Zwilazkowiec Alliancer, February 03, 1968

              &Yi
wim
m
i
liii
?m
SMSPgSśiHyśS
łr-&4- t sj :ł-łT-M-A'!-
y_W' y"'wi" r "łfi-rxw- -lrt £W Wi AŁ ~TW'S TJLTftWHn' "n-T1'Jłi- U U "FifcfI _łiiTVSYł-J3--ti- ł tfWTtN W™: J" 3- - --- io- ~ J-- t" " ŁJr-TŁA- tt 'TJT-?- ! -- jitii'J-':n'' m j-Kfn--iyi~-
WŁH--':-w - - T ITT liiiTITTi Mirr TTf T7HT—rT-- w — — - -- -- - ___ „ _„_
XvWSf "Związkowiec" (The Alliańcer)
CŁ- -
Prlnted'and Publlshed for eyery Wednesday
and Saturday by
POLISH ALLIANCE PRESS LIMITED
Mr M Wolnlfe Chairman of The Board Mr A Jakóbczajc Secretary
Offlcłal Organ of The Pollsh Alllance Frlendly Soclety of Canada
Editor-ln-Chle- f — B Ileydenkorn — General Manarcr — S FKonopka
Business Manager — B Frikke — Printlng Manager — M Poczynlak
Subscriptlon: In Canada $700 per year In other Countries $300
Authorlzed as'£econd class mail by the Post Office Department Ottawa
and for payment of postage in cash
1475 Queen Sf West Toronto 3 Ontario Tel: 531-249- 1 531-249- 2
PRENUMERATA
Roczna w Kanadzie $700
Półroczna $400
Kwartalna $250
Zagranicą — Roczna
Półroczna $4 50
Pojedynczy numer 15(
PBOBLEMY KONSTYTUCYJNE
Codziennie ktoś zabiera głos w sprawach konstytucyjnych i politycy niejako zawodowo a obok nich czy-telnicy
w listach do redakcjj Rzadziej odzywają się najbar-dziej
powołani to jest specjaliści z dziedziny prawa konsty-tucyjnego
i pokrewnych zagadnień Często wypowiadają sady
ludzie którzy nie znają nawet tekstu obowiązujacej konsty-tucji
Ci zresztą najdonośniej domagają się zasadniczych
zmian
Na konwencji Partii Liberalnej prowincji Quebec w
Montrealu przyjęto m in rezolucję wzywającą do zniesie-nia
ustroju monarchistycznego wraz z urzędem Gubernatora
Generalnego i do ustanowienia systemu republikańskiego z
prezydentem na czele Nie pozostawiono jednak wątpliwości
iż prezydent byt by jedynie figurą reprezentacyjną a pełnia
władzy znajdowała by1 się w rękach premiera
Nie należy tej rezolucji bagatelizować gdyż w kilku o-statn- ich
latach na różnych zjazdach Partii Liberalnej wystę-powano
z wnioskami o zniesienie monarchii Nie uzyskały
one nigdy większości i — jak dotychczas — żaden z przywód-ców
liberalnych nie zdeklarował się jako republikanin nie
mniej jednak w Quebecu monarchia na pewno nie jest po-pularna
Zapewne decydujący jest fakt że Królowa jest An-gielką
urzędującą w Wielkiej Brytanii
Na tejże-konwencj- i liberalnej ogromny sukces politycz-ny
odniósł Pierre Elliott Trudeau minister sprawiedliwości
a więc oficjalny referent zagadnień konstytucyjnych Min
Trudeau nie mówił w Montrealu o monarchii uważając za-pewne
— słusznie — iż nie jest to najważniejszy problem
konstytucyjny Unikał zbytniego precyzowania poszczegól-nych
aspektów tego zagadnienia co jest uzasadnione w obli-czu
konferencji z prowincjami która odbędzie się w przy-szłym
tygodniu
Ale wiadomo powszechnie — mówił o tvm wielokrotnie
—'iż uważa rewizję obecnych postanowień konstytucyjnych
za konieczne Bynajmniej jednak nie wypowiedział się za cał-kowitym
odrzuceniem konstytucji — to jest British North
American Act —
Premier Brytyjskiej Kolumbii nie widzi w ogóle potrze-by
zmian konstytucyjnych Nie brak więc i bardzo skrajnych
stanowisk co naturalnie nie ułatwi rozwiązania tego zagad-nienia
Kryzys' konstytucyjny jest faktem nawet jeśli wiele
bardzo wiele osób nie odczuwa tego czy też nie zdaje sobie
z tego sprawy
składając w Izbie Gmin pierwszy tom spra-wozdania
specjalnej komisji która badała problemy
związane z dwukulturowością i dwuięzycznością Kanady kładł
nacslęrja ągądnienięjęzykowę Wyraził nadzieje że zaspo-ko3emełsjiszjiychtweifrnier-zei
postulatów ludności francus-"k1eirnejtylk- o
usunie ciernie alo spowoduje zagoionie wszyst- -
łuuu ran uKazu się cuuownym teKiem na uuienuwą cnorouc
Ale to chyba zbytni optymizm Za duży nawet dla takiego op-tymisty
jakim jest 'p Lester Pearson
Nikt nic neguje' ważkości problemu językowego ale jest
to jeden z wielu który spowodował tak silny wstrząs w Que- -
pecu i wsroa ludności lrancuskiej w pozpstalypn prowin-cjach
Natomiast problem językowy jest znacznie ważniejszy i
istotniejszy dla innych grup etnicznych W odróżnieniu od
francuskiej nie stanowią one w żadnej prowincji większości
nię rządzą w żadnej Nie mają nawet takich aspiracji Pośpie-sznie
trzeba jeszcze dodać że są bardzo różne pod bodaj że
każdym względem Łączy ich przede wszystkim jeśli nie je-dynie
— i kanadyjskość Przytłaczająca większość poszczegól-nych
grup składa się z ludności rdzennej a więc potomków
imigrantów
Zagadnienia oświatowe nie należą do Ottawy Tak! Ale
odpowiedź na pewno nic przyczyni się do
rozwiązania trudności konstytucyjnych Nie wystarczy zaj-mować
się jedynie szkolnictwem w języku angielskim i fran-cuskim
skoro istnieją jeszcze inne grupy bardzo przywiąza-ne
do państwowości kanadyjskiej gorąco pragnące zachowa
nia' jedności i spoistości kraju
Specjalna komisja wypowiedziała się za wprowadzeniem
języka francuskiego wszędzie gdzie około 10 procent ludności
językiem tvm się posługuje Wydalę nam się że zasada ta
— w bardziej jednak luźniejszej formie — winna być stoso-wana
wobec innych grup Przy czym bynajmniej nie chodzi o
wprowadzenie teeo drugiego języka" w sadownictwie czy słu-żbie
publicznej Nie! Chodzi przede wszystkim o szkolnictwo
I znowu niekoniecznie trzeba nalegać na nauczanie tego
drugiego trzeciego języka we wszystkich szkołach danej
miejscowości natomiast bardzo potrzebna będzie pomoc władz federalnych prowincjonalnych i samorządowych w
prowadzeniu specjalnych kursów lekcji tego języka dziejów
kultury poszczególnych grup narodowych
W dyskusji nad problemami konstytucyjnymi nie moż-na
przeoczyć istnienia grup które nie są ani francuskiego
ani anglosaskiego pochodzenia tym bardziej że oficjalnie bro- ni się tezy rozwijania właściwości kulturalnych i tradycji
kpiolskzuczleagtaóclnhycah od warPunrokcóews awdajpatkaiccyhjnsyie ntioeczzyamzaylkeżay sijeegwo
przebieg
linii N"dawwuet nanroadjbóawrd"zipeojwiznangiorozatlyimzwpoalmenięntiacćy! rozwiązań po
!RR po Chruszczowie
Soviet and East Europę
Studies Uniwersytetu Carle-to- n
w Ottawie zorganizował
podobnie jak w latach poprze- dnich cykl publicznych wy- kładów z udziałem prelegen-tów
wybitnych specjalistów
Cykl rozpoczął sie wykła
dem na temat "ZSRR i mię-dzynarodowy
komunisty-czny"
pref Alexandra Dalii-n- a
z Uniwersytetu Columbia
w Nowym Jorku Następnym
wykładowca był 20 stycznia br prof Robert Daniels dzie-dzieka- n wydziału histori U-niyers- ity of Vermont w Bur-lington
który mówił na temat
"Polityka sowiecka a ideolo-gia"
Prof Joseph Berlmer z
Brandeis UniyersitY w Wajt-ha- m
Mass wygłosił 26 stvcz-niafwykła- d na temat "Soviec-k- a
polityka ekonomiczna"
Interesujący referat pt "Dv-ilem-at
nacjonalizmu w ZSRR"
TTygłośiła -- dr1 Teresa Rakow-ska-Harmsto- ńe
" " rodaczka' i
bardzo czarująca pani absol
$800
grup
ruch
wentka McGill Uniyersity w
Montrealu "assistant profes-sor-"
na wydziale nauk polity-cznych
w Carleton Uniyersi-ty
Abraham Brumberg re- daktor czasopisma "Problems
of Communism" wydawanego
przez oficjalne czynniki USA
przemawiać będzie 9 lutego
na temat "Upadek Chruszczo-w- a — powody i następstwa"
16 lutego referat pt "ZSRR
i Zachód" wygłosi prof S L
Sharp z American Uniyersity
w Waszyngtonie
Cykl wykładów publicznych
zakończy się 23 lutego prelek-cja
jednego z najwybitniej-szych
amerykańskich sowieto-loeó- w profesora Yale Uniyer-sity
dra F C Barhoorna pt
"ZSRR — widoki na przysz- łość"
'Na czele komitetu który
przygotował tegoroczny cvW
wykładów stoi prof John W
Strong
Teksty wykładów ukaja się
w formie ksiażkovej pod ko-niec
br
Lotnisko) w Helsinkach się znane Natu-ralnie
pjzypomina warszaw-skie
Ruch pasażerski bardzo
ograniczony Na rozbieżniach
nie widać aparatów obcych
linii lotniczych Budynek
dworcowy parterowy i chyba
drewniany Czysty i ubożuch-ny
Na tablicy przy wejściu
do budynku napisy w czterech
językach w następującej ko-lejności:
fińskim szwedzkim
angielskim i rosyjskim
No tak! Przecież Finlandia
znajduje się pod niezwykłą i
specyficzną "pieczą" swego
potężnego sąsiada ZSRR To
małe państwo ma bogate do-świadczenia
jeśli chodzi o sto-sunki
z ZSRR W ciągu jed-nego
20-lec- ia dwa razy wal-czyła
z sąsiadem Ale to ostat-nie
rozdziały długiej historii!
Bo była przecież Finlandia
częścią imperium rosyjskiego
korzystając jednak z pewnych
praw autonomicznych Zosta-ła
później pierwszym ' pań-stwem
które oderwało się po
rewolucji od Rosji i którego
niepodległość uznali nowi
władcy z Leninem i Stalinem
na czele
Wprawdzie Rosjanie zdołali
zatrzymać czcść terytorium
do którego Finowie mają uza-sadnione
pretensje i stworzyli
później ten autonomiczny ob-szar
a nawet konkurencyjne
"państwo" ale nigdy dotych-czas
nie wystąpili przeciwko
niepodległości Finlandii
Zajmuje to państwo zupeł-nie
wyjątkową pozycję Ma
długą granicę z ZSRR nieo-mal
dotyka Leningradu woj-ska
sowieckie okupowały
część kraju różne misje i ko-misje
sowieckie urzędowały w
Finlandii nie brak i teraz
pewnych grubo mniej licz-nych
Częste są wszelakiego
rodzaju wizyty sowieckie a
jednak nie partia komunisty-czna
jest u steru nawy pań-stwowej!
Finlandia jest pań-stwem
o ustroju demokraty
cznym Komuniści dopiero u- -
biegłego roku weszli do rzą
du jakkolwiek ich reprezen
tacja parlamentarna jest li-czebnie
duża
Jakże to się dzieje?
Mój polski przewodnik
uśmiecha
po
się po pierwszym huraganie
'moich"pytań
— Będzie pan miaFspbsób-noś- ć stawiać podobnevpytania
swoim fińskim rozmówcom
ale radzę Panu z niektórych
zrezygnować Są one bowiem
zbyt drażliwe Zgoda? Moim
zdaniem jednym z najistot-niejszych
elementów niepo
dległości Finlandii jest Szwe
cja Pyta Pan dlaczego?
Naturalnie nie dlatego że
mniejszość szwedzka w tym
kraju jest spora licząca po-nad
10% ludności że należy
do najlepiej sytuowanej Nie!
Dla ZSRR utrzymanie życzli-wej
neutralności i dobrych
stosunków ze Szwecją posiada
duże znaczenie Od stanowi-ska'
Szwecji zależy stanowisko
innych państw skandynay-skic- h
Myślę że skórkafińska
nie warta szwedzkiej — ogól-no
skandynawskiej wyprawki
Dlatego też Finlandia ma spo- -
ry margines wolności i swo
body jakkolwiek jest prz-ymusowym
sojusznikiem
ZSRR
— Gdyby Polska
— Ależ Panie — przerwał
gwałtownie mój rozmówca —
niech Pan nie snuje planów
proszę nie śnić ani marzyć
zaoszczędziłbym
Przepraszam iż przerwałem
Panu nie miałem wątpli-wości
jaki będzie tok Pań-skich
wywodów Nic orygi-nalnego!
Finlandia jest małym pań-stwem
a Polska wielkim Tak
samo narody A długość gra-nic?
A doświadczenia z prze-szłości?
Każdy potrafi sobie
na te pytania odpowiedzieć a
tym samym będzie wiedział
dlaczego status Polski w sys-temie
politycznym ZSRR jest
inny aniżeli status Finlandii
Jasne?
Jest mroźny dzień uli-cach
duży ruch Sklepy wiel-kie
magazyny w rodzaju Ea-ton- a
i Simpsona przeładowa-ne
naj'różnorodniejszymi to-warami
Pełno w nich klien-tów
Ceny wysokie jednak
nieco niższe aniżeli w Szwecji
czy Danii Sporo i tutaj dłu-gowłosej
młodzieży męskiej
jest schludna dobrze u-bra- na
Domy — te starsze — sze-rokie
rozłożyste takie same
jak w dawnej Warszawie To
wszystko ślady przynależności
do imperium rosyjskiego Są
i bardziej uderzające dowody
jak niektóre pomniki Ale po
co o tym wspominać?
Nowoczesna architektura
jest już zupełnie inna Nie
wszystkie budowle są wpraw-dzie
tak imponujące i tak ory-ginalne
jak ratusz w Toronto
dzieło fipskiego architekta
Viljo Rewella ale dostatecznie
ciekawe imponujące i pięk-ne
W tych" budowlach jest
piękna prostota gdzienie-gdzie
nawet surowość
f
-- i fc f
W zdumiewający wręcz sposób architekci fiń-scy
wykorzystali naturalne
dane np skały Stanowią raz
ozdobną część budynków to
znów są wkomponowane w
budowlę albo i budowla w
skały W podobny zresztą
sposób architekci w Meksyku
wykorzystali układ lawy wul-kanicznej
Hotel jest trochę staro-świecki
ale doskonale poło-żony
co jest bardzo ważne
gdy rńa się wiele spotkań w
bardzo krótkim czasie Te
"randki" naturalnie załatwi-łem
wcześniej nie wszy- stkie się udały Trzeba było
na kilka rozmów jechać bar-dzo
daleko co w tym kraju
doskonałej sieci komunikacji
autobusowej nie jest proble-mem
niestety czas nie
pozwalał na takie luksusy
Wszędzie gdzie jest 10
ludności szwedzkiej tablice z
nazwami ulic są dwujęzycz-- '
ne iaK więc jest w stolicy to
j'est Helsinkach gdzie czynny
jest również teatr w języku
szwedzkim Język szwedzki
jest najbardziej rozpowszech-nionym
obcym językiem i
włada nim bardzo wielu Fi-nów
Z innych obcych naj-bardziej
znane są angielski
niemiecki i rosyjski
Ktoś złośliwy szepnął" mi
do ucha że znajomość' po-szczególnych
obcych języków
może być kluczem politycz-nym
Ale to nieprawda! Fi-nowie
są najbardziej powścią-gliwymi
i ostrożnymi rozmóv- -
Prof dr T Jost
roszę mnie źle nie zrozu-mieć
Piszę "białej" — nie
dlatego że jest tam więcej bia-łych
niż czarnych Nie! W Unii
Południowo Afrykańskiej biali
stanowią około 20% całej lud-ności
dochodzącej do 18 milio
nów Jednak biali dominują tu-taj
Johannesburg i Pretorią —
miasta które widziałem mają
większy procent białych — oko-ło
33% i 40% reszta to Murzy-ni
mulaci Hindusi ?ółqi LwszcJ-ki- e
możliwe mieszanki £ąk to
miasta iładne nowoczesne' i Ibp-ga- te
fr
Zanim jednak zacznę opisy
wać dokładniej swój pobyt i
wrażenia Unii muszę parę
słów dodać o ostatnich kilku
godzinach w Lagos i o przelo-cie
do Johannesburga
Na lotnisku — miła niespo-dzianka
Przyleciała z Kano gru-pa
ludzi ze szczepu Fulani z
północnej Nigerii Różnią się
oni bardzo od Yoruba i Ibo Są
koloru mlecznej kawy włosy
mają proste nosy wąskie i usfa
z wąskimi wargami Ich kobiety
są szczupłe i nie idą do "fatte- -
houses" przed ślubem Jed
ną widziałem naprawdę piękna
— nie ustępowałaby napewno
zmarłej przedwcześnie Dorothy
Dandridge Niektórzy naukowcy
uważają ich za potomków staro- -
egipskich chamitow a nic za
czarnych
Przed odlotem zważono mi
wszystko co miałem — podkre
ślam wszystko nawet torbę z
aparatami fotograficznymi Mu-siałem
dopłacić $20 — nadwagi
Pan Fashiola twierdził że
gdybym dał urzędnikowi $5
ale lepiej spojrzeć na mapę! to $15 Ale nie
ale
Na
ale
ale
ale
ale
„w'
-- nig
mogłem zdecydować się na po
pieranie korupcji W poczekal-ni
poznałem wspomnianego wy-żej
p Van der Hoek'a Leciał
on z Nowego-- Jorku do Johan-nesburga
Na wybrzeżu Gwinej-ski- m
spędził wiele lat jako agent
holenderskiej firmy eksportowo-importowe- j
Obecnie jest inspek
torem w tejże firmie i jeździ
po całym świecie sprawdzając
jak pracują filie w Ameryce
Południowej i Północnej w Ja-ponii
Hong-Kong-u Jndiach
Unii Południowo-Afrykański- ej
no i oczjwiście na wybrzeżu
Gwinejskim Wiele ciekawych
rzeczy opowiadał mi w czasie
7-m- io godzinnego lotu z Lagos
do Johannesburga
Lecimy na wysokości 33 tysię
cy stóp Równik przekroczyłem
— po raz pierwszy w życiu —
na południowy-wschó- d od Librc- -
ville stolicy Gabonu Pod nami
nieprzerwane morze dżungli
afrykańskiej] W pewnej chwili
spostrzegam" meandry jakiejś
większej rzeki a na brzegu nie-wielkie
osiedle Sprawdzam z
mapą: rzeka Ogooue miejsco-wość
Lambarene A więc to ta
spędził swój pracowity żywot
wielki humanista" filozof i mu-z- k dr A Schweitzer
staje się corazbar-dzie- j
pagórkowaty Zbliża-my
się do gór Birogou na gra-nicy
państwa Congo Z gór tych
tworzących mniej więcej okrą-gły
masyw spływają rzeki we
wszystkich kierunkach --Areszcie
nadlaiujcmy nadiBblińę
wielkiej rzeki Congo
&
Skandynawia łebkach
cami Najlepsze polecenia nie
przebijają ściany ostrożności
i nic z tego że nie chodzi o
żadne tajemnice państwowe
Owszem są bardzo mili ser
deczni okazują absolutne za-ufanie
we wszystkich spra-wach
osobistych ale gdy
przechodzimy do problemów
politycznych mówią powoli
cedzą każde słowo Odnosi się
wrażenie że każdy dźwiga na
swoich barkach brzemię od-powiedzialności
za jutro kra-ju
Ifapewno {o i naiwne i
fałszywe
— Mieliśmy dwie wojny z
ZSRR Pierwsza w 1940 r zo-stała
nam narzucona przez
Mcskwę Nie mogliśmy bo-wiem
przyjąć ultymatywnych
żądań sowieckich Ta wojna
wykazała ZSRR iż potrafimy
walczyć o niepodległość że
chcemy bronić swej niezawi-słości
Pokazaliśmy że dyspo-nujemy
doskonałym żołnie-rzem
Stanowczo twierdzę że dru-giej
wojny mogliśmy uniknąć
Więcej weszliśmy co niej sa-mi!
To wyznanie przyszło me-mu
rozmówcy trudno Jest to
jeden z polityków stronnictwa
agrariuszy właściwie należa-łoby
powiedzieć Stronnictwa
Ludowego który raczej na-stawiony
jest krytycznie do
wielu posunięć rządu nie na
leży w żadnym wypadku do
przyjaciół ZSRR Siedzący
obok działacz związków zawo
dowych podjął wątek przer
wanej rozmowy
— Prawdę powiedziawszy
Ponieważ zbliżamy się do lot-niska
w Kinshasa samolot zni-żył
się na parę tysięcy stóp
Widać dokładnie kawowego ko
loru wodę płynącą kilkoma ka
nałami Niektóre z nich prawie
zupełnie zarośnięte wodnym
zielskiem Płaskie wyspy po-rośnięte
lasem tropikalnym Tu
i ówdzie małe polanki a na nich
okrągłe chaty murzyńskie Lu
dzie przy nich jak ziarnka ma-ku
Samolot~zatacża~ wielkie pół
kole i lądujel pod yiJtr na za--
chód na nowoczesnym" lotnisku
położonym na górnym ' tarasie
rzeki Congo
Mamy '45 minut czasu Posta
nawiam kupić kartki i wysłać
je do domu i przyjaciół Nie
mogę znaleźć kiosku więc py-tam
jakiegoś bardzo ważnie wy
glądającego Murzyna gdzie te
rzeczy można dostać Odpowia
da mi wydymając "po francu
sku" wargi że przed czwartą po
południu wszystko jest zamknię-te
bo przecież ludzie muszą od-poczywać
Nie ważne że to lot-nisko
że pasażerowie że prze
cież możnaby choć na przylot
samolotu przerwać sjestę i od
począć potem o godzinę dłużej
— ludzie muszą odpocząć Spra
cowali się strasznie bo na dobę
aż 5 samolotów ląduje w Kins-hasa
Pan Van der Hoek który
przysłuchiwał się mojej rozmo-wie
uśmiechnął się z wyrozu-miałością
Zaraz za Kinshasa
niebo zaciągnęło się chmurami
i mimo że byliśmy znowu na
wysokości prawie 6 mil lecie-liśmy
wśród burzy i piorunów
Chmury burzowe sięgały znacz-nie
ponad 33 tysięcy stóp Tak
było nad całą Angolą Wypogo-dziło
się dopiero nad pustynią
Kalahari ale ponieważ nadeszła
noc więc i tak nic nie było wi-dać
Postanowiłem że z Johan-nesburga
do Lourenco Marąues
pojadę pociągiem — więcej zo-baczę
Tymczasem- - aby skrócić czas
lotu rozmawialiśmy z p Van
der Hoek
— Proszę pana — mówił do
mnie — źle się stało że mocar-stwa
zachodnie utworzyły te
murzyńskie państewka
Wskazał ręką w doł za sie--
bief — Stało się to co najmniej
o dwa pokolenia za wcześnie
Odeszli "biali panowie" którzy
powoli rozwijali te terytoria
materialnie i kulturalnie a na
ich miejsce przyszli miejscowi
Ą despoci czasem niedouczeni
prawie zawsze bezlitośnie okrut-ni
Odeszli biali kierownicy fa-bryk
przedsiębiorstw handlo
wych plantacji i warsztatów
a na ich miejsce nie wystrezyło
miejscowego wykwalifikowane
go 'narybku Czy nie zauważył
pan ile warsztatów opuszczo
nych- - ile molo stojących bez-użytecznie
i niszczejących? A
to samo jest we wszystkich pra
wie portach wybrzeża gwinej-skieg- ó
W elektrowni w Lagos
pracuje tylko połowa kotłów
i turbin bo reszta się zepsuła
i nie ma nikogo ktoby potrafił
je naprawie
i—% Prawda — przerwałem —
podczas mego pobytu w ExceŁ
siorzc codziennie wieczorem ga
sasaajaosaaasg
po (10)
to oszukało nas kilku naszych
przywódców Marsz Manner-hei- m
był zdecydowanym prze-ciwnikiem
wojny Uformowa-ła
się dziwna tajna koalicja:
skrajnej prawicy z częścią so-cjalistów
Pierwsza grupa zna-na
była z proniemieckiej
orientacji a druga pragnęła
pomszczenia pierwszej wojny
Oszukano społeczeństwo po-dając
iż wojska sowieckie na-padły
na Finlandię a wobec
tego wydano rozkaz rozpoczę-cia
działań obronnych Zapła-ciliśmy
słono za udział w woj-nie
po stronie Niemiec
Znowu dłuższa chwila mil-czenia
Pijemy doskonały
miejscowy alkohol Chcę sta-wiać
dalsze pytania kiedy spo-strzegam
iż moi rozmówcy od-dają
głęboki pokłon pewnemu
panu
— Ten jest na czarnej liś-cie
w Moskwie ale kiedyś
stawiano nań — informują
mnie konfidencjonalnie Ale
i on dziś nie występuje prze-ciwko
ZSRR żadne stronni-ctwo
polityczne w Finlandii
nie szuka zatargu z ZSRR To
jest platforma Powiedział-bym
dogmat współczesnej na-szej
polityki Nie braK jed-nak
w nim odcieni Przekona
się Pan o tym w toku swoich
dalszych spotkań Życzymy
powodzenia
Dziękuję za przybycie na
spotkanie wyrażam nadzieję
ponownego zobaczenia się po-czym
rozstajemy się
Kto następny na mojej li-ście?
BH
Listy z podróży
sło światło na godzinę lub dłu-żej
— Widzi pan A to dlatego
że elektrownia gasi to jedną to
drugą dzielnicę aby nie prze-kroczyć
natężenia Serce mi się
kraje gdy patrzę na warsztaty
które zbudowałem na południe
od Apapa i w których 7 lat te
mu pracowało 160 ludzi a dziś
to zamknięte niszczeje marnu-je
się a ludzie nie mają pracy
— Ale1 przecież państwa za
się do
dają pomoc pieniężną i mate
riałową Wielu ochotników je-dzie
do Afryki pomagać Murzy-nom
w pracy nad rozwojem ich
państw — powiedziałem
— Powiada pan "państw" —
uśmiechną się Van der Hoek —
To są sztuczne twory dla ONZ
Murzyni nie mają 'do dziś dnia
poczucia ani narodowego ani
państwowego ale jedynie szcze-powe
Takie państwo jak np
Nigeria to fikcja Tam trzebaby
utworzyć najmniej 3 etniczne
terytoria a właściwie wiele
więcej przez je-den
lub kilka pokrewnych szcze-pów
vtedy może w ciągu
20—30 lat wyrobiłoby się u
nich to poczucie narodu w pań-stwie
Teraz w granicach jed
nego obszaru administracyjnego
żyją ludy mówiące zupełnie in-nymi
językami i nienawidzące
się wzajemnie nie mniej niz
Arabowie żydów Cóż dziwnego
zatem że toczy się wojna do
mowa
Ochotnicy jadą to prawda
I pracują ciężko z poświęceniem
ale to przecież kropla w morzu
potrzeb zastąpią oni tych
setek tysięcy białych specjali
stów którzy opuścili wybrzeże
Murzyni zaś nie chcą słuchać
czarnych kierowników tak jak
słucnan Diałycn i nie pracu
ją pod ich nadzorem tak jak
poprzednio romoc pieniężna
państw zachodnich w 80% gi
nie w kieszeniach miejscowych
władz a pomoc materiałowa —
to czasem na coś się przyda a
czasem to z nią jest tak jak z
ambulansami amerykańskimi w
Port Harcourt które przez pół
roku stały na molo bo nikt nie
umiał się z nimi obchodzić lub
tak jak pługami' śnieżnymi w
Conacry przysłanymi tam przez
Rosjęi Może do dziś dnia stoją
w porcie
— Niemożliwe! — zawołałem
— Pługi śnieżne?
— Tak a jeśli mi pan nie
wierzy proszę spytać maryna-rzy
statków które tam pjłyną —
francuskich holenderskich pol-skich
niemieckich japońskich
itp Zapewniam pana słowem
honoru że to prawda
— Zdumiewające rzeczy —
pokiwałem głową w lewo i pra-wo
— Mało tego! — zawołał Van
der Hoek
— Wśród tubylców od czasu
tzw niepodległości zaczął się
upadek kulturalny i nawrót do
dawnych czasem barbarzyńskich
zwyczajów Kiedyś na przykład
gdy wśród szczepu z delty
Nigru urodziły się dwojaczki
kładziono je na wodę — które
pierwsze zanurzyło się tonęło
pozostałe- - rodzice brali na wy-(TJokończe- nie na str 5)
iiyAiMVAłMw
I WAŻNE i NIEWA2
KSIĄŻE I KOPCIUSZEK
Czwarty w kolejności na-stępca
tronu duńskiego książę
Ingolf mający 27 lat zaręczył
śię z córką skromnego han-dlarza
żelazem Inger Ternae
zamieszkałą na przedmieściu
Kopenhagi
Książę jest właścicielem
ziemskim Ojciec jego książę
Knud jest młodszym bratem
króla Fryderyka
W wypadku dojścia do mał-żeństwa
— a wszystko wska-zuje
na to że óno nastąpi —
mezalians ten wywoła wiele
hałasu i zamieszania w sje-rac- h
arystokratycznych całej
Europy Młody książę zdaje
sobie spiawę z tego i już o-bec- nie
oznajmił iż nic nie
powstrzyma go przed poślu-bieniem
ukochanej Oświad-czył
także iż zrezygnuje z ty-tułu
książęcego i zatrzyma
sobie jedtjnie tytuł hrabiego
Rosenberg
MAKABRYCZNA REKLAMA
Na bardzo pomysłowy choć
nieco makabryczny pomysł
reklamy wpadł zarząd cmen-tarza
Forest Lawn znajdują-cy
się io Los Angeles 10 Sta-nach
Zjednoczonych Nadaje
on mianowicie z szeregu sta-cji
radiowych audycje na te-mat
wypadkóio drogowych i
konieczność zachowywania
ostrożności w czasie' pi owa-dzeni- a samochodu
Byłaby to godna pochwały
i uznania inicjatywa gdyby
nie to że każda taka audycja
kończy się wezwaniem słu-chaczy
by przed każdym wy- ruszeniem autem w drogę wy-pisali
oni czek na odpowied
nią sumę na zakup mieisca na
cmentarzu i pozostawili go io
domu na widocznym miejscu
PANAMA PRZODUJE
Panama wydaje około
CWOOOOOOO --z-geznie
na n-śioi- atę
co procentowo biorąc
jest najwyższą sianą wydawa-ną
na ten cel przez jakiekol
wiek państwo na świecie
Przeszło 85% dziecipanam-skic- h
uczęszcza do szkół Koń-czy
je jedna trzecia £ 'której
15°o przechodzi następnie do
szkół średnich W 1960 roku
analfabetyzm wynosił 21% w
1970 roku spadnie jak obli
czono do-16-
% Bardzo wielką
chodnie a nawet komunistyczne] wagc przywiązuje nau- -
zamieszkałych
Nie
z
Ijaw
ki dorosłych Zorganiztiw~ane
specjalne szkoły wieczorowe
w których frekwencja jest
bardzo wielka Zmniejsza się
coraz bardziej ilość analfabe-tów
Przeszło 70000 doro-słych
ukończyło kursy wie-czorowe
ucząc sie czytania i
pisania Wiek ich wahał się
pomiędzy 17 i 70 rokiem ży-cia
poditawU hrajowtj
"OBLICZE MEKSYKU"
Wydarzeniem w życiu arty-stycznym
stolicy jest otwarta
w Pałacu Kultury i Nauki w
Warszawie wystawa pn "Ob-licze
Meksyku"
Ekspozycja zorganizowana
staraniem Ministerstwa Spr
Zagranicznych Meksyku uka-zuje
bogaty rozwój sztuki te-go
kraju na przestrzeni wie-ków
— od zabytków sprzed
3500 lat po malarstwo Siąuei-ros- a i nowoczesną architektu
rę
REKORDOWY GENERATOR
We wrocławskiej wytwórni
"Dolmel" zakończono budowę
pierwszego generatora mo-cy
200 megawatów Wielka ta
maszyna zmontowana zosta-nie
w elektrowni "Pątnów"
wraz z turbiną wykonaną w
elbląskim "Zamechu" i kot-łem
zbudowanym w Racibo-rzu
Zbudowaniem "dwusetki"
wrocławska fabryka potwier
dziła swoja lokatę w pierw
szej dziesiątce światowych
producentów tego rodzaju
rządzeń których budowa wy
maga opanowania wysokiego
kunsztu technicznego
WIZYTA FRANCUSKICH
NAUKOWCÓW
Do Warszawy przybyła de
legacja francuskich naukow
ców reprezentujących państ
wowy ośrodek badań nauko
wych Centrę Nationale de la
Recherche Scientifiąue w Pa-ryżu
— odpowiednik PAN
W skład delegacji której
przewodniczy wybitny fizyk
— prof P Jacąuinot wcho-dzą
profesorowie: ekonomista
— P Bauchet chemik — J
Cantacuzene i biolog — C
Levi
W czasie 6-dniow-ego
poby-tu
delegacji omówione zosta-ną
zagadnienia dalszej współ-pracy
między CNRS i PAN
Przewiduje się podpisanie w
tej sprawie porozumienia Go-ście
zwiedzą także placówki
naukowe w Warszawie Kra-kowie
Wrocławiu
LEGENDA
I RZECZYWISTOŚĆ
stara indyjska u W
j"wu"ła' w następuj na Hrnhm"n"-uzen- u t t-- k- '
wziął sioieżość rC
u- - "
pgf
Mi
3£?
sEa&f
flrvr--c nscia aKsamń £'%W?
spojrzenie sarny A%g
ry wesołość promS
proznosc pawia rm&t chu twardość Łft smak miodu ofn Icjl
tygrysa gdakattieK fift zcmhaineisezałgroałzęebmia fsfktMtsMr wiaste Była powchWń
ciągająca" Lą
Z teorią tą ą&wĄ bez zastrzeżeń jeśli Wl
poróiunank parjakyil
mentem tygnjsen] jeżYP
ONI NIE MAJĄ2tS4
"C fwt'( port r
P-"-
%
i
z
a'" om dano) wystąpkuił4uisnma s na& niu francuskiego :? jffi nia narodoweaa i m-- ~?m
pelacją Jak się oJA #'&?
nerwował się on j-t- 1 czasie zwiedzania k: 'Ist
zobaczył zawiesiom P$
me wizerunek mWeS
czołgu i napis pod i-- W$
się rozpoznawać sp-:I-V°
przyjacielski" Po?ff
przewodniczącemu (-- v nie czy ZSRR nie W
za jednego tylko mcW
cji i czy jest on m tógut
wiście? Jfcjt
Co mu odpomci-jóm- y kroniki milczą FA: 4p jednak niezaprzecti seph
dowództwo franmi CBm
zbrojnych nie ma copyn&
wielkich złudzeń jigc
GROŹBA PRÓŻNI S Człowiek nie tyU
( kosmos ale zaczynae spęt
pojazdy kosmiczne i Sgl
tied7iici oczywiście !arrt
drach Obok wieluw ktĄ
bezpieczeńsiw julii iek
astronaucie zawsze' luji
jest przędziw awień S4
dra i upływ powitt jMŁ
długo może mjimjw
nauta w warunkach Sajt
próżni jeżeli z jego ł
lub skafandra lojdos [ powietrze?
_ t wyjasmem -- iv
wysokiej próżni m c M
człowieka iMĄjĄ
amerykańskich proir iswf
świadczenia zeĄ zirirśoste
Szympansy jak' pra rdóź
się wytrzymują około
minutti in nrńżni odr
veiem uten
grupa
jqcej wysokości oliołn cyt°J
stóp nad powierzchni skW
Badania te mają M PPJ
pracowanie możliiroi- - WSi}
loania życia astrom J™$
zależności od wielkok 's9j
i czasu przebywaniu t
Opracowań na praitf t
o
u
i
CENNE WYK0PAU jjfj
3-- w W KipHlatknwie lii hcesz
w jednym znajdują wk
stożkowatych grodi £D
ziemnych — zk %W
hełm i zbroję które}' 2S££
kreślą się na oków w
::s™fc ISsSS
Sff?
ze
ców
Znalezisko jest n!eŁ'B
ne — braKUie ocw2?
nóff oraz kołnierza l m&
chroniącego kark Str Polfci
jest wprawdzie b ajv ?&£
daie się ona do rexon r iz&
W tvm samym P? 7na1o7innn m lii I litaG&mtB
grotv włóczni cześć HP
kie zabvtki pochodzą l 'fhi
7 VTV u-ipk- n 1® - - - !&
s£
_ _™i :ss JUBILEUSZ ELEKWiK
~FlpkWtrŁnu-ni-"a TurOffUSJ ---- — li
enereii elektrycznej
"i
'n— - t
-- nrllriN„tnU łoi llO fałSt
gii zużyto 40 min tot M
brunatneeo dostarczo: fc
elektrowni z obute
skich kopalń odkryj
Si
Elektrownia T—uro_ w
nująca obecnie mo ftta
MW herizie W mfi-W- &i
latach rozbudowana [W
cy 2000 MW i pozog- - feW
j- -i uai iHia:jwniicMAainijin" T—3U—i- - :?w!
ueiKelJ'1-'-ilJ1"- - K
PRACA W
TELEWIZYJS M
Warszawie podpał
proioKoi o rf4Zgb między telewizjami
bułgarską 1968 pjd
rroiOKOi K1ŁC""l' S t-rn-- Tonio --TulrrPSU
współpracy Prod£3=&
dae wymiana aSłualg
mowych i filmów g
szy sztuk i widowi5Kg$
zyjnych bezdewiapŁ
ekip realizacwnjao
widziany jest "DJpa telewizji bułgagjUŁ "hnonrVi" W —
nhif telewizje
wspólnie programJ
wy Polska TV wefgR
w festiwalu p
nego w bom a yjr w sopockim fesuws#ffep
kL
Uf
te#V
wenAT
W
siar ra
na m
-- Y W
na
w
P01