Zwilazkowiec Alliancer, July 11, 1937

              lim
li
MS1
'Z W Ą K OWI C" LIPIEC (JULY) 11 — 1937
Rozbudowa Warszawy Szlachetezyzna
odzyskaniu niepodległości !
ez Polskę Warszawa jako stoli- -
ruiu""n""m"- i-' i - -w Ł£vuijm
nr-ii- D tStie ru =m- - —cypreff emachów w -- ° °
fgódmieściu — na czele z arapa-t&e- m
chmur przy "ulicy Napoleona
Pjtóre zasługują na wyróżnienie nie
Ulio pod względem higieny i wy-tjt- dy
i estetyki tworzą się no- -
e dzielnice jak: Żoliborz Saska
sŁKepa wujvuiu"i -- - —
-- #a
śiow Wybrzeże KosauszKowsłue
Żoliborzu wciąż panuje ozywio
ruch budowlany dawnych
ttł
poiacn i ym- - r — -- - 441ł9 nowoczesne szerokie nie
uutc W"Jrł-ll- i t™li 1PS7P7PTI1P
iliant wały i mury dawnych
w Dielhica ta jest nawet w
npolowie zabudowana Wciąż wyra-j&aj- ą
wspaniale duże bloki lub przy
e piękne wille Buzej Cytadeli
ftnajduje tak zwany Żoliborz o-Bce- rski
a dalej kolonje urzędnicze
Ifcnachy kooperatyw Żoliborzu
Łcieści się osiedle dziennikarskie o-ff- az
najdalej położona centrum
tjaasta t zw "Zdobycz Robotnicza'
jny lesie bielańskim wznoszą się
fmachy Centralnego Instytutu Wy-chowania
Fizycznego modernicze
pełne rozmachu IGłówną ulicą Żoliborza jesl szero
Mickiewicza a największymi
glacami — Plac Inwalidów i Wilso
Łja okolicy Cytacjęli wszystkie
'ulice noszą nazwy f wybitnych pol-skich
wojskowych"
( Saska Kępa — to południowa
"część Pragi pełna 4 pięknych willi
tg ulicami Francuską Paryską O- -
Rtroncow iia 3
Mokotów — ongiś wieś podmiej
ska — jest przecięty ulicą Puław-ską
będącą przedłużeniem ulicy
[Glarszałkowskiej Boczna od Puław
_i_i' —r „ —~ U iciwid iiuwupuwaiaia l
pca Rakowiecka z gmachem pry- -
watnej Szkoły Głównej Handlowe
gnaczele
H Ochota" — tóYprzedwójenne śzanie
dbane przedmieście leżące w stro
zachodniej "Warszawy jakż(
zmieniło swoje oblicze 'miejscu
dawnych drewnianych koszar ro
syjskich powstają nowe dzielnice
place wznoszą się piękne estetycz
ne gmachy publiczne i prywatne
3ji
?
try
TA- - ir
:bi- -
Vii--
W
PO
Fo
:B
3
l03
k
al
nie
Do
tir
I Z E
Po
"aw sie lem sfja
"Sat
ale
Na
BJjae _": T07P
lor- -
nie
sc
Na
od
AL
W
1J-- &S&1C
nie
Na
9-r- ld
rai
de
ani
ił
i Lapończycy Ludzie Północy
Północne krańce Europy zamies-zkuje
ciekawy fak pod względem
antropologicznym — jak równie"
kulturalnym i cywilizacyjnym —
pastersko - koczowniczy szczep La-pończyków
Mimo że liczba około
30 tysięcy głów nie posiadają żad- -
tej ściśle określonej przynależności
państwowej Wędrują za renami
Wre szukają dlasiebie paszy z po
la na pole przechodząc olbrzymie
przestrzenie:: raz są' w granicach
Korwegji to znów w Szwecji lub
Ksndji
Niektórzy z nich porzucili pier
wotny" żywot koczowniczy i rozpo-cf- li
życie osiadłe —- szczególnie
dłuź szlaków komunikacyjnych
Ci należą do arystokracji tego szcze
W a żyją i utrzymują się przeważ-Ł- e
z handlu który polega na wy--
tiaaie
Lapończycy najchętniej zatniesz-j- ą
w pobliżu jezior gdyż one do-fcrez- ają
im ryb' które obok placT
' z mięsa renów stanowi główne
16 pożywienie: Chatki budują z
fy okrytych mchem ziemią i skó--
z morskich zwierząt U góry
Jauje $lc otwór służący do od- -
t:i?adzania dymu! tylko w niektó
'JĄ można 2 boku dostrzec małe
tbeika' Ptórejz trudem przer
era się światło dzienne Lapoń-- K
budując chatę ma na celu za
Ręczyć się przed zimnem Dla
i? bowiem żyć ciepło -- to znaczy "'so co żyć wygodnie W srod- -
&OLOWY RPPrTATTCTA
2? J zirfcwe lekarwa na
ludzkie dolegliwości- -
-- pecjalista na zaburzenia" krwi
! i skórne chomW p'Qt lub przychodźcie to' THE THUNA CO1 ł Qneen SC W Toronto
Tel: WA 4B234 m
Główną ulicą jest tu ulica Filtrowa
Nazwa jej pochodzi od wodociągów
miejskich rozciągających się tu na
znacznej przestrzeni Początek uli-c- y
Filtrowej stanowi kolonia Sta-szy- ca
która zaczęła się rozbudowy-wać
w roku 1922 pełna okazałych
gmachów i miłych willi
Druga kolonia — to kolonia Dru
tkiego Lubelskiego obejmująca
głównie ulicę Mochnackiego i sąsie
dnie pełna willi jedno i trzypiętro
wych otoczonych ogródkami Owe
wille powstały głównie w latach
1924 — 1926 Później wyrastają tu
olbrzymie kamienice
Centrum Ochoty — to plac Nam
towicza gdzie mieści się najpięk-niejszy
mieszkalny gmach stolicy—
Dom Akademicki zbudowany w
1929 r według projektu arch K
Tołloczki
Na ulicy Wawelskiej równoleg-łej
do Filtrowej zasługują na uwa
gę: Grnach Szkoły Nauk Politycz-iyc- h
Instytut Radowy im Marii
Curie i- - Skłodowskiej i wiele innych
budynków
Czerniaków szczyci się pięknymi
gmachami publicznemi wzniesione
mi w ciągu ostatnich kilku lat
Wybrzeże Kościuszkowskie jest
mało zabudowane Wznosi się tu po
mnik Dowborczyka wykonany
przez Michała Kamińskiego gmach
Muzeum Przemysłu i Techniki Aka
demja Sztuk Pięknych
Wędrując po nowoczesnej War-zaw- ie
szczególnie wiosną i latem
jakże trudno wrócić do tego cen-trum
Bowiem tam na przedmieś-ciach
jakże przytulnie uroczo Wil
le toną w zieleni i kwiatach Ogro
y i tarasy nęcą nieprzeparcie po
vie"komiejskim ruchu kurzu i du-sznym
powietrzu Tu oddycha się
całą piersią i marzy by choć jeden j tych najmniejszych domów dor
-- ry'los'da~ iwpośiadame! Wszystkie
rdomynief ustępują najnowszym wj
nogom higjeny i zdrowia Przez
duże okna płynie światło i słońce p
nimi radość i uśmiech Duże gmr
:hy przypominają najlepsze wzory
towoczesnej architektury holender
klej1 lub francuskiej
Dr Jan Wszebor
u chaty jest miejsce przeznaczone
ia ognisko Pod ścianami leżą zwi-nięte
skóry które służą za matera-- e
do snu i najrozmaitsze sprzęty i
larzędzia wykonane przeważnie ze
l:ńry i kości rekina
Odzież Lapończyków odpowiada
ymageniom klimatu i jest sporzą
kona ze skóry- - Lapończyk udając
ię w długą podróż kładzie do obu
ia miękki suchy mech następnie
wija luźno nogi aż do kolan skórą
enifera i w ten sposób chroni się
skutecznie przed zimnem Europej-zyc- y
którzy tam 'przebywają śd
śle w sprawach ubioru naśladują
apończyków wiedząc że to są je
dynę sposoby uchronienia się przed
mrozem
Sanie Lapończyków zwane "pułk
vybornie są zastosowane nietylkcj
lo jazdy lecz 1 aa ijLułua --
eżą jak nasze na dwóch płozach
lecz na jed_nej skjlęsłej desce przy-pominającej
kształtem spód łodzi
Siłę pociągową stanowi ren
Język Lapończyków- - jest bardzo
trudny do opanowania gdyż' pra-wie
każda osoba mówi odrębnym
dialektem Charakterystyczną ich
cechą jest nadzwyczajna gościn-ność
Widocznie bieda dola iniędo
la nauczyła ich tej cnoty Zawsze
częstują kawą którą uważają a
swój narodowy napój podając do
-- uej wspomniane placki Tylko w
niektórych zamożnych chatach mo
"na spotkać chleb Lapończycy nie
ubią stawać przed obiektywami a-para- tow
fotograficznych i nie chęt
nie odpowiadają1 na natrętne zapy-tania-
Wzrost Lapończyków jest co
Półwiek mniejszy od średniego
Ich rumiane świeże twarze świad
-- za Że można żyć i czuć sę dobrze
nawet w tych warunkach A w takim
Hnade w jaiiza oni przebywają
Od setek lat wszystkie zdobycze
kultury służyły wyłącznie warstwie
szlacheckiej Lud sprowadzony do
roli niewolnika odcięty był od
wszelkich wpływów tej kultury
Mimo to jednak pielęgnując
szczątki dawnej kmieciej samodziel
ności zachował lud pierwiastki sio
wianszczyzny własną moralność
nieskażone pojęcie chrystjanizmu a
ponad wszystko cenną mowę polską
Uratowany dla polskości śląsk jest
wymownym tego dowodem
A szlachty nawet utrata niepodle-głości
niczego nie nauczyła W dal-szym
ciągu nawet sztukę i naukę
wykorzystała dla swoich egoicznych
celów
Dzieje Polski przedstawiano ten-dencyjnie
utratę niepodległości tłu
maczono wykrętnie aby tylko nie u
znać że Polskę zgubiły rządy szla-checkie
przez odepchniecie od pań
stwa i gnębienie ludu
Stale w obawie przed uwłaszcze
niem a później przed reformą rolną
udawadniali "naukowo" wbrew zna
nej im dobrze oczywistej prawdzie
że dla miast dla państwa niezbędne
jest zachowanie folwarków gdyż o
ne jakoby więcej produkują niż
drobne rolnictwo
Dopiero w ostatnich latach szereg
pisarzy i to ze świata szlacheckiego
zdarł maskę i ukazał prawdziwe o- -
blicze szlachty iUczynił to jaskrawo
Al Świętochowski łagodnie Wł
Grabski a ostatnio Maria Dąbrow-ska
w książce ''Rozdroże" Długo bę
dzie trwała dyskusja o tej ciekawej
książce Autorce od dawna nie są
obce sprawy ludowe Już w roku
1916 współpracowałem z Nią gdy
redagowała pismo ''Polska Ludowa"
w Lublinie przed przeniesieniem do
Warszawy pod nazwą "Wyzwolenie
"Rozdroże" pisane beznamiętne rze
czowo na podstawie źródeł history
::zńych jest jednym 'wiclklmioskar-ienie- m
szlachty ' '„„_
Ze swej strony chciałbym uwypuk
H£ działalność szlachty— zicmiańs
twa za ostatnie czasy i wyciągnąć
z tego wnioski polityczne
Jaskrawym przykładem do czego
prowadzą rządy szlachty która lu-bi
się chwalić jakto ona dla ludu
pracuje jest porównanie Polski i
Czechosłowacji W rozwoju Czecho
Słowacja wyprzedziła nas o lat kil-kadziesiąt
Zawdzięcza to głównie
temu że — na szczęście szlachty nie
miała zupełnie Już w latach 1890
w Czechach było tylko 4 proc anal
fabetów w "Galicji zaś C7 pro A
przecież te dwa kraje były w ?Au-str- ji
i do tego Polacy — szlachta
całkowicie mieli władzę w rękach
gdy Czesi nie mieli takiego wpływu
na samorząd
Oburzające było zachowanie się
ziemiaństwa w czasie wojny świato
wej w okupacji niemiecko - austrja
ckiej Nastrojone było moskalofil-stw- o
ale dla celów majątkowych
żyło blisko z władzami okupacyjne- -
MATERACE
Narodowo
ogłoszeniową cena
1
—
--- ---
_ 1 11 fi 1 1 1-
-1-i-r Kupcie
" m
_i_ru"j r ' ( ' '' ii
TEL 2206
mi nieraz poniżając własną god
ność ludzką Chronili siebie przed
podatkamf rekwizycją płodów rol-nych
przerzucając ją na wynędznia
łych chłopów Gorzej — wrócihf na
wet pańszczyzna żandarmi siłą pę-dzili
chłopów do roboty u obszarni
ków a ci nieraz nic za pracę nie pła
ciii Sprawy znane mi są dobrze!
Wspomina o tym Fr Zużek w' świe
ŻO wydanej książce ''Powiat krasno
stawski w walce o wolność" poda-jąc
-- fakty z nazwiskami świadków i
obszarników
Wł Grabski w pracy "Idea Polski'
skarży się również na zachowanie
się ziemiaństwa w czasie okupacji
W niepodległej Polsce znówodzy
wa duch szlachetczyzny Do roku
1926 wpływy szlachty były znaczne
ale chwilami malały Zamilkli gdy
wi pierwszych dniach powstania Pol
skiiNiepodległej bali się zemsty lu
du ale podnieśli głowę gdy się prze
konali że porachunków nie będzie
' Zamilkli "w obliczu wroga w 20 ro
ku i pogodzili się z uchwałą o refor
mie rolnej ale po zwycięstwie przez
ustat posła Staniszkisa w Sejmie cy
niernie odwołali swą zgodę
Po roku 1926 od zjazdów w Nie
świeżu i Dzikowie zmora szlachet
czyzny ciąży nad Polską z nieslabną
cąrsiłą Powstały z ukrycia różne
płazy przeżarte służbą dla zabor
ców iRozrosła się "elita" oparta gló
wnieo szlachtę-- W "elicie" nawet da
wrii1 radykałowie często socjaliści
przypomnieli sobie pochodzenie szła
checkie Raptownie odmienili swe
poglądy 'społeczne Nawet ci Zi''eli--
ty"jCO z ludu pochodzą wzorem da
whych rycerzy przydomki 'rodowe'
dodali do swych nazwisk aby pięk- -
nie'po szlachecku brzmiały
Nie przypuszczali pewno w młodo
ści!dó czego im pseudonimy posłużą
'Ai gdy się wraca do szlacheckich
tradycji trzeba' mieć folwarki do
bra iźiemskie Taki jest modny pęd
w "elicie" Iluż dzledzl
CÓWli - '"_'"
W tych dniach nawet czytaliśmy
ze zdumieniem w komunikacie ofi-cjalnej
Pol Ag Tel że w dobrach
gen Galicy (wodza kadzichłopów)
spaliły się zabudowania folwarczne
A więc są dobrał
Polskę musimy ochronić przed
szlachetczyzną która tyle nieszczęść
nam przyniosła Musi się wyrwać
podstawę z której wyrosła musi się
oddać ziemię tym co umieją na niej
pracować z pożytkiem dla Państwa
a więc chłopu drobnemu rolnikowi
Reforma rolna jest wiclkicm za-gadnieniem
społeczno - gospodar-czym
Obszarnicy — według Wł
Grabskiego — mają około 9 miljo-nó- w
morgów ziemi ornej Pewnie
że nie zaspokoi to głodu ziemi 23 mi
ljonów chłopów ale kilku miljonom
byt poprawi
Reforma rolna natomiast znisz-czy
ostatecznie szlachctczyznę
Nie chodzi tu o chciwość chłop-ską
hib o nienawiść czy karanie za
"Sjrężyiwwo
650 są
niinnnrri- -l I' ' i-
-l"l
-- - --- -_ Na bpfąty
_AAJAAAAAA ~ł A A A A ---- ww
ZNAJDUJĄ SIC W BRANDFORDSKLM " GENERAL
ilOSPITAL" I w Droeich JUejscowościach
DIa udogodnienia pacjentów BranUord "General Honifer"
wprowadzte spręiynoVo pneumatyczne materace w niektó-rych
swoich oddziałach
Sobie
jestrnowyćh
Korzystajcie z naszego przystępnego 1 iłt systma wypłat Za-- dawilńiajcie się wyeodnie nResoaoci nocy Od
iłłie
OSOBISTA REKOMĘNDA GJA
Radzę kaźdemn Mbyć sobie ten spręijKWtf- -' pnenzna-tyczn- y
materac Dliczego ji lo warn' radzę? Dlatego że
co sam uiywamdla swojej wygody
Ńa tej podstawie polecam go wszystkim Kardy kn-pu4- cy
nie będzje miał zjezo powodu wyrzutów-sumi- e
ńia 1 pozostanie mi "wdzięczny
BERT WARREN
Bond House FurnishngCaLtd [ - 112
'
CZY WIECIE ŻE:
-- - ___—- -
Argentyna posiada ludności 12-561- 361
Włosi odkryli -- w Abisynjł bogate
złoża węglowe
Językiem niemieckim mówi na
świecie 78233142 ludzi
'
Afryka posiada-1036500-
0 mil kw
angielskich przestrzeni
Językiem japońskim mówi na
świecie 90400000 ludzi
'
Miasto kanadyjskie Brandon li-czy
17082 mieszkańców
Polska produkuje rocznie 3 miljo
ny kilogramów kosmetyków
W przeciągu ostatnich 9 miesięcy
zginęło w Hiszpan j i 300000 ludzi
Przyrost radiosłuchaczy w Polsce
w roku 1936 wynosi 230000
"
Miasto Bielice nad Niemnem zo
stało całe zniszczone przez pożar
Miłe Stworzonka!
Stałem przed wystawą I przyglą-dałem
się ptaszkom w( klatkach
Zielone papużki i żółte knnarki
skakały z drążka na drążek
— Czy lubi pan ptaki? — izapytal
skwaszony'facctstojący'obok mnie
— Och panie ubóstwiam jel~—
odrzekłem'— Jakie to mile stwo-rzonka
Skwaszony jegomość pokiwał
smętnie głową
— Miłe stworzonka powiada
pan? AvJa panu mogę wykazać że
to najwslrętnicjszć poczwary pod
Blońccm
— Chętnie posłucham
— Bardzo proszę Pozwoli pan że
się przedstawię: Dutkowskl jestem
Ruszyliśmy wolnymi krokiem
— A więc mówisz pan że ptaki
są mile A dlaczego w takim razie
mówi sHsnąt międzynarodowego o-szu- sta:
To ci ptaszek!"
Skąd się bierze' wyrażenie '"niebie
ski ptak"?
Dlaczego się mówi na panienkę z
dobrego domu "gąsku" albo po pro
stu ''głupia gęś"?
Przecież gęś to leż ptaki
Albo dlaczego na żonę pan krzyr
czy "ślepa kura" gdy nic może zna-leźć
nożyczek leżących tuż obok?
— Jestem zatwardziałym kawale-rem
— rzekłem
— To co? — odparł pan Dudków-sk- i
— I pan wpadniesz A wiedj'
żona będzie panu po całych dnlacl-powtarza- ć:
"Jesteś głupi jak stru
winy ojców co w polemice z M l)n
browską zarzuca I K C L Morstin
Nie! Trzeba jasno postawić sprawę
wyciągnąć polityczne wnioski
Tego wymaga interes i przyszłość
Polski i Ludu a więc interes Naro-du
Kaz Bag
(Z "Zielonego Sztandaru"):
PneumatyczneU
Przedstawiają się dobrze
barodzo ekonmiczne
lyWMMWWWWj
Fabryka Gwarantuje
Na 10 Lat
tM- - ygfrt'
wMmm
GolLornSŁ Brantiordi
--W0i
Francuzi w ciągu ub roku zjedli
we Francji 5 miljonów ślimaków
#
Miasto Katowice posiada -- 132023
mieszkańców 65886 mężczyzn? i 67-3- 40
kobiet
# ♦
W Turkiestanie ojcowie posiada-ją
większe prawo do córek jak do
synów
'
W Turcji obowiązek telefonistek
pełnią przeważnie Greczynki ży
dówki i Ormianki
W Rosji według przepisów so-wieckich
należy mówić do telefonis
tkl towarzyszko — o nic hallo
Kroi angielski Jerzy VI wydal
zezwolenie wznoszenia toastów na
jego czcić trunkami nic zawierają- -
ceml alkoholu
Kanadyjska prowincja B Kolum-bia
posiada przestrzeni 355855' mil
kw angielskich Trzy razy więcej
jak cała Polska
'czemuś się nadął jak paw" albo
"nic krncz kruku"
A pan będziesz siębronll zmęczo-nym
głosem: "Nie kracz ml do oczu
jnk kogut'' "nie przedrzeźniaj 'mnie
jak sroka" albo wreszcie ''glowu
ml pęka przestań szczebiotać"
Wtedy żona dotknięta pójdzie so
blc ni pan patrząc za nią pomyśllt
"chodzi jak kaczka"
Powiadasz pan ic ptaki są mile
W' takim razie dlaczegomówi się:
'Ta papuga" powtarza colnnlmó-- i
wlą"l
i Albo: "Nie myśl bo indyk itd"
Dlaczego najbardziej 2c wszyst-kich
nicszczęić obawiamy się bo-ciana?
— Mile stworzonka! — Panic —
westchnął pan Dudkowskl — przcŁ
to pańskie ptaszki utraciłem i raz
szczęście - _ ir&t 01
Chcesz pan posłućlioć? A¥i więc
było to tak:
Zakochałem się Dziewczyna była
śliczna Jak marzcnlcJ nazywała się
Wandzia Nic nie minia przeciwko
mnie Jak tylko to £c nazywam się
Doudkowskl
— Dudkowskl „ dudek — m&
wlla — wszyscy będą się ze mnie
śmiali
A witdomo źe dudek to taki ptak
Wreszcie" przywykła jakoś do nie-go
nazwiska i byłoby w porządku
Aż którejś niedzieli umówiłem się
i moją Wandzią ażeby pójść na za
bawę do Jej znajomych bo mnie je
szcze hic znali
Czekałem na nią kolo skwerku
A tam jest jedno drzewo takie na
którym setki wróbli siedzi
Słyszę więc z góry: "ciur-ciur-"
l tak ml na sercu jak w niebie
Wandzia wreszcie nadeszła t po-szliśmy
razem do znajomych
Otwieram drzwi mówię ''dzień
dobry" zdjerruję kapelusz — i Jalc
nagle wszyscy nie rykną imiechemt
Patrzę — mój kapelusz cały jak
wapnem otynkowany Tak mnie te
wróble z góry urządziły
Wandzia ze wstydu omal pod zle
mię sięgnie zapadła Uciekła ze łza
mi w oczach 1 więcej mnie nic chcla
ła
Tak się skończył mój romans
Powiadasz pan ic ptaki to miłe
stworzonka? Nic panic-- My wiemy
coś o tym
HfntMnIrLwTOyNyyyOyNyT KChudyk&Son
Wielki Zapas Węgla
Koksu i Drzewa
Po najniższych cenach 'Rzetel
i na waga 1 OZJOKaUDSfUga
Y Tetrm' ClArtUlA ftOft?'
--- ~ Ullłłiuu VV
1 Gertrudę SL Hamilton
ł- -' -- JIJL-VJ I-I--
1--II-I
--?- A
TRUSCOTT BR0Sv
POGRZEBOVY
W POLSKIEJ DZIELNICY
urządza
Pogrzeby po niskich cenach
594 BąrtonStrectEąst
TeL GArfield 0410 Hamiltc
ilsit