Zwilazkowiec Alliancer, April 20, 1973

              ifc=£3kbCi!sc
ŻYCZENIA WESOŁEGO ALLELUJA
Pr
I
5
1
5
"'-k- y - -- — mi'" irf 'V
Życzenia z Port Hope Ont
„ SERDECZNE
wszystkim swoim Klientom i całej Polonii
składa
BILL a MIKĘ WŁADYKA
Queens Hotel Limited
Gdzie spotykają się dobrzy przyjaciele
Tel 885-573- 7 Port Hope Ont
i BŁBł MaaAAMawAMAAfgliAAAaaaMHH
Wesołych Świąt Wielkanocnych i smacznego jajka
wszystkim polskim Klientom i całej Polonii
SKŁADA
LENT TRAVEL SERYICE
Załatwiamy wszelkie sprawy związane z podró--
żoyifąujern do każdego zakątka świata Rezerwacje
i bilety okrętowe lotnicze i kolejowe
Wynajm samochodów itd
67 Wolton St — Tel 885-245- 3
Port Hope Ont
Najserdeczniejsze życzenia Wesołych
Świąt Wielkanocnych naszipn polskim
Klientom i całej Polonii
składa REISLERS
LAD I ES WEAR LIMITED
Bogato zaopatrzony skład galanterii damskiej
"Obsługa dla Podlotka i dla Babci"
32 Walton St - Port Hope Ont
Tel 885-549- 6
Najserdeczniejsze życzenia
WESOŁEGO ALLELUJA
wszystkim sxcoim Klientom i całej Polonii
przesyła
JOICE SWEANOR APPLIANGES
LIMITED
Wielki wybór sprzętu domowego
26 Ontario St Port Hope Ont
ryiWHa
Najserdeczniejsze życzenia
WESOŁYCH SWJAT WIELKANOCNYCH"
składa swej klienteli i całej Polonii
BERNIES SHOES
Różnego gatunku obuwie damskie męskie i dzie-cięce
Sandały obuwie sportowe pantofle i buty
do pracy Ceny bardzo przystępne
56 Walton St — Port Hope Ont
1ŁŁSS--SW- Ł
-'-
-'-- 1'--'-'- -- --"--- -''--- --- '!-
"--
-- _
'myfzL fL
WESOŁYCH ŚWIĄT WIELKANOCNYCH
życzy
ROSS FUNEBAL CHAPEŁ
Tel 885-493- 1
135 Walton St Port Hope Ont
p2ACR3==2~F2
Wesołych Świąt Wielkanocnych
życzą
L0NG BROS
INSURANCE -
NR 3031 "ZWIĄZKOWIEC"
Jerzy Pertek
Marynarze w niewoli
Wybuch drugiej wojny śwh- - jeńców wojennych znalazła szo-towej
zastał część okrętów pol-- je miejsce w późniejszych ze
skiej floty wojennej i nieomal
wszystkie statki handlowe z da-la
od Gdyni a nawet poza obre
bem Bałtyku Działające na je-go
wodach okręty podwodne
"Wilk" i "Orzeł" a także trzy
statki handlowe które znajdo
wały się w portach szwedzkich
przedostały się potem również niowjch ogłaszanych — jeśli
na zachód Wszystkie załogi o-- 1 chodzi o prasę i
Krętów i statków polsKich Któ łamach WTK
re znajdował)' się poza Bałty-kiem
kontynuowały regularne
działania wojenne które w Pol-sce
wygasły na początku paź-dziernika
1939 roku
Inaczej potoczyły się losy
tych oficerów i żołnierzy Mary-narki
Wojennej którzy bronili
polskiego Wybrzeża i właśnie w
początkach października 1939 r
dostali się do niewoli
Ich późniejszch jenieckich
dziejów do dziś dnia jeszcze nie
zbadano gruntownie i nie opra- -
1
_ „: nninn Muuka
cowano stan rzecz jcu-liui- i "- - j„i„iii„„ n
przyczyn usprawniać: zasadzi o ryn J--
Ji
w?Łze iwsu-ss- r 'irssssJŁ badawcza poświęco- - ten ostatni """rifSS1
nim tej zresztą
wickszej części bądź też
osobowego Polskiej Marjnarki
kontynuowała wojnę u bo-ku
Royal Navy Jednakże z bie-giem
lat gdy badania obejmo-wały
coraz więcej zagadnień i
już nie tylko podstawowe sy-tuacja
w tym względzie zmieni-ła
się a w każdjm razie powin-na
się zmieniać Na warsztaty
badawcze powinny więc
również i tematy mniejszym
ciężarze gatunkowym tak żeby
historiografia stopniowo wypeł
niała wszystkie luki i likwido-wała
kolei resztę "białjch
plam"
Jedną z nich przez dość dług1
czas bjły dzieje polskich jeń
ców a łączna ich
liczba szła przecież w dziesiątki
tysięcy!
Charakterystycznym przykła-dem
przeoczenia spraw polskich
jeńców bjło pomi-nięcie
tego tematu w pierws7ej
na dużą skalę zakrojonej biblio-grafii
wojskowej w j danej w
Polsce przez Wojskowy Instlut
Historyczny w 1960 roku U-względn-iała
w zasadzie pu-blikowane
periodycznie informa-cje
bibliograficzne zamieszcza-ne
kolejnych numerach' kwar-talnika
"Wojskowy Przegląd
Historyczny" Krjtyka w j tknęła
ten niewątpliwy brak i grube
przeoczenie Ostatecznie sprawa
"Lecz nie wiemy
(Dokończenie ze str 22)
Nim dobiegli na odległość
rzutu kilka głośnych wybu-chów
z drugiej
strony budynku To podcho-rąży
"Korab" doszedł już do
tyłów domu ze swym oddzia-łem
Biegłem wraz z sekcją
"Dęba" z do strza-łu
Schmeisserem W pewnym
momencie na balkonie domu
ukazała się sylwetka żandar-ma
W podniesionej ręce
trzymał granat Bierze za-mach
do rzutu
Zatrzymuję się i biję krót-ką
serię pada Nie
zdążył rzucić Po se-kundach
granat wybucha na
balkonie Gwiżdżą odłamki
lecą wyrwane siłą eksplozji
dachówki
Znów eksplozja Ludzie
"Dęba" wysadzili
wziązką granatów drzwi i
wpadają do środka Drugim
tylnym wejściem wdziera się
równocześnie sekcja podcho-rążego
"Koraba"
nie trwa już długo
pawWcssss' srsS8r ssr ss" jassr ssr 8sr ?a SSSS-
- diSW 8v J&r --Sv SKSV SSV 8iSv '%
i i
LIMITED
REALT0R
Ponad 100 lat rzetelnej obsługi dla publiczności zdpbyło narn
dużo przyjaciół i klientów polskich Pozwólcie nam pomóc Wam
w zakupie czy sprzedaży waszej realności
33 WALTON ST PORT HOPE ONT TEL 885-450- 1
X
8
KWEC1E?'J (Aprll) 20 — 1973
stawieniach bibliograncznycn
wciął jednak jeszcze brakowało
jakiegoś sumarycznego
zestawienia jak też opracowania
tego tematu
Jak dotąd — dzieje polskich
jeńców wojennych znalazły od
bicie w publikacjach wspomnie
czasopisma
głównie na (Wro
cławskiego Tygodnika Katoli-ków)
i warszawskiego "Expressu
Wieczornego" Oczywiście spra-wie
tej poświęcono również kil-ka
książek
I w jednym i w drugim wy-padku
można znaleźć garść ma-teriałów
które dotjczą ofice-rów
marjnarki i ich dziejów o-bozow- ych
są to jednak infor--
mnnio harrtyn rn7nrn?7nnp do
Uczą one stosunkowo niedużej w '")( w
Hehl- - "stali nami do kon-d- al jeńców Dlatego też na- -
jeszcze nasza znajomość ca rjn' l 0f'?gu: p™
len U„ v„:„„iui i— ilcl" Niemiec „„"]o„ no
mogło jeśli losy
pracom Co na omeś-- na w łowić opublikować
liczebnie staną książek ze wspomnień
która
trafiać
o
wojennjch
wojennych
ona
wr
paru
jusst
tez
które ukazały się na łamach ga
zet i czasopism?
Po Helu jeńców
polskich umieszczono częściowo
w a częściowo w Pi-ławie
W tym drugim obozie a
trafiły do niego załogi tjch jed-nostek
pomocniezjeh (kutrów
rjbaekich) które usiłowały
przedrzeć się przez linie bloka
dy w przeddzień kapitulacji He-lu
strażnikami byli niemiecc}
marynarze
Traktowali oni jeńców po-prawnie
— bez stosowania hit-lerowskich
szykan i kolportoua
nia nienawistnej Polakom pro-pagandy
Można się bjło w tm
dopalrwać pewnego rodzaju
solidarności marjnarskiej która
w twarzą obcowanie z siłami
morskiego żjwiołu stałe zagro-żenie
niebezpieczeństwa i goto-wość
niesienia pomocy w po-trzebie
każdemu bez względu na
jego narodowość Podobno bjł
nawet projekt utrzi mywania
przez Kriegsmarine własnych o-boz- ów
jenieckich ale doczekał
się on tjlko częściowego zrea-lizowania
— tylko mianowich'
w stosunku do szeregowych ma-rynarzy
których kierowano nie
do tzw Stalagów lecz do ' Mar
lagu Zdaje się zresztą że ów
Marlag nie istniał długo
A jeśli chodzi o jeniecki obóz
w to okazał się on tyl- -
my co to lęk"
zabrzmiało
gotowym
Szkop
zarówno
kapitulacji
Stargardzie
Pojedyncze strzały i krzyki
błagających o litość Niemców
milkną stopniowo
Zapalam papierosa i wcho-dzę
do wnętrza W sieni leży
w kałuży krwi żandarm Da-lej
drugi w korytarzu jeszcze
trzech ściany potrzaskane
kulami Wielkie wyrwy od
odłamków granatów Podła-g- a
zasłana jest gruzem i bia-ła
od tynku Pełno wystrze-lonych
łusek walającej się
amunicji i broni
Zjawia się sierżant "Dąb"
Całą twarz umazaną ma we
krwi Kula karabinowa urwa-ła
mu pół ucha Obciera rę-kawem
krew i melduje mi
zakończenie walki
Cała prawie załoga poste
runku wybita Wzięto dwóch
jeńców — dowódcę sierżan
ta jednego szeregowca
Zdobyto dwa RKM-- y 3 pisto
lety maszynowe 12 Kb 10
pistoletów 60 granatów ręcz
nych dwie skrzynki amuni
cji i lornetkę CKM reszta
broni rozbite Straty własne
— dwóch rannych Zadanie
zostało wykonane
Wracamy na miejsce posto
ju kompanii Czerwona tar
cza Słońca ukazuje się nad
wysokimi czubami sosen
Lśnią tysięcznymi błyskami
w jego promieniach zawie
szone na liściach krzewów i
kiściach traw brylantowe
kropelki rosy Wesoły gwar
budzącego się ze snu ptact
wa rozbrzmiewa w gęstwi
nie z gąszczu wypada mi
pod same nogi jak puszysta
kula królik
Dochodzimy już miej-sce
Chłopcy śpiewają Idą
cy w tyle dwaj jeńcy nie ro
zumieją na pewno słów pio
senki A może domyślają się
jej treści?
"śmierć kosi niby łan
Lecz my nie wiemy
co lęk"
brzmi ostatnia zwrotka ulu
bionej piosenki leśnych od
działów Armii Krajowej
Przed namiotem stoi do
wódca kompanii Podchodzę
do niego i składam mu mel
dunek:
— Zadanie wykonałem
Zdobyto broń wzięto dwóch
-- jeńców Strat własnych w za
ko przejściowy etapem do
wieloletniej niewoli w normal-nych
obozach utrzymywanych
przez dowództwo Wehrmachtu
dla jeńców wszystkich rodzajów
broni
Rozesłani do obozów oficero-wie
marynarki zetknęli się tam
z przedstawicielami wojsk lądo-wych
i lotnictwa Witano ich
tam nie tylko z ciekawością
lecz i z uznaniem jako tych któ-rzy
niemal najdłużej stawiali
zorganizowany opór zbrojny nie-mieckiemu
najeźdźcy Swoje
wrażenia z tego początkowego
okresu niewoli opisał jeden z
poznańskich oficerów rezerwy
znany muzykolog dr Jerzy Mło-dziejó- w
ski:
"Przyszedł jednak dzień (już
w niemieckich koszarach) gdy
zjechali naszej wielkiej gru- -
liczbv 1 z
~ wt " wieie=H" j' -
temat
zdecjdowanie z eh
po
tymczasem
Walka
asss'- - 4W iSSS'
do- -
Piławie
i
i
na
to
mieleni na pół cywilnym ubio
rem tych bałtyckich ludzi Ofi-ceri- a
wojsk lądowych to coś
całkiem innego niż zawsze do
skonale wychowani dżentelmeni
marynarki Nie napadam na 'bra-ki'
u lądowców ale ci koman-dorzy
byli jednak dla nas impo-nujący
Gdy admirał Unrug wy-szedł
na obozowy spacer w to-warzystw
ie kilku komandorów
— szedł z nim jakiś niewytłu-maczony
majestat
"Niestety byli już za druta-mi
a tam — na wodach wiel-kiej
bitwy morskiej — ich
szczęśliwi koledzy kładli na
burtę niemieckie okręty Nasze
lądowe sztandary pułkowe spo-czjwał- y
w bezpiecznych schow-kach
ale na oceanach biły się
polskie bohaterskie okręty Zwy-ciężające
ale jakże często zwy-ciężane
Morski grób 'Gromu'
pod Narwikiem czy 'Orła' koło
diabelskiej wspy Helgolandu
były w naszch obozowych Za-duszkach
po żołniersku opłaki-wane
Koledzy-marynarz- e wta-jemniczali
nas zawsze chętnych
w swój zawód Wyszliśmy z of-lagu
o całe niebo mądrzejsi w
sprawach morza I bogatsi o kil-ka
serdecznych przyjaźni Ko- -
yOi?
lESSSS sos
STR 23
mandofSteycr popularny 'Wo-łodi- a'
powrócił znowu do ma-rynarki
I Mieszkowski i Przby-szewsk- i
i Mohuczowie — bra-cia
Dziś już nie żyją Tyle lat
minęło"
Tak wiele lat minęło od tam-tych
czasów i wielu ówczesnych
jeńców-marynarz- y nie mą już
wśród żyjących Jeszcze w ofla-gu
zmarł wybitny wyższy oficer
marynarki wojennej — koman-dor
Stefan Frankowski dowód-ca
Morskiej Obrony Wybrzeża
Drugi wysoki oficer sztabowy
szef sztabu admirała Unruga —
komandor Marian' Majewski
przetrwał co prawda lata nie-woli
lecz doznał wielu szykan i
został nawet postrzelony przez
wartownika
Komandor Majewski przeby-wał
przez jakiś czas w obozie
karnym VmB który urządzili
Niemcy w pamiętającym czasy
Fryderyka n forcie Spitzberg
Przebywał on również w obozie
specjalnym IV C w Colditz w
którym wraz z kilkoma genera-łami
znajdował się kontradmi-rał
Józef Unrug
W obozach y Colditz jak
równjęż w oflagu VIIIB ukaza-ło
się kilka publikacji głównie
na łamach wspomnianych już
czasopism WTK 'i Expressu Wie-czornego
Doczekała się również
opisów tragedia w obozie Dos-se- l
zbombardowanym rzekomo
przez brytyjski samolot (wśród
90 zabitych bjło 5 oficerów ma-rynarki)
jak również tragedia
w Datz (dzisiejsze Dziedzice ko-ło
Barlinka) gdzie w chwili o-swobod-zenia
zginęło kilkunastu
oficerów z ewakuowanego przez
Niemców obozu II C w tym 8
oficerów marynarki
Niektórzy oficerowie mary-narki
podejmowali próby ucie-czki
z obozu niestety bez po-wodzenia
dwaj uciekinierzy —
porucznik marynarki Bolesław
Gonerą i Witold Szczepanowski
— przypłacili taką próbę śmier-cią
W sumie w niemieckich ofla-gach
było około 100 polskich
oficerów marynarki wziętych
do niewoli na Oksywiu i na He-lu
w Zatoce Gdańskiej przy
nieudanej próbie przełamania
blokady i wreszcie pod Koc-kiem
(oficerowie z batalionu
marynarki ze składu Samodziel-nej
Grupy Operacyjnej "Pole-sie"
generała Franciszka Klee-berg- a)
Ponadto w stalagach by-ło
kilkuset (a może więcej?)
marynarzy Wiadomości o ich
losach jenieckich są znikome
i n_ ?
Życzeniu z ron nope uni
Serdeczne Życzenia Wesołych świąt Wielkanocnych
wszystkim naszym Klientom i catej roionu
składa
WATSONS DRUGS LTD
Piękny Sklep Drogeryjny gdzie można zrobić
zakupy wszelkich lekarstw przyborów kosmety-cznych
kartki życzeniowe na wszelkie okazje
oraz wiele innych artykułów domowej potrzeby
Nasza Stefcia rozmówi się z wami po polsku
68 Walton St Port Hope Ont
Telefony: 885-458- 8 albo 885-210- 1
l&fZzgzz?
mmmMMfUUŁ'AŁ
Życzenia z Oshawa Whitby i
§
_ l!" mv unagsgt
Najserdeczniejsze życzenia
WESOŁEGO ALLELUJA
wszystkim swoim Klientom i całej Polonii
OSHAWA
MEAT PR0DUCT - DELICATESSĘN
Pierwszej jakoścj towary — Cłrzeezna obsługa
Steve KRECHOWICZ właśc
1818 Dundgs St E Oshawa Whitby
Tel 7255821
' ' "' ' L L LV:y"-"i- y t"1"" ': V '"'!
Najserdeczniejsze Życzenia
RADOSNYCH ŚWIĄT WIELKANOCNYCH
składa wszystkim swoim Klientów i caty Polonii i St Moritz Cake & Pastry
J] wri:~::i e ronuAruER
Codziennie śwież w{as'nego wypieku torty
ciastka i smakołyki
Zamówienia na weselą bankiety i inne okazje
wykonujemy po" ccnącH przystępnych
Pieczywo' o europejskim smaku
575 WentWirth St EVOshawqf Ont
Tel 72Q93
L'LU""" ' """ '""""""™
WESOŁEGQ ALLELUJA
życzy Jan GORYCKI
Przedstawiciel "Związkowca' na terenie
OSHAWY WHITBY" BOWMANVILLE
i PORT HOPE
367 Albert St Oshawo Ont tel 728-829- 5
3ś=2ćtttt=2z£&V?l£2S£&
ij
Życzenia z Port Hope Ont
ZB
§ WESOŁYCH ŚWIĄT WIELKANOCNYCH W
życzy
PLUMMERS DRUG STORĘ
Dobre miejsce do zakupów drogeryjnych
65 Wolton St Port Hope Ont
Tel 885-215- 5 iWt''mv'mw'wvwA''w'iw
n? WESOŁYCH ŚWIAT WIELKANOCNYCH
SWOIM KLIENTOM I CAŁEJ POLONU
życzą
V PIWA WIPI KIP Ctfl PPV PIRMY
KENNEDY - V0SBURGH
HOME FURNISHINGS
Compjet Household Furnishings
Draperies Carpeting Upholstering Refinishing
86 Wolton St & Roscg!en-Hw- y No 2
Port Hope Ont
Tel Area (416) 885-405- 4 885-223- 2
"-- - rft — Ł — - ~ ~ ~ - jj RADOSNYCH ŚWIĄT WIELKANOCNYCH
życzy swoim Klientom i całej Polonii
HAPPY HOME BAKERY
BETTER HOME BAKERIES
Codziennie świeże pieczywo
ftllTr Ulliłińl tAftAuf m lfcvtfełliA nlsvin
_( ~~sJ w w ~„ u i'Illiic iMc- -
14 Ontario St — Port Hope Ont
Tel 885-650- 1
SSS33SSSSSS
Wesołych świąt Wielkanocnych i smacznego jajka
D wszystkim naszym polskim Klientom i całej Polonii i
życzą
Joe and Jim McLENNAN
Właściciele Hotelu J
GANARASKA HOTELI
Mile miejsce do spotkania przyjaciół
30 Ontario St - Tel 885-590- 9
Port Hope Ont
vBSSSQ
SERDECZNE ŻYCZENIA
WESOŁYCH ŚWIĄT
SWOIM KLIENTOM 1 CAŁEJ POLONII
io Port Hope i okolicy składa
HANC0CK'S
DOMINION HARDWARE
General Hardware Housewares Power Tools
Building Supplies "Benjamin Moore" Paint
10 Ontario St — Port Hope Ont
Tel 885-265- 5 LWHWW'
Radosnych świąt Wielkanocnych
i Wesołego Alleluja swym polskim
Klientkom i całej Polonii
życzy
S H I R L E Y'S
F0UR SEAS0N SHOPS
Wielki wybór galanterii Damskiej
Nasza obsługa zadowoli płeć piękną
bez różnicy wieku
73 Wolton St - Tel 885-650- 1
Port Hope Ont
jl'''tWtWTVWV'VtfAf-tVVV- [
WESOŁEGO ALLELUJA
życzy swej Klienteli i całej Polonii
LEN OWEN MEN'S WEAR
Piękny duży sklep z galanteria męską
Na składzie wjelki wybór garniturów najlepszych
mistrzów krawieckich ostatniej mody po cenach
przystępnych Przyjdźcie i przekonajcie się
66 Walton St — Port Hope Ont
Tel 885-291- 0
- -''- =-'="Ł -"- Ł--g
NAJSERDECZNIEJSZE ŻYCZENIA
Z OKAZJI ŚWIĄT WIELKANOCNYCH
składa
D E ALLISON
FUNERAL HOME
Grzeczna obsługa w potrzebie
103 Mili St N Port Hope Ont
Tel 8855611
:
i bitych nie było
Jerzy Rozwadowski I
U
s
iłłfł m
rAjswsrMiB&aaar&iKSasSitfWSas '-- r-r-c ~t % z?r?iA-3Ł-3--
Łi i''jiS1