Zwilazkowiec Alliancer, January 29, 1958

              imBjjMmffliMtomwfflmfflm ___ -- —""7"7---™-~--- - lBlllllsps
- f# sk :
mmams i f
L
fflfik mm
ta
ii E
iPIftSS
11
ab
fe 'a
8C&
t'H--h
Pi'
mm
Prlnted for erery "Vedneday anfl Siturdaj by
"Związkowiec" (The AJIiancer) Tel LE 1-2-
492
POLISH ALLIANCE PRESS LIMITED
Orjaa Związku Polaków w Kanadzie wydawany przez Dyrekcję Praaow
Redaktor F Głogowikl Kler Drukarni K 1 Mazurkiewicz Kler Mm Ł Prlkke
PRENUMERATA
Roczna w Kanadzie $450 W Stanach Zjednoczonych
Półroczna $275 i innych krajach $8-0-
0 Kwartalna $150 Pojedynczy numer 10ć
1475 Cłueen Stret West — Toronto Ontario
Authorised' as Second Class Mail Post Office Department Ottawa
PAKT BA6DAD1KS
Pakt Bagdadzki jest bodajże najsłabszym z wszystkich mię-dzynarodowych
porozumień świata niekomunistycznego Twórcy
tego układu głównie Wielka Brytania 1 Turcja zmierzali do stwo-rzenia
zapory przeciwko wpływom sowieckim w rejonie Bliskiego
Wschodu po załamaniu się brytyjskiej pozycji w tym rejonie
Miał on zarówno zastąpić brytyjsko-egipsk- i układ sojuszniczy jak
utrzymać Egipt w pewnych ryzach Chodziło również o stworzenie
zastępczycl: baz militarnych w miejsce utraconych w rejonie
Kanału Sueskiego Jeszcze w toku rokowań z Egiptem rząd bry-tyjski
wyrażał gotowość wcześniejszego opuszczenia swoich baz
w zamian za przystąpienie Egiptu do śródziemnomorskiego paktu
wojskowego
Gdy wreszcie po długich przygotowaniach doprowadzono do
Paktu Bagdadzkiego okazało się ze uczestniczy w nim tylko jedno
państwo arabskie: Irak co oczywiście nie dodaje temu układowi
siły Nawet Jordania która wówczas była jeszcze związana z Wielką
Brytanią układem wojskowym i sojuszniczym nie przystąpiła do
Paktu Bagdadzkiego Państwa arabskie przyjęły raczej egipski
punkt widzenia twierdząc że układ ten spełnia ujemną rolę w
tym rejonie I dlatego też nie szczędzono i nie szczędzi się nadal
ostrych ataków na Irak Udział tego państwa w pakcie uważa się
za złamanie solidarności araDskiej
Irak jest bardzo ważnym ogniwem paktu gdyż stanowi wy
suniętą pozycję Zachodu w świecie arabskim którą tenże pragnie
za wszelką cenę utrzymać i wzmocnić Najważniejszego jednak
zadania terenowego pakt nie wypełnił Bazy militarne w Iraku
coprawda istnieją ale przydatność ich jest bardzo ograniczona
Niektóre państwa arabskie uważają wprawdzie Irak nieomal za
zdrajcę interesów ogólno-arabskic- h co jest niezgodne ze stanem
faktycznym Irak bowiem solidaryzował się zarówno z Egiptem w
okresie kryzysu Sueskiego jak z Syrią po dokonanym tam prze-wrocie
Nie uczynił też żadnego kroku w kierunku odprężenia
stosunków z Izraelem '
"Stany Zjednoczone nie są formalnie członkiem Paktu Bag-dadzkiego
uczestniczą jedynie1 w poszczególnych jego komitetach
a to obronnym i "gospodarczym Tale zwana doktryna Eisenhowera
proklamowana ubiegłego roku miała niewątpliwie również na
celu wzmocnienie tego układu
Rok ubiegły stał pod znakiem silnych wstrząsów wrzenia na
BI Wschodzie I tak np likwidowano następstwa zbrojnej akcji
iiiigiu-iittuuu&ni- cj i jziat:i)iuej wuueu agipiu ataiwiuiiu jeuynie
część tych zagadnień z tym ze pozycja Egiptu została faktycznie
wzmocniona Likwidacja wpływów sowieckich okazała się zada-niem
ponad siły państw zachodnich Potrafiły one tylko i to dzięki
przede wszystkim Stanom Zjednoczonym uratować Jordanię przed
zakusami egipsko-syryjski- mi lecz nie powstrzymały Syrii od przej-ścia
pod wprVwy sowieckie Udaremniono sztuczną kampanię sy-ryjsko-sowi-ecką
przeciwko Turcji oraz znacznie zmniejszono
zatargi na pograniczu państw arabskich z Izraelem
iPaIt Bagdadzki przechodził w roku ubiegłym ciężka próbę j i4óżnazaryzykowaćtwierdzenie że po prostu w pewnym okresie
przestał działać Pakt Atlantycki starszy brat Bagdadzkiego rów-nież
nie potrafił rozwiązać swoich'wewnetrznych trudności Kon-ferencja
paryska przywódców państw Paktu Atlantyckiego miała
na celii ożywienie tego sojuszu wyrównanie różmc stworzenia
podstawy dla dalszej działalności Wiemy dziś że zadanie tó zo- stało w' małym tylko stopniu osiągnięte Ważne iednak' iest że
państwa członkowskie doszły solidarnie do przekonania że sojusz
iaiezy mnymne i naiezy go wyposażyć w lepsze ' instrumenty
uziuiama
Po'dobne zadanie stoi przed konferencia ankarska Uczestni
czyć w' niej będą nie przywódcy państw członkowskich lecz mini-strowie
spraw zagranicznych Ponadto weźmie w niej udział poraź
pierwszy kierownik polityki zagranicznej Stanów Zjednoczonych
sekretarz" stanu Dulles W odróżnieniu jednak od konferencji pa- ryskiej na ankarskiej na pierwszy plan wybijać się będą nie
zagadnienia strategiczne ale raczej polityczne i gospodarcze Są
one jednak nie mniej złożone aniżeli wojskowe Wszystkie państwa
członkowskie kilkakrotnie apelowały do Stanów Zjednoczonych
wzywając je do przystąpienia do układu jednakże otrzymały odpo- wiedź odmowna Nie wydaje się by apel ten został 'obecnie pono- wiony ani by Dulles ogłosił zmianę stanowiska Waszyngtonu
Udział jednak jego w konferencji wskazuje na znaczenie jakie
Stany Zjednoczone przywiązują do tego układu międzynarodowego
a ponadto zdaje się zapowiadać zwiększenie amerykańskiej po-mocy
gospodarczej dla takich państw jak Persja Irak Pakistan
uiTdzuiracłjacoSptraanwydZa jepdonśroecdznoine ozżmywieirćzaijąwzpmrzoecznsiwć óPj abkatrdBzaigedjadazkktyi wnWy
jakim stopniu to się uda — wykażą -- wyniki obrad
Dumni z obywatelstwa:
Pani Wanda Kaczkowska-Boo- r
urzędniczka ministerstwa opieki
społecznej prowincji Ontario
wywołuje zainteresowanie prasy torbntonskiej jak o tym świad-czy
obszerny reportaż jaki uka-zał
się' ostatnio w "Telegram"
Czytelnicy nasi podobnie jak
Polonia znają panią Kaczkowska--
Boor Przed niespełna trze-ba"
miesiącami zamieściliśmy
wywiad z riia o systemie opieki
społecznej w Ontario Z tytuły
swoich obowiązków służbowych
styka się jprzede 'wszystkim z" ty-mi
którzy sa w największej po-trzebie
'oczywiście znajduje w
tej -- grupie i 'Polaków
"Telegram" uważa p Kacz-kówską-Boo- rza
postać niezwykle
charakterystyczną reprezentują-- '
cą pewien wyraźny kierunek
Widzi w niej osobę o silnej woli
świadomie zdążającej do pewne-go
celu Wkrótce' po przybyciu
do Kanady z dwojgiem małych
dzieci owdowiała i w tej najcięż-szej
chwili zdawała egzamin doi- - rzałości Rozpoczęła pracę zarob-kową
od skrobania podłóg w sie
rocińcu Dy po kuku latach za- jąć odpowiedzialne stanowisko
w ministerstwie opieki społecz-nej
Przed dwoma laty p Kaczkow-ska
wyszła zamaż za imigranta
węgierskiego Laszlo Boor któ-ry
również ma za sobą ciężki
szlak przystosowania się w nowe
warunki życia Dawny oficer
czynnej służby był w Kanadzie
WHi9Wtt U If łłVSAW-- W łfiCffaJjłl1" a-Kl-
W"?' 1H iSlWM '" fi II" JHrtt"lTll fHU miLł 1T fl jf TtiJJ ifW-- W '"V I I VJ HM A-- " ?„M V tA WATO CTJ'1 II luil tt"''-ni- " U" łirtr' IIWW Jt ł' iJHilfWl ŁVBPff' rrWkftTlłlł-J- W 'Iłł-P- J 'rIM "T& LA:tUłl!M]łi-- J 3 rt 1]f &N2tftWWi#K8S3i wafc3iffiaa&fi&
tą
Uwagę wszystkich zaprząta sy-- 1 zmniejszenia produkcji spożycia
tuacja gospodarcza Oficjalne dane co jednak nio przeszkodziło prze- -
statystyczne świadczą o gwałto-wnym
wzroście bezrobocia Zjawi-sko
to występuje zarówno w Sta-nach
Zjednoczonych Kanadzie
jak w niektórych państwach euro-pejskich
Zanotowano więc po raz
pierwszy poważne bezrobocie w
Wielkiej Brytanii zach Niem-czech
ale nie występuje ono w
ogóle we Francji i Holandii
Gdyby twierdzenia komunistycz
ne miały cień prawdy wówczas nie
powinniśmy teraz w ogóle znać
bezrobocia Głoszą oni bowiem że
gospodarka narodowa państw za-chodnich
opiera się na zbroje
niach Te wielkie zamówienia zbro
jeniowe dawały ludności w latach
ubiegłych pełne zatrudnienie oraz
wysokie zarobki Polityka zbroje
niowa nie uległa zmianie We
wszystkich krajach obserwujemy
raczej wzrost wydatków na ten cel
Stany Zjednoczone np przystąpiły
do dodatkowego wydatkowania za-wrotnych
sum na cele obronne
jednak bezrobocie wzrasta to w
tempie wręcz niepokojącym Nie-którzy
przewidują że ilość bezro
botnych w Stanach osiągnie cyfrę
do 6 milionów W tych warun
kach trudno oczywiście mówić iż
zatrudnienie w państwach zacho-dnich
było pochodną polityki zbro-jeniowej
Jakie są źródła obecnego przesi-lenia
i czy nie stanowi ono zapo-wiedzi
kryzysu gospodarczego?
Wszyscy ekonomiści zgodnie odrzu
cają możliwość kryzysu twierdząc
iż brak jest jakichkolwiek danych
na taką katastrofę Wielki kryzys
lat trzydziestych powstał w Sta
nach Zjednoczonych i pociągnął za
sobą wszystkie państwa europej
skie Obecnie kiedy Europa jest
znacznie bardziej uzależniona od
Stanów są tam państwa znajdujące
się w pełnym rozkwicie Stąd wnio
sek że mamy do czynienia z pew
nym specyficznym terenowym
przesileniem przebiegającym w
każdym państwie odmiennie
Prem Diefenbaker odpierając
w Izbie Gmin zarzuty pos Pearso-n- a
nowego przywódcy partii libe-ralnej
oświadczył iż poprzedni
rząd ukrył przed społeczeństwem
zbliżające się przesilenie gospodar-cze
Ekonomiści jeszcze w marcu
ub r zapowiedzieli zbliżające się
przesilenie Innymi słowy pogor-szenie
sytuacji gospodarczej było
przewidziane istniały dostateczne
dane na podstawie których można
było przewidzieć jeszcze przed ro-kiem
nasilenie bezrobocia spadek
produkcji inwestycji itp
W odróżnieniu więc od wielkie-go
kryzysu który raczej zaskoczył
w latach trzydziestych zarówno
mocarzy przemysłowych i finanso-wych
jak ekonomistów obecnie
przesilenie nie stanowiło dla za-inteesowan- ych
niespodzianki Dla-czego
więc nie uczyniono niczego
by temu zapobiec?
Na to składa się wiele bardzo
wiele sprzecznych elementów
W Stanach Zjednoczonych od sze-regu
miesięcy istniały objawy
naprzód robotnikiem rolnym a
dziś jest przedstawicielem fabry-ki
tytoniowej
To polsko-węgiersk- ie małżeń-stwo
"Telegram" zareprezento-wa- ł
jako jeden z licznych dowo-dów
umiejętnego i należytego
przystosowania sie do warunków
miejscowych Osiągnięcia ich i
tryb życia świadczą że Kanada
jest krajem wielkich możliwości
dla nowoprzybyłych z różnych
krajów świata
Zdjęcie powyższe które powta-rzamy
za torontońskim "Tele-gram"
przedstawia całą rodzinę
z duma Drezentuiaca swa nr7v
należność do Kanady dowodami
obywatelstwa Wraz z rodzicami
--ir - ł&w :
"ZWIĄZKOWIEC" STYCZEŃ (January) Środa 29 — 1958
i
i
i
a
i
i
mysłowi samochodowemu na wy-puszczenie
takiej samej ilości sa-mochodów
i co ważniejsze na pod-wyższenie
cen co oczywiście auto-matycznie
niejako spowoduje spa-dek
w sprzedaży Przemysłowcy
wyszli z założenia że dochody
firm czysty zysk nie zmniejszy
się gdyż przy da"lszym spadku pro-dukcji
ograniczą zatrudnienie a
wyższe ceny pokryją różnicę w
ilości sprzedanych' wozów
Zdaniem poważnych ekonomi-stów
główną przyczyną przesilenia
gospodarczego jest niezdrowe
przeinwestowanie" przemysłu W
Stanach Zjednoczonych liczne
przedsiębiorstwa głównie najwięk-sze
wykorzystały możliwość tanich
inwestycji Rząd zwalniał od opo-datkowania
sumy wydane na roz
budowę fabryk Taka polityka była
całkowicie uzasadniona w okresie
nadzwyczajnym kiedy to szybkie
zwiększenie wydajności poszczegól-nych
gałęzi przemysłu było potrze-bą
państwową W normalnych cza-sach
oznacza to nie tylko wywoły-wanie
sztucznej koniunktury lecz
przede wszystkim pozbawienie skar-bu
państwa wpływów podatkowych
i napychanie kieszeni magnatów
przemysłowych -- Oblicza się że
'dzięki tej polityce sekretarza skar-bu
George Humphrey który ustą
pił jesienią ubiegłego roku prze
mysłowcy otrzymali od 1956 r po-darunek
wartości ponad $5000
000000 "
„Gdyby w parze z tym invyestycja-m- i'
szedł wżrosjf produkcji rozwijał
się handel zagraniczny wówczas
oczywiście nie byłoby powodów do
niepokoju Tymczasem produkcja
kurczyła się Wprawdzie prez Ei-senhower
wskazuje że handel za-graniczny
Stanów Zjednoczonych
osiągnął najwyższy w dziejach po-ziom
ale niestety pominął fakt
że poważna część tych obrotów na-leży
do kategorii deficytowych
Przede wszystkim chodzi o dosta
wy produktów rolnych w postaci
bezpłatnych podarków względnie
sprzedawanych za1 waluty krajowe
na długoterminowe 'kredyty
PAMIĘTNIKI EMIGRANTÓW Z KANADY
Głośna była przed ostatnią
wojną inicjatywaInstytutu Go-spodarstwa
Społecznego w War-szawie
gromadzenia" i ogłaszania
pamiętników ludzi prostych lu-dzi
ciężkiej pracy chłopów pol
skich i robotników składają-cych
się na ogromną większość
narodu i tworzących warstwę
którą kiedyś Zofta Nałkowska
nazwała Wielkim Nieznanym
jakoże w polskim piśmiennic-twie
nie była ona dotychczas wy
starczająco reprezentowana Ini-cjatywa
która doprowadziła do
wydania trzech pokaźnych to-mów
Pamiętników bezrobotnych
i Pamiętników chłopów uzyska-ła
taki poklask że została w r
193b rozciągnięta na trzecią gru-pę
piszących a mianowicie na
emigrantów polskich którzy
również w przeważającej ilości
rekrutowali się z chłopów i robo-tników
Na konkurs gwarantują
cy uczestnikom anonimowość
autorstwa i p°łna swobodę wy
powiedzi odpowiedzieli emi-granci
ochoczo i rzetelnie Na-desłany
materiał okazał się za-dziwiająco
interesujący i cenny
Wszedł on do dwu grubych to-mów
które ukazały się w 1939
r i przyniosły 37 pamiętników
emigrantów z Francji (względnie
po jeanym także z --Belgu
Włoch) oraz 27 pamiętników
Polaków osiadłych w Ameryce
Południowej (Argentyna Brazy-lia
Paragway i Urugway) W
trzeciej kolejności miały się u-kaz- ać wspomnienia emigrantów
z Ameryki Północnej (Stany
Zjednoczone i Kanada) Oddane
do druku bezpośrednio przed
wojną materiały przeznaczone
cio tomu pomocno-amerykan-skieg- o
miały ulec zniszczeniu w
czasie oblężenia Warszawy i do
ukazania się tego tomu nigdy
juz me uoszio
Nieoczekiwanie w ub roku
nadeszła z Warszawy wiadomość
że jeden egzemplarz pamiętni-ków
emigrantów z Kanady oca- lał jakimś cudem z katastrofy
wojennej Odnaleziony w miesz
kaniu śp Stanisława Stempow- - siego zasiuzonego reaaKtora
wydawnictw pamiętnikarskich
Instytutu Gospodarstwa Społecz-nego
egzemplarz ten został wy- stawiony w Warszawie na wysta-wie
publikacji tego Instytutu
Obecnie znajduie się on na prze- chowaniu w Bibliotece Narodo-wej
jako manuskrypt oznaczo-ny
no 6824
Ocalały z zagłady manuskrvDt
pamięmiKow imigrantów poi-skic- h
z -- Kanady składa się z 32
arKuszy z Których pierwsza
część (do str 304) została w r 1939 wydrukowana na czysto a druga część (str 305-51- 2) obej-muje
tylko t zw" odbitkę szczot-kową
przygotowaną i podpisana
do druku Materiał stanowi tekst
16 pamiętników wybranych ?
pomiędzy 33 opracowań nade
sianych na konkurs z Kanady
~-~- ™' ' — - ~ ™~-™™- TT 1 -™ w -- fv- j-- -w ~j FWalA%Al!5iłl&
Rynki zbytu dla produktów ka-nadyjskic- h
i amerykańskich kur
czą się w pierwszym rzędzie z po-wodu
zbyt wysokich kosztów wła-snych
Produkty te po prostu nie
wytrzymują konkurencji z cenami
francuskimi niemieckimi włoski-b- i
czy nawet brytyjskimi nie mó-wiąc
już o japońskich Stopa życio-wa
wszystkich dosłownie wszyst-kich
potencjonalnych klientów ka-nadyjskich
i amerykańskich jest
grubo niższa W jakiż więc sposób
mają płacić za te produkty? Na-wet
jeśli są im niezbędne
W ubiegłym roku czynniki rzą-dowe
w Kanadzie podobnie zre
sztą jak w Stanach Zjednoczonych
wywodziły iż konieczne jest ogra
niczenie kredytów jako że łatwość
nabywania wiedzie do inflacji
Wprowadzenia więc szereg zarzą
dzeń utrudniających uzyskanie kre- -
dytów Podwyższono właściwie odbywa się
w ciągu procentową dla pr0ces przystosowania się gospo- -
banków inkorporowanych Kredyt
stał się trudnym do uzyskania Od
biło się to oczywiście na całym ży
ciu gospodarczym W pierwszym
rzędzie gwałtownie zmniejszyło się
budownictwo stanowiące bardzo
ważną gałąź Stąd przeniosło się na
produkcję rolną i drzewną
Na pogorszenie sytuacji ekono-micznej
wpłynął spadek spożycia
na rynkach zagranicznych niektó-rych
metali jak aluminium nikiel
ołów miedź cynk: Bardzo znacznie
zmniejszyła się produkcja papieru
gazetowego a więc bardzo poważ-nego
artykułu eksportowego któ-rego
cena zresztą w ostatnich la-tach
systematycznie wzrastała
Spadek budownictwa mieszka-niowego
i przemysłowego odbił się
naturalnie na przemyśle cemento-wym
Kanada była w ubiegłych la-tach
importerem cementu własna
produkcja była niewystarczająca
ale obecnie po uruchomieniu no-wych
zakładów nie tylko nie bę-dzie
trzeba przywozić ale co gor-sza
możliwości produkcyjne prze-kraczają
zapotrzebowanie we
wnętrzne
Ten stan rzeczy może ulec oczy-wiście
zmianie zarówno w wypad-ku
uruchomienia budownictwa mie- -
go liczący 35 stron i obejmują
cy komentarz do pamiętników i
chai-Aterystyk- ę każdego z pa- -
miętniKarzy
Wiadomość o odnalezieniu
tekstu wspomnień emigrantów
polskich z Kanady pisanych
przed 20 laty musi zelektryzo-wać
każdego kto się interesuje
dziejami tutejszej Polonii Jako
materiał źródłowy wspomnie-nia
te na pewno przedstawiają
ogromną wartość tak dla histo-ryka
jak i socjologa Dwa pierw
tomy pamiętników emigran
tów ogłoszone w 1939 r okazały
się rewelacją nie xyiKO aia Daaa-cz- y przeszłości nolskiei w kra
jach imigracyjnych ale też dla
wtaoz sprawujących omeke nad
Polakami zagranicą Zarówno
departament konsularny mini-sterstwa
spraw zagranicznych
oraz Urząd emigracyjny przed-wojennego
ministerstwa opieki
społecznej jak i władze kościel
ne kraju znalazły w pamiętni-kach
materiał dosadnie naświet-lający
powszechne bolączki ro- -
uaKow wywoiane zanieaDania-m- i
służby konsularnej i opieki
uuszpasiersłuej Dane naprowa-dzone
przez pamiętnikarzy dały
podstawę do rewizji poglądów
na sprawy ucnoaztwa i zapocząt-kowały
reformy których reali-zacji
przeszkodziła wojna
Sądząc po treści dwu ogłoszo
nych tomów można się spodzie-wać
że i tom kanadyjski zawie
rać Dęazie Kopalnię wiadomości
o losach pionierów polskich
tym kraju Dlatego Instytut
Polski w Kanadzie wszczął sta
rania o pozyskanie kopii pamięt
ników odnalezionych w Warsza-wie
pragnąc z jednej strony u-zupeł- nić swój zbiór materiałów
na temat emigracji polskiej w
którym oba poprzednie tomy pa
miętników są już reprezentowa-ne
a z drugiej strony dążąc do
skompletowania kolekcji Polo-nica
Canadiana
Dzięki pomocy finansowej
przyrzeczonej Instytutowi przez
Wydawnictwo „Związkowiec"
jest nadzieja otrzymania z War-szawy
reprodukcji manuskryp
tu w postaci mikrofilmu o któ-rego
nadesłanie zwrócono się
juz do Biblioteki Narodowej W
ten sposób Polonia kanadyjska
uzyska cenny materiał który
nie tylko sam w sobie przedsta
wia pierwszorzędnei wagi doku
ment historyczny ale który bę- -
uzie w sianie uzupełnić ttane ja- kie zbiera „Związkowiec" roz
pisawszy niedawno swój własny
konkurs pamiętnikarski
tenPrzoysptautsnziczaćkonnkaulerżsy żneadeśnlaa
wspomnienia głównie „nowi" e-migra- nci osiadli w Kanadzie
już po r 1939 Wspomnienia
te łącznie z wypowiedziami da
wnych emigrantów zebranymi
przed dwudziestu laty Dokryia
inemai caiy oKręs masowego wy- - nkawszcdyję-ciu Joanna i Marek Uzupełnia go rękopis redaktora achiocdhźtlweaktuproalskuijeago dolepKieajnadnyiż - I wydawnictwa St StemDowskie-- 1 co inneeo różn- i- TO intWr™ Ł „ r „ j„_ tX4J7
szkaniowego jak i większytn robót
publicznych "jak konstrukcja szos
kanałów zapór wodnych itp
Największy spadek produkcji
ujawnił się w przemyśle metalo-wym
łącznie ze stalowniami Cha-rakterystyczne
jest że temu prze-sileniu
gospodarczemu nie towa-rzyszy
spadek cen ale wzrost Ro-botnicy
zatrudnieni nie zadawalają
się obecnymi stawkami ale wnoszą
o wyższe
Prez Eisenhower składając Kon-gresowi
raport gospodarczy apelo-wał
do pracodawców o utrzymanie
cen a do pracobiorców o powstrzy-manie
się od żądań podwyżek Nie
wydaje się by spotkał się z przy-chylną
odpowiedzią którejkolwiek
strony Wskazał on jednocześnie
że gospodarka narodowa Stanów
Zjednoczonych opiera się na zdro-wych
podstawach i wobec tego na-leży
oczekiwać że przesilenie bę-dzie
w szybkim czasie opanowane
Podobne stanowisko zajmują czyn
niki urzędowe w Kanadzie Uważa
kilkakrotnie ją one ze
roku stopę
sze
w
w
Kacz--
darki do nowych warunków Wy-daje
się że jest to zbyt jednostron-na
wąska i optymistyczna ocena
w rzeczywistości bowiem przesile-nie
istnieje w następstwie prze-inwestowan- ia
Kierownicy gospo-darki
obawiając się taniego i łat-wego
pieniądza zacieśnili zbyt
mocno pętlę Teraz zastanawiają
się nad sposobami rozluźnienia
mimo iż w następstwie tego nastą-pi
nieuchronna inflacja W ten
sposób wysiłki poprzednich lat nie
tylko okazały się daremne ale
przyniosły ponadto kosztowne i
przykre przesilenie
Z niektórych wypowiedzi oraz
zapowiedzi rządu kanadyjskiego
zdaje się wynikać że państwo
przyjdzie z pomocą i przez przy-znanie
kredytów i dotacji urucho-mi
roboty publiczne zwiększy bu-downictwo
mieszkaniowe Oczeku-je
się więc że wydatki państwowe
będą wyższe od dochodów Deficyt
nie przeraża rządu jakoże istnieją
dostateczne rezerwy skarbowe po-wstałe
w latach pełnego dobrobytu
One to obecnie pozwolą na prze-trzymanie
przesilenia i przygoto-wania
terenu dla następnego roz-wojowego
etapu gospodarki naro-dowej
T N'
bywali i osiadali w tym kraju
Polacy przed i po ostatniej woj-nie
światowej ' '
Nabycie mikrofilmu z tekstem
pamiętników umożliwi odczyta-nie
tvch Damietników nielicz
nym badaczom nie załatwi jed- -
naK proDiemu ich udostępnię
ma szerszej rzeszy czytających
'J wyaaniu całości tomu liczące-go
ponad 500 stron druku nie
można w Kanadzie marzyć ale
możliwe jest opublikowanie wy- ciągu obejmującego najważniej-sze
ustępy wspomnień Odnośne
wydawnictwo mogłoby wejść w
serię prac Instytutu Polskiego
w Kanadzie zapewniając sobie
jednocześnie i staranne opraco-wanie
redakcyjne i poczytność
w łonie Polonii W Turek
WINNIPEG ŚWIECI
PRZYKŁADEM
Odpowiadając na apel Instytu-tu
Polskiego w Kanadzie o skład-ki
na Fundusz Wydawniczy na
stępujące osoby i organizacie
wpłaciły wymienione niżej kwo-ty:
1) Dr G Kaczanowski z
Whitby Ont $ 2000
2) KPK Zarząd Okręgu
Manitoba w Winnipeg $ 5000
3) Mec BB Dubienski
z Winnipegu $10000
4) Inż SA Suchorab z
Toronto $ 5000
5) Towarzystwo Polsko-- Kan w Edmonton $ 1000
Dziękując ofiarodawcom za
udzieloną pomoc Instytut Pol-ski
pragnie podkreślić szczegól
nie sunie uuijai puisniegu win-nipegu
w zbiórce na Fundusz
Wydawniczy Miejscowy Zarząd
KPK przeznaczył na ten cel
część dochodu z ostatniej Aka-demii
listopadowej dając dobry
przykład innym ośrodkom polo-nijnym
Dobry przykład dla in-dywidualnych
Polaków w Kanar
dzie dał mec Dubienski Dekla-rując
jako opiekun Instytutu
doroczną subwencję w kwocie
100 doi mec Dubienski pisze
w swoim liście z 2-g- o stycznia ur:
"Uważam aDel Instytutu Pni
skiego o poparcie dla Funduszu
wydawniczego za zasługujący na
pełne uwzględnienie i śpieszę
uiścić mój udział Roczny budżet
Instytutu obliczony na 1000 doi
jest lsiouue Darazo skromny i nie mogę zrozumieć d1ar7Ptrn
Panowie natrafiacie na trudno
tśecrienwie zesbarmaneiguo tTakoireojntosumMyoinma
zdaniem budżet Instytutu powi- nien byc podwyższony do 2000
doi rocznie tak aby umożliwić
ogłaszanie prac także w języku
angielskim Znaczenie propagan dowe takich wydawnictw bvłobv
ogromne Organizujemy w Win
nipegu poisKie stowarzyszenie
kupców i ludzi wolnych zawo- dów Postaram się zainteresować
członków tei organizacii celnm?
Instytutu Polskiego i zachęcić
ich do wspierania Funduszu Wy- dawniczego"
PRZEZ PRYZMAT
sez nog
lNll
Rok 1929 -
Drogą wiejską w stanleL
orgia mknie samochód ciezT
rowy wyładowany tycfcij
do podpierania fasoli k rowca spieszy się DÓ domu ma esze kawałek drogi
tdyemkcazasJeemżeliczansieJakpoesziiynbfkeo u
n gkaazniesilnz ieNjanscpyóźni się na snol
Więc pocisnął gaz
Wóz zaczął śmigać
W pewnym momencie ieA na z tyczek osunęła się w dół
wi ptolątałtaak sięniewszchzaęmśluiwlciee mj!
nieszczęście wóz zbliżał ii)
pędem do zakrętu Kierowci
nniaćcisbnieągł unai śhcaiąmć ulzeacgięcbiye zWdort
gi Hamulec nie działał Kie rowca przestraszył się $fra! cił panowanie nad wozem W kilka sekund później wylado wał w rowie Stracił przytbm ność
Kiedy ją odzyskał iorienfo wał się ze jest w szpitalu Po opanowaniu pierwszych wrażeń spostrzegł że nie ma obydwóch nog
— Co się stało? — wykny knął przerażony
— Amputowaliśmy oby dwie nogi! — oświadczył [
karz — Były tak potrzaskani
ze tylko natychmiastowa racja mogła uratować poapneu życie przed zakażeniem krwi
— Czemu nie pozostawili! cie mnie w spokoju? Kilk-adziesiąt
minut a umarłbyn
spokojnie z upfywu krwil
— Byłoby to morderstwo:
naszej strony! Pan ma żyij
— I to pan nazywa życiem?
— przerwał mu pacjent z wy rzutem — Mam dwadzieścia
sześć lat więc przede mni słoi około trzydzieści lat ży cia! Trzydzieści lat życia kale kil To straszne! Co za ciężar dla mnie samego i innych!
— Nie koniecznie! — o-dparł
lekarz — Znam wielu ludzi którzy pomimo kalec i twa dają sobie radę w życiu) j są bardzo pożyteczni dla-og- j' łu! Ciężarem dla społeczeńi-- ! twa jest często ten kto chcą I nim być! i
Pacjent nie rzekł ani słowa!
Odwrócił głowę W tym bo-- 1 wiem momencie przyszło mu {
na myśl że nie tylko itracil
'obydwie nogi możność obr-abiania
swej farmy ale L
Nancy Przecież ona nie wy(' dzie za kalekę' Zacisnął "jeby I
by się nie rozpłakać wgloj { Długie godziny i dni
przeklinał swoi los Mvii o
samobójstwie krytłalizowali
nasennych pastylek i wszysf kie problemy skończą się Ńle
trzeba się martwić czuć up- okorzenia patrzeć z zazdrością
jak inni chodzą
Instynkt samozaehowawer
również nie próżnował Słowa
lekarza że kaleka może być
pożyteczny nie dawały mu
spokoju Coraz więcej opano-- '
wywały umysł Na samobós-- v two jest zawsze czas A możi
by tąk spróbować wpierw" i
przekonać się czy lekarz miał
rację? - ?
I beznogi kaleka wziął sif
do książek Studiował namiel-- nie W przeciągu czternastu
lar pochłonął przeszło ponosi
tysiąca książek Wąski umyli
małeao farmera znacznie-it- f
poszerzył Horyzonty myśV:
we powiększył wzbogacił jwj kulturę umysłową Obok liffr f rarury zaczęła gs pjsonnw
muzyka Poznał prawie wsz-ystkie
opery i symfonie rfj
-- Mając duże oczytanie zaa-ngażował
się politycznie Corai
częściej i odważniej wjeżdżał
na swym krześle na salę p?-siedz-eń
i wygłaszał przemc
wienia ' '
Przypadł do gustu publicr-nośc- i
która nie mogła począ-tkowo
pojąć skąd tak wiele
humoru i radości życia zna-lazł- o
sie w beznoaim kalecfl
Zamiast być zgorzkniałymi j
Drzvkrvm śmiał sie Żarlfr ś
wał Sypał kawałami podwal j
przemówienia A kiedy w I u
go mowie zachodziły momen
ty poważne wówczas łakp
trafił skoncentrować ow9l ij
słuchaczy że 'jego słowa P
dały do najgłębszych pew1
dów duszy i do głębi wzru
ły Nic też dziwnego że ml"
nowany został sekretarz"1 1
stanu Georgia
Zapytany' przez- - dziennik
rzy czy nie czuje żalo żenił
ma nóg oświadczył z usmif :
chem - I
— Czy czuje żal? Wa?M
na odwrót! Właściwe mol'
życie zaczęło się po wypafCJ Ą
samochodowym! Dawnie
moje troski i marzenia o? j tnt cio uniilsia rl-rium- !a IHJW ' ':
śmieszne! Nieszczęście nto"
również uczynić ' człowie
szczęśliwym! f--Źi
Nazwisko tego szczęślif!
Drzez nieszczęście? v!
Ben Fortson ieden t "'f
idolniaicror-- h ' 'nnliłvkÓW st?" _ ur Łf Georgia wykonywuiacy "Vj§ ie obowiązki na krześje o HfK
kach
F KMIETOWIC
Bte#ft-- u i ił wmai