Zwilazkowiec Alliancer, September 13, 1958

              'I
mm
iSSM
-- i'
M i
M
'fi
X )
SłliU i!f
'XM "Sftt?h
r
ArIW?fetW
STR 2 "ZWIĄZKOWIEC" WRZESIEŃ (September) Sobota 13 — T958
ttrlntea for eyerj Wwlnesdajr tnd Saturday bjl
'Związkowiec" (The Alliancer) Tel LE 1-24- 92
POLISH ALUIANCE PRESS LIMITED
OTgan ZwlĄzfcn Polaków w Ki-iadzl- e wydawany pnez PyreKelo Pniową
Cłdaktor F Glogowikl Kler Drukarni K J Maiurklewleł Klar Adm R Frlkkt
PRENUMERATA
Roczna w Kanadzie SCCOi W Stanach Zjednoczonych
Półroczna _ S3 50 J innych krajach
Kwartalna $2 00" i''ojednczy numer
$7 00
10!
1475 Queen Street West — Toronto Ontario
Authonsed as Second Class Mad Post Office Department Ottawa
rewizjonizm niemiecki
Napięta chwilami wręcz groźna sytuacja międzynarodowa
usunęła w cień szereg zagadnień wcale istotnych jakkolwiek nie
zapalnych Zabrakło tez miejsca w prasie na rozważenie niektórych
problemów z niedalekiej przeszłości rzucających cień na teraźniej-szość
a być może i na przyszłość Prześlizgnięto się więc tylko
nad 19 rocznicą rozpętania drugiej wojny światowej zbrodniczego
najazdu na Polskę Nieomal zapomniano o tym jak doszło do
1 września 1939 r kto go spowodował i jaka cenę zapłaciła
ludzkość za tę zbrodnię O odpowiedzialności za rozpętanie wojny
za ohydne zbrodnie dokonane w okresie jej trwania nieomal głu-cho
Gdzieniegdzie ktoś nieśmiało wspomniał o obozach koncen
tracyjnych o niewinnie wymordowanych milionach ale starano
się przygłuszyć ten iętiiwy szepi oy nie uraziuc wywuiuiiytii
uszu onegdajszych winowajców a dzisiejszych sprzymierzeńców
Zupełnie niespodziewanie odezwał się głos ze strony najmniej
oczekiwanej I nie głos oskarżenia ani kajania się lecz protestu
Polska zapłaciła jak to powszechnie wiadomo najwyższą
cenę ostatniej wojnie W terytorium i ormozie zgoła
Okaleczona sie na gruzach Stanów Zjednoczonych Świadczą
państwowego Obejmuje on min prastare ziemie najlepiej zarówno
które znajdowały przez kilka wieków we yweazi prem uieienoaKera jak
grabieżców niemieckich Przypadły one Polsce jako bardzo skro
mny częściowy wyrok sprawiedliwości Należało oczekiwać ze w
pierwszym rzędzie Niemcy demonstracyjnie przez uznanie tej
granicy dokonają aktu oczyszczenia się z win i grzechów wobec
Polski Zdobywszy się na gest zamanifestowaliby chęć oder-wania
się od przeszłości a jednocześnie szczerą wolę wyrównania
różnic naprawienia krzywd Wiadomo ze stało się inaczej Niemcy
rząd zachodnio-niemieck- i ani przez chwilę nie pizyjęli do wiado-mości
nowego stanu faktycznego Coprawda jeszcze dziwniejsze
jest iz znaleźli na Zachodzie wśród sojuszników adwokatów swo-jej
sprawy ale to sprawa oddzielna
Socjaliści niemieccy byli przeciwnikami Hitlera jego polityki
zaborczej Inaczej zresztą być nie mogło gdyż w przeciwnym razie
nie byliby socjalistami Wolno więc było zakładać ze w powojen-nych
Niemczech znajdując się w opozycji będą przede wszystkim
walczyć z przejawami i hasłami nacjoiidlistyczno-rewizjonistyczny-m- i
stawiącymi przecież zalążek akcji zaborczej wojennej
Tymbardziej wolno było tak przypuszczać że socjaliści nie-mieccy
zapłacili wcale sowicie za błędy popełnione bezpośrednio
po pierwszej wojnie światowej we wszystkich latach poprzedza-jących
dojście do władzy
Kiedy bowiem w listopadzie 1918 r runęła monarchia nie-miecka
rozpadła sję armia prusko-cesarsk- a socjaliści niemieccy
zamiast potężnymi ciosami rozbić do cna zgiliznę przeszłości wy-plenić
militaryzm i imperializm stanęli na jego usługi Na czele
partii stali ludzie którzy w fałszywie pojętym patriotyzmie uznali
za celowe ratować utrzymywać a następnie przebudować cały
aparat prusacko-militarystyczn- y Tacy przywódcy jak Ebert Schei-deman- n
Noske przeszli do historii jako grabarze nie tylko socja-lizmu
niemieckiego ale i demokracji Z nazwiskami ich łączy
się wreszcie odbudowa militaryzmu niemieckiego na dalszą
metę stworzenie podstaw dla Hitlera
Okazuje się Jednak że — wbrew przyjętemu poglądowi —
historia nikogo niczego nie uczy Jakże bowiem inaczej wytłuma-czyć
sobie deklarację kierownictwa partii socjal-demokratyczn- ej
z dnia 2 września br?
Socjaliści niemieccy uroczyście stwierdzają — w cieniu 19
rocznicy najazdu na — że nie mogą uznać na
Odrze i Nysie Nie mogą — dlaczego? Czyżby rządzili państwem
i ziemie te znajdowały sie pod ich administracją a Polacy doma
gają sie oddania?' Nie mogą — czyżby dlatego ze Polacy właśnie
byli uzyskała
Nie
Niemców
równałoby się katastrofie? Nie nie i nie
Socjaliści niemieccy ostrej opozycji wobec Adenauera
jego politykę To Adenauer
jego partia nie wprawdzie o ziemie za-chodnie
nie chcą uznać stanu faktycznego gra-nicy
Polski jakkolwiek wielu polityków niemieckich uważa tę
oficjalnego
oficjalne-go
zatwierdzenie Warszawskiej
zwalczając szczególnie zagraniczną
zachodniej
spraw
zachodnio-niemieckieg- o Brentano oświadczył
szczerości Niemcy oczekiwać "Królowa piękności"
zjednoczenie muszą nagrodę
cić a jedną z cert jest min utrata dawnych terytoriów znajdują
cych Polsce
Kilkakrotnie przedstawiciele partii socjalistycznej
Twnnwiarlnino 7n krnipP7rmćpin nnvuin7anin clnsiinkńw fłvnln- -
—
w
i
ze
w
za
l
i
i
ze w
w
"i
iz
w
za
je w za
— że na
są w
i —
— na
za
von
w
ła w za
się w
sio
matycznych z za do "" "" ' niiiujr- -
' się
że oznacza
problem wobec tego wych do
na tpn bicia puszczali
"sprawę w r 1956
sadzona lecz będzie pogodzić z tym
bez formalnego przyjęcia go do wiadomości Na to
czas w obecnej sytuacji potępiać taką
Politycy się z a Niemcy pochodzący z tych
i w przestają przecież Ci sami
politycy wiedzą że minie kilka lat a sprawa ta straci
ostrze nktualnnść O ile wiec newna i stwierdzili
wręcz czasie
za szt lik znowu
na broń
do socjalistów Nie do-świadczeń
niedawnej wkraczają powtórnie na wielce
niebezpieczny i śliski tor
w bardzo solidnei
brak zdrajców
trzeciego se-kretarza"
poselstwa
mężczyzn
okresie
podając trudnionych
556000
szpiegostwem Jednocześnie
sztowany
Hans
-- rtimlnmlo MnnL- I "l
munistycznemu za Wi3domo zawsze najłatwiej ude- -
opłaty o oficerskiej
szkole
co są
Czechosłowacja
członkiem
Warszawskiego
Koniewowi
zainteresowania olbrzymie
zatrudnienia
17 W
do za- -
do że tru do
sTwairatsk-in- i
wojskowej
Fo
zaatakować
pośrednio
rachu-przesileni- a
gospodarczego
słabszego
śmiercią lotnika nie- - uuBmu „i„ _jj:iii_ui aniel viuii- - m-K-M- i- y K c Kincnel00 H armia 7~oncnuncvJrUmrnirL-- n 73minr-- 3 zaledwie 29 at '' neutralna
rię? je:t
przecież
Paktu a "dynl"- -
mata" Anros
marsz a
spadek
vvnosi HT gdv kobiet
1957 r 1958 r
rlnpto-rr--- )
spadła z
Kobiety wiec
najwyższy
vzć
♦
j „ i
i
t
„ „ c
'
i
doświadczalnym najnow-szych
typów przeznaczonych
lotnictwa wojskowego
Wyróżnił się z na
młodszych pilotów wojnie ko-reańskiej
brawurowe
nowietrz-nyc- h
z przeważającymi siłami
wpdługi nieprzyjacielskimi Po powrorie
oficialnych po- - do Stanów w różnych dy-spodarc- za
by 1956
pracujace kobiety mpz-iwa- c w doświadczalnej
'ii S Ej
(CS) Stały i wzrastający i Nawiązanie stosunków dyplo- -
nacisk opinii publicznej od bez- - matycznych z pozwoli
mała 10 lat zmusić rząd
Kanady do uznania
komunistycznego Chi-nach
się na ogół przy-puszczenie
ze pragnie w ja-kiś
sposób wyjść z z
tej sytuacji nie wprowadzać w
zakłopotanie Zjednoczo-nych
Fakt Kanada nie
rządu pekińskiego ten
na dobre ustabilizował się Chi-nach
stanowił pierwsza poważną
zagranicznej polityce
Kanady i Wielkiej Brytanii
Od tego czasu Kanada
innych sprawach zajmowała od-mienne
jak n p
ostatnio sporze o wód
terytorialnych Podczas gdy
Wielka Brytania obstaje przy
trzymilowym pasie wód przy-brzeżnych
Kanada uważa
słuszne żądanie Islandii ustano-wienia
12 milowego pasa
Ustosunkowanie sie Kanady
do rządu Czang-Ka- i Szeka na
krwi ludzkiej dobytku jest odmienne od
zniszczona usadowiła zmniejszonego
obszaru również o tym wyp- -
polskie sie władaniu
taki
Hitlera
czyli
Polskę granicy
wydalił
czechosłowa
W
szefa opozycu Pearsona
Kiedy nad wyspą Quemoy za
wyDucnac pociski pos
opinię wiosną br sprawa
nada sposób nm przedsiębiorstw
znaczny zgtosic w tej sprawie
"desinteressement" Mini-ster
spraw zagranicznych Smith
zgodził z tą opinią wyjaśnił
Izbie Gmin że rząd Kanady
powiadomił' Stany
w wypadku podjęcia
zbrojnej w cieśninie For-mozy
Kanada nie weźmie niej
żadnego udziału Wypowiedź tę
potwierdził premier
Odkładanie
uznania rządu pekińskiego
Kanadę w
sytuacji Natychmiastowe
uznanie Chin w chwili obecnej
poczytane mogłoby być przez
Stany nie-przyjazny
Stany Zjednoczone
związane są bowiem nadzwyczaj-nymi
klauzulami paktu wzajem-nej
pomocy z Czang Kai Szekiem
Uznanie Pekinu w obecnej
chwili dałoby komunistom
pożądaną broń propagandową
r
MISS POLONIA
6 bm na Torwarze odbył się
wybór Miss na rok
Tytuł Miss Polonii na rok 1958
zdobyli siła wojnie podczas której odpowiedzialni 19-letn- ia Zuzanna Cem- -
losy państwa? mogą czyżby dlatego ziemiach tych browska tancerka Operetki
mieszkają miliony dla których granic
zapowiadając wojny
Drugie i wice
miss zdobyła
Zajkowska studentka miss Ło-dzi
? tytułem
wicemiss uplasowała się
przesądzoną Nikt tylko minister zagrani- - żyła
cznych dr idiantka wicemiss Krakowa
chwili że nie mogą jednocześnie! otrzyma
zjednoczenia i rewizji terytorialnej Za zapła- -
wybitni
swoich
mWoiob
bezpieczniej
milcząco
byłoby
jeszcze
dvskrecia bvłabv
szwaj-carski
kobiet
jeden
bitwach
stanie
aniżeli
Stanów
kiedy
swój
obec-nie
mieisce
23-letn- ia
trzecim
Polonii
sprawę inny 20-letn- ia ekspe
pierw
obecnie
Trudno
Polonii
szego miejsca zł
PLAGA CHULIGAŃSTWA
ramionami
nadzwyczajnego
miotem
zawód"
uruchamia
cvstke
komuniści
zagranicznych"
przeciętny samolo- -
loby rozwinięcie
jemnych stosunków
bieżącym
przemysłowców kanadyj-skich
odwiedziło
możliwości handlu
znowu gdyby
skalę na-wiązane
przedsiębior-tw- a kana-dyjskie
znalazłyby niewy-godnej
jdk wia
domo Stanów
Zicdnoczonych amery-kańskim
przedsiębiorstwom u-tr- 7
wszelkich stosun-ków
"handlowych komunisty-cznymi
Kanada
zezwala artyku-łów
mających strategiczne
znaczenia
ostatni] kampanii
wyborczej
rzekomej ka-nadyjska
Forda
samochodów
Chinom Jak okazało oferty
problem
Kanada byłaby gdy-by
rzeczywiście zo- stała złożona
Podczas Eisenho-wera
Dullesa
Pearson wyraził Ottawie
winna niedwu- - amerykan
1958
Krystyna
rządu
sportowy
Kanadzie chodzi
handel czerwonymi
żadnych
rozpoczęciu
szerszą skalę przypusz-czać
obecnej sytuacji poli-tycznej
wzmożenie handlu nie
rękę rządowi Kanady
Ministerstwo Zagrani-cznych
Kanady
by wybrnąć
Sytuacja jest
anormalną Kanada
rząd
podczas właściwym rząd-cą
jest
komunistyczny coprawda ale
ustabilizowany rząd Pekinie
"Canadian
wymagają uzupełnie-nia
Diefenbaker
sugestię ONZ zajął
straty spowodowane
chuliganów prze-stępców
osobowych
wyniosły pierwszych ośmiu
miesiącach przeszło
GROŹNY BANDYTA
Funkcjonariusze Komendy MO
Raciborzu zatrzymali
Nabrdalika
"upiorem Częstocho-wy"
Nabrdalik
swoimi kompanami
Zielińskim "Zygmuntem
dokonał latach 1954-195- 6
okolicy kilku-nastu
napadów rabunkowych
bronią sklepy
Coraz groźnieiszą plagą staje łecznione oraz mieszkania
Polską zbliżeniem się Polski zalecali uulsu w""iw- - iicumcdliuhuw
ominięcie problemu Pod wpływem ataków skiego chuligaństwo kradzieże zadowalali rabunkiem
tłumaczyli ominięcie nie rezygnację wska-- 1 dokonywane pociągach osobo- - znęcali bestial- -
zywali ten nie jest aktualny Niemal ski swoimi ofiarami
tpmnt Pr7vniiS7f7nlnie wielu należą wypadki się gwałtów Schwyta- -
sobie nowa zachodnia Polski prze-- 1 niszczenia ławek umywał- - ni przed sądem
się faktem
jest
taktykę
liczą nastrojami ziem
działający zach strefie nie judzić
całkowicie
Rząd
ilość
New
częry
gest
luster przy czvm
I lat
W roku bież pod- -
tys zbicia szyb w wa- - cz?s niepo- -
eonach co narazi'
DOKP straty
zł Dość liczne są także w leka- -
wystąpienie partii )TadVi Swch tylko władz urny
social-demokratyczn- ei jest zdumiewając0 I zeinęłn w tvm bandvtv wtedy Nabrda
właśnie oni uznali złożyć takie oświad- - 403 h uciekł Zdobywszy
czenie? Nie stoją w obliczu nie polują luster innvch zaczął
to niepokojący objaw i przedmiotów elek- - województw katowickiego
stycznych programu niemieckich pomni
przeszłości
Szwajcarii
nie
nagle
Antosa
inił się 670000
został porucznik arm'i
Tllrinh Rprli J
l-(A- r„
odpowiednie l
Czechom potrzebne
Szwaicv
wojskowpęoi
podlega niewątpli-wie
tego
są
września
płacą
zginał
widuumuNU unwiu iiiijicij£
był po
Ale
tpm
dla
jako
w
zwycięstwa w
York
dnnvch recesia służył
boleśniej dotknęła wizjonach w
oazie
Pekinem
może
rządu
Wyraża
rząd
honorem
uzna-ła
w
różnicę w
w wielu
granice
w
się
wy- raźnie
akcji
jednak
po-stawiło
trudnej
Zjednoczone
tytuł
miejscu
tys
iest
aparatury oświetlenio- - Zieliński otrzymał
urządzpń Gęsiarz więzienia
zanotowano Natomiast
wpadkńw symulował
wynoszące szpitala psychia-ty- s
trycznego
zrozumiała buńczuczne
września chodników
rewi-lduz- o grasować
zjonistów! nacionali- - pociągach
Jarosława
""pusreumu
lnformacie
odnosząc
stanowisko
Krystyna
zdobycie
tryczmen naiwickszą wro-ie's- t
automatycznych oławskiego dokonując licznych
drzwi ' njnadów rabunkowych
tów ustanawiając liczne rekor-dy
J
Gdv padah' słowa
jego wyczynami gratu-lowano
mu odwagi oblatywania
tych tajemnic7vrh ansntów
wzruszał zdumiony
cóz w tym Jes-tem
wiec latam to
ani poświecenie Po
Kdvz
konuję swój
drygencka w Mos-kwie
muzyków w Bu-kareszcie
W sowieckim
"r'eprow-ad'ori- n wob°c
tpgn rumuńscy m-tychmi- ast poszli w ślady
nanów i misiów 7e mu-sza
prześcignąć w gorliwości
J°śli wi°c w ZSRR łask wy
padło sportow-ców
w jest to c7ero- -
Vfl nfopa 1J ronT070nfnprinv nVi
'- - Ul II L I V'll I Ollllll 1 [i LII wkluczor1" 7 klubów
70-5- 1 pozowione prawa vy-hzdó- w
Skończy
sip wiec plaga ucieczek
pozbawio-- v tvtuhi wy
czyn w września Kpi pilotował taine ' M"cony sportowego
1957 r miesięczny ' prototypy najszybszych dobnie Tintorench
1 ŁJ
jednak na wza
handlowych
W roku -- zereg wybit-nych
Chm badaiac
rozwinięcia
I stosunki handlo-we
zostały na większa
=ie w
sytuacji — nam
bowiem — rząd
mywania
i
Chinami jak do-tąd
na eksport
nie
go
W czasie
podniecona bvła spra-wa
odmou przez
filie sprzedaży
000 czerwonym
się
w rzeczywistości było
Jednakowoż lsfniejp i
w kłopocie
taka oferta
wizyty prez
i sekretarza tanu
Ka- -
też
Na
skich w jeśli o
ich z China-mi
być pozytywnie załat-wiona
tego czasu nie było
jednak o
z na
Należy
ze w
na
Spraw
pracuje nad tym
honorem tej całej
sprawy bowiem
uznaje ma-rionetkowy
Kai Sze-ka
gdy
Chin od dziesięciu lat
w
¥
Powyższe uwagi
Prem wysu-nął
by
przez i innych
w pociągach
w
br 500
złotych
w groźnego
bandytę Tadeusza
zwanego
Tadeusz ze
Jerzym
i Gęsia-rze- m
w
w Częstochowie i
z
w ręku na uspo- -
na
całkowite B' ujjluw
rewizji granic i ci nie
rodaków i w się w sposób
że cały a codziennych nad i do--
m7sariniei zjawisk
zdawało ze granica jest szyb stanęli
i
!
arr
od
20
ni 15
wej i innych lat a 12
az 9 Nabrdalik który
rozprawy
na
na 270 do
wy- - Rybniku
o tyle krad-ie- y rze pełnię
z 2 -- owych
Dlaczegóż stosowne 70 szt firanek oraz
wyborów i głosy żarówek i na tere--
Jest powrotu haseł W n?"h
I
podczas
maia
ckiego
wiadomości
j
r wylaćo- -
Zjedno-czone
Gdy
pia-- i KipiecKiego opolskiego i
niszczenie
r"d7wu
nrrt edv
Ani
bohaterstwo
#
Pałeczka
ich
z
zaledwie
Rumunii
niłkarzy
Rogica
Sideanu
swoiesro i
z
1
Od
oznajmień
Chinami
byłoby
z z
Ogólne
—
Violeta Zavadescu Cała trójka
o-karz- ona została o przemyt
Hdnbrano mistrzów
dih'vm wvbitmm sportowcom
Oficjalnie utrzymuje się ze w
snor-- e rumuńskim ujawniła się
tpndpncia w kierunku zawodow
stwa i dlatPEo noważna czystka
stała sie nieunikniona
Oczywiście wykręt
prostu spełniam wy- - vszvscv sportowcy w kra
srorcie
swoich
Jisne
kilku
został
okresie lucneioe zvcia
jak EIcna
zakasał
takiej
miała
handlu
Czang
Scenę"
tys
wraz
lecz
7nar7nie
tytuły kilku
czysty
iach totalitarnych sa zawodowca
mi któr7v ipdvnie formalnie po
siadają jakieś zawody
►
Hprawhnie sportu daje w
państwach komunistycznych
wielka szanse wyjazdów zagra
nicę Można kupować L wybie-ł"- ó
wolność Międzynarodowa
Wystawa w Rrukseli odegrała
równiP7 wcale poważną rolę w 1'łnwinin nielegalnej emigra-ci- i
Według prowizorycznych
naliczeń końca sieepnia
1 300 osób z państw komunisty
cztery drii?vnv niłkar:kiP la-- i vc- - rwoywsy z wycieczKa- -
czmp z mistr-ows- kj "Dynamo" ni rio Brukseli zwróciło się do
iłv
as
od po- -
nie
do br
wtanz belgijskich o przyznanie
azylu M Szpak
Zwiazok Polaków to jedności
siła Zostań iego członkiem jeśli
ci Polska miła
się uregulowaniem obecnego
konfliktu o Ouemoy W ten
sposób jeszcze wyraźniej Ka-nada
podkreśliła że nie po-dzielając
stanowiska Stanów
Zjednoczonych nie zamierza
również wyciągać kasztanów z
ognia Pisma amerykańskie
utrzymują ze prem Diefen-bake- r
jest orędownikiem tej
postawy w poruszonym te- - kontlikcie „„ nlor„01 nnoaHanpp
Nie jest to absolutnie ścisłe
Właśnie w zagadnieniach Da-lekiego
Wschodu ujawniły sie
bardzo wcześnie rozbieżności
zarówno między Kanada a Sta-nami
Zjednoczonymi jak i
Wielka Brytania a Stanami
Zjednoczonymi O ile jednak
rząd brytyjski posiadający
jeszcze poważne interesy w tej
strefie wszedł paktu azja-tyckiego
o tyle Kanada pozo- stała poza nim
Poprzedni rząd liberalny
przez usta min spr zagr
Pearsona oświadczył w sty-czniu
1955 r ze ostateczny
los Formozy winien być zała-twiony
na specjalnej konfe-rencji
poświeconej zagadnie-niom
Dalekiego Wschodu
Zresztą stanowisko to było
zgodne z zaleceniem komisji
politycznej ONZ ze stycznia
1951 r
Min Pearson wypowiedział]
się w styczniu 1955 r prze-ciwko
uzbrojeniu Formozy
Peskadorów wysp przybrzeż
nych używaniu ich jako baz
wypadowych przeciwko kon-tynentowi
chińskiemu Zda-niem
jego winny one zostać
zneutralizowane Pearson do-dał
wówczas że wyspy przy-brzeżne
a więc te wokół
których teraz toczy się walka
— są bezspornym terytorium
Chin
Oczywiście rząd kanadyjski
wypowiedział się ednak prze-ciwko
stosowaniu siły dla uzy- skania zmian w istniejącym
układzie
Oświadczenie prem Diefen-baker- a
bynajmniej nie odbie-ga
od stanowiska najmowane-go
przez rząd liberalny w 1955
r Opinia publiczna w Kana-dzie
podzieliła wówczas to sta-nowisko
podobnie jak to czy-ni
dziś Rząd kanadyjski nie
jest zainteresowany w żadnym
konflikcie zbrojnym a szcze-gólnie
o wyspy przybrzeżne
Cieśniny Formozy
SKAZANIE PRZEMYTNIKA
Aresztowany przed kilku mie-siącami
w Krakowie obywatel
szwajcarski Wilhelm Schup-pl- i
który w schowkach własnego
samochodu przywiózł do Polski
w celach przemytniczych 2597
zegarków skazany został przez
Sąd Wojewódzki w Krakowie na
półtora roku więzienia grzywnę
w wysokości 100 tys zł przepa- dek na rzecz państwa znalezio-nych
u niego zegarków oraz
koszty przewodu sądowego
DELEGACJA FILOZOFÓW
Celem wzięcia udziału w mię-dzynarodowym
kolokwium po- święconym problemom logiki
ogólnej i prawniczej wyjechała
do Brukseli 9-osob-owa
grupa
polskich filozofów na czele z
prezesem PAN prof dr Tadeu-szem
Kotarbińskim Po zakoń-czeniu
obrad kolokwium które
trwać będzie od 5 do 9 bm
część uczestników a mianowicie
prof Tadeusz Kotarbiński prof
Janina Kotarbińska i prof Kazi-mierz
Ajdukiewicz wyjadą do
Wenecji gdzie 12 bm rozpoczną
się obrady XII Międzynarodowe
go Kongresu Filozofów Na kon-gres
ten wyjedzie z kraju dalsza
grupa naszych uczonvch a wśród
nich prof Adam Schaff i prof
osobowych c7ytalność został odesłany Władysław Tatarkiewicz
obserwację
kierownictwa
obowiązek
PRODUKCJA SZCZEPIONKI
W Lubelskiej Wytwórni Suro-wic
i Szczepionek rozpoczęto
produkcję polskiej szczepionki
"Polio" — przeciwko paraliżowi
dziecięcemu
Pierwsza partia szczepionki
poddana zostanie specjalnym ba-daniom
które potrwają kilka
miesięcy
O ile próby będą pomyślne
polska szczepionka przeciwko
chorobie Heine-Medin- a zostanie
użyta podrzas wiosennych szcze-pień
dzieci
STOCZNIA GDAŃSKA
4 bm odbvlo sie w Sforzni
Gdańskiej uroczyste podniesie-nie
bandery na ósmym 10-tysi- ę- czniKu "Władysław Reymont"
Za kilka dni wyruszy on z Gdań-ska
w pierwszy rejs na Daleki
Wschód z ładunkiem drobnicy
Tego samego dnia w Stoczni
Gdańskiej podniesiona została
bandera na kolejnym 21 trawle-rze
rvbackim o nośności 500 ton
zbudowanym dla armatora ra-dzieckiego
Natomiast kolejna 28
jednostka rybacka z serii trawle-rów
B-1- 4 również dla ZSRR
została spuszczona na wodę
tzw metodą bocznego wodowa-nia
PRZYMROZKI
W nocy z 3 na 4 bm nastaniło
na Podtatrzu gwałtowne oziębie-nie
W czwartek wczesnym ran-kiem
w Zakopanem i okolicznych
wsiach temperatura spadła do
minus 1-- 2 stopni
Biały szron który obficie po- -
Kryi uacnv zaouoowan pola
Mówimy p@
Zamiast zapowiedzianej poga- - gielskim ma podwójne znap danki o dalszych dziwolągach ję- - jest czymś innym niż wm
zykowych dotyczących nomu ro-dzinnego
Polaka w Kanadzie
podajemy dwa listy otrzymane
nr rnt7vrh I 7VTP inlKHW W 7W1H7- - antyamerykańskiej przez nas
dalekowschodnim „
do
i
—
—
i
—
—
i
i
Ulaltlil VIVł "J"Vj J-v- &w u~w- -
zmierzającej do ustalenia pol-skich
nazw na często spotykane
poiecia które naszvm zdaniem
nie maiT ustalonych ścisłych ter- -
minów w języku polskim
List 1
"Mówimy po polsku" — bar-dzo
dobra i pożyteczna rubryka
— "Związkowiec" tez często uży-wa
nie polskich słów i zwrotów
Wszystkie przytoczone w arty-kule
angielskie słowa mają pol-skie
odpowiedniki niektóre po-chodzenia
obcego ale od dawna
w polskiej mowie i pisowni przy-jęte
— A" więc- -
Bungalow — zależnie od wiel-kości
i umieiscowienia dom do-mek
dworek
Cottaqe — willa — Słowo po-chodzenia
łacińskiego — villa —
ale oznacza co innego Łacińska
illa — to bogaty dwór pałac
wraz z otoczeniem — Hezynen-- I
cia — Polska willa — to letni
dompk z ogrodem lub parkiem
(całość)
Air-condition-ed
— aklimaty-zowan- y
(oficjalny słownik techni-czny)
Rapids — bystry nurt Na
Dnieprze z ruska nazywał się:
porohy
Lane — tor jeżeli na szosie
(słownik techniczny) — ścieżka
dróżka jeżeli w polu lub lesie
Drive-i-n Theatre — otwarte
kino (kino pod otwartym nie-bem)
Cabin — kabina Słowo fran-cuskiego
pochodzenia od dawna
używane w polskiej mowie i pi-sowni
oznacza: małe pomieszcze-nie
budka kajuta
Snowmobile — nie znam ta-kiego
słowa i nie ma go w sło-wniku
oksfordskim To wido-cznie
w gwarze Mozę to jest
zgarniacz śniegu (snowcleaner)
Floor polisher — froter (słowo
francuskiego pochodzenia)
Gadget — Sprzęt przybory
Crow bar — drąg (stalowy)
Overalls — drelichy pokro
wiec
Łączę wyrazy poważania
W S PS — Car — to nie samo
chód lecz wóz (może być też mo-torowy
#
List 2
Na wezwanie Redakcji w Nr
70 "Związkowca" (str 2) zgła-szam
sugestie polskich odpowie-dników
często używanych tu ter-minów
angielskich:
Bungalow — willa (wyraz po
chodzenia włoskiego) parterowa
Cottage — willa piętrowa
Air-condition- ed — aklimatyzo-wan- y
(wyraz już używany w Kra-ju)
Rapids — bystrzyny (wyraz
wprowadzony przez Arkadego
Fiedlera)
Lane — uliczka boczna uli
czka
Drive-i- n Theatre (nie: Driving
nieśne — Kino na powietrzu
Kino-par- K Cabin — po prostu: kabina
Jet — odrzutowiec (termin już
przyjęty w polskim świecie
techn)
Snowmobile — samochód (au-to)
śniegowy (e) wóz (auto) —
gąsienica
Gadget —
Crow-ba- r —
Overalls (w Anglii: dungarees)
— muszą na to istnieć w Kraju
terminy radzę napisać np do
"Przekroju" lub "Stolicy" jesz-cze
lepiej do "Tow Miłośników
Jęz Polskiego" Kraków Czap- skich 4
Jak już z tych dwóch listów
wynika niestety nie ma na wszv-- stkie podane przykładowo przez
nas słowa polskich odpowiedni-ków
nimZiajmpoijmkyolesiię więc jeszcze raz
Bungalow — Pan Szuszkie-wicz
stwierdza ze jest to dom
O tym wszvscv wiemy Ale jaki dom? Angielskie pojecie "bun- tgoalioewst" dowmyroaźsnpieecysftiwczineredjzabudoz-e
wie Zastąpienie więc słowa
"bungalow" domem nie rozwią- zuje niczego Pan Podoski radzi
ttałukmsaacmzyoć ptoowisałdoawemże w"cilolattagAel"e to tez willa A przecież wiemy
ze "cottage" i w słownictwie an- -
TURYSTYKA POLONIJNA
Tegoroczny sezon wycieczek
polonijnych mimo że jeszcze nie
zakończony należał do najbogat-szych
W ciągu 8 miesieev nH wiedziło kraj ponad 10 tys osób
kuiicuhiHkiiounentyianenptoóiwsKiengaowiząezawnszey' szto-- cndstjizaaciłmanyaimnpoiowlisenksiltmiyctizuncwejakmkroainjutiakoitrygzaanzigzrarao---
Najwięcej przyjechało 7e St
Zjednoczonych — około 6 tys NosióebmieWc ielzuacphrozydbnyicłoh z KFarannacdjyi
drzewa zmroził wiele kwiatów cojei iijupo nroazianpmieriwszByrawzyltiyi m Srzowkeu
wrażliwych na zimno Iw większej liczbie z Anglii
naszym polskim noWi
to bowiem zarówno
nej budowie domek pogfe lub nawet miejski jakToS
domek nad jeziorem czy ?' używany na okres letnieEQ i!
zimowego wypoczynku
"Air-conditione-dwaj
adu" torzy dają to sa_m_o Jfi"
sienie powołując się na to £
słowo to jest w Polsce tłumach
ne jako "aklimatyzowan?
&Przyjm&ijmy fwiięcŁi miv to Tl
"aklimatyzowany dom" '
"Rapids" — Tu znowu obai autorzy podają różne określenia Pan Podoski wybiera nowotwór
v '" ' ru1iaua S'C za "bystrzyny" Pan SzuszkiJ
zaś twierdzi że trzeba to słowo Otłutómż ac"zbyyćstryjakonur"t"bysbtryynajmnunrite"j
nie odpowiada pojęciu "rapids" Mozę bowiem rzeka pfynji
niesłychanie bystrym nUl
wcale nie formując "porohów"
(jego inne wytłumaczenie wzięte
z języka ukraińskiego) "Rapids"
są to bowiem w rzeczywistości rkmzaeamkłeiienwPisootdelsocsypnaadtryabpyeasrtzrryyamczoekjrenśuplrraocmgiei
je po prostu jako "rapidy" ]
wydaje mnie się osobiścip
słowo to powinno wejść do n-aszego
języka
"Lane" — I tu znowu panuje nieporozumienie Uliczka boc-zna
uliczka jak sugeruje pan P-odoski
nie oddaje pojęcia jeśli chodzi o boczne czy tylne przej ścia za domami w wielkich mi-astach
Oczywiście na ścieżki czy drogi polne język angielski ma swoiste określenia na które
istnieją odpowiedniki w języka
polskim Jeśli chodzi o uliczkę z tyłu domostw zwaną często przez Polaków w Kanadzie "baklajna"
(backlane) najlepiej chyba będzie
kwyrazac
_
się o niej po prostu jako
nilyii_na uui'czKi a ił "
"Drive-i- n Theatre mylnie pnez
nas podane jako (driving theatre)
— znowu u obu aktorów znaj
duje inne tłumaczenie Pan P-odoski
sugeruje nazwy "kino na powietrzu" albo "kino park''
Pan Szuszkiewicz "otwarte kino"
lub "kino pod otwartymi ni-ebem"
A więc ostatecznie jak m-amy
go nazywać?
"Cabin" — Obydwaj autorzy
zgadzają się że słowo "kabina"
zyskało sobie już obywatelstwo
w języku polskim Używajmy go wiec wszyscy bezspornie ""
"Jet" — Obydwaj autorzy
zgodnie też określają z powoł-aniem
się na słownik wyrazów
technicznych samolot typu "jet"
jako odrzutowiec Zgoda Pragnę
jednak dodać że Karol Zbyszew- -
ski z uporem w londyńskim
"Dzienniku Polskim" zawsze p-isze
"dżet" twierdząc że tak
spolszczony termin powinien n-abyć
obywatelstwo w mowie pol'
skiej
"Snowmobile" — Pan Szus-zkiewicz
twierdzi że słowo to nie
figuruje w słowniku oksfordz- -
kim a wiec nie ma się nim p-otrzeby
zajmować Pan Podoski
sugeruje "samochód śniegowy"
lub "wóz"-gąsienica- " A więc
znowu dowód że nie posiadamy
w iezyku polskim odpowiednika"
będącego w powszechnym uż-yciu
"Snowmobile" iest jednak
słowem powszechnie użvwanvm
na północy kanadyjskiej dla
określenia samochodu na pb-7ac- h
poruszanego przy pomocy
śmigła tvpu samolotowego
"Floor polisher" — I znowu
obydwaj autorzy różnią sie w
użyciu polskich" określeń Pf
Podoski nazywa go "froterka"
a pan Szuszkiewicz "froterem"
Więc jak poprawnie i jednak-owo
mamy wszyscy przyrząd ten
nazywać?
Jeśli chodzi o terminy takie
iak "gadget" "crow bar"
jesteśmy w lesie Pan Podow
stwierdza że nie zna odpowie
dników i sadzi że in formacji
może udzielić Tow Miłośników
Języka Polskiego w Krakowie
Pan Szuszkiewicz cytuje mai
1'—iubi1u tAłlumaczenia ze ml„uinil"71 iE#
Stanisławskiego które właściw'
nic nie tłumaczą "Drąg żelazny (
na określenie użytpcznego m" U
rzędzia do podważania i wyjną--j f%
wania gwoździ nie przyimie a? gl
nanewno w języku potoczni t
noisKicn stoiar7v czy rorauu
budowlanych w KanadWe TM M
samo "sprzęty C7v narzędzia u
oKresienia "gaogets ivcn vi"--% m
mvślnvch różnvch ulepszeń ni
ehanicznych też nic nie móffij-- 1
dalpi H on hpfta mipli te Pj
mvśli mAuriń łiorła "ffarizetY jE'S
Pozostaje leszcze słowo ''§f ralls" Naih1i77vm chyba WW%
KłS- - wiednikiem bvłv'hv kombinezWłf
fna nrrtrlrł-if- ł lnłniP7pV Ale " Bju
Kanadzie "overalIs" to endzientf 4
stroi rolnika rraz robotnika w w fcts:
nryce a nie lotniKa -wi_ękcnnKi t--
binezony tu jakoś nie Dasujd
ooy—idw:a pUi'U_S„lrte liouminżteeaMNl ' ii id iesn nrzyimieiiiy lr'i gf
"'godnili "Cabin" nazywać t y
bina "iet" — odrzutowcem-'- ! tó
"air-conditione- d" tłumaczyć F
1 1 e
ko aklimatvzowanv powj s&
11 słów ot tak dowolnie W
rzuconych w naszei pogadanki
wymaga ustalenia jak je po Fi
SMl liMUSlilC
&
b&
ii
M
to
i mt
I wał "'4 ffM