000222b |
Previous | 5 of 8 | Next |
|
small (250x250 max)
medium (500x500 max)
Large
Extra Large
large ( > 500x500)
Full Resolution
|
This page
All
|
1 D fi J :„iit rri7mniłp " j nio n:taincvch Ść-z- a z innymi ziemiami ffi i nie powiiiiiu ijin zabraknąć Dziesięć śląskie] Ze szczególną to ze specjalnej a w życiu narodów Przeszło lak mówił (1844) jest jest krwią oj- - narodu i Vtccz z a ubiegnie z zcic jego — wytocz nflodu jęzk a ubiegnie 'ffiln zwot jego Naród Heldrpóki jezk jego ży- - ffin? iczka nie ma na- - swojej st lizać ji jest to licfa romantyczna bar- - - emocjonalna ale w swo- - - stopie clnba i dzisiaj tra-Mkazd- jm razie ta wieź jn łącząca Ślązaków z afionad kordonami gra- - tiymi bla bardzo mocna trwała Jest rzeczą i$frrstczną że bodaj 'mi'rnctwcm takiego Klzeczy blo wytwór że-liwna Śląsku jiu w śre-- : meczu — w następstwie ttBJcji niemieckiej — M: Polacy i Niemcy "o ii W tej konfrontacji -- jjfy pierwsze polonica iiSnieze - $ ista jest bardzo wy-h-t wskazuje bowiem na M poziom kulturalnego M Śląska w pierwszych kat i pisanej historii Pol-- lrnufhie naidawniei- - mr polskich nazw miej-iw- l i osobowych pocho-5M13- G roku z Wielkopol- - tak zwana bulla eńska) ale Śląsk ma tym zabytek językowy S zaledwie o 19 lat a firaiy srebrna bullą wro-- M z 1155 roku Doku- - (tlzebnicki z 1204 roku -- Łffj materiału nazew-- ko (Mi imion) aorownu-- gnieznienskiej tern następuje cała misia seria A więc ma m t&niM to em e utrwalone na piśmie K V-- 1 vAł '„ & tf ''fet " ' V ' t ' '"V ' " -- ' ' - "a - ' " ~"THtA2KMlC'I tfflie (Jiily) wtorek 6 - 1971 --y fys j " mgsnm Hifl wspólnym Iniu wieków zdanie w języku polskim sła-wne zdanie o litościwym Bo-guchwale i jego pracowitej żonie podane w "Księdze Henrykowskiej" z drugiej po-łowy XIII wieku Pierwszy polski tekst psałterza w trój-języczny- m "Psałterzu floriań-skim" królowej Jadwigi z kcńca XIV wieku powstały w kłodzkim klasztorze augustia-nó- w Pierwszy druk polski modlitw "Ojcze nasz" Zdro-wa- ć Mario" i "Wierzę w Bo-ga" — w łacińskich statutach synodalnych biskupa Konra-da tłoczony we Wrocławiu'w roku 1475 śląski również ro-dowód ma najstarsza znana piosenka żakowska najstar-szy słownik naukowy (przyro-dniczy) najstarsza księga miejska i in Warto zwrócić uwagę na jeszcze jeden zna-mienny fakt: właśnie na ślą-sku ukształtowały -- się pierw-sze zasady grafii i ortografii polskiej — najpierw za spra-wą" pisarzy w śląskich skryp-toriach a zwłaszcza w dobrze nam już znanym skryptorium kłodzkim z przełomu XIV I XV wieku ("Psałterz floriań-ki)- " później zaś krakow-skich drukarzy z pochodzenia ślązaków (Hieronim Wietor) Istotną cechą stosunków ję-zykowych na ówczesnym śląsku była wspomniana już opozycja językowa: Polacy — Niemcy W 1331 roku biskup wrocławski Nankier nakazał w swoich statutach używanie w kościele języka polskiego Podobne nakazy znamy rów-nież z innych dzielnic są one tam jednak późniejsze Jesz-cze bardziej znamiennym do-kumentem jest ustawa cechu rzeźnickiego z 1512 roku — wydana w języku polskim podczas gdy w: tym samym czasie np w Krakowie podo-bne teksty układano jeszcze po łacinie lub niemiecku Zresztą w ogóle Wrocław w wiekach XIV-X- V miał znacz-nie wyraźniejszy charakter polski niż Kraków Dopiero później nastąpiło odwrócenie sytuacji związane bez wątpie-n- u z niekorzystnym dla Ślą-ska rozwojem wydarzeń poli-tycznych Tymczasem renesans ądbil sie tu szerokim echem Silne „iltiiiiniiiiliintinliiiiiiiiiiiiiiiiimimmiiiinnnr nmiiiiiiiiiiiM echo wzbudził także renesans polski Rejowe "a niechże na-rody wżdy postronni znają iż Polacy nie gęsi iż swój język mają' roznieciło durne naro dową miłość ojczystej mowy Promieniowanie renesanso-wej polszczyzny na Śląsku w sposób szczególnie ważny przejawiło się w powstaniu eposu o "szlachetnym dziele żelaznym" — "Offieina ferra- - ria" Walentego Roździeńskie- - go z 1612 roku Ten wielki poemat w języku narodowym o trudzie górnika i hutnika nie ma w ogóle odpowiedni-ka w literaturze innych naro-dów Podobnego dzieła z XVI-XV- II w nie maia ani Niemcy ani Anglicy ani Francuzi Co jednak jest bo-daj jeszcze ciekawsze to wy-raźna zależność sztuki- - rymo-twórcz- ej Roździeńskiego od znakomitych wzorów Kocha-nowskiego — poety który z niekłamaną dumą pisał o so-bie: I - wdarłem się na skałę pięknej Kalijopy Gdzie dotychczas nie było śladu polskiej stopy Wydany przed laty zbiór studiów nad Roździeńskim — "Roździensciana" — przepro-wadził szeroki dowód tych za-leżności które zresztą nie przynoszą autorowi "Officy-ny- " żadnej ujmy a przeciw-nie wystawiają mu dobre świadectwo pozostawania w żywym kontakcie z twórczo ścią najwyższego lotu Związki polszczyzny śląs-kiej z Krakowem w dobie re-nesansu dają się udokumen-tować zresztą wieloma sposo-bami choćby przez porówna-nie cech językowych ówcześ-nie popularnych romansów a wśród nich może najbardziej znanej "Grizelli" z 1571 ro-ku Poczynając jednak od tej epoki polszczyzna śląska co-raz bardziej stawała się już tylko odbiorcą traciła zaś ce-chy współtwórcy polszczyzny ogólnonarodowej rsacisK ży wiołu niemieckiego od cza-sów Fryderyka II wzmocnio-ny programowym działaniem państwa pruskiego spychał polszczyznę śląską na pozycje defensywne Broniła ich zresztą polsz czyzna z ogromnym zapałem i przekonanlm jak w' tych prostych lecz serdecznych strofach zmarłego w 1957 ro-ku Jakuba Kani: Nie wydrą nam z serc i dłoni Jak ta ziemia wszerz i długa Póki jeden pacierz dzwoni Póki jeden chłop u pługa Póki jedna polska matka Bronić będziem do cstatka Póki jedno polskie dziecię Mowy polskiej nip wyrwiecie Ite słowa oddają zarówno XIX-wiecz- ne jak i XX- - wieczne dzieje języka polskie-go na śląsku Właśnie w XIX wieku stały się one przedmio tem badań naukowych Naj-pierw dlatego że w ogóle u-- biegłe stulecie wprowadziło do nauki badania nad zjawi skami narodowościowymi nad językiem i literaturami narodowymi Ale bardziej jeszcze dlatego że wzmożonej akcji germanizacyjnej na ślą-sku towarzyszyło przemyślne ośmieszanie mowy Ślązaków Niemieccy szowiniści dowo-dzili że polszczyzna śląska nie ma nic wspólnego z języ kiem polskim Posuwali si? aż do tak horrendalnych twierdzeń — jak to że dla Polaka zrozumienie ślązaka jest równie trudne jak zrozu-mienie Hotentota! Rodowód Ślązaków wyprowadzono od rzekomo germańskich Silin gów i za dobrą monetę przed-stawiano różne baśnie i legen-dy byle tylko odgrodzić śląsk i ślązaków od Polski i Polaków Na szczęście akcja rodzi kontrakcję Tej fali pseudo-naukowych bredni przeciw-stawiły się w XIX wieku pra-ce coraz liczniejszych uczo-nych i pisarzy polskich Jerzy Samuel Bandtkie rodem z Lublina ale z rodziny pocho dzenia śląskiego podjął fron-talną obronę pierwotności ję zyka polskiego na śląsku On też dowiódł i słowiańskiego pochodzenia nazwy śląska ze śląskich nazw miejscowych zaś wnioskował o pradawnej polskości tej ziemi W sukurs przyszli mu zbieracze gwary śląskiej i śląskich pieśni lu-dowych między nimi najbar-dziej znany i najbardziej za służony Józef Lompa A były to czasy kiedy "zapal czynił cuda" — i tacy zbieracze wę-drowali od wsi do wsi na pie-chotę z plecakiem na grzbie-cie Pierwszy etap tych badań zamknęły studia Lucjana Ma © Eupno domów i spłaty hipotek © lakup i naprawę samochodów © Efapmwę i przebudowę domów i Kupno farm działek domów letniskowych © ICupno mebli urzqdzeń kuchennych i domowych © Konsolidację uciążliwych zobowiązań finansowych i Spędzenie wakacji i urlopów itp #szystkie pożyczki są ubezpieczone na śycie pożyczkobiorcy aż do $ 30000 Pożyczki te otrzymacie na najdogodniejszych waninkaqh w Biurach naszej Credit Union św Stanisława i św Kazimierza Zgłoszenia do Komisji Pożyczkowej we wtorki i czwartki od godziny 7 do fl wpPrfim w obu Biurach: 12 Denison flvenue i 156 8oncesvalIes Avenue 5 nr!tmiiiiiitiiiiiniiiiniiiimiiiiiiiiiiimi''ii'ni'''ii'iiH riiYfl1dtllllllli!lipll linowskiego wydane w 1873 roku a poświęcone' gwarze śląskiej Przy użyciu całego aparatu krytyczno-naukowe-g- o dowiodły one ponad wszel-ką wątpliwość ścisłego pokre-wieństwa gwary śląskiej i in-nych gwar polskich Nawia-sem mówiąc Malinowski był pierwszym dialektologiem polskim nauczycielem na Uniwersytecie Jagiellońskim znakomitego językozawcy Ka-zimierza Nitscha tak jak Wła-dysław Nehring był pierw-szym polskim filologiem w ścisłym tego słowa znaczeniu a działał — jak wiadomo — na Uniwersytecie Wrocław-skim w ostatniej ćwierci XIX wieku Dzisiaj Uniwersytet Wro-cławski już polski' jest głów-nym ośrodkiem badań nad polszczyzną śląska przy czym współdziała w tym względzie z Instytutem śląskim w Opo-lu Instytut ten wziął na sie-bie trud finansowania i orga-nizowania badań zakrojo-nych dzisiaj już bardzo sze-roko W ciągu kilku lat zcs-- połowjch badań zgromadziliś my materiał do kilkutomowc-g- o słownika etymologicznego i historycznego nazwisk śląs-kich oraz do analogicznego BP- -t OD rrtr zxr: słownika nazw geograficznych Śląska — w sumie przeszło pół miliona kartek! Wspólnie z prof Stanisławem Bąkiem przygotowywaliśmy też słow-nik gwarowy śląska Na zakończenie powiedzmy jeszcze jedno Pojęcie pol-szczyzny śląskiej uległo w na-szych czasach bardzo istotne-mu przekształceniu Jest to następstwo dokonujących się procesów integracyjnych wśród dzisiejszej ludności śląska tylko w części wywo-dzącej się z ludności rodzi-mej Przed kilkoma laty Pra-cownia Kultury Współczesnej Instytutu Śląskiego w Opolu rozpoczęła badania nad tymi nowymi dla nauki zjawiska-mi zamierzając doprowadzić je do oddzielnej monografii Podstawą maia być obserwa cje prowadzone jednocześnie przez dialektologa folklory-stę socjologa a wreszcie pe-dagoga w dwóch wsiach na Śląsku Opolskim gdzie lud-ność rodzima zmieszała się z ludnością napływową Tak historia polityczna modyfiku-je sens pojęć ustalonych — zdawałoby się — raz na zaw-sze od stuleci Dr Stanisław Rospond NAJWIĘKSZY W KANADZIE NAJŁADNIEJSZY I NAJOBFICIEJ ZAOPATRZONY SKLEP W EUROPEJSKIE DELIKATESY najlepszej Jakości i w najwieksiym wyborzo po konkurencyjnych cenach 1727 BLOOR ST WEST (naprzeciw stacji kolejki podziemnej Keele) YORKDALE SHOPPING CENTRĘ FAIRVIEW MALL Sheppard Avenue Don Yalley Parkway 3E =n=: :xe: mm Rjy & Q& ku! hb & esz ARGI1EZI T — Zwierzęta małe i duże 075 BECIILEROWA II — Koniczyna pana Floriana 110 „ — Dom pod kasztanami 200 „ — Urbanek z fajeczką 075 BRZECHWA J — Globus 200 „ — Pali się 120 „ — śmiechu warte 175 — Grzyby 025 BUCZKÓWNA II — Toni 075 " „ — Czarnuszek w ogrodzie 075 „ — Nosorożce 0 65 „ — Pożar na łące 065 N „ — Motylku jak ci na imię 045 — Rybacy 060 „ — W naszym przedszkolu 060 „ — Siedmiokropka 045 „ — O kocie 025 BUTENKO B — Gapiszonowe to i owo 020 „ — Pomysły Gapiszona 020 „ — Gapiszon w tarapatach 020 CHAMIEC J — Jak Semko Polskę budował 075 CHOTOMSKA W — Kraaa 045 „ — Gąsior 075 „ — Pan słoń 045 „ — Siedem księżyców 125 „ — Kraaa 025 „ — Opowieści o arrasach 090 — Pisanki 040 CZECHOWICZ J — Przy sianokosach 035 — Jesień 030 „ CZERKAWSKA M — W czas pogody 100 EJSMOND J — O ziemnych ludkach 125 FANGRAT T — Kramik z fraszkami 070 FICOWSKI J — Lustro i promyk 100 FIJAŁKOWSKI G — Morze szumi jak dawniej 050 FREDRO A — Bajki 065 GAWDZIK W — Gramatyka na wesoło 325 GORZECHOWSKA J — Szeroka woda 000 — Flisacy 080 „ — Jak dawniej na Kurpiach bywało 250 GÓRSKI L — Misie nie chcą spać 1-0- 0 „ — O zajączku który nie umiał zliczyć do trzech 075 GORSKER F — Piotr i Urszula 200 GRABOWSKI J — Czarna owieczka 100 „ — Opowiadania 1-5- 0 GRODZIEŃSKA W — Świerszczowa muzyka 350 HARTWIG A — Pan Nobo 1-5- 0 HEMAR M — Pisanki 050 HLEBOWICZ B — Bajka o zorzynku 045 HOFFMAN A — Idzie gąska Balbinka 085 HORSKA D — Kolorowe kłopoty 075 JANCZARSKI C — Przedszkole Krysi i Jurka 125 „ — Jak Wojtek został strażakiem 050 — Wesoły Florek 125 „ — Moja biblioteczka 115 „ — Tęcza Małgosi „! 12S „ — Strzelba zajączka ' 050 „ — Magiczne lustro 060 JANUSZEWSKA II — Farfurowa bajka 090 — Srebrna kózka 100 „ „ — Sześć grubych ryb 155 l( — Zaczarowany krawiec 250 — Pirlim-pe- m 090 „ JESIONOWSKI J — Jasio świszczypała 085 JURGIELEWICZOWA I — Jak jeden malarz chciał namalować szczęśliwego motyla 125 KAMIEŃSKA A — Pod jabłonią 075 „ — Dębowa kołyska 075 KAMIEŃSKI A — Kamienie na szaniec 1-2- 5 KERN L J — Karampuk 240 „ — Pan tygrys '— 030 KIERST J — Strach mą wielkie oczy 045 — Dwie wiewiórki 090 „ KOŁACZKOWSKA E — Skarb pradziadka 150 KORABIEWICZ W — Boa dusiciel 050 KÓSKOWSKI A — Zagubione nutki 075 KORALEWSKA M—' Ucieczka z Pudełkowa 050 n — Sapcio i Pufcio z wizytą u cioci 045 f — Spotkanie Sapcia i Pufcia z Jenotem i 050 KOWALEWSKI S — Żelazny 125 KOWNACKA M — Wesołe przedszkole 225 — - W Swierszczykowie ' 100 leu W pełnym toku są już przygo-towania do startu pierwszej sta-cji kosmicznej w stronę naj-większej planety Układu Sło-necznego — Jowisza Amerykań-ska sonda jowiszowa "Pionier F" jest już gotowa Dotychczas człowiek penetro-wał najbliższe sąsiedztwo Zienii — Księżyc oraz planety Wenus i Mars W bieżqcjrn roku oczeki-wany jest prawdziwy sztuim Marsa Wstronc tej planety wy-ruszył w maju automatyczny po-ja- zd sowiecki i wyruszy ame-rykański Wenus i Mars są sto-sunkowo blisko Pojazdom skie-rowanym 'w ich stronę nadaje się drugą szybkość kosmiczną tzn ie nic mogą one opuścić strefy przyciągania słonecznego Znacznie większe trudności po-wstają przy próbie zbliżenia lic do bardziej odległych planet z których najbliższą jest właśnie ogromny Jowisz Jego odległość od Ziemi w punkcie największe-go zbliżenia wynosi G30 min km a wiec 1640 razy więcej od od-ległości między Ziemią a Księ życem Podroż "Pioniera i w stronę Jowisza ma potrwnć pra-wie dwa lata Rakieta musi prze kroczyć trzecią szybkość kosmicz ną i w dalszej swej drodze opu-ści Układ Słoneczny Przewiduje się że "Pionier F" wyrzucony przez wzmocnioną rakietę Atlas-Centa- ur rozwinie szybkość 52 tys km na godzinę Najpoważniejszą przeszkodą na drodze będzie przebycie strefy planeloidów leżącej między Mar-sem i Jowiszem W ciągu 150 dni lotu przez tę strefę sonda będzie narażona na zderzenie z którąś z dziesiątek tysięcy ma-łych planetoid okrążających w tym rejonie Słońce "Pionier F" waży 250 kilogra-mów z czego prawie 200 kg przypada na aparaturę służącą do przekazywania informacji na Ziemię Zadania sondy która ulu L ORŁOŃ M Podróż Jowiszowi NIZIURSKI PORAZIŃSKA PRZEMYSKA RATAJCZAK 33=: wyruszy w styczniu 1072 r są już ściśle zaprogramowane Do zadań tych należą pomiary atmo sfery magnetyzmu temperatury plancty-olbrzym- a oraz fotogra-fowanie jej czterech najwięk-szych księżyców W rok po "Pio nierze F" wyruszy w tę podróż jego bliźniak zaopatrzony w te same urządzenia Człowiek nigdy nic zdoła wy-lądować na Jowiszu gdyż jest to planeta o rzadkiej przeważ-nie gazowopłynnej gdzie kosmonauta ważyłby 313 razy więcej niż na Ziemi śmia-łek który zaryzykowałby taką podróż pogrążyłby się w cze-luściach Jowisza Ale aparaty automatyczne kierowane będą w przyszłości nic tylko w pobliże ale nawet wprost na Jowisza Saturna Urana i Neptuna — cztery wielkie i podobne do sie-bie planety Informacji o przygotowaniach do pierwszej jowiszowej' podró-ży udzieliły władze NASA na dwudniowej konferencji w Re dondo Bcach (Kalifornia) sffiTOfgrotTOE Czosnek jest anty septycznym środkiem który usu wa zanieczyszczenia krwi 1 zapo-biega lub niszczy bakterie po-- ' wodujące roplenAe Adams Garllo Paarlat zawiera prawdziwy ole-- czosnkowy który używany est od wielu lat jako lek Przez stulecia miliony osób używały czosnku jako zdrowotnego środ-ka w przekonaniu o jego mocy w zakrosie leczenia lub podtrzy-mania sił Okażcie dbałość o swoje zdrowie i swojo siły Zao-patrzcie się w paczkę Adami Girllc Pearlat w najbliższej dro-gerii lub aptece jeszcze dziś Niezawodnie poczujecie się le-piej mocniej nabywając też od-porność na przeziębienia Zale-cany przez nas średek nie ma zapachu ani smaku i przygoto-wany jest w formie kapsułek 9 blCul „ — Rogaś KRUGIER M — Trzeci brat KRZEMIENIECKA L — O Jasiu kapcluszniku „ — Leśne rachuneczki KUBIAK T — Taka sobie muzyka ' „ — Tęczowa KULMOWA J — Gdyby ' „ — Kameleon „ — Młode listki „ — Wiersze dla Kaji LASKOWSKI J — Podróż Kimy z po goździkowe przyprawy LEGUT L — Strach się martwi LEWANDOWSKA C — Bogatki z jabłoniowej dziupli „ — W niebieskim ulu LUDWIG I — Gąska ze Śląska ŁOCIIOCKA II — O wróbelku Eiemclku MARIANOWICZ A — Kremowe abecadło : MIĘDZYRZECKI A — Na przykład Ogród Saski MIKULSKA A — Od pieluszek do mundurka „ — Kolorowe słówka NIKLEWICZOWA M — Dary zajęczego króla „ — Wrócimy PAPUZIŃSKA konsystencji Siódme wtajemniczenie O myszce Klementynce — ściana zaczarowana PIOTROWSKI M — Szare uszko PISARSKI R — Wakacje w Zoo „ — Zielone serce „ — Prima Aprilis „ — O psie który jeździł koleją J A J J Tajemnicze butki — z drogi — Moja' książeczka — — maku naturalnym 33= parasolka Warszawy razem Hej Dookoła chmurek Awantura Ziarenka „ — Zamki na lodzie „ — W samo południe „ — Zima w oknie ROSIŃSKA M — W chowanego ze słońcem RYMKIEWICZ A — Przygody kangurka skoczka SIDOR E — Kłębuszek wełny SIESICKA K — Fotoplastikon SIKIRYCKI I — Cyrk w Szczyrku „ — O komarze i orkiestrze „ — Orzeszek „ — Nowe przygody rycerza Chwalipięty SUWAK T — Lody pana Chmurki „ — Ptasi telewizor SŁUCKI A — Czarne i białe kruki SOLSKI W — Bajki na codzień SOŁONOWICZ K — Imieniny z macierzanką STOLAREK Z — Jak jelenie bawiły się z wilkami SWIERSZCZYŃSKA A — Opowieści dawnej treści SZTAUDYNGER J — Zwrotki dla Dorotki ? „ — Kasztanki SZUCHOWA S — Dziwię się światu ' „ — Od wiosny do wiosny s SZWED L — Żółw listonosz SZYMAŃSKI E — W słoneczny świat SZYPOWSKA M — O trzech pstrych przepiórzycach TERLIKOWSKA M — Wesoła menażeria „ — Wędrówka pędzla i ołówka „ — Czarodziejskie trójkąty „ — Chodzi mucha po globusie TUWIM I — Co okręt wiezie „ — Lokomotywa WAŃKOWICZ M — Mądry puchacz tańczy trojaka WOROSZYLSKI W — Zabawa „ — Pan samowar — żółw żaba żbik „„ — Globus w proszku WOŻNICKA L — Filka i Filonek ' WYGODZKI S — Lubię dworce kolejowe ZAKRZEWSKA W — Nasz dom ZAREMBINA-SZELBUR- G E — Królestwo bajek „ — Idzie niebo ciemną nocą ZDZITOWIECKA — Dwa 'listy '' „ — Raz na sto lat ŻYCKI L — Nanda - „ — Dlaczego koza Ling-Ton- g ' skakała ŻYWULSKA K— Pamiętnik lalki „ — Jasia dziwne pomysły „ 110 070 100 040 125 093 125 070 060 075 045 005 175 050 100 075 045 060 225 350 125 125 275 075 150 150 200 075 040 125 125 100 125 175 025 125 125 075 075 040 100 125 210 185 095 075 070 0G5 045 075 175 030 045 225 1G5 115 lpo 250 065 110 065 075 155 065 060 125 100 075 075 075 075 040 095 160 230 225 250 075 A75 055 085 090 045 m TU if' § W U i'Ą 5 m mm'i uł: i 4 k ' ii n f ! !: 1 i 11 5i WI a ! w '! t'U ''Hf ii- - s " - Viii a i i v fn-- A ml w ii: mi Ił liA El kła '4 Mw mi li 3 V-- ii' fas-- ńi fli i': viii u l18 Tii Wi M foi 1 %m fi 4 Vf! irI a 'W m fil W ?6J fMJ K' W® lJ far m 'AJ' m11 mi lMmi 11 mnum nm
Object Description
Rating | |
Title | Zwilazkowiec Alliancer, July 06, 1971 |
Language | pl |
Subject | Poland -- Newspapers; Newspapers -- Poland; Polish Canadians Newspapers |
Date | 1971-07-06 |
Type | application/pdf |
Format | text |
Identifier | ZwilaD2000819 |
Description
Title | 000222b |
OCR text | 1 D fi J :„iit rri7mniłp " j nio n:taincvch Ść-z- a z innymi ziemiami ffi i nie powiiiiiu ijin zabraknąć Dziesięć śląskie] Ze szczególną to ze specjalnej a w życiu narodów Przeszło lak mówił (1844) jest jest krwią oj- - narodu i Vtccz z a ubiegnie z zcic jego — wytocz nflodu jęzk a ubiegnie 'ffiln zwot jego Naród Heldrpóki jezk jego ży- - ffin? iczka nie ma na- - swojej st lizać ji jest to licfa romantyczna bar- - - emocjonalna ale w swo- - - stopie clnba i dzisiaj tra-Mkazd- jm razie ta wieź jn łącząca Ślązaków z afionad kordonami gra- - tiymi bla bardzo mocna trwała Jest rzeczą i$frrstczną że bodaj 'mi'rnctwcm takiego Klzeczy blo wytwór że-liwna Śląsku jiu w śre-- : meczu — w następstwie ttBJcji niemieckiej — M: Polacy i Niemcy "o ii W tej konfrontacji -- jjfy pierwsze polonica iiSnieze - $ ista jest bardzo wy-h-t wskazuje bowiem na M poziom kulturalnego M Śląska w pierwszych kat i pisanej historii Pol-- lrnufhie naidawniei- - mr polskich nazw miej-iw- l i osobowych pocho-5M13- G roku z Wielkopol- - tak zwana bulla eńska) ale Śląsk ma tym zabytek językowy S zaledwie o 19 lat a firaiy srebrna bullą wro-- M z 1155 roku Doku- - (tlzebnicki z 1204 roku -- Łffj materiału nazew-- ko (Mi imion) aorownu-- gnieznienskiej tern następuje cała misia seria A więc ma m t&niM to em e utrwalone na piśmie K V-- 1 vAł '„ & tf ''fet " ' V ' t ' '"V ' " -- ' ' - "a - ' " ~"THtA2KMlC'I tfflie (Jiily) wtorek 6 - 1971 --y fys j " mgsnm Hifl wspólnym Iniu wieków zdanie w języku polskim sła-wne zdanie o litościwym Bo-guchwale i jego pracowitej żonie podane w "Księdze Henrykowskiej" z drugiej po-łowy XIII wieku Pierwszy polski tekst psałterza w trój-języczny- m "Psałterzu floriań-skim" królowej Jadwigi z kcńca XIV wieku powstały w kłodzkim klasztorze augustia-nó- w Pierwszy druk polski modlitw "Ojcze nasz" Zdro-wa- ć Mario" i "Wierzę w Bo-ga" — w łacińskich statutach synodalnych biskupa Konra-da tłoczony we Wrocławiu'w roku 1475 śląski również ro-dowód ma najstarsza znana piosenka żakowska najstar-szy słownik naukowy (przyro-dniczy) najstarsza księga miejska i in Warto zwrócić uwagę na jeszcze jeden zna-mienny fakt: właśnie na ślą-sku ukształtowały -- się pierw-sze zasady grafii i ortografii polskiej — najpierw za spra-wą" pisarzy w śląskich skryp-toriach a zwłaszcza w dobrze nam już znanym skryptorium kłodzkim z przełomu XIV I XV wieku ("Psałterz floriań-ki)- " później zaś krakow-skich drukarzy z pochodzenia ślązaków (Hieronim Wietor) Istotną cechą stosunków ję-zykowych na ówczesnym śląsku była wspomniana już opozycja językowa: Polacy — Niemcy W 1331 roku biskup wrocławski Nankier nakazał w swoich statutach używanie w kościele języka polskiego Podobne nakazy znamy rów-nież z innych dzielnic są one tam jednak późniejsze Jesz-cze bardziej znamiennym do-kumentem jest ustawa cechu rzeźnickiego z 1512 roku — wydana w języku polskim podczas gdy w: tym samym czasie np w Krakowie podo-bne teksty układano jeszcze po łacinie lub niemiecku Zresztą w ogóle Wrocław w wiekach XIV-X- V miał znacz-nie wyraźniejszy charakter polski niż Kraków Dopiero później nastąpiło odwrócenie sytuacji związane bez wątpie-n- u z niekorzystnym dla Ślą-ska rozwojem wydarzeń poli-tycznych Tymczasem renesans ądbil sie tu szerokim echem Silne „iltiiiiniiiiliintinliiiiiiiiiiiiiiiiimimmiiiinnnr nmiiiiiiiiiiiM echo wzbudził także renesans polski Rejowe "a niechże na-rody wżdy postronni znają iż Polacy nie gęsi iż swój język mają' roznieciło durne naro dową miłość ojczystej mowy Promieniowanie renesanso-wej polszczyzny na Śląsku w sposób szczególnie ważny przejawiło się w powstaniu eposu o "szlachetnym dziele żelaznym" — "Offieina ferra- - ria" Walentego Roździeńskie- - go z 1612 roku Ten wielki poemat w języku narodowym o trudzie górnika i hutnika nie ma w ogóle odpowiedni-ka w literaturze innych naro-dów Podobnego dzieła z XVI-XV- II w nie maia ani Niemcy ani Anglicy ani Francuzi Co jednak jest bo-daj jeszcze ciekawsze to wy-raźna zależność sztuki- - rymo-twórcz- ej Roździeńskiego od znakomitych wzorów Kocha-nowskiego — poety który z niekłamaną dumą pisał o so-bie: I - wdarłem się na skałę pięknej Kalijopy Gdzie dotychczas nie było śladu polskiej stopy Wydany przed laty zbiór studiów nad Roździeńskim — "Roździensciana" — przepro-wadził szeroki dowód tych za-leżności które zresztą nie przynoszą autorowi "Officy-ny- " żadnej ujmy a przeciw-nie wystawiają mu dobre świadectwo pozostawania w żywym kontakcie z twórczo ścią najwyższego lotu Związki polszczyzny śląs-kiej z Krakowem w dobie re-nesansu dają się udokumen-tować zresztą wieloma sposo-bami choćby przez porówna-nie cech językowych ówcześ-nie popularnych romansów a wśród nich może najbardziej znanej "Grizelli" z 1571 ro-ku Poczynając jednak od tej epoki polszczyzna śląska co-raz bardziej stawała się już tylko odbiorcą traciła zaś ce-chy współtwórcy polszczyzny ogólnonarodowej rsacisK ży wiołu niemieckiego od cza-sów Fryderyka II wzmocnio-ny programowym działaniem państwa pruskiego spychał polszczyznę śląską na pozycje defensywne Broniła ich zresztą polsz czyzna z ogromnym zapałem i przekonanlm jak w' tych prostych lecz serdecznych strofach zmarłego w 1957 ro-ku Jakuba Kani: Nie wydrą nam z serc i dłoni Jak ta ziemia wszerz i długa Póki jeden pacierz dzwoni Póki jeden chłop u pługa Póki jedna polska matka Bronić będziem do cstatka Póki jedno polskie dziecię Mowy polskiej nip wyrwiecie Ite słowa oddają zarówno XIX-wiecz- ne jak i XX- - wieczne dzieje języka polskie-go na śląsku Właśnie w XIX wieku stały się one przedmio tem badań naukowych Naj-pierw dlatego że w ogóle u-- biegłe stulecie wprowadziło do nauki badania nad zjawi skami narodowościowymi nad językiem i literaturami narodowymi Ale bardziej jeszcze dlatego że wzmożonej akcji germanizacyjnej na ślą-sku towarzyszyło przemyślne ośmieszanie mowy Ślązaków Niemieccy szowiniści dowo-dzili że polszczyzna śląska nie ma nic wspólnego z języ kiem polskim Posuwali si? aż do tak horrendalnych twierdzeń — jak to że dla Polaka zrozumienie ślązaka jest równie trudne jak zrozu-mienie Hotentota! Rodowód Ślązaków wyprowadzono od rzekomo germańskich Silin gów i za dobrą monetę przed-stawiano różne baśnie i legen-dy byle tylko odgrodzić śląsk i ślązaków od Polski i Polaków Na szczęście akcja rodzi kontrakcję Tej fali pseudo-naukowych bredni przeciw-stawiły się w XIX wieku pra-ce coraz liczniejszych uczo-nych i pisarzy polskich Jerzy Samuel Bandtkie rodem z Lublina ale z rodziny pocho dzenia śląskiego podjął fron-talną obronę pierwotności ję zyka polskiego na śląsku On też dowiódł i słowiańskiego pochodzenia nazwy śląska ze śląskich nazw miejscowych zaś wnioskował o pradawnej polskości tej ziemi W sukurs przyszli mu zbieracze gwary śląskiej i śląskich pieśni lu-dowych między nimi najbar-dziej znany i najbardziej za służony Józef Lompa A były to czasy kiedy "zapal czynił cuda" — i tacy zbieracze wę-drowali od wsi do wsi na pie-chotę z plecakiem na grzbie-cie Pierwszy etap tych badań zamknęły studia Lucjana Ma © Eupno domów i spłaty hipotek © lakup i naprawę samochodów © Efapmwę i przebudowę domów i Kupno farm działek domów letniskowych © ICupno mebli urzqdzeń kuchennych i domowych © Konsolidację uciążliwych zobowiązań finansowych i Spędzenie wakacji i urlopów itp #szystkie pożyczki są ubezpieczone na śycie pożyczkobiorcy aż do $ 30000 Pożyczki te otrzymacie na najdogodniejszych waninkaqh w Biurach naszej Credit Union św Stanisława i św Kazimierza Zgłoszenia do Komisji Pożyczkowej we wtorki i czwartki od godziny 7 do fl wpPrfim w obu Biurach: 12 Denison flvenue i 156 8oncesvalIes Avenue 5 nr!tmiiiiiitiiiiiniiiiniiiimiiiiiiiiiiimi''ii'ni'''ii'iiH riiYfl1dtllllllli!lipll linowskiego wydane w 1873 roku a poświęcone' gwarze śląskiej Przy użyciu całego aparatu krytyczno-naukowe-g- o dowiodły one ponad wszel-ką wątpliwość ścisłego pokre-wieństwa gwary śląskiej i in-nych gwar polskich Nawia-sem mówiąc Malinowski był pierwszym dialektologiem polskim nauczycielem na Uniwersytecie Jagiellońskim znakomitego językozawcy Ka-zimierza Nitscha tak jak Wła-dysław Nehring był pierw-szym polskim filologiem w ścisłym tego słowa znaczeniu a działał — jak wiadomo — na Uniwersytecie Wrocław-skim w ostatniej ćwierci XIX wieku Dzisiaj Uniwersytet Wro-cławski już polski' jest głów-nym ośrodkiem badań nad polszczyzną śląska przy czym współdziała w tym względzie z Instytutem śląskim w Opo-lu Instytut ten wziął na sie-bie trud finansowania i orga-nizowania badań zakrojo-nych dzisiaj już bardzo sze-roko W ciągu kilku lat zcs-- połowjch badań zgromadziliś my materiał do kilkutomowc-g- o słownika etymologicznego i historycznego nazwisk śląs-kich oraz do analogicznego BP- -t OD rrtr zxr: słownika nazw geograficznych Śląska — w sumie przeszło pół miliona kartek! Wspólnie z prof Stanisławem Bąkiem przygotowywaliśmy też słow-nik gwarowy śląska Na zakończenie powiedzmy jeszcze jedno Pojęcie pol-szczyzny śląskiej uległo w na-szych czasach bardzo istotne-mu przekształceniu Jest to następstwo dokonujących się procesów integracyjnych wśród dzisiejszej ludności śląska tylko w części wywo-dzącej się z ludności rodzi-mej Przed kilkoma laty Pra-cownia Kultury Współczesnej Instytutu Śląskiego w Opolu rozpoczęła badania nad tymi nowymi dla nauki zjawiska-mi zamierzając doprowadzić je do oddzielnej monografii Podstawą maia być obserwa cje prowadzone jednocześnie przez dialektologa folklory-stę socjologa a wreszcie pe-dagoga w dwóch wsiach na Śląsku Opolskim gdzie lud-ność rodzima zmieszała się z ludnością napływową Tak historia polityczna modyfiku-je sens pojęć ustalonych — zdawałoby się — raz na zaw-sze od stuleci Dr Stanisław Rospond NAJWIĘKSZY W KANADZIE NAJŁADNIEJSZY I NAJOBFICIEJ ZAOPATRZONY SKLEP W EUROPEJSKIE DELIKATESY najlepszej Jakości i w najwieksiym wyborzo po konkurencyjnych cenach 1727 BLOOR ST WEST (naprzeciw stacji kolejki podziemnej Keele) YORKDALE SHOPPING CENTRĘ FAIRVIEW MALL Sheppard Avenue Don Yalley Parkway 3E =n=: :xe: mm Rjy & Q& ku! hb & esz ARGI1EZI T — Zwierzęta małe i duże 075 BECIILEROWA II — Koniczyna pana Floriana 110 „ — Dom pod kasztanami 200 „ — Urbanek z fajeczką 075 BRZECHWA J — Globus 200 „ — Pali się 120 „ — śmiechu warte 175 — Grzyby 025 BUCZKÓWNA II — Toni 075 " „ — Czarnuszek w ogrodzie 075 „ — Nosorożce 0 65 „ — Pożar na łące 065 N „ — Motylku jak ci na imię 045 — Rybacy 060 „ — W naszym przedszkolu 060 „ — Siedmiokropka 045 „ — O kocie 025 BUTENKO B — Gapiszonowe to i owo 020 „ — Pomysły Gapiszona 020 „ — Gapiszon w tarapatach 020 CHAMIEC J — Jak Semko Polskę budował 075 CHOTOMSKA W — Kraaa 045 „ — Gąsior 075 „ — Pan słoń 045 „ — Siedem księżyców 125 „ — Kraaa 025 „ — Opowieści o arrasach 090 — Pisanki 040 CZECHOWICZ J — Przy sianokosach 035 — Jesień 030 „ CZERKAWSKA M — W czas pogody 100 EJSMOND J — O ziemnych ludkach 125 FANGRAT T — Kramik z fraszkami 070 FICOWSKI J — Lustro i promyk 100 FIJAŁKOWSKI G — Morze szumi jak dawniej 050 FREDRO A — Bajki 065 GAWDZIK W — Gramatyka na wesoło 325 GORZECHOWSKA J — Szeroka woda 000 — Flisacy 080 „ — Jak dawniej na Kurpiach bywało 250 GÓRSKI L — Misie nie chcą spać 1-0- 0 „ — O zajączku który nie umiał zliczyć do trzech 075 GORSKER F — Piotr i Urszula 200 GRABOWSKI J — Czarna owieczka 100 „ — Opowiadania 1-5- 0 GRODZIEŃSKA W — Świerszczowa muzyka 350 HARTWIG A — Pan Nobo 1-5- 0 HEMAR M — Pisanki 050 HLEBOWICZ B — Bajka o zorzynku 045 HOFFMAN A — Idzie gąska Balbinka 085 HORSKA D — Kolorowe kłopoty 075 JANCZARSKI C — Przedszkole Krysi i Jurka 125 „ — Jak Wojtek został strażakiem 050 — Wesoły Florek 125 „ — Moja biblioteczka 115 „ — Tęcza Małgosi „! 12S „ — Strzelba zajączka ' 050 „ — Magiczne lustro 060 JANUSZEWSKA II — Farfurowa bajka 090 — Srebrna kózka 100 „ „ — Sześć grubych ryb 155 l( — Zaczarowany krawiec 250 — Pirlim-pe- m 090 „ JESIONOWSKI J — Jasio świszczypała 085 JURGIELEWICZOWA I — Jak jeden malarz chciał namalować szczęśliwego motyla 125 KAMIEŃSKA A — Pod jabłonią 075 „ — Dębowa kołyska 075 KAMIEŃSKI A — Kamienie na szaniec 1-2- 5 KERN L J — Karampuk 240 „ — Pan tygrys '— 030 KIERST J — Strach mą wielkie oczy 045 — Dwie wiewiórki 090 „ KOŁACZKOWSKA E — Skarb pradziadka 150 KORABIEWICZ W — Boa dusiciel 050 KÓSKOWSKI A — Zagubione nutki 075 KORALEWSKA M—' Ucieczka z Pudełkowa 050 n — Sapcio i Pufcio z wizytą u cioci 045 f — Spotkanie Sapcia i Pufcia z Jenotem i 050 KOWALEWSKI S — Żelazny 125 KOWNACKA M — Wesołe przedszkole 225 — - W Swierszczykowie ' 100 leu W pełnym toku są już przygo-towania do startu pierwszej sta-cji kosmicznej w stronę naj-większej planety Układu Sło-necznego — Jowisza Amerykań-ska sonda jowiszowa "Pionier F" jest już gotowa Dotychczas człowiek penetro-wał najbliższe sąsiedztwo Zienii — Księżyc oraz planety Wenus i Mars W bieżqcjrn roku oczeki-wany jest prawdziwy sztuim Marsa Wstronc tej planety wy-ruszył w maju automatyczny po-ja- zd sowiecki i wyruszy ame-rykański Wenus i Mars są sto-sunkowo blisko Pojazdom skie-rowanym 'w ich stronę nadaje się drugą szybkość kosmiczną tzn ie nic mogą one opuścić strefy przyciągania słonecznego Znacznie większe trudności po-wstają przy próbie zbliżenia lic do bardziej odległych planet z których najbliższą jest właśnie ogromny Jowisz Jego odległość od Ziemi w punkcie największe-go zbliżenia wynosi G30 min km a wiec 1640 razy więcej od od-ległości między Ziemią a Księ życem Podroż "Pioniera i w stronę Jowisza ma potrwnć pra-wie dwa lata Rakieta musi prze kroczyć trzecią szybkość kosmicz ną i w dalszej swej drodze opu-ści Układ Słoneczny Przewiduje się że "Pionier F" wyrzucony przez wzmocnioną rakietę Atlas-Centa- ur rozwinie szybkość 52 tys km na godzinę Najpoważniejszą przeszkodą na drodze będzie przebycie strefy planeloidów leżącej między Mar-sem i Jowiszem W ciągu 150 dni lotu przez tę strefę sonda będzie narażona na zderzenie z którąś z dziesiątek tysięcy ma-łych planetoid okrążających w tym rejonie Słońce "Pionier F" waży 250 kilogra-mów z czego prawie 200 kg przypada na aparaturę służącą do przekazywania informacji na Ziemię Zadania sondy która ulu L ORŁOŃ M Podróż Jowiszowi NIZIURSKI PORAZIŃSKA PRZEMYSKA RATAJCZAK 33=: wyruszy w styczniu 1072 r są już ściśle zaprogramowane Do zadań tych należą pomiary atmo sfery magnetyzmu temperatury plancty-olbrzym- a oraz fotogra-fowanie jej czterech najwięk-szych księżyców W rok po "Pio nierze F" wyruszy w tę podróż jego bliźniak zaopatrzony w te same urządzenia Człowiek nigdy nic zdoła wy-lądować na Jowiszu gdyż jest to planeta o rzadkiej przeważ-nie gazowopłynnej gdzie kosmonauta ważyłby 313 razy więcej niż na Ziemi śmia-łek który zaryzykowałby taką podróż pogrążyłby się w cze-luściach Jowisza Ale aparaty automatyczne kierowane będą w przyszłości nic tylko w pobliże ale nawet wprost na Jowisza Saturna Urana i Neptuna — cztery wielkie i podobne do sie-bie planety Informacji o przygotowaniach do pierwszej jowiszowej' podró-ży udzieliły władze NASA na dwudniowej konferencji w Re dondo Bcach (Kalifornia) sffiTOfgrotTOE Czosnek jest anty septycznym środkiem który usu wa zanieczyszczenia krwi 1 zapo-biega lub niszczy bakterie po-- ' wodujące roplenAe Adams Garllo Paarlat zawiera prawdziwy ole-- czosnkowy który używany est od wielu lat jako lek Przez stulecia miliony osób używały czosnku jako zdrowotnego środ-ka w przekonaniu o jego mocy w zakrosie leczenia lub podtrzy-mania sił Okażcie dbałość o swoje zdrowie i swojo siły Zao-patrzcie się w paczkę Adami Girllc Pearlat w najbliższej dro-gerii lub aptece jeszcze dziś Niezawodnie poczujecie się le-piej mocniej nabywając też od-porność na przeziębienia Zale-cany przez nas średek nie ma zapachu ani smaku i przygoto-wany jest w formie kapsułek 9 blCul „ — Rogaś KRUGIER M — Trzeci brat KRZEMIENIECKA L — O Jasiu kapcluszniku „ — Leśne rachuneczki KUBIAK T — Taka sobie muzyka ' „ — Tęczowa KULMOWA J — Gdyby ' „ — Kameleon „ — Młode listki „ — Wiersze dla Kaji LASKOWSKI J — Podróż Kimy z po goździkowe przyprawy LEGUT L — Strach się martwi LEWANDOWSKA C — Bogatki z jabłoniowej dziupli „ — W niebieskim ulu LUDWIG I — Gąska ze Śląska ŁOCIIOCKA II — O wróbelku Eiemclku MARIANOWICZ A — Kremowe abecadło : MIĘDZYRZECKI A — Na przykład Ogród Saski MIKULSKA A — Od pieluszek do mundurka „ — Kolorowe słówka NIKLEWICZOWA M — Dary zajęczego króla „ — Wrócimy PAPUZIŃSKA konsystencji Siódme wtajemniczenie O myszce Klementynce — ściana zaczarowana PIOTROWSKI M — Szare uszko PISARSKI R — Wakacje w Zoo „ — Zielone serce „ — Prima Aprilis „ — O psie który jeździł koleją J A J J Tajemnicze butki — z drogi — Moja' książeczka — — maku naturalnym 33= parasolka Warszawy razem Hej Dookoła chmurek Awantura Ziarenka „ — Zamki na lodzie „ — W samo południe „ — Zima w oknie ROSIŃSKA M — W chowanego ze słońcem RYMKIEWICZ A — Przygody kangurka skoczka SIDOR E — Kłębuszek wełny SIESICKA K — Fotoplastikon SIKIRYCKI I — Cyrk w Szczyrku „ — O komarze i orkiestrze „ — Orzeszek „ — Nowe przygody rycerza Chwalipięty SUWAK T — Lody pana Chmurki „ — Ptasi telewizor SŁUCKI A — Czarne i białe kruki SOLSKI W — Bajki na codzień SOŁONOWICZ K — Imieniny z macierzanką STOLAREK Z — Jak jelenie bawiły się z wilkami SWIERSZCZYŃSKA A — Opowieści dawnej treści SZTAUDYNGER J — Zwrotki dla Dorotki ? „ — Kasztanki SZUCHOWA S — Dziwię się światu ' „ — Od wiosny do wiosny s SZWED L — Żółw listonosz SZYMAŃSKI E — W słoneczny świat SZYPOWSKA M — O trzech pstrych przepiórzycach TERLIKOWSKA M — Wesoła menażeria „ — Wędrówka pędzla i ołówka „ — Czarodziejskie trójkąty „ — Chodzi mucha po globusie TUWIM I — Co okręt wiezie „ — Lokomotywa WAŃKOWICZ M — Mądry puchacz tańczy trojaka WOROSZYLSKI W — Zabawa „ — Pan samowar — żółw żaba żbik „„ — Globus w proszku WOŻNICKA L — Filka i Filonek ' WYGODZKI S — Lubię dworce kolejowe ZAKRZEWSKA W — Nasz dom ZAREMBINA-SZELBUR- G E — Królestwo bajek „ — Idzie niebo ciemną nocą ZDZITOWIECKA — Dwa 'listy '' „ — Raz na sto lat ŻYCKI L — Nanda - „ — Dlaczego koza Ling-Ton- g ' skakała ŻYWULSKA K— Pamiętnik lalki „ — Jasia dziwne pomysły „ 110 070 100 040 125 093 125 070 060 075 045 005 175 050 100 075 045 060 225 350 125 125 275 075 150 150 200 075 040 125 125 100 125 175 025 125 125 075 075 040 100 125 210 185 095 075 070 0G5 045 075 175 030 045 225 1G5 115 lpo 250 065 110 065 075 155 065 060 125 100 075 075 075 075 040 095 160 230 225 250 075 A75 055 085 090 045 m TU if' § W U i'Ą 5 m mm'i uł: i 4 k ' ii n f ! !: 1 i 11 5i WI a ! w '! t'U ''Hf ii- - s " - Viii a i i v fn-- A ml w ii: mi Ił liA El kła '4 Mw mi li 3 V-- ii' fas-- ńi fli i': viii u l18 Tii Wi M foi 1 %m fi 4 Vf! irI a 'W m fil W ?6J fMJ K' W® lJ far m 'AJ' m11 mi lMmi 11 mnum nm |
Tags
Comments
Post a Comment for 000222b