Zwilazkowiec Alliancer, February 20, 1960

              fi
'
"ZWIĄZKOWIEC" LUTY (February) Sobota 20 — 1960 Ml
łiii
i 1i
vi
ll
'V
Ą
s
x
ITR 2
£fc "Związkowiec" (The Alliancer)
Prlnted for every Wednesdy and Saturday by:
POLISH ALLIANCE PRESS LIMITED
Dyrekcję Prwową: A SiczepKowtkl
K4lctor F Ołoaowłkl Kltr Drukarni K J Maiurkltwlci KUr Adm R Frlklf
PRENUMERATA
Roczna w Kanadzie $600 WStanach Zjednoczonych
Półroczna $3-5-
0 i innych krajach - $700
Kwartalna $200 'Pojedynczy numer W
1475 Oueen Street West Tel LE 1-2-
491
' Toronto Ont
AuthorUed u Second Clasa MaU Post Office Department Ottawa
FRANCUSKA BOMBA ATOMOWA
Francja pod przewodnictwem gen de Gaullea wybuchem
bomby atomowej na Saharze złożyła aplikację o przyjęcie do
"klubu atomowego" Pokazała że o własnych siłach osiągnęła to
czego sojusznicy jej odmawiali Oczywiście de Gaulle i jego rząd
triumfują uważając osiągnięcie to za swój największy i wyłączny
sukces Czy Francja istotnie tylko dzięki obecnemu rządowi uzy-skała
bombę atomową jest więcej aniżeli wątpliwe Bo oczywiście
francuska komisja atomowa funkcjonowała od wielu lat i nie-wątpliwie
można było bombę wyprodukować znacznie wcześniej
Wiele zdaje się wskazywać na to że poprzednie rządy nie uważały
posiadanie bomby za niezbędny atut polityczny Zmierzały raczej
do osiągnięcia porozumienia politycznego do zabezpieczenia po-zycji
przy pomocy innych elementów politycznych mniej może
efektownych lecz bardziej trwałych
Stąd zapewne nie wszyscy we Francji podzielają entuzjazm
gen de Gaulle'a a raczej widzą poważne obarczenia wypływające
z tego sukcesu I w tej mierze nie są odosobnieni Podobne stano-wisko
zajmują nie przeciwnicy rywale Francji ale jej szczerzy
Drzviaciele
przeodnlcncy Z Kkr
to bardzo kosztowny i
twiordznnip
naturalnie i opinii odmiennych Mówi się przecież
również że Francja prowadzi ostatnio bardzo niezależną politykę
międzynarodową że zaczyna odgrywać to większą w
polityce europejskiej że stanowisko zaważy na szeregu spraw
w niedalekiej przyszłości
Wydaje nam — niestety — iż zastrzeżenia wobec polityki
zagranicznej de Gaullc'a są bardziej uzasadnione aniżeli entu-zjazm
Mamy bowiem raczej do czynienia z pozornymi sukcesami
i to bardziej osobistymi dc Gaullc'a aniżeli trwałymi osiągnięciami
Francji Rejestruje wyłącznie niemal osiągnięcia prestiżowe
Bo jakież np poważniejsze znaczenie posiada że konferencja
przywódców odbędzie wpierw w Paryżu? Przecież dzięki
wzrosną ani wpływy Francji ani też stanie ona potęż-niejsza
Poprzednie spotkanie odbyło w malej neutralnej
Szwajcarii i z tego powodu państwo to nie wielkim mo-carstwem
arbitrem w sporze między mocarstwami! Ustalono
zresztą że po Paryżu takie spotkania odbędą w stoli-cach
innych państw czyli że Francja uzyskała żadnej wy-łączności
dla konferencji międzynarodowych
Stany Zjednoczone nic straciły nic ze swej mocarstwowości
dlatego że Eisenhower składał wizyty również w stolicach
małych państw podczas dc Gaulle uznał że będzie to poniżej
jego godności do Stanów Zjednoczonych Eisen-hower
odwiedzi go w Paryżu
Niewątpliwie posiadanie atomowych poważnym atu
dla każdego państwa ale
vvnł~ntni nn inrttntr
Zywert
jest atut
tmlnln 7nrV7vknvnA
Nie brak
coraz rolę
jej
się
się
fakt
się temu
nie nic się
się
stało się
same się
nic
prez
gdy
udać się nim prez
broni jest
tem
Mn-jn- n UJilUJlllillUJ 111 Jtujiij mwwtii "" w — -
że np Belgia posiadała dostateczne środki materialne oraz odpo-wiedni
zespól fachowców dla produkcji bomby atomowo! a jednak
nio Wnniln cio tn tpftn nprkiewzir-ci-a Zdawała soli" bowiem
sprawę z tego że bomba atomowa nic uczyni z fitrj wielkiego
mocarstwa
Gdyby Francja uzyskała tę bron w tym samym czasie co
ZSRR czy Wielka Brytania wówczas sprawa przedstawiałaby się
odmiennie edyż znajdowaliśmy sic wówczas u progu epoki ato--
s mowej w okresie ostrej walki politycznej obubloków mocarstw o- -
wycn uoccnic irzy państwa uiomowu pusiuuujj iuuiiiui: tajjuaj
tej broni i to wszelkiego kalibru mają za sobą niezliczoną ilość
doświadczeń Potencjał zbrojny — jeśli chodzi o broń atomową
i wodorową — jest wyrównany Strona sowiecka utrzymuje wpraw-dzie
że góruje nad pozostałymi państwami jednakże Stany Zjed-noczone
stanowczo temu zaprzeczają Być może że ZSRR ma
prym ale wyłącznie na odcinku rakietowym i według wszelkiego
prawdopodobieństwa nic zachowa go na długo gdyż niewątpliwie
Stany Zjednoczone osiągną niebawem i na tym polu ten sam
poziom
Wybuch bomby na Saharze nie oznacza więc że Francja zdo-łała
za jednym zamachem przeskoczyć braki poprzednich lat że
osiągnęła poziom swoich sojuszników zachodnich Polityczne ko-rzyści
są — przynajmniej jak to w tej chwili wygląda — bardzo
problematyczne Sojusznicy zachodni bynajmniej nie będą się
kwapić w ułatwianiu Francji wyścigu zbrojeniowego gdyż wysi-łek
ich skierowany jest na ograniczenie zbrojeń Trudności jakie
posiadali dotychczas w stosunkach z Francją przypuszczalnie po-głębią
się co bynajmniej nic pociągnie za sobą wzmocnienia
Francji Nikt nic podejrzewa de Gaullc'a że pragnie zostać so-jusznikiem
Chruszczowa a temu napewno nic jest potrzebna ato-mowa
Francja Jeśli pragnie ją mieć u swego boku to raczej
bez bomby atomowej
Nie jest pozbawione ironii że największe zadowolenie z osią-gnięcia
francuskiego wykazali Niemcy Jest to nawet wysoce po-dejrzane
Można przypuszczać że zbrojenia atomowe Francji Adc-nau- er
uważa za najlepsze poparcie dla swojej polityki że dzięki
temu Francja stanie się najpewniejszym sojusznikiem zach Nie-miec
Być może sądzi iż przy pomocy Francji będzie mógł się
skuteczniej przeciwstawiać pewnym naciskom amerykańskim i
brytyjskim Francuska broń atomowa będzie mogła stać się wy-posażeniem
niemieckich sił zbrojnych
Francja dala światu zły przykład przeprowadzając wybuch
wbrew uchwale ONZ wbrew protestom szeregu państw Wykaza-ła
brak respektu dla opinii publicznej Nic pozostanie to bez na-stępstw
De Gaulle może sądzić że wolno mu dziś przejść do po-rządku
dziennego nad protestami państw afrykańskich że zapo-wiedziany
bojkot ich niewiele zlcgo przyniesie Francji ale nie-wiadomo
czy na dłuższą metę stanowisko to okaże się słuszne
Bomba atomowa Francji napewno nie jest przeznaczona dla
powstańców 'w Algerii ale wybuch jej wzmógł wrogość i niena-wiść
tych povstańców do Francji Ten krok dc Gaulle'a nic ułatwi
przeprowadzenia zapowiedzianych reform nie stanowi kroku na-przód
we wcielenie w życie takiego planu dla Algerii Wory by
pozwolił zachować Francji władanie nad Saharą pozwoliłby na
sojusz Algerii z Francją
Zamówienie na prenumeratę
"ZWIĄZKOWIEC" 1475 Oueen St W Toronto 3 Ont
Załączam Money Order (ciek) na sumę $600 — $550
— $350 — $200) na pociet rocznej — półrocznej — kwar-talnej
prenumeraty "Związkowca"
"Za okres od do
Imię i nazwisko „
Ulica (Box lub RR) „
Miejscowość: Prowincja:
(niepotrzebne skreślić)
) Czeki lub przekazy pocztowe wj stawiać należy na "Pollsh AJlance
Press Ltd" lub "Związkowiec"
Frz? opłacenia prenumeraty poza Kanadą — opłata wynosi $700 rocznie
kanadyjski plan rozbrojeniowy
Minister spraw zagranicznych formę kontroli Ale czy będzie
Green przedstawiając w Izbie ona dostatecznie efektywna?
Gmin podstawy i cele polityki Bardzo istotne jest dążenie Ka-zagranicz- nej
uchylił się od ujaw-- nady do przeprowadzenia zakazu
nienia planu rozbrojeniowego ' produkcji rakiet jaK się wyda-mim- o
nacisków rzeczników opo-- e wyposażonych w głowice ato-zyc- ji
Pos Pearson wieloletni mowo-wodorow- e Należy przy-minist- er
spraw zagranicznych pomnieć że zarówno przedsta-wskazuja- c
na olbrzymie znaczę-- ! wiciele rządu jak i opozycji kon-nie
tego zagadnienia domagał się sekwentnie wypowiadali się
sformułowania programu kana-- 1 przeciwko dalszym próbom ato-dyjskie- go
wysuwając przy tej mowym i w tym kierunku pro-okaz- ji
swoje sugestie Ale min wadzono akcję dyplomatyczną
Green milczał Dopiero następ-- ' w obec sojuszników Dlatego tez
nego dnia zabrał glos prem Die-- j Kanada glosowała w ONZ za re-fenbak- er
odpowiadając rzeczni- - Jzolucją wzywającą Francję do
kom onozycii wyręczając jedno-'powstrzyman- ia się od zapowie- -
cześnie min Greena Premier
okazał sie znacznie mniej wstrze
mięźliwy aniżeli minister spraw
zagranicznych
Plan kanadyjski zmierzać bę-dzie
do możliwie najdalej posu-niętej
redukcji sił zbrojnych z
tym jednakże iż przeprowadzona
będzie pod kontrolą międzynaro-dową
bez naruszenia bezpie-czeństwa
narodowego Rozbro-jenie
musi być przeprowadzone
etapami żadnych wyników nie
można bowiem osiągnąć gwałto-wnie
z dnia na dzień
Kanada kłaść będzie szczegól-ny
nacisk na kontrolę broni ra-kietowych
zdolnych do wykona-nia
masowych zniszczeń Sprawą
tą powinna się zająć specjalna
podkomisja którą wyłoni komi-sja
rozbrojeniowa złożona z
przedstawicieli 10 państw w tym
Kanady Jak wiadomo ma ona
zebrać się w marcu w Genewie
Przewodniczącym delegacji ka-nadyjskiej
będzie gen Burns
były dowódca wojsk ONZ na
Bliskim Wschodzie Gen Burns
jest doradcą rządu dla spraw
rozbrojeniowych
Piem Diefenbaker oświadczył
dalej ze należy przerwać pro-dukcję
rakiet dla celów wojen-nych
a skierować ją ku celom
pokojowym Uważa dalej ze win-no
się zakazać użytkowania stra-tosfer- y
dla celów militarnych a
planety nie mogą być obiektem
suwerenności poszczególnych
państw Wreszcie sądzi że po-winno
się stworzyć międzynaro-dowe
siły zbrojne których zada-niem
bylobjj udaremnienie
wszelkiej akcji napastniczej ze
strony poszczególnych państw
Zdaniem jego zmniejszenie
napięcia w stosunkach między
Zachodem a Wschodem pozwala
żywić nadzieję na powodzenie
rokowań rozbroicmowych ZbKK
jakkolwiek zmniejszył stan li-czebny
sił zbrojnych pozostaje
nadal najpotężniejszym militar-nym
mocarstwem świata wypo-sażonym
w olbrzymią ilość broni
nuklearnych Lhruszczow okazu-je
wprawdzie tendencje porozu-miewawcze
nie mniej jednak nic
szczędzi również gróźb
Plan kanadyjski jest realisty-czny
umiarkowany Przyjęto go
życzliwie ale bez szczególnego
entuzjazmu W Izbie Gmin spo- wodował dyskusję nieco perso-nalną
Mówcy opozycyjni uznali
wystąpienie premiera conaj-mni- ej
za nietakt wobec ministra
spraw zagranicznych Uważają
że sam min Green powinien był
przedstawić ten program Nie-którzy
skłonni bjli przypuszczać
że istnieje rozbieżność między
premierem a ministrem spraw
zagranicznych Najbardziej zain
teresowany a więc min Green
nie znalazł uznania dla swoich
opozycyjnych obrońców Stwier-dził
że są w błędzie jakoze jest
w pełnej zgodzie z premieiem
Komisja lozbrojeniowa rozpo-cznie
obrady 15 marca Należ}
oczekiwać ze zagadnienia proce-duralne
zajmą kilka zebrań
Niewątpliwie rozegra się batalia
na temat porządku obrad Zgło-szono
bowiem kilka projektów
rozbrojeniowych Sowiecki idzie
najdalej jakoże wypowiada się
za całkowitym zniesieniem sil
zbrojnych Delegacja sowiecka
zmierzać więc będzie do tego by
stał sie podstawą prac ale jak-kolwiek
obie strony mają równe
reprezentacje ten wniosek na-pewno
nie przejdzie Przypusz-czalnie
bowiem wyłoni sie pod-komisje
które będą jednocze-śnie
pracować nad poszczególny-mi
zagadnieniami złożonych pro-jektów
zmierzając do wypraco-wania
formuł kompromisowych
Projekt kanadyjski różni się od
wszystkich ale zawiera również
punkty które znajdują się w in-nych
Rząd wielokrotnie podkre-ślał
że uważa problem rozbro-jeniowy
za najbardziej pilny i
podstawowy Od uregulowania
go zależy dalszy rozwój sytuacji
między narodowej
Realizm kanadyjskiego pl?nu
zasadza się przede "wszystkim na
podkreśleniu zagadnienia kon-troli
Nie formułując go zbyt ści-śle
zaznacza ednak iz musi być
efektywny że nie może naruszać
bezpieczeństwa państwowego
Jest to sprawa kluczowa O nią
rozbijały się wszystkie dotych-czasowe
rokowania gdyż ZSRR
odrzucał wszelkie projekty efek-tywnej
kontroli miedz} narodo-wej
Formalnie ZSRR wypowia
da sie również za kontrolą ale w
rzeczyw ist ości pragnie jej unii
nać "Dalej ZSRR~ domaga sie
wpierw porozumienia w sprawie
rozbrojenia a następnie ustale-nia
zasad kontroli Ostatnio za- - „„„„„i :„ n0ro„-- „ t-- ~
zmiana w tvm nabawieniu która
pozwala przypuszczać że Mos- -
kwa zgodzi sie na pewna luźna
dzianej próby na Saharze
Kanada idzie jednak obecnie
dalej i pragnie zakazu używania
wszelkich broni masowego znisz-czenia
Wypowiedź prem Diefenbake-r- a
świadczy ze Kanada podej-mie
obecnie na terenie między-narodowym
wielką akcje zmie-rzającą
do ograniczenia zbrojeń
do zakazu używania broni ato-mowych
i wodorów) eh Zapew-ne
nie można oczekiwać szyb-kich
lezultatów ale stanowisko
Kanady będzie miało niewątpli
Propaganda mililaryzmu i
Stanach bclsa potrafiłby
Zjednoczonych przeniknąć do
wszystkich środowisk nie wyłą-czając
katolickiego Znalazła
miejsce nawet na lamach pism
czysto religijnjch Przykładem
tego jest organ Ruchu Maryjne-go
tygodnik "The Avc Maria"
ukazujący się w Notre Danie w
stanie Indiana pod redakcją ks
John Reedy CSC
W czasopiśmie tm z dnia 5
grudnia 1959 r ukazał się ilu-strowany
artykuł o nowoutwo-rzonych
silach w za-chodnich
Niemczech Dobór
zdjęć tekst nie pozostawiał żad-n- j
eh wątpliwości iż redaktor
czasopisma z zadowoleniem in-formuje
o odradzających się si-łach
zbrojnych Niemiec i przy-wiązuje
do tego faktu duże po-zytywne
znaczenie Na artykuł
ten zareagował natychmiast ks
prałat Pr Pluta proboszcz pa-rafii
pod wezwaniem Matki Bo--ki- ej
Częstochowskiej w London
Ontario List jego który poni-żej
publikujemy ukazał się w
"The Ae Maria" w numerze z
dnia 9 stycznia br list ks pra-łata
Pluty szeroko znanego Po-lonii
Kanadyjskiej jest w swej
zwięzłości lak jasny tak wymo-wny
iż nie sposób wyobrazić so-bie
lepszej odprawy dla milita-rystyczn- ej
propagandy niemiec-kiej
London 7 12 1959 r
Wielebny Redaktorze
Nikt nie potrafiłby przeprowa-dzić
lepszej propagandy na rzecz
remilitaryzacji Niemiec aniżeli
stało się to na lamach ostatniego
numeru czasopisma "Ave Ma-ria"
Nikt w}lączając współ- -
aaa ma xx v
kreki ftf JV
o i -- i u kolona w
mów lio i ui sreiig lut nie
wolna
wie poważny wpływ na sojuszni-ków
Zdaje "sie ono ponadto po-krywać
z poeladami szeregu in-nych
państw" zachodnich prag-nących
również zaprzestania wy-ścigu
zbrojeniowego W odróż-nieniu
od innych państw Kanada
czynami demonstruje swoją li-nie
Nie podwyższa więc wydat-ków
na cele wojskowe ale wręcz
przeciwnie zmniejsza je
Nie znaczy to jednak że rząd
ulega złudzeniom że przyjął za
dobrą monetę wszystkie deklara-cje
sowieckie że nie docenia ist
niejących trudności że nie widzi
niebezpieczeństw Oceniając jak
najbardziej trzeźwo sytuację
uważa jednakże że każdy wysi-łek
w kierunku zmniejszenia
zbrojeń jest celowy na dłuższą
metę opłacalny Naiwnością by-łoby
przypuszczać że osiągnie
sie "pełne "rozbrojenie Natomiast
ograniczenie — mimo
poważnych przeszkód — leży w
granicach możliwości I do tego
przede wszystkim zmierza Ka-nada
Jest to istota i cel planu
przedstawionego przez prem
Diefenbakera
J D
KSipZ PRAŁAT PLUTA
ODPOWIADA
nic-myc- h wysiłków Hitlera Goeb-mieckieg- o
zdołała w nie uczynić to
zbrojnych
nie
HB&&&MrBCM
w sposób bardziej zręczny niz
uczynił to Wielebny Ksiądz
Wypada mi przeto powinszować
Księdzu zdolności
Widocznie jestem zbyt głupi
by pojąć głębokie powiązania
jakie ten artykuł posiada z "A-v-e
Maria" Ruchem Maryjnym i
kultem Marii Nie mniej jednak
protestuję w sposób jak najbar-dziej
stanowczy przeciwko takie-mu
poniżaniu imienia Boga Je-go
Przenajświętszej Matki uży-waniu
ich dla taniej propagan-dy
pokrywaniu nieuczciwej i
niesprawiedliwej międzynarodo-wej
polityki kraju Wielebnego
W dniu jutrzejszym jest świę-to
Niepokalanego Poczęcia Naj-świętszej
Marii Panny naszej
Królowej Jest to święto radości
i szczęścia Jej prawdziwych czci-cieli
święto o którym Ksiądz
ani jednym słowem nie wspom-niał
w swoim ostatnim wydaniu
"Avc Maria" przeznaczonym na
ten właśnie tydzień Obiecuję
Księdzu że będę jutro modlił się
za niego by Ona zechciała
wnieść do serca Księdza tyleż
dobroci Swego Syna ile potrze-bne
jest mózgowi Ks Re-daktora
w odpowiedzialnej pra
cy Jak łatwo zapominamy to co
winniśmy stale wykonywać:]
"Not sunt facienda mała ut eye
niant
Z wyrazami poważania
Ks prałat Francis J Pluta
) Polskie przysłowie wyraża-jące
myśl tej łacińskiej senten-cji
głosi "cel nie może uświęcać
środków"
dOk
eh samodzielności
Brytyjskiej Ameryce Północnej
nic było to łatwe do osiągnięcia
jaką prowadziła Wielka Brytania
w pr„kt-- o ze względu na brak należytej platfoimy pomiędzy
— stworona wyniku rapoitu Durhama — prowincją Kanada
a piowincicmi nadatlantyckimi (Maritimesl Z upływem lat idea
ta znajdowała jednak zwolenników i wcielenie jej w czyn stało
się sprawą naglącą we wczesnych latach sześćdziesiąt} eh XIX
wieku
Cztery główne powody jakie skłaniały do zjednoczenia to:
obrona komunikacja handel i otwarcie dla kolonizacji zachod-nich
części kraju
Stany Zjednoczone biorąc wszystkie okoliczności pod uwagę
okazały się w latach po 1812 r jeśli nie nazbyt przyjaznym sąsia-dem
to w każdym razie znośnym W latach pięćdziesiątych za-warto
umowę o wzajemnej w } mianie handlowej oraz uzgodniono
tmczasowo sporną sprawę dot}czącą połowu r}b Wszystkoto
zapowiadało ułożenie lepszch stosunków w niedalekiej przyszłości
Zmieniła jednak sytuację amerykańska wojna cywilna Ka-nadyjczycy
w zasadzie odnosiii się przychylnie do "Północy" ale
Wielkiej zarzucano że pomaga czynnie "Południowcom"
Wynikało to z tego ze niektórzy Amerykanie nic chcieli albo nie
uważali za stosowne czynić rozróżnienia pomiędzy Brytyjczykami
a Kanadyjczykami Przez pewien czas istniało niebezpieczeństwo
że północne stany po zwycięstwie odniesionym w "Wojnie Domo-wej"
nad południowcami uderza na Kanadę
Sytuacja w a siadała groźniej niż była w rzeczywistości na
skutek działalności" "Fenians" — ugrupowania irlandzko-amery-kańskiej- o
które nie lubiąc Brytyjczyków cznilo wypady zbrojne
w granke Kanady których władze amerykańskie nie usiłowały
specjalnie powstrzymywać To też było rzeczą naturalną że kolo-nie
w Brytyjskiej Ameryce Północnej zmierzały do jedności by
wspólnie móc przeciwstawić się przeciwnościom
Pierwszą linię kolejową w Kanadzie zbudowano w latach
czterdziestych ubiegłego stuleefa Była to "St Lawrence and
Atlantic Railroad" łącząca Montreal z Portland w stanie Maine
Faktycznie była to pierwsza w kolejnictwie linia międzynarodowa
Po niej "Grand Trunk Railway" zbudowała wkrótce linię na
zachód i opracowano plany na budowę linii "Inter-Colonial- " ma-jącej
połączyć dolinę St Lawrence 'z okręgami nadatlantyckimi
która szła całkowicie przez kanadyjskie terytorium linia ta
umożliwiała scalenie administracyjne dwóch części kolonialnego
imperium brytyjskiego w Północnej Ameryce
Handel Kanadv by ł skrępowany wysokimi taryfami wrogością
i Stanów Zjednoczonych w okresie Wojnv Domowej i ro niej a
i także P°lyką handlową
zbrojeń
Księdza
bona")
Brytanii
W Stanach Zjednoczonych towary kanadyjskie konkuro-ra- ć mu
siały z amerykańskimi — strzeżonymi wysokimi opłatami celnymi
MIEDZY NAMI
Chowanie głowy w piasek
Towarzystwo "Polonia" wyda-je
_ jak o tym informowaliśmy
— biuletyn prasowy pod narwą
"Krajowa A?encja Informacyj-na"
rozsyłany do wszystkich
pism polonijnych na całym świe-cie
Obok drobnych informacji
z Polski zawiera liczne artyku-ły
zarówno informacyjne jak i
propagandowe Nie można oczy-wiście
o to mieć żadnych pre-tensji
bo przecież agencja ta ma
do spełnienia pewne określone
zadania Po to ją rzaa homum
styczny stworzvl i dlatego łozy na
nia odpowiednie środki Raz ma--
trriał nronaeandowy jest dawko- -
wany w formie bardzo dyskret-neira- z
w jawnej Wobec tego
że biuletyn jest przeznaczony dla
pism polonijnych poświęca on
wiele miejsca doniesieniom o
życiu Polaków na szerokim świe-cie
Oczywiście większość tych
informacji zaczerpnięta jest z
prasy polonijnej aczkolwiek biu-letyn
bardzo rzadko powołuje
się na źródło I to — od biedy
— można zrozumieć czy uspra-wiedliwić
szczególnie gdy re-dakcja
biuletynu "odpowiednio"
dopasuje wiadomość
Nie trzeba chyba nikogo prze-konywać
że np dziennik loron-tońs- ki
"Globe & Mail" nic znaj-duje
się na liście pism abonowa-nyc- h
przez "Krajową Agencję
Informacyjną" a więc jeśli po-wołuje
się na to pismo to daną
informację otrzymała pośrednio
za pośrednictwem jakiegoś pis-ma
polonijnego w Kanadzie I
tak w nr 6 tego biuletynu znaj-duje
się wiadomość zaczerpnię-ta
z naszego pisma pt "Polska
emigracja w Kanadzie" Powo-łując
się na dane ogłoszone w
"Gibbe & Mail" iż Polacy_ znaj-dują
się na pierwszym miejscu
naturalizowanych obywateli re-dakcja
biuletynu zauważa: "Do-dać
należy że wśród obywateli
polskich przybywających do Ka-nady
nie wszyscy sąz pochodze-nia
Polakami Wśród tych oby-wateli
w Kanadzie olbrzymią
część stanowią n p Ukraińcy
czego statystyka kanadyjska nie
ujawnia"
Ten komentarz ma — zdaje
się — służyć "dla pokrzepienia
serc" ma wskazać ze to nie by-najmniej
Polacy przyjmują o-cho- czo
obywatelstwo Kanady a-- le
dawni obywatele polscy —
Ukraińcy
Wypada nam jednak stwier-dzić
ze autor komentarza albo
świadomie albo nieświadomie
mija się z prawdą
Ukraińcy w Kanadzie wywal-czyli
sobie bowiem prawo poda-wania
miejsca swego urodzenia:
Ukraina gdy chodzi o te części
Polski które znajdują się teraz
w granicach ZSRR Podobnie
zresztą Ukraińcy urodzenia na
terenach sowieckich rejestrują
państwowość: Ukraina a nie
ZSRR
1861
Zasady tej przestrzegają tsv
zdecydowanie że nawet wfa
czas gdyby mogli korz}stać
biorąc pod uwagę rok urodzeni
— z podania państwowość es striacka podają Ukraina Tego komentator albo nie wiedzii
albo rozmyślnie przeoczył dlate-g-o
nieprawdziwe jest tuier
dzenie że wśród 'tych noci
obywateli kanadyjskich "olbrz-ymią
część stanowią p Ukr-aińcy"
Nie tylko olbrzymia &
żadną natomiast więcej aniżeli
oiDrzymia mcm: sianowa ola- -
cy W grupie znajdował
natomiast iuuw uanuu nieznacz- -
ny oaseieK zyaow polskich
gdyż imigracja żydowska z p0i
ski w omawianym okresie była
więcej aniżeli nikła Znakomita
większość żydów polskich przy
była do Kanady przed pierwszą
wojną światową i w okresie mię
dzy obydwoma wojnami nat-omiast
nieliczni pozostali bezp-ośrednio
po wojnie a więc oby
(watelstwo kanadyjskie nabyli
przed okresem 1953 1958 r
w którym to Polacy znajdowali
się na pierwszym miejscu n-owych
obywateli
I po co to chować głowę w pi-asek?
Jaka z tego korzyść?
Biskup-archeolo- g
(CS) Archeologowie i Ontaryj
skie Królewskie Muzeum Toron-to
wiele zawdzięczają biskupowi
William Charles White który ni-edawno
zmarł Toronto wieku
86 lat Biskup White przebywał
przez 37 lat Honan w Chinach
jako pierwszy misyjny biskup k-ościoła
anglikańskiego W ciasie
pobytu w północnym Honan b-iskup
White znalazł przypadko-wo
pobliskim Kaifong gdzie w
1931 r zostały odkopane groby
królewskie z okresu dynastii
Shang II i Chou (lata 1100-48- 1
przed Chr) Tam właśnie zdołał
uzyskać dla Ontaryjsklego M-uzeum
Królewskiego cały iblor
wczesnych chińskich brązowych
przedmiotów Archeologowie kl-asyfikują
te przedmioty jako jedne
z najbardziej walnych eksponatów
chińskich jakie znajdują sie w
jakimkolwiek muzeum na świecie
Kiedy biskup White wycofał tif
ze swej pracy Chinach został
kuratorem wsehbdnio-azjatyckie- i
kolekcji w Muzeum i profesorem
studium chińskiego na Uniwers-ytecie
Toronto
niż marzyć mogli budowniczo
unudląg (7)
— a w Wielkiej Brytanii z towarami które przychodziły 7 całego
świala bez opłat bo pochodziły z brytyjskich kolonii W t}ch w-arunkach
nakazem chwili było stworzenie zdrowego rynku wewn-ętrznego
Im byłby on większy tym korzystniejszy
W latach sześćdziesiątych ub stulecia kanadyjski "Zachód
równie dobrze mógł leżeć" jeśli chodzi o warunki komunikacyjne
na innym kontynencie Jedyną praktycznie drogą dotarcia z dolin)
St Lawrence do Brytyjskiej Kolumbii była podróż statkiem
naokoło Cape Koni A kolonizowania Zachodu nie można byio
odkładać
Okres któiym będzie trudno o urodzajne ziemiewc wsch-odniej
Kanadzie był juz niedaleki a wzrastało niebezpieczeństwo
że Amerykanie którzy wówczas żywiołowo kolonizowali swój z-achód
dobiorą się do kanadyjskiej części prerii i wybrzeża Pacy fiku
choifiazby diatego iż zabrakło tam Kanadyjczyków Tylko silna
Kanada mogła by podtrzymać systematyczną kolonizację olbrz-ymich
połaci kraju na Zachodzie
Ale nawet przy tak siln} eh naciskach z zewnątrz i wewnątrt
"konfederacja" rodziła wolno i przy dużych wysiłkach
Kajpierw odbyło się w 1864 r oficjalne spotkanie delegatów
z "Maiitimes" z delegacja prowincji "Canada" na konferencji
Charlottetown PEI W tym samym roku posunięto znacznie
sprawę na innej konfeiencji w CJuebec gdzie przyjęto 72 uchwal)
które z pewnymi zmianami stały się później konstytucją KanC}
Opór przeciw federacji był jednak silny szczególnie w oKrr
gach nadatlantyckich (Maritimcs) Newfoundland i Prince Edwaro
Island przy stąpiły do unii New Brunswick i Nova Scot
zgodziły się na przystąpienie ale po długich perswazjach i Pr-duż-ej
presji ze strony rządu angielskiego
Wreszcie w dniu 1 lipca 1867 r ogłoszona została feder
czterech prowincji to jest Ontario Quebec Noya Scotia w
Brunswick pod nazwą "Dominion of Canada" któie rządzie 5- -
miało konshtucja zawarta w "British North America Act'
Dzień 1 lipca" stał się też datą narodzin Kanady i obchodzon
jest co roku jako święto państwowe: "Dominion Day"
Nawet określenie "Dominion" miało przeciwników 3?n
MacDonald jeden z czołowych "Ojców Konfederacji" i Póż
pierwszy premier nowego państwa był zwolennikiem nazwy "KiE
dom of Canada" (Królestwo Kanady")
że będzie on zbytnio raził nastawionych republikańsko amery
skich sąsiadów Kanady Nazwa jak życie wykazało okazała
"dominium od morza do morza" które objęło olbrzymie P°
lądu cd Atlantyku po przez Wielkie Jeziora aż do Pacyn"
Oceanu Arktycznego _--
- 1 I cel ten osiągnięto szybciej
i Kanady --w r
-
też
n
tej
i
-
w
w w
w
się
w
w
'
w
sie
nie
-- -
v £3
Ci
81
dS3