Zwilazkowiec Alliancer, July 25, 1972

              W rni
N to ''ZWIAZOWIECMJPIEC (Joly) wforek 25 - 1972 ŚTft 5 ~
Dlaczego niebo nie
Prof Leopold Infeld w bar-dzo
ciekawej książce o Einstei-nie
napisał: „Wykształcenie za-bija
w nas umiejętność dziwie-nia
się — uniknąć tego może
tylko geniusz" To prawda bo
jakże często przechodząc obok
rzeczy samych w sobie cudow-nych
i zdumiewających nawet
nie pomyślimy dlaczego one tak
a nie inaczej wyglądają przy-puszczalnie
dlatego że zbyt czę-sto
obok nich przechodzimy
Istnieje przekonanie że zdzi-wienie
zrodziło naukę Chociaż
Heinrich Olbers nic znajduje
się na liście geniuszy to jednak-że
stosując kryteriom Infelda
należy stwierdzić że nie był on
przeciętnym człowiekiem W
1826 roku Olbers potrafił się
zdziwić patrząc na widok tak po-wszechny
jakim jest obraz noc-nego
nieba usianego gwiazdami
I ten właśnie rok uczeni przyj-mują
za datę narodzin pierw-szego
problemu obserwacyjnej
kosmologii
Dlaczego cała powierzchnia
nocnego nieba nie świeci jedno-licie
lecz tylko gdzieniegdzie
błyszczą gwiazdy rozrzucone
bezładnie na ciemnym tle fir-mamentu?
Jeżeli przestrzeń
Wszechświata wciąga się nie
ograniczenie i --wszędzie mniej
więcej jednakowo jest wypeł-niona
gwiazdami to w efekcie
tego cały firmament powinien
świecić z jasnością średniej
gwiazdy A tak nie jest
Ulegając autorytetowi Newto-na
uczeni XIX wieku wierzyli
w absolutną i nieskończoną
przestrzeń Wszechświata a o-pa- rte
na tej wierze roumowanie
Olbersa było tak przejrzyście
poprawne że wydawało się iż
nocny firmament jest ciemny
zupełnie bezprawnie Dlatego
też spostrzeżenie Olbersa uro-sło
do stopnia naukowego para-doksu
i do dziś dnia paradoks
Olbersa „pozostaje w mocy" z
tą tylko różnicą że zamiast o
gwiazdach kosmologowie mówią
o ich wielkich zbiorowiskach
zwanych galaktykami Ale i~tu
mamy ten sam znak zapytania
bo jeżeli przestrzeń Wszech-świata
jest nieskończona i wszę-dzie
mniej więcej jednakowo
7nliidniona" galaktykami to
dlaczego nocny firmament niej
świeci z jasności równą średniej
'jasności wszystkich galaktyk?
— A przecież nie świeci
I to jest właśnie podstawo-wy- m
faktem obserwacyjnym z
którym musi się liczyć każda
nowoczesna teoria kosmologicz-na
Jakikolwiek proponowany
przez - kosmologów model
Wszechświata o ile tylko chce
wyjaśniać stosunki panujące w
rzeczywistości musi podawać
racjonalne wyjaśnienie para-doksu
Olbersa Modele które
tego nie wyjaśniają są odrzuca-ne
jako spekulacje nie Jiczące
się z rzeczywistością
Jak wiemy we wszystkich na-ukach
ścisłych zasady odgrywa-ją
szczególną rolę Również w
nauce o Wszechświecie podsta-wową
rolę odgrywa tzw zasada
kosmologiczna która stwierdza
że Wszechświat widziany z ja-kiejkolwiek
galaktyki wygląda
mniej więcej tak samo Jest to
zasada wyraźnie demokratycz-na
_l w świecie galaktyk panuje
równouprawnienie żadna galak-tyka
nie jest uprzywilejowana
bo widok z jakiejkolwiek galak-tyki
jest typowym widokiem
Wszechświata Kosmologowie
przypisują tej zasadzie tak do-niosłą
rolę w nauce o Wszech-świecie
bowiem jest ona zało-żeniem
najprostszym z możli-wych
oraz co jest szczególnie
ważne zasada ta znajduje po-twierdzenie
w dość dokładnych
obserwacjach astronomicznych
Z powyższej zasady wynika że galaktyki są mniej wię-cej
równomiernie rozłożone w
przestrzeni Gdyby było prze-ciwnie
to obraz Wszechświata
widziany z obszarów gęsto „za-ludnionych"
przez galaktyki
byłby wyraźnie inny od obrazu
świata widzianego z obszarów o
małym „zaludnieniu" galakty-kami
A skoro widok Wszech-świata
jest wszędzie taki sam
to żadna" galaktyka nie może być
położona na jakichś „krańcach"
Wszechświata Widok świata z
takiej galaktyki byłby napęwno
odmienny niż z wszystkich pozo-stałych
Doszukiwanie się zatem
jakichś „granic" Wszechświata
jest wbrew zasadzie kosmolo-gicznej
A teraz choć pobieżnie zapo-znajmy
się jak uczeni starają
się wyjaśnić paradoks Olbersa
tj-odpo- wiedż na pytanie — dla-czego
niebo nie świeci
Jeśliby wniosek wyprowadzo-ny
przez Olbersa pozostawał w
niezgodzie z nie ulegającą wątp-liwości
obserwacją tzn żątktó-re- ś
z założeń na którym opiera
się całe wnioskowanie fnodelu
Wszechświata jest' niesłuszne
wówczas w pierwszym rzędzie
podejrzenia kierowałyby się
przecivko założeniu nieograni- -
czoności Wszechświata Gdyby
Wszechświat miał jakieś „gra-nice"
to ilość promieniowania
przychodząca na Ziemię z in-nych
galaktyk musiałaby być o-granic- zona
Nocne niebo mogło-by
nie świecić
Jak widzimy teoria powyższa
zależna jest od „gdyby Wszech-świat
miał jakieś granice" a
więc nie zgadzająca się z zało-żeniami
modelu Wszechświata i
dlatego nie może być przyjęta
A oto inna próba wyjaśnienia
kłopotliwego paradoksu Olber-sa:
skoro Wszechświat nie po-siada
żadnych granic a noenc-nieb- o
mimo wszystko nie świe-ci
to widocznie część energii
wydzielanej przez galaktyki
gdzieś się „gubi" zanim dotrze
do Ziemi
Ale gdzie się „gubi"?
Najprostszym wyjściem było
przyjęcie że jakiś bardzo roz-rzedzony
(i dlatego trudny do
wykrycia) gaz znajdujący się w
przestrzeni międzygalaktycznej
pochłania energię świetlną wy-syłaną
przez galaktyki Takie
wyjaśnienie zaproponował sam
OlBers Wydawało się ono praw-dopodob- ne
dopóki kosmolog
Bondi nie postawił kłopotliwe-go
pytania: „Co się dzieje z e-ner- gią
zaabsorbowaną przez
gaz"? I tenże sam Bondi dał na
swe pytanie równie kłopotliwą
odpowidcż: „Energia będzie o- -
Taniec
Bardzo trudno jest wyrazić w
rzeźbie coś takiego jak ruch
Tym bardziej gdy chodzi o 'ruch
taneczny Dlatego sztuka rzeź-biarska
Danuty Kwapiszewskiej
jest czymś wręcz niepowtarzal-nym
Wystarczy spojrzeć na za-łączoną
fotografię jednej z rzeźb
tej artystki aby przekonać się
o tym Jako znana i wielce za-służona
tancerka-choreografk- a
Danuta Kwapiszewska wyraża w
swveh rzeźbach swa Głęboką
znajomość-ruc- hu gestu' stylu
Nic dziwnego bo przecież pra
cując przez całe lata nad swymi
oryginalnymi tańcami musiała
skrupulatnie studiować każdy
swój przyszły ruch Od kuku lat
przerzuciła się od tańca do rzeź
by Podobnie jak jej taniec był
zawsze czymś niepowtarzalnym
dziełem sztuki tak samo i jej
obecne rzeźby są jedyne w swo-im
rodzaju
Mieliśmy właśnie ostatnio o-kaz- ję
odwiedzić Panią Kwapi-szewską
w jej prowizorycznej
pracowni pod Vancouverem O- -
bejrzeliśmy płaskorzeźby w gip-sie
rzeźby małych form o tema-tyce
ludowej polskiej w gipsie
a także budzące szczególnie sil-ne
wrażenie większe postacie
(około 3 do 4 stóp) w lawie
We wrześniu br Danuta Kw?-piszews- ka
wystawi swoje dzieła
na wystawie plastyki polslciej
(grafika rzeźba malarstwo) w
Vancouver Art Gallery W lipcu
będzie również wystawiała swą
sztukę w małej galerii artystycz-nej
w Point Roberts (Washing-ton
USA) Ktokolwiek chciałby
nawiązać kontakt z Panią Kwa-piszewską
celem zorganizowania
lokalnej wystawy (warto byłoby
pomyśleć m in o Toronto i o
Montrealu) może porozumieć
się z nią w tej sprawie na adres:
3590 Pine Crescent Vancou-ve- r
9 B C Możliwe jest rów-nież
zakupywanie niektórych
spośród wystawianych dzieł Na-dają
się szczególnie dobrze do
ozdabiania wnętrz mieszkanio-wych
Pani Danuta jest w Ka-nadzie
tylko tymczasowo (z wi-zytą
u brata) i wr?ca do Polski
jesienią tego roku
"Jako tancerka i choreograf
Pani Danuta reprezentuje kie
runek tańca ekspresyjny i inte-lektualny
Znane były w Polsce
i za granicą jej recitale tanecz-ne
szopenowskie Tinne Zdobyła
NA ANTENIE
Numer czerwcowy zawiera
m'in następujące pozycje:
Jan Nowak: Dwudziestolecie
Faweł Zaremba: "Dzieje ago-nii"
Pawła Jasienicy
Michał Gamarnikow: Politylca
gospodarcza Gierka
Pożegnanie Wiktora Bu-dzyńskiego
listy Marka Hłaski
Alicja Lisiecka: Msza za mia-sto
Arras
Michał Litiński: Duńska po-wieść
awanturnicza o Pol-sce
Ponadto' w numerze rubry-ka:
Za Kulisami List z kraju
noty itp
"Na Antenie" zamawiać
można w administracji: PCA
Publications Ltd 20 Queens
Gate Terrace London SW: 7
lub wprzedstawicielstwaćh w
poszczególnych krajach Pre-numerata
roczna $700
świeci?
grzewała gaz dopóki nie osiąg-nie
on takiej temperatury że
będzie wypromieniowywał tyle
ile otrzymuje" czyli że w ta-kim
wypadku gaz by świecił co
w efekcie dałoby błyszczący fir-mament
A więc i ta teoria jest nieza-dawalają- ca
bo nieb') w nocy nie
świeci
Kosmologowie pasrzaudkoakjsąu Otel-ż
bersa w fakcie rozszerzania się
Wszechświata Wszjstkie galak-tyki
bowiem oddalają się od nas
z ciągle rosnącymi prędkościa-mi
Ich vidma stają się coraz
bardziej zaczerwienione — z ob-szaru
czerwieni widzialnej prze-suwają
się do podczerwieni — a
wiemy że im światło czerw ień-sz- e
tym mniejszą energię niesie
i sobą Skutkiem tego ilość pro-mieniowania
przybywającego na
Ziemię ze wszystkich galaktyk
jest ograniczona Każdy czło-wiek
na Ziemi w pogodny wie-czór
może oglądać --tysiące
gwiazd na ciemnym tle niebo-skłonu
Jak widzimy zatpm kosmolo
gowie mają nadzwyczaj trudną
i skomplikowaną pracę ale jed
nocześnie bardzo interesującą
Kosmos stal się ostatnio bardzo
modny Od dawna intrygował
on człowieka głębią swych ta
jemnic ale teraz wręcz wciąga
wyrażony
f ? T"
Tancerka
Danuty Kwapiszewskiej
szereg nagród w kraju i za gra-nicą
M in jako młodziutka
tancerka zdobyła trzecią nagro-dę
na międzynarodowym kon-kursie
tańca artystycznego w
Brukseli w 1939 roku Na ogól-nopolskich
eliminacjach arty-stów
estradowych w 1957 roku
zdobyła pierwszą nagrodę Przez
wiele lat projektowała kostiumy
dla baletów robiła choreografię
dla teatrów warszawskich Syre-na
i Komedia a także dla war-szawskiej
Operetki Dla teatrów
dramatycznych opracowywała u-kła- dy
gestu scenicznego
Mimo że Pani Danuta ukoń-czyła
Akademię Sztuk Pięknych
w Warszawie w 1953 roku pla-styką
interesowała się prak
WYSYŁAM ZIOŁA
LECZNICZE
NA ZAMÓWIENIE
Liść pokrzywy owoc Jodłouca Hśc
ruty --ziele rdestu ptasiego ziele
skrzepu pączki sosny ziele dziuraw-ca
liść melisy liść szałwii liść po
zlomki koszyszek rumianku pospo
Uść brzozj korzeń Kozła lek owoc
bzu czarnego owoc rozy drazonv
korzeń mieszka ziele fiolka troj-barw- n korzeń arcjdzlaglu kłą-cze
perzu owoc darawski bruszwicy
kora dębu Uść orzecha włoskiego i
kapllosan
Zastosowanie leku na opakowaniu
Cena 50 g z przesyłka Ł 040 $ 100
przesyłka pocztą najmniej 10 paczek
„Polonus" Co W MATUSZAK
14 Sherman Court
Bloomfield N J 07003 USA
58-W- 66
JASIENICA
w siebie perspeklwami jakie
stw?arza technika Wprawdzie
podróże wokół Ziemi są zaled-wie
pasem startowym 'a zdobyty
już Księżyc nie więcej niż ro-gatkami
naszej planety nie-mniej
pierwsze podróże kos-miczne
mają w sobie o-btetn- icy
Prawdopodobnie w niedługim
iuż czasie uczeni dadzą nam
konkretne wyjaśnienie dlaczego
niebo nie świeci i bardzo możli-we
że potwierdzona zostanie te-oria
polskiego uczonego Micha-ła
Hellera który na ten temat
tak pisze: „Jeżeli zgodzimy się z
tym że fakt nieświecenia noc-nego
nieba nie jest tylko zjawi-skiem
chwilowym w dziejach
naszego kosmosu to chcąc unik-nąć
paradoksu Olbersa musimy
przyjąć że: (a) albo świat rmal
Doczatek" — pnez „początek"
rozumiemy tu fakt i tylko ten
fakt że do pewnego momentu
żadna galaktyka nie świeciła —
(hi albn świat sie rozszerza —
galaktyka która osiąga szybkość
równą szybkości światła we
względnym Wszechświacic ziem-skiego
obserwatcia przestaje
istnieć Kombinacj? tych dwóch
możliwości tzn świat rozszerza
się od „początku" likwiduje
paradoks Olbersa"
Niebo w nocy jednak nie
świeci i do tej pory nie 'wie-my
konkretnie dlaczego Jakże
wielkie znaczenie dla nauki ma
umiejętność dziwienia się zwy-czajnym
zjawiskom
S Blicharski
rzeźbą
tycznie tylko w zakresie kompo
zycji scenicznej i kostiumów ba-letowych
poświęcając się w-łącz- nie
tańcowi solowemu i
choreografii Na skutek pew-nych
okoliczności życiowych
plastyka stała się następnie głó-wnym
nurtem jej zainteresowań
artystycznych Jej obecne rzeź-by
wyrażają z niezwykłą suges-tywności- ą
dynamikę ruchu i ta-ki
charakter tańca który znany
być może dogłębnie tylko wie-loletniej
tancerce
Pani Danuta przybyła do Ka-nady
parę miesięcy temu i cały
okres swego pobytu tutaj po-święciła
intensywnej pracy rzeź-biarskiej
Lawa wulkaniczna sta
ła się dla niej inspiracją do
całkowicie oryginalnych rzezb)(
nie oglądanych dotąd nigdzie'1
Pomysł wykorzystania lawy w
ten właśnie sposób został jej
podsunięty przez brata osiadłe-go
stale w Kanadzie który czę
sto dotąd wykorzystywał właś-nie
lawę przy projektowaniu
ogrodów
Wielkie wrażenie artystyczne
jakiego doznaliśmy oboje przy
oglądaniu dzieł artystki skłoni
ło nas do napisania tych słów
aby z ich pomocą poinformować
Polonię kanadyjską jakiego goś-cia
wśród nas obecnie mamy
Warto zastanowić się jak tego
gościa najlepiej wykorzystać dla
chluby polskiej szuki i kultury
na tym terenie
Aleksander i Joanna
Matejko
BIURO WYCIECZKOWE
Podafamy do wiadomości
U główno biuro wycieczkowo'
przy Zarządzi Głównym
ZPwK st czynna: w ponlo-dzitł- kl
środy I piątki od go-dziny
5 do 7 wieczór w so
boty od godziny 930 rano do
1 po południu
Komitet Wycieczkowy
ZPwK
15-- S
BEZ TWOJEJ FINANSOWE
POMOCY — NIE
POWSTANIE ŻADEN
TRWAŁY POMNIK POLONI"
5 00
225
S 2500
S 2 50
S 2125
S l"
5 2 50
S 15 50
5 2C0
fr f i
Wysyłamy na zamówienie książki
które nie wymagają reklamy
i Melchior Wańkowicz — Zupa na gwoździu doprawiana
2 Zamek Królewski
3 LEXJCOM MEDICUM P W Lekarskie: Słownik lekarski stanowi
najwygodniejsza formę w pomocy korzystaniu z dorobku pi- śmiennictwa światowego w jczkach: angielski rosyjski fran-cuski
niemiecki łaciński 1 polski
4 Jarosaw Hasek — Przygody dobrego wojaka Szwejka podczas
wojny światowej (2 tomy)
5 Mała Encyklopedia Powszechna PWN
6 Poczet królów Polskich
7 Z Kossak — Król tredowatv
8 H Sienkiewicz — Trylogia (3 tomy)
9ijaMpooj isKKaictnechaizzimeci—ElKesmeEntaMrzatMerskFialiskSi N Hokker Cena L 050 $ 125 oraz inne podręczniki szkolne — Ceny z przesyłką
„Polonus" f
Co W MATUSZAK
14 Sherman Court _ Bloomfield N J 07003
U SA
58-W-- 65
PAWEŁ
posmak
Rzeczpospolita Obojga Narodów
Dzieje Agonii
Tom 3
Cena $780 (z przesyłką $850)
Do" nabycia w Księgarni Związkowca
1475 Oueen Sł W Toronto 3 Onł
Prywatne muzeum i galeria w
jr olekcionerow dzieł sztu- - i ki jest mnóstwo Nie brak
jednak wśród nich i takich
którzy zajmują się tym tylko
z finansowego wyrachowa-nia
Dzieła sztuki sa dla nich
inwestycja służą dla celów
spekulatywnyeh Nie jeden
zresztą doszedł w ten sposób
do ogromnej fortuny Często
spadkobiercy prawdziwych
kolekcjonerów nie podziela-jac- y
zamiłowania swoich ro-dziców
czy innych krewnych
którzy im" pozostawili kolek-cje
wyprzedają je uzyskując
olbrzymie sumy Miliony do-larów
płacą przecież dziś ga-lerie
nie tylko za płótna Leo-narda
da Vinci Rembrandta
Brueghela ale również za
impresjonistów francuskich
Za dzieła artystów którzy ży-li
w nędzy można dziś wzno-sić
wspaniałe gmachy co je-dnak
nie znaczy iż każdy bie-dny
artysta był — czy jest
— znakomity Wielcy ko-lekcjonerzy
przeznaczali swo-je
zbiory publicznym gale-riom
budowali je sami Zbio
ry swoje w ten sposób udo-stępniali
wszystkim
kolekcja małżonków Ko-lankiwski- ch
powstała ina-czej
Nie są milionerami ani
nawet bogaczami więc nie
mogli kupować na aukcjach
arcydzieł sztuki natomiast
kochają sztukę Oczywiście
miłość nawet najgorętsza
bezgraniczna nie przyniesie
na skrzydłach obrazów i
rzeźb Więc i Kolankiwscy
do tej miłości musieli coś
nie coś dołożyć
Zaczęli chyba zbierać dla
własnej przyjemności jeszcze
podczas pobytu we Francji
Nabywali dzieła swoich ro-daków
to jest ukraińskich
artystów a gdy przybyli do
Kanady ten zbiór systema-tycznie
powiększali Mikołaj
Kolankiwsky jest literatern-dziennikarze- m
redaktorem i
vydawcą miesięcznika w ję-zyku
ukraińskim pt "My i
świt" posiada wiele znajo-mości
w świecie artystycz-nym
przede wszystkim u- -
pogodą
u Boga Ojca?
się osób
musiano szpitali
pogoda nie- - Danii
figle jednak by nie
wały na
przechodzą ponieważ
za sobą tragicz--
ąW
tum vrzvpadku słusznie
bez wpadnięcia'w sza-blon
można zastosować okle-pane
powiedzenie że "naj-starsi
ludzie czegoś podobne-go
nie pamiętają" z ca-łą
pewnością tak jest na-prawdę
Poniżej podajemy
przegląd atmosferycz-nych
na obsza-rze
całego globu ja-kie
mają miejsce obecnie
Będzie to swego rodzaju ko-munikat
meteorologiczny
jednak fascynujący
Naioiasem mówiąc nie zdzi-wię
się kto po prze-czytaniu
go zaklnie 10 żywy
kamień i z ust jego loynoie
iię westchnienie w rodzaju:
'"A niech to
A więc depresja posuwa-jąca
się od obszarów ark-tyczmj- ch
która ogarnęła Is-landię
goniła nad Wiel-ką
Brytanię niesamowite ule-wy
Spadło tam już o około
4 więcej deszczu niż
normalnie pada o tej porze
rzek w wyniku tego
wystąpiło z brzegów zalewa-jąc
miejscowości linie
kolejowe niszcząc
Gwałtowne burze uszkodziły
wiele instalacji elektrycz-nych
- i szereg miejscowości
przez długi czas pozbawio
nych dopływu prądu
Najbardziej ucierpiały hrab-stwa
Kent i
Depresja ta pcha się dalej
nad Europę Centralną wio-dąc
za sobą paskudne zimno
wiatry pluchy i co tam kto
chce jeszcze W sumie razem
obszar i
kaspijski normalnie niezwy-kle
upalne o tej porze roku
przekształciły się na jakiś
czas o coś na kształt Arkty-ki
oczywiście w odpowied-niej
proporcji
Na północ za to obsza-ru
arktycznego gdzie nor-malnie
powinien panować
delikatnie mówiąc orzeźwia-jący
chłodek temperatura
dochodzi do plus stopni
F W Norwegii ludziska ko-nają
z gorąca Mało tego w
NRF także — A osoby zmar-ły
w wyniku upałów w Frank-furcie
w Monachium 120
Poprzyj Fundację
ĄV
kraińskim W Toronto Ko
lankiwscy utworzyli po kil-ku
latach skromna galerię
"W&W" przy Bathurst St
Była to pierwsza wyprawa w
propagandę i handel dzieła-mi
sztuki Zaczęli urządzać
tam wystawy artystów po-chodzących
z różnych kra-jów
europejskich Początki
oyły trudne ale mimo to nie
zrazili się ale śmiało poszli
naprzód Zlikwidowali tę i u-twor- zyli
dwie nowe galerie:
jedną przy Bloor St W nie-daleko
Runnymede a drugą
na Yonge przy Bloor w re-jonie
wszystkich znanych ga-lerii
sztuki
W pierwszej przy Bloor St W wystawiali nie
mal wyłącznie dzieła artys-tów
ukraińskich podczas gdy
w drugiej odbywały się wy-stawy
indywidualne różnych
aitystów krajowych i zagra-nicznych
I tak np z polskich
artystów odbyły się tam wy-stawy
rzeźb Edwarda Koniu-szego
akwareli Mary Schnei-der
W tejże galerii odbyły
się wystawy dwojga artystów
z Warszawy a mianowicie
Alicji i
Henryka Musiałowicza jed-nego
z najznakomitszych i
naibardziei oryginalnych ar
tystów współczesnych Trud-no
ustalić czy duch niespo-kojny
pp Olgi i Mikołaja Ko-lankiwski- ch
czy też ambitne
olany (a może raczej marze
nia?) podsunęły im zbu
dowania w Niagara Falls a
więc sławnej turystycznej
miejscowości muzeum
ukraińskiej oraz wielkiej
galerii
Kolankiwscy w ostatnich
latach pobytu w Toronto u-rząd- zili
w galerii przy Bloor
St W wystawę prac artys-tów
z Ukrainy sowieckiej co
spotkało się z mieszanym
przyjęciem ze strony społecz-ności
ukraińskiej Prasa w
zasadzie nie występowała
przeciwko sprowadzaniu prac
z Ukrainy ale niektóre pis-ma
kwestionowały selekcję
e mhm
Francja nie ujmo jest w
zasięgu niezwykłych upałów
ale na dodatek szaleją w niej
burze i katastrofalne wichu-ry
Dwie wioski w okolicach
Paryża zostały zalane 3 oso-by
zginęły od uderzeń pio-runów
He dachów zostało
pozrywanych u-szkodzo- nych
— nie
już i mówić
Na naszym kontynencie
też dzieją się niezgorsze cu-deńka
W Stanach Zjedno-czonych
za to zawitała moż-na
powiedzieć autentyczna
W lipcu proszę Państ-wa
W miejscowości Butte w
stanie Montana zanotowano
w nocy 30 stopni w pobli-skich
góiach szalała iście
styczniowa śnieżyca Obozu-jący
pod namiotami jak
zwykle o tej porze licz-ni
turyści szczękali zębami
budząc się pokryci obfitym
całunem śniegu Temperatu
ra taka nie oyta lam now-wan- a
jeszcze nigdy o tej
rze roku
Co z tą
Przyzwyczailiśmy już' porażomjch słońcem
do tego że to ostatnich la- - odwieźć do
tach płata nam W władze sanitarne
lada takie ka-'- [ przestrzegły rodziców
jakie wyczynia całemu pozostawiali słońcu ma-świa- tu
obecnie łych dzieci może
już wszelkie wyobrażenie i pociągnąć to
zwykłą nieprzijzwouoscm
obawy
Bo
związły
tych
"wygibasów"
naszego
nader
temu
Ud"
{przy
cale
wiele
drogi
pola
było
Wales
śródziemnomorski
od
90
Szubert-Olszewski- ej
plan
sztu-ki
ile domów
loarto
zima
roku
po--
rach i Saskatchewan
od 10 do
20 stopni niższa niż normal-nie
w połowie lipca W Pńn-c- e
Albert zanotowano 36
stopni — rekord od 1885 ro-ku
w Saskatoon 37 stopni —
o 5 stopni mniej niż wyno-sił
tej pory rekord w tej
dziedzinie ustanowiony w
roku
Przymrozki (w połowie
które nawiedziły
różne rejony prowincji
spowodowały poważne
szkody w zbiorach w
wyniku tego będą o przeszło
1460000 buszli niższe niż
przewidywano
innych okolicach nie
tak źle — ale
całą stanowczością stwie-rdzić
można 'iż kochana na-sza
mamusia-Ziemi- a stanęła
na głowie No bo-ja- k inaczej
można określić to wszystko
co się na niej obecnie wyra-bia
z tą pogodą?
JERZY ROZWADOWSKI
inŁjIflRęynjpirta
Niagara Falls
artystów inni zarzucali Ko- -
lankiwskim nawiązanie kon-taktu
z władzami komuni-styetzny- mi
gdyż bez tego nie
byliby w stanie otrzymać ob-razów
Oczywiście jest to ści-słe
Kolankiwscy chcą jednak
propagować silukę i uważa-ją
iż najlepiej mogą służyć
swoim rodakom z sowieckiej
Ukrainy pokazując i sprzeda
jąc ich dzieła
Radosław żuk profesor
architektury na uniwersyte-cie
McGill w Montrealu za-projektował
imponujący bu-dynek
o rozmiarach 13000
stóp kwadratowych Wyglą-da
zewnętrznie jak forteca i
wznosi się na trzech pozio-mach
w górę i jeden w dół
Jest przestrzenny i ma dos-konałe
światło "Niagara
Falls Art Gallery & Museum"
jak brzmi oficjalna nazwa
instytucją i przedsię-biorstwem
I tak w muzeum
znajdują się trzy kolekcje
stanowiące jej podstawę: 70
obrazów olejnych i akwarel
Mikołaja Kryczewskiego u-kraińsk- iego
malarza tworzą-cego
w Paryżu i zmarłego
tamże w 1961 r Williama
Kureleka znanego
artysty kanadyjskiego pocho
dzenia ukraińskiego "Pasja
w2 Mateusza" obejmu
jąca 160 obrazów i tegoż ar
tysty wielkich rozmiarów se
rię "Ukraiński pionier"
Liceum Polskie we Francji
Dwanaście kilometrów od
miasta Meaux malowniczo
żonego nad rzeką Marną we
Francji zatrzymałam się aby z
bliska zobaczyć rozległe zabudo
wania i kościół które zwróciły
moją uwagę Otwarty dziedzi
niec zapraszał do wewnątrz
Weszłam do zacisznego pro-stokątnego
ogrodu --wokół któ-rego
mieściły się zabudowania
Zastanawiałam się co znajduje
się w dużym czteropiętrowym
budynku którego okna wskazy-wały
że jest zamieszkały Nagle
wśród drzew usłyszałam Być
może gdzie indziej są ziemie
piękniejsze i noce gwiaździstsze
i ranki piękniejsze być może
bujniejsza zieleńsza jest zieleń
l ptaki w gałęziach śpiewają we-selej
Być gdzie indziej"
Lecz sercu jest droższa piosen-ka
nad Wisłą i piasek Mazo-wsza"
Mieszkając we rranc]i wielo-krotnie
miałam okazję słyszeć
język polski ale tutaj z dala od
centrum polonijnego od Pary-ża
usłyszenie poezji w ojczy-sty- m
języku było dla mnie głę-bokim
Młodzieniec
który tym fragmentem wzruszył
mnie do łez zauważył i
wysunął sie sDośród drzew Za-'- -
pytałam go po polsku co mieści
się w tym obszernym budynku
— To jest Liceum Polskie —
odpowiedział a potem uprzej-mie
zaprosił abym mogła zwie-dzić
jedyne we Francji a po-noć
i w świecie Liceum Pol-skie
gdzie się uczy w ojczystym
języku Już w korytarzu poczu-łam
zapach polskiej kuchni —
pomyślałam jakby się tu zapro-sić
na polską kolację
Po obu stronach długiego ko-rytarza
na pierwszym piętrze
mieściły się klasy a w nich sku-pieni
nad książkami uczniowie
Zbliżała się pora kolacji — w
internacie panowała cisza a we-dług
rozkładu zajęć zorientowa-łam
się że jest odrabianie lek-cji
Nieśmiało zapukałam do ga-binetu
dyrektora Uprzejmy głos
zaprosił mnie do wejścia Za
hinrUpin sierlriał Starszy Dan 0
cv"pisrvph włosach Zapytałam
łabym zapoznać się z systemem
i organizacją pracy w siKuie i
internacie Dyrektor wyczerpu
jąco odpowiedział mi na moje
pytania Postanowiłam tę garść
zebranych informacji przekazać
do wiadomości Polaków zamie-szkałych
w odległej Kanadzie i
Liceum Polskie ma swoje bo-gate
tradycje Istnieje już wie
le lat Do dawnego gmachu se
minarium duchownego w Saint
Jean-le- s Deux prze-niosło
"się z LES'AGEUX na
wiosnę w 1971 roku Poprzedni
dyrektor p SZABELSKI K
mógłby już przejść na emery-- i
turę ze względu na --wiek ale
jest zbyt związany z mło-dzieżą
aby mógł się rozstać z
polską szkołą' --— ' uczy więc hi-storiigeog-rafii
filozofii
Obecny dyrektor inż- - RZE-WUSKIJTade-usz
z zawoduinży-nie- r
zajmujący do niedawna po-ważne
stanowisko --w przemyśle
francuskim swą traktuje
społecznie pracuje z zamiłowa
niem Jest już na emeryturze
ale zr jego energicznej sylwetki
przebija' jakaś niespożyta siła
tojestćzłowiek czynu który nie
potrafiłby- - prowadzić życia 'eme- -
Fala ulewnych deszczów czy jjyjby uprzejmy udzielić mi
zniszczijła olbrzymie połacie krótkiego --wywiadu na temat Li-obszar-ów
rolniczych Iceum Polskiego gdyż jestem
W naszej Kanadzie nie mile zaskoczona istnieniem tej
Aiioło cio ur7"i Nn nhsza-- ) nlońu-V- ! irp Franeii że chcia- -
Alberta
temoeratuia była
do
1902
czerwca)
On-tario
które
W
jest podobnie
Z
jest
fWasvl)
św
poło
może
przeżyciem
mnie
Jumeaux
mocno
pracę
'-- A - t'
i -- Ji?3iłł-r 1-- L t- - #2v- -i v Ąft'&cti'
Wliu&tw-f- — -- sw&f %?-- "
IW 2er" znajdują się
I W rzeźby i obrazy licznych
artystów kanadyjskich i ob-cych
przeznaczone na sprze
daż Są wsrod nich zarówno
dzieła polskich artystów z
Kanady jak i z kraju Ozdo
bę galerii stanowią rzeźby
Koniuszego Państwo Kolan
kiwscy zapowiadają wystawę
pod nazwą "Od Kopernika do
kosmonautów" która obrazo-wać
będzie sztukę polską na
przestrzeni kilku wieków
Mówią również o wystawie
"Polish Heritage" którą ma
zorganizować prof Drzewie-nieck- i
z Buffalo Maja więc
ciągle nowe pomysły
Muzeum i galeria są bar-dzo
interesujące i godne
zwiedzenia Rozpiętość dzieł
jest bodajże dodatkowym ele-mentem
zachęcającym Jest
to niewątpliwie impreza wy-jątkowa
Pod jednym dachem
— a jakże pięknym — znaj-duje
się bardzo różnorodna
— pod każdym względem —
kolekcja dzieł artystycznych
Realiści nie kłócą się z ab-strakcjonistami
rzeźbiarze
nie rozbijają ładnej ale fa-brycznej
gliny Wzruszająca
zgoda
Upojeni i zmęczeni węd-rówką
artystyczną mają tam
doskonały odpoczynek Nie
omijajmy więc tej artystycz-nej
fortecy mieszczącej się
w Niagara Falls Ont przy
Montrosc Rd i Queen Eliza-beth
foeli)
ryta Swoją energię zużywa na
kierowanie polską szkołą we
Francji a w związku z tym na
pokonywanie wiciu trudności
między innymi finansowych
Czyni wicie starań aby szkoła
nie przestała istnieć To jemu i
jego zastępcy p S BERAKO-W- I
oraz atmosferze jaką tutaj
potrafili wytworzjć wraz z gro-nem
nauczycieli zawdzięczamy
to że szkoła utrzjmuje się przy
życiu
Uczniów jest coraz --mniej
najliczniejsza jest klasa matu-ralna
i starsze klasy Czym moż-na
tłumaczyć ten fakt? Myślę
że wiele rodziców nie wie o ist-nieniu
polskiej szkoły we Fran-cji
poza tym brak funduszów
powoduje płynność kadry nau-czycielskiej
Szkoła obejmuje uczniów od
12 do 20 lat do chwili ukończe-nia
i złożenia matury Ucznio-wie
mieszkają w jedno lub dwu-osobowych
pokoikach Mają salę
do odrabiania lekcji świetlicę
z telewizorem ze stołem do gry
w ping-pong- a i licznymi czaso-pismami
między innymi zauwa-żyłam
na stole Związkowca"
Uczniowie korzystają z biblio-teki
w której znajdą książki
polskie francuskie angielskie a
nawet niemieckie
Kuchnia prowadzona po pol-sku
z polską kucharką mieści
się na parterze — obok duża
sala jadalna Tutaj uczniowie
schodzą cztery razy dziennie nr
bardzo smaczne posiłki Dzisiaj
na obiad był kapuśniak mięso
wołowe z jarzynami na deser
owoce Obiad smaczny i obfity
Opłata za naukę i internat
wynosi 400 franków miesięcznie
Nauka trwa sześć dni w tygod-niu
od godz 8 do 13 Ferie i wa-kacje
są w tym samym 'okresie
co w szkolnictwie francuskim
Wszystkie przedmioty są wykła-dane
w języku polskim z nauka
terminologii francuskiej z ję-zyków
obcych młodzież uczy sie
francuskiego angielskiego i nie-mieckiego
'
Jest tutaj pracownia chemicz-no-fizycz- na
częściowo wyposa-żona
dzięki inż STARNAW-SKIEMU
W czasie wolnym od zajęć w
dni słoneczne młodzież korzysta
z kąpieli w rz Marnie pod opie-ką
nauczycieli Ta piękna rzeka
płynie wzdłuż posesji szkolnej i
nadaje miejscowości 'i okolicy
swoje piękno naprowadza na
tyle wspomnień historycznycn
Bo te£ tutaj miała miejsce sław
Ina BITWA — CUD NAD MAR
NA Na podwórzu szkolnym jest
boisko do siatkówki A opodal
zaledwie 150 metrów od szkoły
istnieje piękne boisko sportowe
utrzymywane przez gminę na
którym rozgrywają się różne
zawody między zespołami z oko-licznych'
miasteczek Polską mło-dzież
szkolną można również za-stać
na tym stadionie
Obecnie kończy się rok szkol
ny W soootę pierwszego Jipca
odbyło się uroczyste zakończe-nie
roku szkolnego połączone z
występami młodzieży Ma to by£
obraz poezji polskiej który o-pracowy-wany
jest przez( prof
Andrzeja --"KULIG urodzonego
aktora
Woadziei że w przyszłym jo-k-u
szkolnym w liceum Polskim
wl Saint Jean-le-s DeuxJumeaux'
spotkam młodzież polską z Ka-nady
przekazuję Rodakom t
informacje i łączę serdeczne po-zdrowienia
-- '
Ada Urbaniaków
-- ex
V