Zwilazkowiec Alliancer, December 17, 1958

              'li
t (I1 Iii i
''lii
'ł- -
cl
1
l!
f k- -
SSffi
Wi
i
w af'j('fcU1 " '' y WOHliMJWy?3iPWWfcUl łWUMTtt "#fltt'P -- ?
i- -
feftt s
Roznosicielka tyfusu
-- Bło to w styczniu 1006 roku
W 'jednym z domów na Long Is-lan- d
New York cala rodzina za-padła
na tyfus Zawezwano do cho-rych
dr Sopcra Kii największemu
zdziwieniu lekarz stwierdził źe
nikt w okolicy nie chorował na ty-fus
Jak więc zarazki jego mogły
dostać się do zdrowej dotychczas
rodziny? Kto je przyniósł? Skąd
pochodził?
Badając dokładnie sytuację dr
Soper dowiedział się że przed za-padnięciem
całej rodziny na tę
chorobę zatrudniona została ku
charka Mary Mallon młoda i zdro
wa kobieta zalecona przez biuro
pośrednictwa pracy Mimo że
wszyscy mieszkańcy domu znaleźli
się w łóżkach Mary nie odczuwała
dolegliwości Zupełnie zdrowa opu
śeiła kuchnię i poszła szukać so-bie
zajęcia u innej rodziny
Dr Soper nabrał nieufności do
niej Według jego przypuszczeń
Mary Mallon przyniosła tyfus i za-raziła
nim całą rodzinę Problem
był tylko czy podejrzenie to jest
słuszne W owych czasaco meay-cyn- a
nic była tak wysoko post
wioną iak dziś Teoria o roznosi
pipiach tvfubu wydawać mogłaby
się jako czysta fantazja
Dr Soper udał się do biura po
srednictwa pracy i wynotował so- -
hin adresy wszystkich rodzin u
httirnh nraenwała Mary Mallon
jako kucharka Następnie udał się
flO niCll TO CO 5lWJViuŁii!
czyło wszystkich
Mary Mallon pracowała w 1900
roku u rodziny Mamaroneck oczy-uiirl- n
nie na Wkrótce po
jej przybyciu cała rodzina rozcho-l_lt- -
_ „ Kfnc Trzeba bvło
opuszczać dom
' --nM lata nóżnici Mary Mallon
jako kucharka 'została zaangażo
wana przez adwokata Draytona
Nim nie wciągnęła się do pracy' na
L
BIURO TŁUMACZEŃ
"va Dr lur jBr J K MICHALSKI HF Wizy — Paszporty — Ffł Emigracja Ud
57'pUEEN ST W EM 1-94-
30
(kołÓBay) pok' 308 Toronto
--„- Ł 'JM---7M:--? ttff Ali
zasko
długo
nowym miejscu cała rodzin_a z wy
jątkiem adwokata zapadła na ty
fus Mary bardzo troskliwie opie
kowała się chorymi za co otrzy-mała
$50 nagrody
Podobne wypadki zachodziły
wszędzie gdzie do
pracy Mary Mallon Ludzie zapa-dali
nagle na tyfus który w wielu
wypadkach kończył „się śmiertel-nie
Teraz dr Soper nie miał już wą-tpliwości
Zawsze zdrowa -- i tęga
kucharka- - była roznosicielka bak-terii
tyfusu Rozpoczął gorączkowe
poszukiwania za nią Kiedy wresz-cie
otrzymał jej adres i przybył do
rodziny u której rozpoczęła ona
pracę w kuchni przed dwoma ty-godniami
najmłodsze dziecko do-gorywało
na tjfus
Dr Soprr wszedł do kuchni i
powiedział Mary Mallon kim ona
właściwie jest i jakie nieszczęście
przynosi ludziom Kucharka par-sknęła
śmiechem Nigdy nic była
chora na żaden tyfus Jak może
więc roznosić lę chorobę? Kiedy
lekarz jej całą listę
rodzin które zapadły na tyfus po
zaangażowaniu jej chwyciła za
nóż kuchenny i zmusiła go do wyj-ścia
z kuchni Na drugi dzień wró-cił
jednak lecz z tym samym sku-tkiem
Mary Mallon przywitała go
nożem
Z kolei lekarz zwrócił się do
miejskiej komisji zdrowia Tu zdo-łał
przekonać urzędników jak
osobą jest kucharka
Powstał jednak problem co z nią
robić? Jedynym by-ła
jej -- izolacjai-tak jak się izoluje
ludzi zapadłych na choroby zakaź-ne
Niestety Mary nie była chorą
Izolacja zdrowego człowieka była
sprzeczna z prawami wolnościowy-mi
obywatela zastrzeżonymi przez
konstytucję Podniosły się więc
słowa protestu
-- Z biura miejskiej komisji zdro-wia
sprawa przedostała się na ła-my
prasy Posypały "się protesty
Wielu wybitnych lekarzy bardzo
sceptycznie -- odnosiło się do hipo-tezy
dra Sopcra Skromna kuchar-ka
w ciągu krótkiego okresu cza-s- u
stała się sławna
Ponieważ miejska komisja zdro- -
wia nastawała na izolację Mary
Mallon sprawa
Adwokat 0'Neill
polsk: program radiowy
( "SYRENA"- -
Nichii ' sul gj ?—TO rano CK TB
29 HumbtrcrMł Blvd RO M) wie)
lub "ZwUikowlc" LE 1-2-
491
UWAGA1
przyjmowano
przypomniał
nie-bezpieczną
rozwiązaniem
WYSYŁAMY LEKARSTWA DO POLSKI
Mila obsługa i umiarkowane ceny
Mówimy i czytamy po polsku
F0X TAYLOR PHARMMY
'129 McCaul Si Toronto
ttóg Dundas) -
poszła do sądu
wziął niefortun
s
UWAGAI
EM 3-16- 63
B7-P-- 9
Kołdry koce bielizna "pościelowa
oraz duży wybór materiałów na
SUKIENKI UBRANIA I FIRANY
poleca Szanownej Klienteli po bardzo niskich cenach
FORTUNA TEXTILES & CLOTHING
WUIŁ FK 8R2ESKI
488 Qusn'St W Teł EM 6-61- 98
Wysyłamy d ralitcl Bnlądiaetkl PKO etju Itkartfwa x Amlll
1 Prryjdt I 8kqriystaJ znasijch ushig
' ' - — 87 8
Zaoszczędzicie pieniądze i czas
—
MMfjHe
MIDTOWN D RUG STORĘ
'
652 Queen St Wł Toronto
(róg Palmerston) EM 872&0
BEZPŁATNE DORĘCZENIE
Duży wybór 'poćłarków na "Boże Narodzenie
CHANEL — 4711 YARDLEY ild
LEKARSTWA DO POLSKI
-- Wyjątkowo szybka' obsługa pfzy najniższych cenach
- i - ? - ' 95-PI- U1
WYSYŁA LEKARSTWA do POLSKI
Najstarsza polska apteka w Toronto
'Poleca nVwysyłkę do Polski najnowsze śrądki przeciw gni-"żlić- yj
wszelkie witaminy zastrzyki wątrobiane Vit B-12'i- tp
WYKONUJEMY RECEPTY" WSZYSTKICH KRAJ6W
' Zamówienia zamiejscowe wysyłane natychmiast
PitzcU tUfonucl lub zgłaszajcie i? osobiści
POPIERAJCIE POLSKI HANDEL
Tadeusz
I
'
IHH- lGSfTttim
GARDIAN
wlłkicitl
TORONTO ONT
_
Tel LE 6-30- 03 immmammri
'WlAZW-JRiaiP-KembJBr- ) JceiiB 17 — 1358
-- ną kobietę "w ubronę i prowadził
proces przez wszystkie instancje
W ostateczności Jednak przegrał
Sąd najwyższy wydał wyrok izolo-wania
Mary Mallon w interesie
bezpieczeństwa publicznego
Różnica zdań pomiędzy lekarza-mi
również wyrównała się Po wie-lu
badaniach doszli oni zgodnie do
przekonania że zarazki tyfusu ro
zwijają się w woreczku żółciowym
nieszczęśliwej kobiety Zapropo-nowali
by go usunąć lecz Mary
Mallon sprzeciwiła się
Umieszczono ją więc w osob-nym
pawilonie w szpitalu Riversi-d- e
Tak dalece przejęła się całą
sprawą że nie chciała z nikim roz-mawiać
Była przekonana że roz-nosiciclst- wo
tyfusu jest niczym in-nym
jak tylko głupią historią wy-myśloną
przez niepoważnych leka-rzy
Po kilku latach zmienił się
skład komisji zdrowia Przyszli no-wi
urzędnicy i wypuścili Mary
Mallon z szpitala pod warunkiem
że nie będzie więcej kucharką i co
pewien okres tzasu stawi się na
badanie
Nie stawiła się na nie Sądząc
że jej wyrządzono krzywdę zmie-niła
nazwisko i przez pięć lat u-kryw- ała
się Przyjmowała różne
prace Początkowo przezornie uni-kała
kuchni Kiedy jednak zorien- -
się że nikt międzyczniie
z otoczenia 5woi- - Belg z
do ulubionego Po urj propozycji
reMau- - 'skrupulanic prowadzonym dzień-racj- i
wyczytała
zetach że ją w ym „jaśnjc Arctow-Kilk- u
z rc- - skl
zapadło na specjalnością
Rzuciła pracę Uciekła i
ła nazwisko Po jakimś zo-stała
kucharką w szpitalu Sloane
Ledwie pracować zanoto-wano
wśród pacjentów 25 wypad-ków
tyfusu Tym nie zdąży-ła
"uciec Sprawa do uszu
dr i ten rozpoznał ją Zo-stała
ponownie izolowana w szpi-talu
i poddana obserwacji lekar-skiej
Pozwolono jej na wyjście na
miasto bez eskorty dopiero wtedy
gdy lekarze odkryli nie
niebezpieczna jeżeli' nie 'dotyka
żvwności nie wchodzi w kontakt
z dziećmi czy chorymi osobami i
poddaje się regularnym badaniom
lekarskim
Tyśus przestał być plagą od cza
su wynalezienia antybiotyku zwa
nego chloromecytyną lub tytonie
Zabija on bakcyle masowo
lecz nie zawsze może je wytępić
jeżeli zagnieździły się w roz-nosici- eli
T R
Udzielamy pożyczek
na I I 2 "Mortgage"
od $1550— $45000
na spłatę do 8 lat
Może zmuszeni jesteście opła-cić
własny PIERWSZY
DRUGI" "mortgage"? Moje
za mało pieniędzy na
(down payment) Moie
chcielibyście umieścić- - własne
pieniądze -- na PIERWSZY lub
DRUGI "mortgage"?
sprzedaliście swój dom zacho-wując
na nim "mortgage"? —
Możemy
właśnie na ten "mortgage"
Gotówka w prmUgu dni
Packard limitment
Corp Ltd '
3114 Dundas W (High Park)
"Toronto — RO W316 "
959 (Danforth)
Toronto — OX 97117
Mateczna WypfZedaŻ
25%
do 50%
zniżki
które je-steśmy
dumni
zaofiarować "
Naprawdę- -
oszczę-dność
rria naj-nowszych
faso-nach
tego-- ' se
47 p
zonu - ---
Do Waszego wyboru
" tylko "
Futra ZiJiaszego-skład- u 1
w cenie fjo - 4
'
muticrar Min anade: (dycd)- - Moutort'- - (processedUambdyed
Gre'y„ B' lack Perjiin LmbV'PdyłWed Jap ConeyMink-Sha- d -
(dyed rabbit)
STOLE $2900
CAPE $3900
$49X0
Ceny zniżone na wielu futrach
Dogodne spłaty
2-lct- nia gwarancja na każdym futrze v
Madison Furs
416 Bloor W WA
Otwarte do 9 wlecz Sobolyjlo7 v
85" P
Polacy pionierami Antarktydy
Polska Akademia Nauk rozważa przeistocz} ło
możliwość założenia polskiej sta-cji
badawczej na Antarktydzie W
razie realizacji tego pol-ska
bandera powiewałaby nad pu-stynią
lodową szóstego konty-nentu
Nie od rzeczy więc będzie przy-pomnieć
że 60 lat temu dwaj Po-lacy
uczestnicy --wyprawy "Belgi-ka- "
wraz z załogą statku po raz
pierwszy w historii świata prze-byli
na Antarktydzie zimę polarną
Byli to Henryk Arclowski zmarły
niedawno w Stanach Zjcdnoczo-njc- h
i Antoni Bolesław Dobrowol-ski
zmarły w 1954 r w Warsza
wie
Niewiele wiedzano o Antarkty-dzie
gdy oficer belgijskiej mary-narki
handlowej Adnane de Gerla-ch- e
de Gomory ogłosił list publicz-ny
zapraszając młodych naukow-ców
do wzięcia udziału w organi-zowanej
przez niego wyprawie w
okolice Bieguna Południpw ego Je-dnym
z pierwszych który zdecydo-wał
się dzielić dolę i niedolę tej
niebezpiecznej ekspedycji był
25-let- ni Henryk Arclowski
WYPRAWA SZALEŃCÓW
Trafił akurat na chwilę kiedy
wielu uczonych zagranicznych ku
towała w zmaitwieniu Gcrlaclic'a wycofało
jej nic zapadł na tyfir-- oferty ucieszony no-wróci- ła
-- zawodu' zanotował w swym
kilku tygodniach pracy w
na Broadway w ga- - niku:
poszukuje policja
stałych bywalców tej ofiarował mj SW(ij ua-zja-ł
Arc-staurac- ji tyfus t0wski którego była
zmieni
czasie
zaczęła
razem
'doszła
Sopera
że jesi
cyną
żółci
lub
posiadacie
wpłatę
Może
udzielić Wam pożyczki
10
Woodbine
Ceni
pra-wdziwa
$129
-- $3B5
CLUTCH
JACKET
29464
projektu
Polak
chemia i który wicie zajmował się
geologią przygotowywał się do ba-dan
oceanograficznych"
W tym czasie w Lcodium stu-diował
przyrodę uciekinier z ze-słania
Antoni Bolesław Dobrowol-ski
Zbyt późno dowiedział się o
ekspedycji polarnej i gdy przyje-chał
do Antwerpii skład wyprawy
był w komplecie Na szczęście
dwóch marynarzy stchórzyło w
ostatniej chwili i Arctowski za-protego- wał
de Gerlache'owi swe-go
rodaka
— Przecież ja potrzebuję mary-narzy
a nie naukowców — żachnął
się kapitan
— On się nie boi żadnej roboty
— zachęcał Arctowski mrugając
porozumiewawczo do Dobrowol-skiego
— Będzie pan stał przy sterze?
— Będę — odparł uparty kandy-dat
'
— No a potrafi pan wleźć na
maszt?
— Potrafię
— Angażuje — bez entuzjazmu
zakończył rozmowę kapitan
Dobrowolski zrzucił z siebie czar-ny
żakiet w którym przyszedł pre-zentować
się dowódcy i pogwizdu-jąc
wesoło' zabrał się do zamiatania
pokładu
16 sierpnia lB97Tpku statek po-larny
"Belgika" ' odprowadzany
przez flotylle przybrzeżną pfzy
dźwiękach orkiestr i okrzykach po-żegnalnych
tysięcy ludzi zgroma-dzonych
na wybrzeżu opuszczał port
antwerpski
Przyjaciele żegnający uczestni-ków
wyprawy wyruszających iv
nieznaną krainę wiecznych lodów
z obawą spoglądali -- na niewielki
i niedostatecznie do tak -- trudnego
rejsu przj gotowany statek Załoga
"Bejgiki" ufna jednak była w swo-je
siły Serca biłyradosnym wzru-szeniem
Na mostku -- kapitańskim
obok Gerlache'a rysowała się smu-kła
sylwetka pierwszego oficera —
Roalda Amundsena późniejszego
zdobywcy obu biegunów
UWIĘZIENI W GÓRACH
" LODOWYCH
Pod koniec stycznia 1808 r
"Belgika" znajdowała się w okoli-cach
'Szctlandów Południowych
gdy wśród gęstej mgły poczęły
przed statkiem majaczyć się ja-kieś
białe -- widma rosnące z każdą
minutą Po chwili otoczyły "Bel-gikę- "
pływające góry lodowe
"Przez kilka godzin — Wspomi-na
Dobrowolski — defilował przed
nami tłujn białych potworów zmu
szając statek do ciągłego lawiro- - J
wania a wachtowych do nieustan
nej napiętej baczności"
me raz wyprawa natratiara na
góry lodowe Zdarzyło się' że nie-wielka
'na oko "sopla" otarła się o
dziób statku i "Belgika" stanęła
deba Szczęśliwie ofiarą padł tylko
mały- - przedni maszt Góry -- nie da-wały
jednak za -- wygraną" i vstatek
jak widmo przemykał się- - w lodo-wjto-labirync- ie '
r- -
Mimo 'przeszkód statek posuwał
się" naprzód Minął --nieprzystępną
Ziemię Aleksandra i wyszedł wTe-szci- e
na rozległe Morze Bellings-hauzen- a
i po kilku dniach znalazł
się na granicy pola lodowego Kry
nie były zbyt wielkie "więc "Bel--
giKa" posuwała się śmiało na
przód Niebaw em przyszła katastro
ia Nieprzenikniona mgła rozpo
ścierała' się dookoła kiedy Gerla
che stwierdził żer statek został za-murowany
Woda '
--w szczelinach
ię w
du Wyprawa zamarzła na 30'
szerokości południowej o stopni
od 'bieguna
lo
17
19
Rok cały przetrwała ekspedycja
uwięziona wśiód lodów Nikt przed
tern nie spędził zimy na Antark-tydzie
nikt nic przebył tam nocy
polarnej
To też kiedy po dwuletniej wę
drówce po wodach antarktycznych
ekspedycja powróciła do Europy
powitano jej uczestników jak ludzi
wracających z zaświatów
Jan Jastcr
ZAWIADAMIAMY
KLIENTÓW
t obecnie oprócz WĘGLA mamy n
sprzedaż i dostarczamy do domów
1
i
NASZYCH
olej do opalu
"WHITE ROSĘ"
W sezonie letnim ceny lostaly
zniżone
Dzwoń do
POLSKIEJ SKŁADNICY OPALU
składu
polskiego
Telefon
Gilbert
Avenue
i
kontynpnt
RU 3-22- 00
TJim 406 J&rJ ffi8®(£- -
" i) polskiej klienteli od lat
ZŁOTO Z TARCZĄ
i
'
—
Zamiast w bieżącym roku życzeń
świątecznych do moich Znajomych
i Klientów składam odpowiednią donację na cele
i życzę Wszystkim tą drogą
WESOŁYCH ŚWIĄT
I NOWEGO ROKU
HENRYK W HARAJEWICZ
Insurance
101
naszych Pań polecamy
codziennie świeże mięsa
różnych gatunków — jakości
Wj borowe śledziebarleórżonney deslailkcaetseosnyy i szpyienckziywooraz drób ' gmlw '
W piątki i soboty dwa razy dziennie świeże kiełbasy
własnego wyrobu
Ccnv niskie — Obsługa rzetelna — Zadowolenie gwarantowane
M WITER'S & Grocery
500 CJuoen St W — Toronto — Tel EM 8-92-
04 (tuż piy kościele św Stanisława)
TRAVEL OFFICE
55 Wellington West Toronto Tel EM 6-64-
51
S HEIFETZ NOTARY PUBLIC
Załatwiamy sprawnie solidnie: Sprowadzanie krewnych Polski
na stałe lub wizytę Wizy do Polski w 10 dni Wyjazd do
USA na stałe lub wizytę Sprawy majątkowe w kraju akty darowizny pełnomocnictwa małżeństwa przez zastępcę sprawy
Gwarantowaną przesyłkę pieniędzy paczek do Polski Ukrainy
Tłumaczenia notarialno wszelkich dokumentów
Bezpłatna informacja listownie osobiście telefonicznie 1_ W
LEKARSTWA do POLSKI BEZ CŁA
Wszystkich Krajów Europy i do USSR drogą lotnicza
NASZE PACZKI LOTNICZE DO USSR SĄ DORĘCZANE W CIĄGU 3-C- H TYGODNI
Tel EM 3-28- 00 — Dlaczego opłaca się wysyłać paczki przez nas:
5 1) Obsłużą Cię polscy kwalifikowani apteka- -
a 2) Crzeeny wnyaskzoenasjąą nkaajżndiżąszeeuwropKeajnskaądziereceptę
"2 3) Dostawa naszych paczek jest szybka gwa-- j
rantowana
Służymy 40
$200
kiełbasy
' ' ryi
S4
: ktt szJ- -
59
Streptomycyna 20 po gr iflf
Streptomycyna 30 po gr 5d
Penicylina Ol 5x3 milj 50 290
Penicylina Ol 10x3 milj na 100 570
Vi tarnina B-1- 2 25 po 50 megr 150
Scromycin Cycloserine 40 kapsułek
również dokładnie KAŻDA RECEPTĘ po najniższej
STALE NA SKŁADZIE DUŻY WYBÓR ZIÓŁ STAROKRAJOWYCH LEKARSTW
WYSYŁAMY DO POLSKI TANIO SZYBKO ŚWIĄTECZNE PACZKI ŻYWNOŚCIOWE Apteka Rothbart'a
676 St West Toronta EM
tanio!!!
Wplata
SZCZĘŚLIWEGO
General
Uwadze
pierwszorzędnej
ZAŁATWIAMY
Oueen
CHRISTMAS
SALE
Z otwarcia
sklepu
jeden tydzień począwszy
od 5-g- o grudnia
wSHliiiii
1 i
iud
i
83 s I
— —
i z
— —
—
i i
i i
i
86
i
1
1 $
na $
$
I
I
- - - -
-
i - i
(Zl I I I I I r I
I dla i]
£ —
Dla 2
622 W - EM
748 W — EM
(obok Bathurst)
Jrgg— -- :ii " — lii łanwraa a morze aiMfci "" jpffjarn uvim!
fa iŁVT xc--
fó& 4'-v- K
"Knj-ł-- J
zastrz $
zastrz
zastrz
zastrz $
zastrz
$1720
cenii
$500
tygodniowo $300
specjalna zniżka na wszystkie zegarki
1 Omega Bulova Ziła Alpina
pierścionki diamenty inne nrezenty
ZNIŻKA 20% do 40%
Przy każdym zakupie otrzymuje się jako prezent
poisKą piyie inny prezent
St
St
isjji
Market
KANADYJSKĄ
Kupujcie więc prezeniy świąteczne swoich najdroższych
wpolskim sklepie gdzie oirzymacie pod gwarancją dobry
towar
tygodniowo
$100
rozsyłania
Przyjaciół
dobroczynne
Meat
DOMINION
3-28-
00
14-KARATO-WE
okazji
Henry Jewellers
Właśc Henryk Sobótka
Waszej wygody sklepy
Queen 6-43- 50
Dundas 8-73- 75
tm&mcsGimĄAi rg-j__v- wi
bwssąwiez!u§ 3l23£SS&SS&EB££S
4S-es&vi"'-
'?
gp3! rj-'oWkAioC-ń!
sejiw iSBTCawassgcfąg AiSnSSI?5SgCTBSiEUI
Wpłata
od
=="S7r-10-2