Zwilazkowiec Alliancer, July 11, 1969

              H&&Mteiatii
li
saut&jąŁ&fe&ć iMrtłłi?ywijpwm
—'-mt-i twm-uTim- irr
rlMSTRólg r ZWIĄZKOWIEC' UPł£C (Juty) plgłck" H- - 1969 ' Npl
s
1
nut
iiiiimiinmmiiniiaiiiniiiiiiniiiiu iiiiiaiiiiiiiiiiiiaiiiuiiiiiiaiiiiiiiiiiiiniiiiiiiiiiiauiiinimiDiiUn Wiadomości mOfltVeCllśkw "wrota de Monlreal ® Monfeeal News
BIURA REDAKCJI I ADMINISTRACJI: 4617 Park Avenue Tel 288-195- 3 Redaktor: ADAM JURYK
W MAZURKIEWICZ przedstawiciel: 8790 Gloria St Yille La Salle 690 PQ Tel 363-429- 3 Przyjmuje prenumeraty i ogłoszenia
iiiiiiiniiiDiiiiiiMiiiDiiiiiiiiiiiiniiiiiiiiiiiaiiiiiiiiiiiiDiuiiiiiiiiaiiiiiiiiiiiiDiiiiiiiiiiiaiiiiiii □iiiiiiiiiiiniiiuimiiiaiiiiMiiiiiaiiiiiiiiiiiiniuiiiiininiiiiuiim iniiiauiiiiiiiiiiDiiiiiiiiiiiniuiiiuiiiiamiiiiiiiiaiiug
Pamiątki narodowe na wystawie
Tygodnia Polskiego
Drugą częścią wystawy
"Tygouiiia huiSKiego" zajmu-jącą
nie wiele miejsca w pize-strze- ni
aie mającą wyminą
wartość jako legitymacja na-rodowej
kultury i przeszłości
narodowej — jest sekcja his-toryczno-kultur- aina
Znajdu-je'
się ona w specjalnie zdu-dowany- m
sloisKU w skrom-ny
ale estetyczny sposób wy-odrębniającym
ten dział spo-śród
całości wystawy Powaga
i dostojność otoczenia wska-zuje
widzowi iż mieszczą się
tu rzeczy nie zwyczajne Spe
cjalna straż bezpieczeństwa
ochronne bariery dopuszcza-nie
małej liczby osób do wnę-trza
stoiska stwarzają mimo-wo- li wrażenie czegoś nadzwy-czajnego
I oto po odstaniu
w kolejce jesteśmy za barie-rą
Widz jest w obliczu au-tentycznych
dokumentów i
przedmiotów a niektóre z
nich o wielkiej wartości dla
kultury narodowej niektóre
zaś jako pamiątki narodowe
mają wielką wartość dla
uczuć narodowych
Sekcja ta ma wystawione
eksponaty podzielone na z
'grupy1 io eKsponatow zosta-ło
wypożyczonych dzięki
uprzejmości r-oisiae-go
łiisto-lycziieg- o
i Literaciuegó To-warzystwa
orazprzez tsirjliote-k- ę'
roiską "W Hryzu Druga
grupa obejmuje przedmioty i
oorazy'ż prywatnycn' kolekcji
w Montreaiu uzyskanych na
cżaś --wystawy odirzecn osób
Poniżej' podajemy wykaz
eksponatów przesłanych przez
Bibliotekę Poiską w Paryżu i
Polskie Towarzystwo History-czno-Uteracki- e
w Paryżu Zo-stały
onet wypożyczone dyr
K- - Stańczykowskiemu na je-go
osobistą odpowiedzialność
celem uświetnienia wystawy
Tygodnia Polskiego na wysta-wie
''Człowiek i jego świat"
Oryginalne pierwsze wyda
nie dzieła Mikołaja Kopernk
ka pti De revolutionibus
Orbium CoelestiumLibriYI
wydane w Norymberdze w ii
1043
Płaskorzeźba w miedzi M
Kopernika — koniec 16 wie-ku
3 eksponaty dotyczące
Marii Leszczyńskiej królowej
Francji jej modlitewnik list
datowany w Wersalu w r
1725 oraz medal wybity z
okazji jej małżeństwa z Lud-wikiem
XV
eksponaty kościuszkow-skie
— list datowany w Pa-ryżu
w 1809 r medalion z
płaskorzeźbą podobizny
Kościuszki oraz kopia rysun
SAMOTNĄ — LAT 50
Przystojna dobra gospodyni
nożna Dana bez1 nalotów do
Mati 55 57 Małżeństwo me
luczonc
telefonować 274-033- 8 CK
klep jubilerski
CARON JEWELLERS
5043 Park Av Montreal Que
Tel 274-892- 2
Zegarki — pierścionki — Obrącz-ki
ślubne biżuteria — Upo- minki — Naprawa zegarków
37-P-6- 1
M Rubinstein QC
ADWOKAT i OBROŃCA
159 Craig St W Room 702
Montreal — Tel 861-568- 6
'A
W
fl
'A
55 57
rii-"- —
ku podobizny Kościuszki wy-konana
w oryginale przez Ja-na
Piotra Norolin de la Gour-dain- e
nadwornego malarza
Czartoryskich
Niezwykle wartościowy mu
zyczny autograi a ryderyica
Chopina z r 1834 oraz jego
portret akwarelowy malowa-ny
przez jego przyjaciela
Kwiatkowskiego Do "szopę-nianów- "
można dołączyć list
pani George Sand do Adama
Mickiewicza z r 1843
Strona z rękopisu 3 części
"Dziadów" Adama Mickiewi-cza
będąca jednąTTIajbar-dzic- j
cennych pamiątek skar
bów literatury polskiej Biblio-teki
Polskiej w Paryżu Do
grupy pamiątek mickiewi-czowskich
należy dołączyć
medalion dłuta Borcla hono-rujący
trzech wielkich profe-sorów
College de France jak
Adama Mickiewicza Julesa
Micheleta i Edgara Quinefa
a tak samo oryginalny list
Wiktora Hugo napisany w
1867 r a skierowany do na-rodu
polskiego o Adamie
Mickiewiczu
Wreszcie list Napoleona da-towany
z roku 1809 w Ra- -
W niedzielę dnia 6 lipca br
nastąpiło otwarcie "Polskiego
Tygodnia" w pawilonie Etnicz-nej
Mozaiki — "Ethnic Mosaic"
jako kolejnej trzeciej 'wysta-wy
przypadającą na polską gru-pę
etniczną Pawilon etnicznej
mozaiki był już normalnie do-stępny
dla publiczności od go-dziny
10 rano natomiast wy-stępy
grup polskiego folkloru
związane 'z tym dniem odbyły
się o godz 2 po południu na
sąsiadującym "Canaćla Bond-shcll- "
żadnych uroczystości i ccrc-mon- ii
otwarcia Tygodnia nie
było Licznie przybyła publicz-ność
polonijna' swoją obecno-ścią
dokonała faktycznego otwar-cia
polskiej wystawy Okazało
się że ten sposób jest również
wystarczający Obyło więc
bez przecinania wstęg 'witania
tzw osobistości przemówień i
celebracji Obyło się bez pro-tektoratu
Kongresu który zajął
obojętnie neutralne stanowisko
wobec tej imprezy Natomiast
przewodnicząca Komitetu Ty-godnia
Polskiego p Slcfania
Lewandowska przyjęła — parę
Ti minut po otwarciu' pawilonu z
polską wystawą — gratulacjo
od 'dwóch "dostojnych panów
którzy złożyli je w imienni
miejscowego Kongresu Zmęczo-na
wielodniowymi przygotowa-niami
do wystawy i nie wyspa-na
po całonocnej pracy usta--
ANDREW H PYTEL
Hibbard Grigg Terroux
& Pytel
ADVOCAltS omKRISTERS
& SOLICITOKb
615 Dorehester Blvd West
Montreal Quo u B4
Wysyłajcie Lekarstwa do Polski
priAez RPolEskąNAAptekg
85 Mt Royal Ave W
Montreal PQ
Piszcie lub telelonujcie do
Mr Singer tel 844-113- 4
09-P-9- 7
TADEUSZ KONBRAT ba lim
ADWOKAT
dann Warszawa Kopernika 11
60 St James St West pokój 600 — Montreal
Tel Biura: VI 2-55- 04 Mieszk: MU 4-45- 32
KRYSTYNA WASILEWSKA-DUMA- S '
ADWOKAT
210 rue STE-Cathcri- ne EAST — SUITĘ 300
Biuro: tel 878-342- 1 Wieczorem: 861-489- 0
BADANIE OCZU
Dr Łorenzo PFtwreau
OPTOMETR1ST
GABINETY LEKARSKI!
4945 Chrlitophe-Colorr- b Room 204
Tel w dzień AV 8-67- 03 wieczorami RA 7-49-
57
Na telefoniczne zamówienie — każdego wieczoru
4 r
4%X
się
t
'
7227 PU IX Blvd apf i
VILLH ST MICHHL
fysbonie dotyczący Konce-ntracji
)oLkich oficerów
Wszystkie powyższe ekspo-naty
zostały umieszczone w
specjalnych gablotkach i na-leżycie
zabezpieczone
Eksponaty pochodząca ze
zbiorów prywatnych lub pa-miątki
osobiste osób zamiesz-kałych
w Montrealu lub w po-bliżu
to przede wszystkim
dziewięć obrazów i autograf
księcia Józefa Poniatowskiego
wybranych ze stosunkowo du
żej prywatnej kolekcji dyr
Kazimierza Stańczykowskie-go
Z królewskich portretów
bardzo interesujące są kopie
portretów królów Stefana Ba-torego
i Jana III wykonane
w oryginale przez Bacciarel-leg- o
szkic olejny postaci kró-lowej
Jadwigi przez Jana Ma-tejkę
grawiura-portre- t Augu-sta
III Sasa portret Augusta
II Sasa olej Juliusza Kossa-ka
"Polska Husaria" Janua-rego
Suchodolskiego "Utar-czki
wojowników polskich i
tureckich" Juliusza Kossaka
Na środkowej planszy sek-cji
umieszczono obraz Matki
Boskiej Częstochowskiej bar-dzo
wartościowej reproduk Otwarcie wystawy
wiania eksponatów wystawy w
pawilonie pani Lewandowska
przyjęła gratulacje kpngresma-nó- w
jako senne marzenie
Od 10 wieczorem w sobotę
do białego ranka ekipa polska
pracowała całą noc nad usta-wieniem
eksponatów przygoto-waniem
dekoracji i ogólnym
wystrojeniem ekspozycji Prace
tę wykonali członkowie Kom-itetu
Zespołu parafii MB Czę-stochowskiej
na którego barki
spadł ciężar urządzenia wysta-wy
w tzw Tygodniu Polskim
— etnicznego pawilonu na
Expo HI
Tłumy' Polaków które" zja-wiły
się w pawilonie głównie
po występach grup młodzieży
przy parafii MB Częstochow-skiej
w godzinach popołudnio-wych
mogły stwierdzić że pol-ska
wystawa nic jest w żad-nym
razie "polskim bazarem"
jak to przepowiadali niektórzy
Odwrotnie sprawiła ona miłą
niespodziankę wszystkim zwie-dzającym
W tym miejscu trze-ba
wymienić niezwykle cenną
ekspozycję historyczno-kultural-n- ą
która stała się sensacja
polskiej wystawy Jest ona
skromna ilościowo ale przema
wia bardzo silnie tak do pol
skiego jak każdego innego wi-dza
Wystawa Polskiego Tygodnia
składa się z dwóch zasadni-czych
części Pierwsza część ma
charakter folklorystyczny przed-stawiający
wiele przedmiotów
rysunków wyrobów rękodzieła
artystycznego o charakterze lu-dowym
strojów ludowych zdob-nictwa
ludowego nieco wydaw-nictw
ilustrujących polską sztu-kę
ludową trochę kryształów
i ceramiki i nieco przedmiotów
które swym charakterem nic
harmonizują z całością i są
właściwie zbędne na wystawie
Procent ich jednakże jest sto-sunkowo
nic wielki i przez to
nic bardzo nawet rażą
Ta część polskiej wystawy
jest przejrzyście rozplanowana
a niektóre fragmenty przedsta-wiają
się naprawdę ładnie i in-teresująco
W centralnym miej-scu
na głównej ścianie znajdu-je
się mapa Polski współczes-nej
wyznaczona purpurową taś-mą
z umieszczonymi na niej
obrazkami scen regionalnych
obrzędów ludowych Duży napis
"POLAND" uzupełnia mapę
Wydaje się że tej informacji
brakuje właściwego brzmienia
Trzeba było właściwie napisać
np "POLSKA — Kraj pocho-dzenia
Polaków kanadyjskich"
lub podobnego rodzaju slogan
należycie przemyślany i zrozu-miale
podany Oczywiście nasza
uwaga nic jest zarzutem dla
organizatorów "ale sugestią na
c cntualną przyszłość
Ogólny"' mankamentem każ-dej
z dotychczasowych narodo-wych
wystaw jakie dotąd od-były
się w pawilonie "Ethnic
Mosaic" jest niewątpliwie ró-wnoczesna
obecność ekspona-tów
innych narodowości Jest
to zaskakujące dla widza etnicz-nego
a zupełnie niezrozumiałe
dla Kanadyjczyka Niestety pol-ska
wystawa cierpi na to samo
Pod ścianami stoją gablotki
a na ścianao v:szą "muszla"
z eksponatami" innych narodo-wości
zaopatrzone w napisy ob- -
1 cych narodowości wprowadza
cji A pod nim ustawiono fo-tel
kardynalski z drugiej po-łowy
av1 wieku szacowany
zabytek hierarchii kościelnej
W jednej z gablot umiesz-czono
pamiątki po ministrze
pełnomocnym RP w Kana-dzie
dr Wacławie Babińskim
Jego szpadę z Orłem i kape-lusz
stosowany jako akceso-ria
galowego stroju polskiego
dyplomaty
Zrozumiałe i nadzwyczajne
wrażenie wywołała gablota
ustawiona na froncie sekcji
pamiątek narodowych zawie-rająca
insygnia najwyższych
odznaczeń 8 państw plus naj-wyższej
klasy Polonia Resti-tut- a
nadanych generałowi
broni Kazimierzowi Sosnkow- -
skiemu Wodzowi Naczelne
mu Polskich Sił Zbrojnych w
latach 1943-4- 4 a nadanych
mu w różnych okresach na
przestrzeni wielu lat
Jest to chyba jedyna dotąd
ekspozycja odznaczeń miesz-kającego
w Kanadzie Gene-lał- a
W ekspozycji nie ma
odznaczeń bojowych Genera-ła
ani polskich ani zagra-nicznych
które z zasadni-szyc- h
względów nie mogą być
wystawiane
Niezwykły gest generała K
Sosnkowskiego jest dowodem
dużej sympatii dla Polonii
montrealskiej i wielkiego za-ufania
dla organizatorów co
społeczność polska w Mont-realu
winna należycie ocenić
jąc oczywisty zamęt Organiza-torzy
polskiej wystawy powinni
byli przynajmniej zażądać wy-niesienia
gablotek innych na-rodowości
czas Polskiego Ty-godnia
a dyrekcja pawilonu
powinna znaleźć inne rozwią-zanie
Brak informacji pisanej wy-jaśnień
numeracji ważniejszych
eksponatów i zamieszczenia ich
w katalogu informatorze Brak
informacji o Polonii Kanadyj-skiej
a specjalnie montreal-skiej
Ten dział jest zawsze nie-zbędny
ponieważ informuje na
piśmie wyraźnie i jasno o spo-łecznej
grupie' polskiej" """'
Brak informatorów - przewod-ników
dobrze poinformowanych
o tym co jest na wystawie
Mogliby to być dwu-- lub trój-języcz- ni
studenci i uczniowie
szkół średnich (Obecna mło-dzież
w strojach ludowych by-ła
raczej żywą ozdobą wystawy
co niewątpliwie dodało jej du-żego
ożywienia)
Wchodzących na teren pawi-lonu
i jego urocze "patio" wi-tała
dyskretna polska muzyka
która również rozbrzmiewała w
obu salach pawilonu Została
ona specjalnie przygotowana
do rotacyjnego nadawania przc7
%ir1i#cłanin C T? T "R 1 1P1 lWl
Nadmorsko metropolia
cztcrdziestokilometrowym
odpowiedz™
nastrój Jakkolwiek śródmieście
zwiedzającemu zdruzgotaniu w procentach
procentach
obraz
trrlarln nominłlrt łinmiifiWn ! °l oiy vfoiw puunt -- w--" nnvnA{
nadmorskiej
uaiuuijritiii--j naytvin
tęguje się całosc wrazen odno-szonych
przez widza Organiza-cje
programu muzycznego na
wystawie Polskiego Tygodnia
oliarował dyr Kazimierz Stań-czykowska
prezes (radiostacji
CFMB
Uzupełnieniem wystawy pol-skiej
jest filmowy
wyświetlany w audytorium pa-wilonu
mieszczącym się
podziemiu Widzieliśmy
film pielgrzymce jasnogór-skiej
z kard Wyszyńskim z
komentarzem przedstawiającym
"kościół milczący" Film jest
dziś nic aktualny przestarza-ły
w świetle dzisiejszych faktów
i rzeczywistości
wczesnych godzinach
rannych poniedziałek
fca w odstępach bardzo krót
kiego wybuchło bomb
przeważnie dużej sile wybu-chowej
podłożonych pod bu-dynkami
fum budowlanych lub
przemysłu budowlanego
Trzy z wybuchły w pół-nocnej
części miasta powodu-jąc
poważne szkody w
czterech firm konstruk-cyjnych
pół godziny nastą
piły dalsze ataki bonibowe
w dzielnicy Leonard i Villc
d'Anjou również skierowane
firmom budowlanym
Wszystkie ataki opi-nii
ekspertów policyjnych są
dziełem dyspo
zycyjnego związanego w jakiś
sposób z elementami
unii pracowników bu-"dbwlanyć-hT"
'President Qucbeć
Federation of Labor był12asko-czon- y
alicjii której 'terro
mT'B"nrrrtcm?tjjjiili'Łirm"i J q— niM3iTvi:M-ircr™"- nt ir- - ' witwittii — - --7 jiht i- -" "iv '"nyw i- - 'w t" wi "- -' iw iv ' j ł't - - ' t u i ~r ™ i rs i _jv-ij- — ł--u w t w— '? '
fi'
♦ —
- -
3
—
—
'
(
na
li miejski nad Zatoką Gdań
ią na pewno nie może zalmpo
nować molochom miej
skim gdyż liczy ich zaledwie
650 tysięcy 1 nie jest też jed-nym
miastem bo składa się co
najmniej z trzech organizmów
miejskich: Gdańska Sopotu i
Gdyni przy czym niektórzy włą-czają
do tego zespołu inne jesz-cze
miasteczka bezpośrednio są-siadujące
z nimi od zachodu i
południa Z tego względu naj-właściwsza
wydaje się nazwa
"nadmorska metropolia" bo
najtrafniej wyraża dzisiejszy
charakter "trójmiasta" czy "pię-ciomiast- a"
jak do
ten nadmorski zespół miejski
nazywano
Metropolia ta ciągnie się na
wąs-kim
pasie między Zatoką Gdań-ską
a lesistymi wzgórzami mo-renowymi
Zobaczyć ją można
już z daleka Bliskość Gdańska
oznajmia smukła złocona wieża
starego i masywna nie-mal
forteczna sylwetka kościo-ła
Panny Marii Gdynię zapo-wiada
las masztów okrętowych
nad wrastającym w serce mia-sta
portem handlowym i ogrom-na
jedna z największych na
'świecie 500-tonow- a suwnica
bramowa nowoczesnej stoczni
Punktem centralnym tego gę
sto zabudowanego obszaru por- -
jest jest obecnie
tysiącletni Gdańsk Jego śród
mieście jest największym na
świecie zrekonstruowanym ze-społem
architektonicznym O
niepowtarzalnym jego
wąskich bogatym wy-stroju
szesnastowiecznych
mieszczańskich piszą
pism z wszystkich
kontynentów Dowodem jego
wielkiej popularności są ró-wnież
tysiące turystów którzy
przybywają każdego roku z
najodleglejszych stron świata
Z wyjątkiem kilku częściowo
ocalałych budowli zabytkowych
wszystko '"tu zbudowali lub pod-budowali
po wojnie polscy' ar-chitekci
i robotnicy przy współ-udziale
historyków sztuki W
24 lata po zakończeniu wojny
się nie chce w
marcu 1945 roku ta część mia-sta
była jednym wielkim polem
gruzów które zaścielały np uli-cę
Długą i jej okolice do wy-sokości
pierwszego piętra
na tym wielkim obszarze ru-mowisk
nie mieszkał wtedy —
— ani jeden czło- -
'wiek a tylko dwie kamicniczKi
nadawały się jako tako do za-- !
mieszkania -
Siadów zniszczeń które po
wstały w czasie kilkutygodnio- -
: i:i n„io'i?'i„r rmhrJwcgo oblężenia miasta nic mo
muzyka podtrzymuje ?riS iui nigdzie znualleeźgćło
i właściwy ułatwia
95 wczucie e w
_ _ nniAHn ntninirn nri m i ifi i-- — ttuuwici j- — — - „- - zalegały trzy
wujo miłymi dla ucha tonami™
widziany oczyma --Kiedy" '„ Gdańsk
rix — JL:n --J1 ł
pry wi wnim u " :„„: uuuiuu j meturołupoołhlihi- - vwj - tyl
w fj
program
w
jeden
o
i
obecnej
Wc
w 7 lip
czasu 5
o
nich
siedzi
bach
W
dwa
St
przeciw
według
ośrodka
dywer-syjnymi
tą
wielkim
ratusza
o
ka-mienic
ko-respondenci
tu
aż że
że
ni
miliony metrów sześciennych
Dzisiaj po
nnAcfałn 7nnv ""'"
po
ko w niewielkim stopniu przy
pomina swój wygląd przedwo
jenny Nawet zabytkowe śród-mieście
jest dziś bardziej niż
przed wojną podobne do swo-jego
prawzoru z dawnych wie-ków
bo przy pracach rekon-strukcyjnych
polscy architekci
pousuwali dziewiętnastowieczne
naleciałości starą ar-chitektnu- rę
upstrzył handel i
przemysł w celach reklamo-wych
mniej zni-szczonych
W dzielnicach Gdań-ska
powstały w ubiegłych la-tach
nowe zespoły mieszkanio-we
dzięki czemu wielkie ob-szary
miasta pozbyły się daw- -
Pięć bomb na raz
jednego
niedawna
pięknie
wierzyć
którymi
rystycznego charakteru skiero-wanego
przeciw firmom budo-wlanym
nikt nic może zaprze-czyć
W dniu 4 linca ur zmarł Wjgo
szpitalu śp Kwiecień
w wicku lat 56
7ono dwoje uzicci oraz oraci
i siostry w Kanadzie i Polsce
iZmarły był bardzo czynnym
działaczem polonijnym w Mont-realu
od czasów młodzieńczych
aż niemal do dnia swego "zgo-nu
Pełen temperamentu o ży
wym charakterze był w okre
sie pełni sił jednym-- z
najbardziej aktywnych działa-czy
społecznych Od wiciu lat
był członkiem Towarzystwa
"Białego OrhV'L a następnie je-go
"w kilku kaden-cjach
Ubywające siły ograni
czały Aaorzeja wieuua w t-- j
nego prymitywnego charakteru
przedmiejskiego a w Oliwie —
która przed bardziej
przypominała wioskę rybacką
niż część wielkiego miasta —
wyrosła niedaleko morskiego
brzegu wielka nowoczesna dziel-nica
w mieszka prawie
czterdzieści tysięcy nowych oby-wateli
Już w najbliższych la-tach
zacznie ona stopniowo
wchłaniać obszar sąsiedniego
lotniska we Wrzeszczu Tutaj
wyrośnie nowe śródmieście wiel-kiego
Gdańska Będzie ono bar-dziej
niż zabytkowa dzielnica
odpowiadać potrzebom nowo
czesnej ruchliwej metropolii
porto wo-przemys- ło wej
Modernizacja objęła każdy
tysiącletniego miasta
Przed wojną tylko najzamoż-niejsz- e
dzielnice Gdańska mia-ły
kanalizację oraz instalację
wodociągową i gazową a tylko
bardzo niewielki procent bu-dynków
korzystał z centralne-go
ogrzewania Natomiast na
przedmieściach i w mniej re-prezentacyjnych
dzielnicach by-ło
regułą że jeden wspólny
klozet wodociąg i zlew przypa-dał
na kilka mieszkań a insta-lacji
gazowej w ogóle nie było
Podobnie przedstawiała się sy-tuacja
w Sopocie i na przed-mieściach
Gdyni
W porównaniu z okresem
przedwojennym zużycie wody
towo-miejskieg- o prastary} PeJ w Gdańsku
uliczek
dosłownie
peryferyjnych
Andrzej
pozostawiwszy
swych
'prezesem"
wojną
której
zakątek
cztery razy większe sieć wodo-ciągowa
— trzy razy dłuższa
zużycie zaś gazu przez miesz-kańców
wzrosło pięciokrotnie
A przecież ludność Gdańska nie
powiększyła się aż w takim
stopniu W 1937 roku miasto
liczyło 247 tysięcy dziś zaś —
około 370 tysięcy mieszkańców
Podobne zmiany nastąpiły ró-wnież
w Sopocie który z sezo-nowego
brzydkiego dziewięt-nastowiecznego
miasteczka let-niskowego
urósł do rangi no-woczesnego
zamożnego miasta
o bogatej sieci nowoczesnych
sklepów wyasfaltowanych i elek-trycznie
bświetldnycli ulic' (da-wniej
tylko część ulic miała
oświetlenie i to gazowe!) Wpra-wdzie
Sopot wciśnięty między
Gdańsk i Gdynię utracił swoją
przedwojenną atrakcję jaką
było kasyno gry (zniszczone w
czasie działań wojennych) za
to jednak zyskał wiele innych
o ileż bardziej wartościowych
obiektów! Jednym z nich jest
opera leśna która dzięki prze-budowie
i unowocześnieniu m
m przykryciu wiaowm plasty-kowym
dachem czynna może
być również w czasie deszczu
Odbywa się w niej co roku Mię-dzynarodowy
Festiwal Piosenki
a nadto przedstawienia opero-we
i koncerty Sopot zyskał też
stały teatr latem zaś przyby-wają
tu najlepsze polskie ze-społy
dramatyczne i rozrywko
we dzięki którym sopockie la-to
stało się wielką atrakcją
kulturalną i rozrywkową — i
to bez względu na panującą
pogodę
Na fundamentach kasyna gry
zbudowano hale wystawowe
gdzie letnicy mogą oglądać eks-ponowane
dzieła palstyków pol-skich
i zagranicznych
Z ekskluzywnego niegdyś ką-pieliska
Sopot stał się popular-ną
miejscowością wypoczynko-wą
Jak dawniej — ściąga on
znowu licznych turystów zagra-nicznych
Lecz oprócz tego ty-siące
zwykłych ludzi znajduje
tu wypoczynek w domach wcza-sowych
na campingach oraz w
nowoczesnych ośrodkach wypo
czynkowych zbudowanych i zor-ganizowanych
na modlę hofc
Iową dla załóg pracowniczych
przez zarządy fabryk z okręgów
przemysłowych
W równic dużym stopniu
przeobraziła się Gdynia cho-ciaż
jej przedmieście — które
już i przed wojną odpowiada
ło wszystkim wymogom owcze
snej urbanistyki i architektury
— nie doznało w czasie wojny
Zmarł Andrzej Kwiecień
działalności ale do ostał
nich chwil swego życia kicro- -
fwał komitetem rodzicielskim i
dbał o sprawy młodzieżowego
zespołu tanecznego "Malc Ma-zowsze"
Ostatnio był jako delegat
"Białego Orła" na zebraniu ra-dy
okręgowej biorąc czynny
udział w wiclgodzinnych obra-dach
mimo widocznego zmc:
czenia i wyczerpania
Prawy Polak i Kanadyjczyk
pozostanie w pamięci tych
wszystkich którzy z nim współ-pracowali
Jego rodzinie i To-warzystwu
"Białego Orła" skła-damy
wyrazy głębokiego współ-czucia
_z
' łniełłwnn Tyi-h- n tnmcTlfinnniii - " v"VUKi n„„™r ZZZ nauki- - PolitechnUa ze z ~„ t-w- —w r-- v „„) „i__
szyła się tylko nieznacznie
ze 120 do 160 tysięcy
równie ogromny jak w
sku skierowano tu na
zabudowanie placów w
śródmieściu i na zlikwidowanie
dzielnic prymitywnych bara-ków
w przed wojna
żyła większość mieszkańców
Zamiast nich wyrastają
rowe imponujące
które zapewniają
mamorsKie
Ah3
rmhińnw-nv- m
wysiłek
wolnych
których
n
'
_- - ' """Ł
inwn™m Marynarki Wojennej a T(
wszystkie wygody centralne
ogrzewanie gaz i handowej
Ważnym elementem łącznie 15 tysiccy
'
metropolii Gdańsku Ich obecność _ razc i Gdyni połączone światem stoczniowcami marynarzami kilkudziesięcioma
n0cłnln0arri rnpiilnrnni Pr7ol4afnłnnw'itli_n ' couziennym ' 1 """"" nadmorskich miast
prawie 5 milionów drób-- i
nicy Tysiącletni port gdański I
po wojnie gruntownie unowo-- i
cześniony uzyskał do
skonale wyposażonych nadbrze-ży
a dzięki pogłębieniu kana-łów
może przyjmować statki o
nośności do 35 tysięcy ton dla
jednostek port gdański
okresie międzywojennym był
niedostępny
W znacznie szczęśliwszej sy-tuacji
port gdyński który
nie wymagał żadnych inwesty-cji
żeby przyjmować statki z
ładunkiem 40 i 50 a 60
tysięcy ton Do obu portów za-wija
rocznie sześć i tysią-ca
statków wszystkich bander
świata
porty są bazą dla stat-ków
przedsiębiorstwa armator-skiego
Polskie Linie Oceanicz-ne
które dysponują' nowoczes-ną
szybkich motorowców
drobnicowych o łącznej nośno
ści trzech czwartych miliona
ton Gdynia jest też bazą dale-komorskiej
floty rybackiej któ-ra
każdego roku dowozi 150
tysięcy ton
Trzecim epleommeynśtlenmości goksopmo-pleksu
Gdańsk— Gdynia
przemysł okrętowy chlu-bę
stanowi jedna z najwięk-szych
stoczni świata — Stocznia
Gdańska o rocznej produkcji
przeszło 200 tysięcy DWT stat-ków
handlowych i rybackich
Stocznie — a jest ich w
osiem — wraz z przemy-słem
pomocniczym dają pracę
prawie 40 tysiącom ludzi por-ty
— 10 tysiącom żegluga i ry-bołóstwo
— dalszym 10 tysią-com
Można więc bez przesady
powiedzieć że ludność tego ze- -
snnlil ni!nicVinrrn --"'V — ijrjjv
iiinuiiuiijuu oogaciw morza
miasta stary
r do woinic nj
kolo
kQ — Tjuiiaiem (jrj Całv'n_nw"u' n"ir"ro"rr"tu'r i"uJinr sm
Konomiczna — specjalizuj
się w zagadnieniach transpoj
AtaHam itt
na Wyższa Szkoła Sztuk jy
siycznycn wyższa Szkoła V dagogiczna — która już za fc
Ka lat uzysKa status samodzfe
nega uniwersytetu Szk
ta Muzvczna vv7s7a ii wipznwrp
cie w ysza
kształci oficerów
gorącą wodę
rozwoju
są porty w tów#
ze
liniami ze
Wyższa
aoKcrami — uroń
wo pjęcno na żjcrl 1R w-i- 1 urn iu iiiuiiunnuAuititr Iinunu rMir
w tym
szereg
takich
w
jest
nawet
pół
Oba
flotą
ryb
jest
Jego
mocnvm
w-- —
Gdań- -
mnretmon
sznura Morska
która
llczą
su-mie
ociciska
Z podobną intensywnokil
i Opera i ulharmonia cztm
teatry operetka pięć muzeój
stacja radiowa i telewizyjni
trzy dzienniki kilka tygodni
ków i miesięczników — oto jf
go podstawowe przejawy
Wszystkie wchodzące w skłaj
metropolii miasta łączy zbudł
wana przed kilku laty au!
strada i szybka kolej elektro
na Zelektryfikowano też mi
gistralę kolejową łączącą porft
z śląskim zagłębiem węglowym
Dla ruchu samochodowego i
szybkim tempie przebija Ą
i unowocześnia drogi wylototfi
Powstają nowe szerokie mośij
i wielkie węzły komunikacyjni
dostosowane do szybko rosnJ
cego ruchu kołowego
Imponująca jest żywotąk
gdańszczan: co roku rodzi si
tu przeszło 7 tysięcy dzied 1!
zabytkowym ratuszu staromUj
skim każdego roku zauicri
związek małżeński dwa tysitfj
par a co najmniej trzydzieści
z nich ma charakter "miej
narodowy" gdyż jedno z pajf
nerów jest obywatelem
państwa
Nic w tym zresztą dziwnego
— co roku oprócz 15 tysięcy
zagrąnicznycn marynarzy przy
bywają tu tysiące turystów
handlowców inaukowcó- - U dzie-nnikarzy
z całego świata Niekt-órzy
z nich pamiętają Gdanal
i Gdynię sprzed wojny — i nu
mogą ich poznać Są to niby te
same ale jakże jednak inn(
miasta! I jak wielkie robią wr
żenie swoim szybkim rozuc-je-m
i pracą włożoną tu prze!
polskich mieszkańców!
Alojzy Męclewskll
NOWOŚCI
BERBERYUSZ E — Szulerzy i jelenie 135
DOKUMENTY — Polskie przedwiośnie 375
GOŁĘBIOWSKI E — Zygmunt August Żywot ostat-niego
z Jagiellonów 275
GRABOWSKI Z — Nagrobek 200
IIOFFMANOWA H — Panny z kamienicy
"Pod Fortuną" 250
KASPROWICZOWA M — Dziennik 400
KRASZEWSKI J I — Komedianci 3 25
MALATYŃSKI A — Pierwsza wojna światowa
i odbudowa Rzeczypospolitej 2 00
SUJKOWSKI B — Dwa zakony 250
UKNIEWSKA M — Strachy 1 50
WOJTSOMSKI S W — Traktat Brzeski a Polska 225
ROMEYKO — Wspomnienia o Wieniawie
ŻEROMSKI S — Wierna rzeka 075
— Popioły 3 tomy 4 00
GRABOWSKI Z — Rosa mystica 3 00
WIECH — śmiech śmiechem 3 00
SKIBA W — Nad poziomy 225
GOMULICKI W — Cudna mieszczka 175
WIERZYŃSKI K — Sen mara 250
U fi N k U
BELL D — Praca i jej goryccz 1 0"
BIAŁOSTOCKI J — Pięć Wicków myśli o sztuce 425 rnninvnńnnrn 5 i T_ __JL'i l_fil: 1 5(1 lJMNHU_EiWlZUYl£i A 1 U — IMa POUDUJ UTKIJM " Jl
CZAPSKI J — Oko 25U
DANILEWICZOWA M — Portrety pisarzy angielskich 700
DE ROUX D — Rozmowy z Gombrowiczem oia -
DOBROWOLSKI T — Stattlcr a Michałowski 1-0- ° I
GINALSKA M — Polskie Boże Narodzenie au
ULAab u — u„awęoy z drużynowym nnn l
JACHIMECKI Z — Wagner m
TAMUT?T PlHTrU T uiyi — Tnav„1 - -1- 0-0 „
KĘDZIERSKI G P — Współcześni historycy brytyjscy "
KELLER H — Historia mojego życia 2 00
juarit££w&ru J — rraaziejc romorza " j
MAŁCUŻYŃSKI K — Szkice warszawskie 250 1
nAnunmiTCB-- r t t n:_t_:ii 4 50 ' I jriiu£jiuiitvoii i u —— rcuiuyuuiu pi
PRACA ZBIOROWA — Norwid żywy a "u A
„ „ — Sienkiewicz żywy auu mliuaipwai Ł7DmmuniniuiuiAiii Aii rjaPpnia:unscnii: iajnjr -f--ifl-O jj
„ — Conrad żywy „ o uu '
T--
Mn:it: — moauom aynj 500 q
„ — Literatura okresu młodej i
Polski 2 tomy
_- - 3
SILONE I — Wybór towarzyszy ~ i-- u
ciurL--n t 7„_„ i:„_„t_ „--- i:: ouixij i — feuia iiiuidiui £ii'iiiiij r 5 GO — c
SZERMENTOWSKI E — Pan Henryk a 500 j
i
W„AwRTrWtfT WYCYłtfT 1TwSeT-A-7E10 4' tf5
Zamówienia książek do $500 koszty przesyłki ponosi '- D-criaianv
rlnlii7niap llliz tr-artnc- pi famftwmnin Anmnwieum F" i
oad $500 koszty przesyłki ponosi Księgarnia Do USA do
wzgięauna sumę płaci zamawiający iMaieznosc najlepiej
co7vwnó PTplripm włnciwin lnh fnnpv nrHprpmTZ-- r ZarńÓWlCm
derować do Ksieearni: ' '#
"ZWIĄZKOWIEC 1475 QUEEHST W TORONTO OMT- -