Zwilazkowiec Alliancer, July 23, 1971

              ?pasBgg?ryr
n'l
U
1
iv
ni
iv
I?
altfl
- - j - i- -
iCśS& "Związkowiec" (The Alliancer) Kfa'slŁrr7g' Płlntecl and 1a'unbdllsFhrelddayfobryecry Tiietclay
POLISH ALLlANCE PRESS LIMITED
Offlclal Organ of The Pollsh Alllance Frlendly Soclcty of Canada
K J MaturkiewIwChalnnan of the Board H LoplńJkl Secretary
łdltor-tn-Chlo- f — B Heydenkoru — General Manajrer — S F Konopka
- Business Manager — It Frlkke
Subicrlptlon:' In Canada 9 00 per year In other Countriei $10 00
Second clais mail refljtratlon number 1673
475 Queen Sł WToronto 156 Ontario Tel 531-249- 1 5312492
PRENUMERATA
Ręczna w Kanadzie S900
Półroczna $500
Kwartalna $300
Niespodzianka prez Nixona
Trudno było o większą sensację polityczną jak
prez Nixona o wizycie do Chin Co prawda
w jednym z niedawnych przemówień wyraził nadzieję że
będzie mógł odwiedzie Chiny innym razem powiedział iż
golów jest udać się gdziekolwiek w interesie pokoju Ale
takie oświadczenia w ustach polityków nie są znowu czymś
niezwykłym Szafują podobnymi zapewnieniami hojnie na- wet wówczas są jak najbardziej dalecy od ookoiowveh
zahiiarów Wprawdzie nie posądza się prez Nixona o plany
wojenne niemniej jednak nie cofał się przed podjęciem
kilku akcji zbrojnych w Indochinach (Kambodża i Laos) przy
jednoczesnym zmniejszaniu stanu efektywów amerykańskich
w Wietnamie Dlatego też ustosunkowywano sie więcej ani-żeli
ostrożnie jego pokojowych deklaracji Jedni uważali iż
obliczone są na rynek wewnętrzny a wiec na uspokojenie
własnego społeczeństw a podczas gdy inni 'i' zmierzają do
odwrócenia uwagi świata od beznadziejnej wojny w Wiet-namie
i
Okazało sie jednak iż wszyscy byli w błędzie Zmiana
polityki amerykańskiej wobec Chin zarysowała sie jeszcze
podczas prezydentury Johnsona Jednakże poprzednia admi-nistracja
nie miała jeszcze dostatecznych danych dla podję-cia
należ} tych kroków Sytuacja w Chinach również nie
sprzyjała takimi próbom Kraj znajdował sie w odmętach
tak zwanej rewolucji kulturalnej która miała krwawy prze-bieg
Waszngton niewątpliwie z dużym zainteresowaniem
śledził napięcie w stosunkach chińsko-sowicckic- h i był gotów
wykorzystać je ale warunki były nieodpowiednie
Prez Nixon otizymał w spadku wojne w Wietnamie która pewno nie ułatwiała żadnych przygrywek pokojowych
do Chin Musiał więc działać ostrożnić i powoli Trzeba było
właśnie wykazać że nie zmierza do rozszerzenia działań
zbrojnych "do wzrostu napięcia na arenie międzynarodowej
ale wręcz przeciwnie do ich zakończenia i do odprężenia
Zastosował taktykę która spotkała sie z ostrą krytvką sta-wiano
nawet pod znakiem zapytania jego dobre chęci ale
oh nie zrezygnował z wytksięłcj-dfSg- Ł Ku zdumieniu wszy-stkich
potrafił zachować w najgłębszej tajemnicy cala akcje
przygotowawcza do zasadniczej i głębokiej reorientacji poli-tyki
amerykańskiej wobec Chin' co praktycznie 'oznacza
wobec Dalekiego Wschodu
Pierwszym następstwem winno być przyspieszenie roko-wań
pokojowych w Paryżu doprowadzenie ich do kompro-misowego
pokojowego zakończenia Przypuszcza siębowiem
że Chiny 'nie omieszkają wywrzeć nacisku na Handi Nic
wyklucza sie że zwołana 'Zostanie szersza konferencja z
udziałem Chin na której ureguluje się sytuacje w całych
JndochinachwNa pewno nie wypadnie ona f korzystnie dla
'dotychczasowych" podopiecznych Waszyngtonu:-pre- z Nixon
ppcwnlaLżahie opuścistaryćlfprzyjaaiul" ale nawiązanie
stosunków z Chinami oznaczać będzie pozostawienie 'Formozy
własnemu losowi Może nie natychmiast może nie w formie
bardzo brutalnej ale i osłodzony cukierek będzie nasycony
trucizną tK
Nie inaczej będzie z Płd
ftzystkie te państwa o których niezależność walczyli Ame
rykanie nie zostaną od razu
nie
nie
jak
Byl maż
1936
tej
orez
nie
dziś
w
W
niż
W
307 ła"
izb
947
13 min
kw
na
niż
287 proc
233
roku
192 Jednakże nie
licz
#""'
gdy
Zagranicą — $1000
Półroczna $ 600
Pojedynczy numer 15c
Wolno że
połknięte przez komunistów
mcza stanu Wykazał iż
(dotyczy to
woj
Lodzi woj kieleckiego Wro
STAN
W PKO
Stan pieniężnych
w PKO osiągnął
30 mld zł
w tym na książeczkach
— mld
a na rachunkach bieżą
cych i —
mld
W pierwszym półroczu bn
mld na
kredyty przeznaczone na
telewizorów a
nie mebli
nie staną się łupem Chin ale nastąpi to sukcesywnie i po
upływie pewnego okresu czasu
oznaczaó to bedzje polne wycofanie się Stanów
z Dalekiego Wschodu? Chyba Raczej
na z tym oczywiście iż Waszyngton zakłada
iż mają żadnych zamiarów że
pozostawią istniejące państwa — za wyłączeniem tych po-dzielonych
Wietnam Korea Laos — w obecnych gra- -
Prez Nixon wierzy iż podróż do Chin jest
krokiem na drodze do zapewnienia trwałego
przyszłym pokoleniom Czy ten optymizm jest uzasadniony?
taki brytyjski stanu Chamberlain
również pojechał Udał się spotkanie z
Hitlerem do Monachium w i zapewniał świat iż
Na "pokojowej misji" nie czekano
długo Była nia druga wojna światowa Nie chcemy przepro-wadzać
porównań ale — mimo bardzo zmienionych warun-ków
— trudno wyzbyć sie pewnych wyrażając sie najbar-dziej
delikatnie wątpliwości jeśli chodzi o zapewnienie wie-czystego
w nastenstwie Nixona w Pe
kinie
natomiast mamy żadnych wątpliwości iż znakomicie
wzmocnił swoje szanse pogrążył przeciwników
i rywali wyrósł na wielkiego
na
na
istotnie świetnym taktykiem politycznym posiadającym dos-konałych
doradców
Wszystko zdaje się wskazywać na to iż w 1972 r a więc
w roku wyborczMii prez Nion zakończy ewakuację wojsk
w Wietnamie nawiąże z
a jednocześnie osiągnie porozumienie ZSRR w sprawie
ograniczenia zbrojeń rakietowych Zainkasuje więc wielką
porcję sukcesów ha polu polityki zagranicznej co naturalnie
zabezpieczy mu zwycięstwo w wyborach
już z ufnością na następną kadencje w Bia-łym
Domu ~
bieżącym roku(w
styczeń-maj- ) osiągnięto wyż-szy
stopień realizacji przeka-zywania
inwestycji do
(131 proc rocznego planu
szczególowego) w tym sa-mym
okresie ub roku (126
proc) tym oddano
do w budownictwie
spółdzielczym i rad
wych tys mieszkań o
cznej liczbie mieszkalnych
tys oraz powierzchni
użytkowej ponad m
Stopień zaawansowania
zadań rocznych 1971 r
jest przy tym wyższy w
tym samym okresie ub roku
i wynosi (w 1970
r W porównaniu
z analogicznym okresem ub
oddano więcej mieszkań
o proc w
których województwach
'j
Roczna
Koreą przypuszczać
jest
jroku ubiegłym
Krakowa krakowskiego
i
clawia)
OSZCZĘDNOŚCI
wkładów
ludności
czerwca br 1081
osz- -
czednościowĄch 1041
zł
rozliczeniowych 39
zł
PKO udzieliła ludności 49
zl kredytów zakup ar-tykułów
przemysłowych i
usług Najpowszechniejsze
były
zakup następ
zmechanizowanego
Zje-dnoczonych
podział strefy
Chiny imperialistycznych
jego poważ-nym
pokoju
Nevilie który
ratować pokój
r go
uratował rezultat'
nokoiu wizvtv
wyborcze
i
amerykańskich stosunki Chinami
z
Patrzy
Budownictwo mieszkaniowe Polsce
okresie
użytku
okresie
użytku
narodo
proc)
ba oddanjch_wJo_uJytIsprzęUi jdla_ gospodarstw do-niiesżTc- an
była' mniejsza nlz w mowyclTi" odzieży
(Dokończenie ze ttr 1)
zury nie brak i bardzo per
sonalnego aspektu Bo prze
cięż bardzo wielu z tych któ
rzy teraz atakują cenzurę nie
dawno jeszcze zaprzeczali ii
istnieje lub dowodzili iż ogra
niczenie wolności słowa jest
nie tylko uzasadnione ale ce
lowe chwalebne służy jak
najlepiej interesom społe
czeństwa i państwa Wielu z
nich nie ograniczało się do
tego ale znajdowało się w
gronie największych chwal
ców poprzedniego Pierwsze
go Sekretarza i jego zespołu
I ci zresztą teraz najdonos
niej krytkują cenzurę co na
turalnie ma swoją wymowę
nabiera specyficznego posma
ku
I Tm alszywe byłoby jednak za- -
X kładać że w następstwie
toczącej sie obecnie dyskusji
czy też — jak to się częściej
i chętniej określa — dialogu
nastąpiły głębokie i daleko
idące zmiany a więc iż głos
prasy nabrał siły Nie nie!
Tak dobrze znowu nie jest
Zapewne bierze się bardziej
pod uwago niektóre wypowie-dzi
ale gdy nie odnoszą się
do czołowych postaci I to nie-koniecznie
na szczeblu ogól-nokrajowym
Szacowny dygnitarz partyj-ny
już na szczeblu powiato-wym
nie może być usunięty
z powodu krytyki prasowej
jeśli Jiie chodzi o 'sprawy
bardzo poważne Owszem wła-śnie
w styczniu i lutym —
pojawiły sie wcale ostre ataki
na niektórych powiatowych
miejskich i wojewódzkich se-kretarzy
partyjnych — snoza
obszaru Wybrzeża — i jakkol-wiek
nie należą do garnituru
Gierka pozostali na swoich
stanowiskach Krytyka praso-wa
umocniła ich bo "góra"
uznała iż przecież nie można
donuścić do tego by "pisma-ki"
dyktowały postępowanie
Naturalnie nie znaczy to że
nie zostaną zwolnieni albo
przesunięci na inne mniej
eksponowane stanowiska ale
dopiero nieco później kiedy
krytyka prasowa pójdzie w
zapomnienie
tygodniku warszaw-skim
W' "Kultura" roze-grał
się wysoce znamienny
incydent- - W ostatnim nume-rze
lutowym ukazał sie re-portaż
Edwarda Redlińskiego
bardzo zdolnego młodego
dziennikarza Na wstępie za
znaczył że nie może ujawnić
województwa o które mu cho-dzi
miejsca ani oczywiście
żadnych nazwisk Nie mniei
jednak reportaż byl bardzo
gwałtownym i ostrym ata-kiem
na praktyki pewnego
sekretarza wojewódzkiego
różnych ieso podwładnych
dyrektorów itp Nie trzeba
było wielkiej przemyślności
by zorientować sie iż chodzi o
województwo białostockie
Naturalnie w Warszawie
szczególnie w redakcji tygod
nika nie zakładano iż w okre
sie dialogu publicznego wy-znawania
grzechów krytyka
dygnitarzy i kacyków spowo-duje
jakąś reakcję Istotnie
Redliński nie szczędził dra-stycznych
przykładów nie
uderzał w jedwabnych ręka-wiczkach
ale bokserskich nie
mniej jednak nie ujawnił żad-nego
nazwiska Ale zaintere
sowani poznali się Poznali
ich również wszyscy w Bia-łymstoku
"parafianie" i inni- -
Zawrzalo wiec jak w ulu
Zachwiany dygnitarz woje-wódzki
umocnił się na swoim
stanowisku dzięki temu ata-kowi
"Kulturę" zmuszono do
opublikowania oświadczenia
z wyrazami ubolewania za re
portaż itp Z tym oświadcze-niem
jednak nie zgodzili się
dwaj członkowie redakcji w
tym Roman Bratny zastępca
Janusza Wilhelmiego naczel-nego
redaktora i zgłosili swo-je
rezygnacje Redliński o-trzy- mał
oczywiście ostre na-pomnienie
ale redakcja —
bardzo słusznie zresztą — nie
pozbyła się go Kiedy" minęła
burza zaczął znowu pisać Dla
zachowania pozorów nazwisko
Bratnego figurowało w stop-ce
aż do polowy czerwca i
zniknęło dopiero dokładnie w
numerze 30
Redakcja "Kultury" pisma
które uchodziło za naibardziei
związane z M Moczarem zor
ganizowało u siebie dyskusje
na temat ''OrlDnwipftaialnnśń
za słowo" Udział wzięli tuzy:
Melchior Wańkowicz Mieczy-sław'
Rakowski redaktor na-czelny
tygodnika "Polityka"
St Stefański zastępca prze-wodniczącego
komitetu dla
spraw radia i telewizji Ry-szard
Wojna zastępca naczel-nego
redaktora dziennika
"życie Warszawy" oraz Ja
A ~ł -- rtj' "t -- łft-
-- - trrjas- -
£-f$'- f V " u O i At
"
i % uc& i ' if-- A
"ZWIĄZKOWIEC"
nusz Wjlhelmi redaktor na-- i
czelny tygodnika "Kultura"
Nikt z nich nie zachwycał się
cenzurą i wszyscy pięknie
mówili o odpowiedzialności za
słowo drukowane i mówione
publicznie Ale za wyłącze
niem wypowiedzi Wańkowicza
wszystkie inne trzeba przyjąć
bardzo powściągliwie To ta-kie
spóźnione i nie bardzo
szczere łzy krokodyle Oczy- -
viscie w jeszcze większym
stopniu podnosi się to do wy
stąpienia na łamach tegoż ty
godnika W Sokorskiego któ
rego uprawnienia jako na
czelnego władcy radia i tele-wizji
nie są zbyt małe i któ
ry zważywszy również jego
rangę w hierarchii partyjnej
(był również ministrem kul-tury)
na pewno mógł zarówno
w charakterze ministerialnym
jak i człohka władz naczel-nych
partii uzasadniać i bro-nić
wolności słowa Ale jakoś
nigdzie tego nie zanotowano
Nie należy sie wiec dziwić iz
nie bierze sie poważnie jego
— i nie tylko jego — ostat--
niclj enuncjacji
niektórymi znakami
'pacyfistycznymi na mu-rach
warszawskich widnieją
jeszcze napisy: WOLNOŚĆ
Wysoce wątpliwe jest czy
mają one jakikolwiek związek
z dyskusją 'prasową I chyba
hasto to ma jeszcze szerszy
wydźwięk
Niemal wszędzie mówi się
o wolności Słowo to jest po- pularne i modne iak ieszcze
(niedawno inne: walka Ale
każda próba ścisłego zdefi-niowania
a jeszcze bardziej
praktycznej wykładami termi-nu
"wolność" napotyka na
duże trudności Najskładniej
wychodzi na scenie Publicz-ność
polska w teatrach w
każdym mieście: Warszawie Soliści
Cała plastyki tajemnica tylko na tym jednym jest:
Źe duch — jak błyskawica a chce go ująć gest
Cyprian 'Kamil Norwid
Z czasów ostatniej wojny światowej 'znamy 'cić- -
kawy fenomen artystyczny t-Church- ill
i Hitler byli z za
miłowania malarzami Lecz
właśnie
jego
jak
W nowe
Ale
naj-PercePc- Ja me
w zaangażowanie
inte- -
t_ - _ szczyt Na szczęście szczyt ar-tystyczny
malarza nie ma naj-częściej
związku jego pozy-cją
społeczną i obrazy mis-trzów
najbiedniej-szych
astrono-miczne
ceny Ostatnio
kiedy wystawiono na aukcji
w Londynie "Sługę" ręki Die- -
go Rodngueza de y Ve- -
laząueza — płótno osiągnęło
rekordową cenę Zawiązał się
zaraz komitet żeby nie
Wyspy ale
amerykańskie dolary bywają
wszechmocne i wszystkie kor-dony
skutecznie
zatem cóż szczegó-lnego
dzieła
że świat się za nimi
ugania a przy ich ekspozycji
mus™i czu„wwaćł sp™ecjalwna sn '
lub dewastnrii Odnowić
krótka po prostu podo-bają
się kwita Powieścio- -
pisarz niemiecki Tomasz
omawiając uzdolnienia
bohatera swej
książki "Dr Faustus" pisze
Prawdziwa i jest tyl- -
ko to co odpowiada człowie
kowi
W tej perspektywie
artystyczna polega na jakimś
wyjątkowym uzdolnieniu psy-chologicznym
pozwalającym
ująć w oryginalny
sposób pewien fragment rze-czywistości
i go
w komunikacyjnej
formie Nas jednak
je wifecej subiektyw-- l
ny jak może
wejsc w kontakt z dziełem
sztuki?
Bez problematy- -
ka artystycznego
jest zagadnieniem polifonicz-- '
nym wielowarstwowym i
strukturalnym w jednym też
tuauiu jjiieusiawic się nie
da chodzi
0 to ze" szara codzienna
człowieka nudzi ciągle te sa-nie
zajęcia i trudności reak-cje
i ludzie przy
woli nas
LIPIEC ifu!y)p}qtek 23 —
pędzili
Krakowie Łodzi Trójmieściu
jest niesłychanie wyczulona i
reaguje na podteksty
Wszelkie aluzje polityczne
chwyta się w lot a huragano-we
oklaski przy otwartej kur-tynie
np przedsta-wienia
"Biesów" Dostojew-skieg- o
gdy charakteryzuje się
dyktaturę system policyjny
itp nie pozostawiają oczywi-ście
najmniejszej wątpliwości
jeśli chodzi o nastawienie pu-bliczności
Wiesław Górnicki znany
dziennikarz który już
wywołał burzę — znowu
rozpętał polemikę Na ła-mach
"życia Warszawy" opu-blikował
13 czerwca artykuł
p t "Chochoły" Górnicki ma
zacięcie pamflecisty jest za-jadły
napastliwy
zaangażowany Jest
skrajny zarówno w dodatnim
jak i negatywnym znaczeniu
tego słowa Brak umiaru
obiektywnego podejścia Mo-zę
zresztą nie tego i
świadomie przejaskrawia
przesadza prowokując do
reakcji
W pewnym stopniu jego
wystąpienie przeciwko ostat-niemu
okresowi Gomułki by-łyby
jak najbardziej uzasad-nione
Został bowiem karnie
odwołany z Nowego Jorku 'w
1967 r i niemal przez' rok był
na bocznym torze Musiał od-cierpieć
za "grzechy"' Ale
Górnicki bynajmniej nie za-jął
się cenzurą ogranicze-niem
wolności słowa prze-szłością
lecz teraźniejsza
Jeśli jest w Polsce źle —
dowodzi — to odpowiedzialni
są wszyscy Nie bo-wiem
ale pija bawią sie oszu-kują
itp kwitnie kumoter-stwo
Owszem nastrój jest
obecnie lepszy ale wynika on
beztroski braku poczucia
odpowiedzialności itp Wiel
wewnętrznie Istnieje wiec
potrzeba pewnej fascynacji
estetycznej zdziwienia i za
chwytu owo wyrwanie myśli
1 z codziennych trosk stanowi
w obraz by świa
domie dotrzeć do jego istot-nej
wartości Taka jednak
refleksja wymaga jakiegoś
wdrożenia w myślenie malar-skie
wyrobienie sobie włas-nych
upodobań i preferencji
artystycznych Ale dochodzi
sie do nich nie tyle przez sys-tematyczne
studium ile wię
cej wewnętrzną pasją po-znawczą
i umiłowaniem linii
kolorów harmonii
Każdy posiada
tendencję zwaną z
grecka — kallotropizm —
czyli-- skłonność do piękna
uczy że rośliny po-siadają
tropizmy każące zwra
cać się im instynktownie w
stronę światła i wody zwie-rzęta
odznaczają sie tropiz-mam- i
stadnymi i obronnymi
u człowieka1 występują tropiz
" samoobronne i uczulające
go akurat na piękno Jedni
widzieć go będą w maszy-nach
drudzy w kosmosie
większość w muzyki
poezji lub pędzla
Piękno w dziele sztuki re- -
[PrezentuJe Je2° wyważona
proporcja niepowtarzalny na-strój
kontrast dramatyczno-śc- i
i komizmu szczera pro-stota
Starożytni mawiali że
oddziałowują- - one na
katartycznie czyli uszla-chetniają
jego psychikę speł-niają
też funkcje światopoglą-dowe
i niemal biologiczne po
mnażając jego poczucie opty
mizmu 1 zadowolenia Te
spostrzeżenia nie odnoszą sie
jednak do pierwszych z
rzędu to bowiem co popu- -
uchodzi za ładne
najczęściej dyletancko płyt
kie Zachód słońca nad jezio:
rem z ryczącym
jeleniem szybko się opatrzy
nie ma1 co na płótnie
podziwiać jest tapeta na ścia- -
nie 1 nic więcej Obrazy zaś
trudne czasem i abstrakcyj- -
ne promieniują jakąś swoistą
głębią za każdym razem
umiemy w nich wyczytać in-ne
Jdeev-Ptookują-nas-ze
my-śli
są natarczywie zapamiętli--
gdy brytyjski premier lubia'ł próg doznania 'prze-kopiować
pejsaże na Riwie- - -- życia artystycznego Anglicy
rze niemiecki mniej mówiąi że dostrzegamy —
chlubny odpowiednik szkico-- 1 Artefakt
wal broń i odznaczenia wo- - '
jenne na których zrobił CNztuka dostarcza nam wie-wiadom- o
dość wątpliwa ka-j- 0 dzy ° świecie bo wska-rier- e
każdym razie sztuka me na dziedziny rze-malars- ka
zwykle rekrutowała czywistosci pełna jej
swoich adeptów z grona to tyIko za-dziwaczniejs- zych
oryginałów l0!1' ?le również rozumie-- a
postaci dwóch politykowi"1?'11 czyn-osiaene- ła
swoi socioloeiezny nikow emocjonalnych i
z
niegdyś
osiągają teraz
niemal
Silva
wypu-ścić
arcydzieła z
zdołają po-konać
Pytamy
posiadają iidane
sztuki
straż
łw
jest
i
Mann
muzyczne
piękne
żyłka
twórcy
przekazać
drugim
interesu- -
problem
amator-odbiorc- a
wątpienia
przeżycia
Najpierw bowiem
nawet naj-lepszej
wyjaławiają
nawet
podczas
niejed-ną
stuprocent-owo
chce
pracują
z
lektualnych
człowiek
wrodzoną
Biologia
dziełach
człowie-ka
dziel
larnie hvwa
monotonnie
takim
1971
kie-- słowa są bez pokrycia
Słowa bez czynów Zaczaro-wane
społeczeństwo jak w
fWeselu" Wyspiańskiego
Chochoły to dla Górnickiego
symbol nastawienia społe-czeństwa
Oczywiście takie zaczepne
podejście hle mogło pozostać
bez echa Pierwszy odezwał
się i ostro zaprotestował płk
Zbigniew Załuski znany pu-blicysta
historyezho-militarn- y
piewca bohaterskiego oręża
Należałoby oczywiście jeszcze
dodać że Załuski odznacza
się pewną szczególną cechą:
zawsze zdecydowanie kroczy
po obowiązującej linii nigdy
nie "wychylił się" Nie brak
i pewnych słusznych uwag i
spostrzeżeń w jego artykule
ale giną one w potoku zbęd-nych
słów ekwilibrystyki
zmierzającej do wykazania iz
tylko niektórzy pracują źle
ale inni to błędy nadrabiają
Oczywiście można i tak
W namiętnym pamflecie
Górnickiego uderzał atak na
"szczeble pośrednie" które
hamują albo wręcz uniemożli-wiają
realizacje reform nowe-go
kierownictwa Załuski na-tomiast
stara się właśnie" tę
grupę wybraniać Otóż'1 konie-cznie
trzeba upizytomnić so-bie
iż artykuł Górnickiego
ukazał sie w tydzień po wy-stąpieniach
Szydlaka w Try-bunie'
Obywatelskiej kiedy
odpowiedział min na pytanie
odnośnie sabotażu ludzi z te-go
właśnie średniego i' niższe-go
szczebla Górnicki więc nie
wkroczył na ślepo w niedo-zwolony
rewir Czyżby odpo-wiedź
płk Załuskiego dowo-dziła
iż "szczebel pośredni"
jest dostatecznie silny i bę-dzie
się bronił?
B Heydenkorn
we Stąd Pablo Picasso głosi
że dzieło sztuki zawsze służy
walce o lepszego człowieka i
sprawiedliwszy świat Tak się
zdarza ponieważ ojcem sztu-ki
jestvból a miłość jest jej
matką
Rozważania powyższe moż-na
ilustrować szerokim wa-chlarzem
przykładów świato-wego
malarstwa zatrzymamy
się jednak przy trzech przy-kładach
z rodzimego terenu
Od dawna imponuje mi tech-nika
malarska mego imienni-ka
— Aleksandra Orłowskie-go
' — o którym w "Panu Ta-deuszu"
wspomina romanty-czna
Telimena: "życie strawił
w Petersburgu mam jego kil-ka
szkiców w biurku"
Jeżyk jego barw i kształtów
wydaje się być zagadkowy
osnuty słowiańską melancho-lią
i po ludowemu pojętą ka-rykaturą
Jego "Rzeź Pragi"
czy częste motywy bitwy nie
są krwawymi fotografiami
minionych zdarzeń ale oso-bistą
impresją twórcy oglą
dającego świat na swój spe-cyficzny
sposób Mickiewicz
i Puszkin dostrzegali te ce-chy
u Orłowskiego i one za-pewniły
mu sławę nad Tami-zą
i Newą
trafnie powiedział że
serce ludzkie może um-rzeć
ale nigdy nie bywa po
grzebane Nawet w niewoli
narodowej po zgonie rzecz-pospolitej
szlacheckiej żyło
polskie serce a jego puls chy-ba
najwyraźniej dał sie od-czuć
na obrazach pozytywisty-cznych
romantyków: u Wy-czółkowskiego
i Chełmońskie-go
O tym ostatnim napisał
tajemniczo st Witkiewicz:
"za dużo życia w jego obra-zach"
Czuć na nich wedle
tego krytyka muzykę wieczo-ru
szept skrzydeł nietoperza
skrzeczenie żab skrzypienie
derkacza i dalekie dudnienie
czapli To on właśnie malo-wał
dzwoniące komary i chra-bąszcze
świst wiatru w bady- -
lacn słonecznika 1 stuk wia-dra
wiszącego na żurawiu
Jarmarki okryte tumanami
pary obryzgane błotem i ob
wiedzione złotą rama msza-ły
sie jak żywe na płaszczyź-nie
płótna
I jeżeli pragniemy kiedyś
zrozumienia malnrctincm L-n- n- sztu od takich właśnie arty
stów winniśmy zaczynać na-szą
estetyczną edukację Sam
Chelmoński pochodził spod
Nieborowa i barwność łowic-kiej
wsi obudziła czujność
malarza na uroki natury i
życia Kto zapatrzy się w jego
"Czwórkę rozDodzonych ko- ni" w jego "Bociany" "Or-kę"
lub "Babie lato" odczuje
pfcaisrdżiwe- - tętno -z-iemi-
pol-skiej
i wizja jej prześladować
WW7"IEŚCI Z_ "JOTU11S1K1
'Otizacoióahe na podńaiuie hzasu haioins If
: - : ' " ' " w
Nieobecność
chorobowa
Z przeprowadzonego bada-nia
wynika że w I kwartale
br udział nie przepracowa-nych
dni roboczych z powodu
choroby opieki nad chorym
lub opieki macierzyńskiej
(tzw urlopów macierzyń-skich)
wynosił 5 proc w no-minalnej
liczbie dni robo-czych
i był niższy niż w I
kwartale ub roku (6 proc)
ale nieco wyższy niż w IV
kwartale ub roku (46 proc)
W I kwartale br na 100
zatrudnionych przypadało 383
rlni rnhnP7vrh nieorzGDraco- -
nml ty nntinr1ł łYdun11 pnuuu anT-c?o-tluiiji1 I loo — w 1iasac_ni bnb~o- ran
ciioruuuwej l lęgu uk oiumo się zakładach prj#
uiu L yułYuuu tnuiuuy a jv
zostałe ok 73 dni — z po-wodu
opieki nad chorym i
opieki macierzyńskiej Prze-ciętny
czas trwania niezdol-ności
do pracy wynosił w I
kwartale br 94 dni robo-czych
w tym z powodu cho-roby
89 dni z powodu opieki
nad chorym 64 dni oraz 481
dni z powodu opieki macie
rzyńskiej
I &
X
r?nn
w
sawaiaysłwswsYJwałwwwiisssęji 1
SAMOLOT BEZ SKRZYDEŁ
Konstruktor lotniczy A
Leppich w NRF skonstruo-wał
samolot bez skrzydeł
Zdaniem specjalistów apa-ta- t
ten ma wielką przyszłość
przed sobą Może on starto-wać
i lądować pionowo po-siada
mniejszą wagę ale wię-kszą
wydajność aniżeli śmi-głowiec
i jest ponadto od
niego szybszy
Samolot który nazwany zo
stał przez autora "Aerody-nem- "
waży 400 kg i ma 5
m długości Od tradycyjnego
samolotu przejął jedynie tyl-ne
stery Na wielkiej obudo-wi- e
w której porusza się
śmigło miechoioe znajduje
się nadbudówka 'dla turbiny
Stiumień gazóxoi ulatnia się
pod Jtyinymi 'stćramC i ''uź'y-wan- y
będzie do sterouiania
lookół osi wysokościowej i po
przecznej
Napęd uzyskiwany jest
przez niewielką zmianę kie-runku
prądu powietrza wy-loołane- go
przez miech mecha
niczny
DOBRA KARA
Sędzia M Rocker skazał w
Shacker Heiglits w Ohio 19
letniego Roberta Vitek na
spędzenie trzech godzin w
chlewić ze świniami ponie-waż
m in nazwał sierżanta
policji Jay L McKenna "świ-nią"
Rocker początkowo ska
zał Viteka na 30 dni więzie-nia
i $500 kary ale następ-nie
zamienił wyrok loiezie-ni- a
na trzy godziny pobytu
w chlewie świńskim "dla
ułatwienia skazanemu w roz
poznaniu różnicii między
świnią a policjantem"
MĄpRZY SZWEDZI
Coraz więcej Szwedów rzu
ca palenie w obawie 'przed
rakiem płuc w 1970 r ilość
wypalonijch papierosów
zmniejszyła rsię w Szwecji rio
porównaniu z rokiem poprze-dnim
o 36 proc Obniżyła
Się również ilość sprzeda-nych
cygar i cygaretek Na-tomiast
lozrosła o 43 proc
(do 1600 ton) 'ilość sprzeda-nej
tabaki- - do wąchania}
MUZEUM ROLNICTWA
Największe muzeum rolni-cze
Europy powstać ma w
Mmtmmms
go będzie po nocach Tchnie
z tycn obrazów poczucie swo-bodnej
rozległości potęgi
słońca i liryzhrrodzimej przy-rody
Boleśnie przeżywał ar
tysta swoje oddalenie od kra-ju
w ciągu dwunastoletniego
pobytu w Paryżu na francus-kim
bruku czuje kiełkowanie
polskich zbóż i topienie się
śniegu na wiosnę
Coś z szerokiego oddechu
rodzinnej ziemi przejął także
Leon Wyczólkowski w jego
"Rybakach" "Kopaniu bura-ków"
czy widokach górskich
energia światła i kształtów
wre i kipi Jakkolwiek znał
malarstwo współczesne naza
chodzie nie zmanierował się
jego walorami i treściami Dó
końca życia pozostaje adora
torem Wita Stwosza i Matej-ki
Gersona i Gierymskiego
Kochał efekty światłocienia
ale i surowość burzliwego
nieba kolor}! wschodów i'za-chodó- w słonecznych -- Malarz
odznaczał się- - -- niebywałą ży-wotnością
jeszcze w osiem
KLĘSKA POŻArau
W I półroczu br
dług wstępnych oblicze
w całym kraju pam0 iujy razy y poro
z tym samym okresem {
liczby pożarów — o 15
ogromne straty
W ciągu 6 miesięcy (
w płomieniach ponimi
'osób w tym 18 dzieci fc
ofiar znalazło sie 27
ków którzy zginęli w
mvtji iuLuiiruwycn aa Najwięcej pali sie na zanotowano 4939 pożarć
gospodarstwach indyW m
nych 226 w Państ- wo-uuai-
iuuuiaiwdl- il AOlIlUt
slowych
Najwięcej pożarów ty 1
woj KaiowicKim — ] $cf
warszawsKim — 816 1 ałj
bMju — ióv KraKowskit H
ozo 1 w toazKim — firn oerc
Wśród przyczyn pożjil
ao najczęstszych od hi
lezą- - nieostrożność rin™ IB
brak opieki nad dziećmi Pr
dy instalacji elektryczni
ugizeVLiu-Koiiuilowyc- ń ijv
Stuttgarcie NRF Trzon im
ru 'nowego muzeum sto im
oęaą liczne kolekcie1 u fs
nich znajduje się wiek m
dzo rzadkich eksponatu M
czących 'sobie często fo'M
tysięcy lat Są tam egx'$'$
ne prymitywne pługi t
że pługi parowe oraz ii M
woczesne odpowiednik M
Zbiór modeli pługów l id
obejmuje 300 dękładń f1
tiuorzomjch eksponatów
już dzisiaj znany róm M
poza granicami NRF M
i 11 WOil ciuf uuuuulf
zeum pochłonie 51
maren Buaowa rozpi
się w 1973 roku
Muzeum w Stuttgart
henheim da pełny pra
rozwoju rolnictwa it
Zl produkcją żyujnoścCi
tofaiiem i problemami fc
towania naturalnego t
iviska począwszy od tRfiu
nei epoki kamienne] cl
roku 2000 Podobnie jAm
mieckie Muzeum w m%
chium które jest szvą
atrakcją dla turystów m
bywających do tego m '
tak Niemieckie Muzeum
nicze 10 Stuttaarm Sufli
heim stanie się pum
przyciągającym ciropoi
ekspertów rolnych z c
Europy
MLEKO ZE ŚLEDZI!
Prawdopodobnie w ni(
gim już czasie normaHr
cnie znajdujące się w s?
ciw mleko zastąpione Ą
nie przez nowy jego r&:
produkowany masom
śledzi
Nowy ten produkt nt
stać białego proszku be
pachu który doskonale'
puszcza się w wodzie tc
sproszkowane mleko IX
DAWNIEJ BYŁY GOOU
Bynajmniej nie "od
sze" oznaczano domy vm
stach 'numerami W ca
dawnijch ozdabiano je
aodłami —f i stąd te
domy 'Pod łabędziem
kotwica' 'Pod aniołem
tylko o ' ozdobę tu cm
ale i o_wyróżnienie o W
'sze zariarnietanie OznoP
zaś domów numerami s
łn sjp nknłn 100 lat "
w Krakowie w 1773 Ą
dziesiątym roku życie t
zaskakuiace oryginalni
akwarele pastele i lit°?
w naićiekawszvch zaM
Białowieży Pomorza i P
la Poddaje się uroKoro
teiny eh rysunków japoĄ
i z których przeszczepu
swego warsztatu klaK
kontury i filigranowe Sff
tri ooiM nonie na iegO
townvm płótnie pt ""lii
krokieta posiadają dopffP
orientalną gibkosc i w
ruchach
Chciałoby się jeszcze
cic okierri na Faiata i
czewskiełro " Stanisław
i Kostisa ale takie pWl
wzięcie przekracza ramH
nego artykułu Oni
byli wielbicielami wi
chmur drzew i kwiatóffj
dzi i zwierząt a impj
swoje" przekształcali jPj
tak serdecznie polskie j
senka mówi: Onlył
b§auty ' can break'
"~U1
Aleksander Orłow