
Adres:
696 Queen St W Toronto Ont
&X$3X&f&SSSX&&S
"ZWIĄZKOWIEC"
Oczem Pisać?
$L50
80
200
05
m_l T„-- 1 rr OCOO Tl XUI IVCU lU OUOU fi
IEDY nadejdzie czas do skreślenia redakcyjnego
przeglądu tygodniowego o ważniejszych spra
wach światowych napada człowieka szewska
pasja
Weźmiesz pióro do-ręk- i umaczasz go w czer-nid- le
puścisz rękę po napierze i na raz staje sie
coś nie przewidzianego Ręka i umysł martwieje pióro w
ręku się trzęsie i nie zdolne jest zrobić małej kreski Po-wstaje
u człowieka w mózgownicy zapytanie co pisać i
oczem pisać? W naszych opłakanych warunkach w te-raźniejszych
czasach i wobec wielkiej gorączki
Pisać o braku pracy o lichych zarobkach biedzie i
stagnacji przemysłowej Nazwą cię zaraz radykałem — pierwszej wady Poleci umysł twój w przeciwnym kie- runku otrzymasz przydomek faszysty Będziesz się zrzy
inui jiu --juuiiyui i na urugicn pozostaniesz nie popraw-ne- m partyjnikiem
Wpadniesz w ton syntementalny i zaczniesz coś głę-dz- ić na temat ludzkości i miłości bratniej przeciw dzi-siejszej
ludzkiej głupocie — wprost nazwą cię warjatem
Czym więcej będziesz się rozpisywał o bratnich walkach
w Hiszpanji w Chinach itd Staniesz się popularnym
nadadzą ci przydomek człowieka postępowego Chcąc dzi
siaj coś napisać trzeba lawirować pomiędzy tonami' i
półtonami nigdy w całą oktawę nie uderzyć by się nie-zdrac- ić
co wobec dzisiejszej gorączki jest nie możebne
Kiedy siedzisz schylony nad papierem i pot kroplisty na
niego spływa
Zaczniesz coś gryzmolić o Polsce i Polakach natych- miast staja przed tobą nie wyraźna zjawa — i powiada
ci z góry — pamiętaj jeżeli chcesz pisać coś o Polsce i
Polakach to masz pisać wszystko dobre "Każdy ptak
nigdy nie zanieczyszcza swego gniazda"
A kto będzie pisał o złem? Zapytuje sumienie —
rozsnuKur v it —-
jezehNimecehchccieęszgłozwasakaorbtoićnsieobbieoliim—iennioawiazddaradjcniyn--ii zinłeg—o
roiuKa uouryroiak pariwiota ws:zvstkie hrjilci nnWnip
niesprawiedliwość społeczną biedę i niedostatek nowi- - men uwazac za wyrocznie boska Tak samo i przeciw
wszelkiej władzy która pochodzi od samego Boga nie
powinien się buntować i sarkać
W końcu jeżeli chcesz już coś krytykować pisać o czems zle to pisz o Litwinach Malorusach Ukraińcach
na ostatku o Żydach i bolszewikach
rodaTkóywm łsapsoksaowbeemwsmpoomżensizensietać się głośnym i uzykać u
Rezygnujemy z tego na dziś "
Lepiej pisać o Kanadzie tu przynajmniej możesz pi
sać o wszystkich i wszystkiemo ziem i dobrem jednako
wo bediesz traktowany i uważany Co jest prawdą i co
nciicślwiniaęcenja tjyęlzkyok cparłząynipersaiewdęabyaś wtyłolkso cpi iszałłysperjawgdłoęw—y nie spadnie
Piszą tu o wszystkiem najdrażliwsze tematu porusza t ją cale galony tuszu i atramentu wylewają na riowv
przeciwników swoich Każdemu premjerowi ministrowi
i mężowi stanu dostanie się coś jak nie z jednej strony
-'- 0 2 drugiej jeżeli nie będzie szedł z prądem opinji
publicznej Każde nowe rozporządzenie rządu i prawa
są najsampierw opisane skrytykowane przerzute jak
puma amerykańska do rzucia zaczem staną się obowia-zujące- m
prawem
to niNe ikptodteujtżayjwaza ozłzedtreasdroę niiewuarwcahżoalennieiktNniikkot gonikpormzeuz
nie odbiera prawa do narwy prawdziwego Kanadyjczy-ka
za takie rzeczy nie jest więziony i nie idzie do osady
za kolczaste druty
Każdy człowiek bez różnicy stanowiska w tutej-sze- m społeczeństwie podlega krytyce Nikt się o to nie
sprzecza ani się nie kłóci Żaden rząd tutejszy liberalny
czy Konserwatywny nie zoomy byłby rządzie państwem
żeby nie miał opozycji w Izbie parlamentarnej Wprost do
magają się tego i wyłaniają sami opozycję dla łatwiejsze
go orjętowania się
Rządy tutejsze przyjmują krytykę nie jako "zanie-czyszczanie
swego gniazda" lecz jako zdrowy objaw my
śli społecznej
v Jeżeli ktoś krytykuje jakiś rząd i jego posunięcia
to nie znaczy że ów ktoś krytykuje kraj i naród jego
Kraj jest krajem naród narodem a rząd jakiby on nie
był jest tylko instytucją przejściową jeżeli jest wybra-ny
z woli całego narodu A jeżeli rząd taki jest narzuco-ny
lub nie reprezentuje żadnej warstwy danego narodu
to nie tylko wart uczciwej rzeczowej krytyki ale wzię-cia
dobrego kija rozpędzenia takiego rządu z "bożej ła-ski''
na cztery watry
Tak przynajmniej rozumują Kanadyjczycy — a my
inaczej „ Przed siedemdziesieńciu laty Konfederaci kanadyj-scy
domagali się dla swego kraju wolności słowa i diuku
ŚPIEWAJCIE TO ZEMNĄ
dh
KAZIMIERZ TETMAJER
NAPRZÓD
Naprzód! przez zawichrzone ludzkości przewały!
Naprzód! przez kolumn świata strzaskane zwaliska!
Naprzód poprzez przeklęte wojen bojowiska
I jasne cisze świętej pokojowej chwały!
Naprzód! przez głód i przesyt przez skarby i nędzę
Naprzód! przez śmierć i życie rozkojz i męctfństwa
Naprzód przez cały wielki --wszechbyt człowieczeństwa
Nie możem przestać istnieć — więc natężmy wolę
Los zwalczyć i szczęśliwą wyrwaćć mu z szpen dolę!
Moc ducha przeciw ślepej fatalnej poiędze!
Naprzód! Lepiej w gonitwie do słońca w proch runąć
Niż czołgać cię po ziemi l Krwi su oj wylać rzeki
W obronie pragnień życia: niżoy przyszłe
Epoce miały w twarz z pogardą plunąć!
Poruszmy z Posad Ziemię
Zbliżamy się ku końcowi sezonu
letniego pozostał jeszcze jeden mie
siąc lata a który trzeba wykorzy-stać
dla organizacji Związkowej
Potrzebujemy jeszcze urządzić 'kil
ka zbiorowych przedsięwzięć na
świeżem powietrzu w otoczeniu 'licz
nej swojej gromady Musowe nie
można oddawać się gnuśności i za
nledbaniu Organizacja musi żyć i
znaczyć swoją działalność w kaźdem
kierunku
Dotychczas były robione różne
przedsięwzięcia pojedynczo bądź to
przez jedną Grupę lub dwie War
taloby spróbować i zacząć urządzać
coś przy zbiorowej sile i pomocy
drugich Giup
Wiadomo już każdemu że własne
poparcie jest lepsze jak obce
Następnie zbliża się sezon szkolny
po naszych grupach Którego nie
można pominąć milczeniem ani za
niedbać Już dziś trzeba grunt pfzy
gatawiać pod nasze szkolnistwo
gdyż w polowie następnego mięsią
ca zaczną się nasze szkoły Rada'l2-dukacyj- na
przygatawia już program
nauk w szkołach Związkowych któ-ry
będzie jednolity We wszystkich
szkółkach naszych będą jedne 1 te
same działy prowadzone Zapewnie
w krótkiem czasie zostaną rozesła-ne
cyrkularze szkolne do wszystkich
Grup gdzie do dziś istniały nasze
wieczorowe szkółka dla dziatwy pol-skiej
Prawdopodobnie Rada Edukacyj
na w miarę możności finansowej ma
powołać w tym sezonie zimowem je
szcze kilka szkółek po nie których
Grupach gdzie dotychczas szkółki
takie nie były prowadzone z bra
ku lokalu nauczyciela i innych po-trzebnych
rzeczy
Zależeć to będzie od napływu da
tek na szkolnistwo i pokupu znacz-ków
polonizacyjnych Które w tym
sezonie powinny być w mlare moż
ności sprzedawane i kolporterowa- -
ne Grupy nasze i poszczególni u
rzędnicy grupowi powinni juz dziś
obmyśleć plany i sposoby sprzeda
ży tych znaczków żeby zabezpie-czyć
fundusze Radzie Edukacyjnej
na przyszły sezon zimowy
Następnie w roku ubiegiem da-ło
się zauważyć bardzo małe zainte-resowanie
sprawami oświatowemł
po grupach Niektóre Grupy nip u
rządziły ani jednego oświatowego 1
pouczającego wiecu 1 zebrania na
którym można byłoby wyświetlić
ważne i piekące sprawy z dziedziny
własnej organizacji lub teź o poucza
jących sprawach światowych
Wiece takie lezą w naszem oświa
Kto zawsze robi a nigdy nie myśli
straci całą pracę kto zawsze myśli
a nigdy nie robi skończy na stra-cie
rozumu
Chińskie przysłowie
n
Nadziejo! Ty się zawsze uśmiechasz
do człeka
wieki
towem zadaniu jako szerzycieli o-świalo- wych
pobudzających ospałe
umysło do większego życiowego zain
teresowama Jeszcze raz przypomi-- J
namy że wiece i odczyty takie po
winny być urządzane w każdej Gru
pie Związkowej na różne tematy
przez różnych mówców
Nie należy zapominać również że
w krótkiem jesiennem czasie przy
stępujemy ponownie do naszego or
ganizacyjnego werbunku za zdoby-ciem
kilka set nowych członków
Werbunek taki( potrzeba dobrze o-praco- wać
i obmylśeć wraz Zarzą
dem Centralnem żeby działalność
jednej Grupy nie przeszkadzała dru
To jest jedno z głównych zadań
i polega na wszystkich członkach w
danej organizacji Kasa Chorych
Związku Polaków w Kanadzie nalc
ży beż mniemania do jednych z naj
[większych najzasobniejszych i naj
lepszych Kas zapomogowych pol-skich
na tutejszem kontynęcie —
Gdzie możemy wykazać się rządo-wc- mi
statystykami oraz naszą su-mienną
i troskliwą gospodarką
przez szereg dziesiątek lat
Ewantualnie jak Kasa Chorych
tak i nasza działalność organizacyj-na
oświatowa jest dziś znaną ca-lem
tysiącom Polakom w Kanadzie
i należy do jednych z najpostępow-szyc- h
organizacji w tutejszem Wy-chodźcz- em
życiu
Biorąc to wszystko razem to coś
my powiedzieli powyżej cel i zada
nia nasze są olbrzymie wymagają
dużo pracy energji i gruntownej
świadomości w trosce -- o własną or
ganizacje i cel godny poparcia przez
wszystkich Polaków
Trzeba tylko zakasać rękawy od-rzucić
wszelkie błachostki na bok i
przystąpić do wytycznej pracy spo-łecznej
która na nas czeka po wszy
stkich osadach Tam gdzie istnieją
nasze placówki i tam gdzie w krotce
mają powstać A o które władze Cen
tralne już dziś zabiegają w danych
miejscowościach Natrafiając na
brak szerszego uświadomienia naro
dowo spełecznego oraz na wielką
niezgodę i tarcia partyjne które wy
twarzają nie miła atmosferę życia
po różnych osiedlach i Towarzyst
wach obcych
O dalszych naszych postępach i
pracach organizacyjnych będziemy
miarowo informowali całą organi-zację
przez lamy naszego organu tir __i t - i j f i
4 janowca u Kiorym tez nie
możemy zapominać a który stał się
dziś główną dźwignią i zespoleniem
naszych myśli i całej organizacji
Tobą jeszcze ten żyje kto dziś śmler
ci czeka
Karpiński
Kto C2eka
zaś sili
doczeka się a kto się
Przed czasem tego potem nadzieja
omyli
Rozumowali na ten czas że w kraju i okraju naleźr pi- sać źle i Robrze Gdyż nie było i nie ma takiego narodu
na świecie któryby czyni5 wszystko dobrze
Tak samo nie ma i ludzi których można byłoby za-liczyć
do nadludzi Którzy popełniają takie same" błędy jak i każdy Z dobrych i ze złych stron i nie dojrzałości
składa sie całe nasze dzisiejsze życie
Znakiem Czechosłowacji
Z wszystkich wydarzeń mię-dzynarodowych
najwięcej uwagi
przykuwały do siebie wypadki —
czechosłowackie Chmury gromadzą
ce się nad Czechosłowacją od szere-gu
miesięcy zdawało się lada chwi
la się zerwą i zatopią ten kraj
22-g- o maja miały się tam odbyć
pierwsze wybory samorządowe roz
łożone na trzy terminy W przeded-niu
wyborów nastąpiło dramatyczne
krótkie spięcie Europę zaalarmowa-ła
wiadomość jakoby na granicy
Czechosłowacji zgromadzono wojska
niemieckie Rząd Czechosłowacji z- -
mobilizowal sześć roczników rezer- -
wy Pi ad granicą zanuauu uM za-strzelił
dwóch Niemców czeskich co
zdawało się być sygnałem czy pre-tekstem
do zatargu zbrojnego
W naprężonej atmosferze nastą-piło
jednak szybko odprężenie Dy-plomacja
angielska poparta przez
Francję wykazała tym razem dużo
energji Ambasador angielski w Ber
linie kilkakrotnie zwracał się do rzą
du niemieckiego któremu miał o-świa- dczyć
że w razie wojny z Cze-chosłowacją
Anglia nie pozostałaby
neutralną Również w Pradze przed
stawiciel Anglji nalegał by unika-no
zadraśnięć i przystąpiono do ure
gulowanla zagadnień mniejszości nie
mieckiej
Skonfiskowano Część Mowy
Piłsudskiej
W Warszawie odbył się Kongres
Społeczno - Obywatelskiej Pracy Ko
biet na którym przewodniczyła wdo
wa po marszałku Piłsudskim Alek-sandra
Piłsudska
Obok wielu innych spraw na Kon
grosie omawiano sprawę uroczyste-go
obchodu 20-lec- ia Niepodległości
Polski 'które przypada w bieżącym
roku Aleksandra Piłsudska zapro
ponowała by dla uczczenia tej rocz
nicy rząd wydał szeroką amnestję
dla więźniów politycznych i pospo-litych
Po głosowaniu w którcm de-legatki
wypowiedziały prawie jed-nogłośnie
za amncstją Aleksandra
Piłsudska wygłosiła mowę z której
część rząd sanacyjny skonfiskował
Poniżej przytaczamy przemówienie
Piłsudskiej
"Sprawa więzienia choć instytu-cja
ta wydaje się dziś nieodłączną od
spraw ludzkich a wielu zdaje się
być zgolą nie do zastąpienia — mu
si do żywego do niepokoić
myśl ludzką Sprawa więzienia i
sprawy więźniów w Polsce Niepod
ległej należą d0' szczególnie trapią--j
cych najdotkliwiej niepokojących
spraw Wiemy bowiem że mamy
wciąż przeludnienie więzienia (w ro
ku bieżącym przeludnienie wynosi
164 proc w stosunku do pojemno
ści więzień) i wiemy też że przepeł
nienie więzień świadczy o wadli
wych stosunkach społecznych gospo
darczych politycznych My Polacy
od dwustu lat zbyt wiele i zbyt czę
sto bywaliśmy więźniami — więźnia
mi politcznymil — w więzieniach za
borcówr żebyśmy mogli _ zwłaszcza
nasza generacja — zobojętnieć we-wnątrz
naszych dusz dla sprawy
więźnia Otóż teraz gdy zbliża sie
k- --
CZY WIEClfe
ouha --_ Dywa w ciąży od 63 do
6a dni
Zaprcwadzono wiarę w czyściec w
roku 593
Prowadzono dogmat nieomylno
ści papieskiej w roku 1870
traLwisązkimucrhzryanbóąwsz--czwe Asąfriucleubioną po
W Japonji zabroniono dziennikom
pisać o sprawach wojennych ł i
W Anglji odby) si? nie dawno
Zjazd światowych eksperantystów '
==&Jl
Pod
Wybory z 22-g- 0 maja przeszły
kojnie tak samo wybory nasteń
z 29-g- o maja i 12-g- o czerwca pj czechosłowacki pracuje nad projev
tern uregulowania spraw mniejsi
ści Ale wszystkie mniejszości £
dzy nimi i Polacy żądają teraz atfc nomji w ramach państwa Rząd h
idzie tak daleko obawiając się {
Sudetach autonomia jakiej żąda Ha
lein byłaby wstępem do oderwani
się od Czechosłowacji
Jakie nastąpi rozwiązanie tej sprj
wy trudno dziś przewidzieć Naprę
żenię stosunków wewnętrznych Cze
chosłowacji Jrwa i może jeszcze dłu-go
sie przeciągać zwłaszcza że z0
lennicy Henleina żądają nje tyU0
autonomji lecz także zerwania przez
Czechosłowację sojuszu z Rosją S0-wie- cką
co rząd czechosłowacki sta-nowc- zo odrzuca
W Czechosłowacji nastąpiło o-dprężenie
ale nie uspokojenie W każ
dej chwili może wybuchnąć zatarg o
nieDrzewidzialnych skutkach Rząd
czechosłowacki rozumie to i w gwał
townym tempie przygotowuje kraj
do obrony
Uwaga świata jest wciąż pochł-onięta
Czechosłowacją i bacznie śle
dzi dalszy rozwój wypadków w tym
kraju
A
głębi
go państwowego bytu slusznem jest
podnieść znów sprawę więźniów ra
leży znów postawić na porządku
dnia wołanie o jaknajszerszą am-nestję
dla wszystkich więźniów po
litycznych i pospolitych o przywró-cenie
praw więźniom politycznym
(Skonfiskowane)
"Zbliża się bowiem data historycz
"a która jest i pozostanie drogą ser
cu każdego z nas wszystkich Pola-ków
powinno się też zrobić wszyst
ko co można żeby datę tę uświetnić
i ukoronować w świadomości wszy-stkich
obywateli Rzeczypospolitej
W liczbie sposobów upamiętnienia
uświetnienia tej rocznicy nie małe
miejsce zająć może amnestja najpeł-niejsza
jaknajbardziej szeroka
Mtljony chłopów zorganizowa-nych
w Stronnictwie Ludowem na
każdym Kongresie wysuwają spra-wę
amncstji to samo konferencje
związków zawodowych i Polskiej
Partji Socjalistycznej Kongres Spo-łeczno
- Obywatelskiej Pracy Ko-biet
— w Komisji Walki z przestęp
czością — wypowiedział się za ucz-czeniem
dwudziestolecia Niepodleg-łości
przez wydanie amnestji dla
wszystkich więźniów politycznych 1
pospolitych Stosunek głosów naj-wymown- iej
świadczy o tern jak la'
wo w sprawie tej osiągnąć porozu-mienie:
na 83 uprawnione do głos-owania
oddano 77 głosów za amnestja
1 — przeciw 4 wstrzymało się Ten
głos kobiet nie jest do zlekceważe-nia:
Kongres zjednoczył przeszło 43
organizacyj kobiecych i odbywał si?
pod znakiem świadomości że kobie-ty
polskie winny organizować opinjc
publiczną 1 umieć potępiać zło w żr
dwudziestolecie naszego odnowione ciu społecznem"
ŻE
iajwjjj-'- ' va
W Niemczech w 1937 roku zjedzą
no 50000 tys funtów mięsa końskie
go
2 końcem tib roku było na całej
kuli ziemskiej 70 miljonów odbior-ników
radjowych
i
W Bułgarji u robetnika Conin To
dorowa stwierdzono że posiada ser
ce z prawej strony
Golibroda Polak Joseph RylA °
golił klienta w Kaliforńji w przecią
gu 82 sekundf i zdobył rekord
goleniu -