Zwilazkowiec Alliancer, December 12, 1977

              i i
Wi!"!M"SSSSiSH!IS!5!S!SS lHHHiHBIMHIHHMMMMHilfWI ---- --- ---- --:
:--„-
_-r „ --"
$TJt' ' ZWIĄZKOWIEC — ponkdziakk 12 grudnia 1977 f NR 1Q0
Podwodna
_ W 1970 roku na Morzu śród-ziemnym
zatonęła francuska
ódź podwodna „Eurydyka" By-- a
to trzynasta z rzędu łódź pod-wodna
tych które zatonęły po
II wojnie światowej
1946 grudzień — w pobliżu
Tulonu tonie jednostka francu-skiej
marynarki wojennej łódź
podwodna „2326" Z 22-osobo--
wej
zaogi nie ocalał nikt
1949 — u wybrzeży północnej
Norwegii wybucha pożar na jed-nostce
amerykańskiej „Kocino"
Ginie 7 marynarzy
1950 styczeń — u brzegów
Szwecji tonie angielska „Trucu-lent- "
z 64 członkami załogi
1951 kwiecień — ginie bez
śladu angielska łódź podwodna
J2frey" Śmierć ponosi 75 ma-rynarzy
1952 październik — w falach
Morza Śródziemnego ginie fran-cuska
„Sybilla" Staje się ona
grobem 51 osób załogi
1953 kwiecień — turecka
łódź podwodna „Dumlupinar"
zderza się w Dardanelach z okrę-tem
szwedzkim Łódź tonie a
wraz z nią 91 marynarzy
1955 maj — u brzegów ska-listego
półwyspu Portland tonie
angielski „Sydon" Liczba ofiar
— 13 osób
1963 kwiecień — u wybrzeży
Nowej Anglii idzie na dno ame-rykańska
łódź podwodna o napę-dzie
atomowj m „Thresher"
Śmierć poniosło 129 osób
1966 wrzesień — w pobliżu
Wysp Szetlandzkich tonie jed-nostka
marynarki wojennej
NRF śmierć ponosi 20 maryna-rzy
Uratował się tylko jeden
1968 styczeń '— na Morzu
Śródziemnym ginie bez śladu
izraelska łódź podwodna „Da-kar- "
z 69 osobami na pokładzie
1968 maj — z podróży do Eu-ropy
nie wraca amerykańska
łódź podwodna „Scorpion" zgi-nęło
99 marynarzy
1969 styczeń — w pobliżu Tu-lonu-
tonie francuska „Miner-wa- "
śmierć poniosło 52 człon-ków
załogi i
1970 marzec — w pobliżu
San-Trope-z
znanej nadmorskiej
miejscowości letniskowej ginie
iEurydyka" spośród 57-osobo-w- cy
załogi nie ocalał nikt
Jak 'umierają łodzie podwod-ne?
-- Dlaczego ich załogi nie alar-mują
dowództwa na lądzie o
zbliżającej sic katastrofie? Prze-ćic- ż
dzisiejsze obiekty pływają-ce
są szczytem osiągnięć nauki
Ptcchniki a środki łączności są
najbardziej nowoczesne i wyda-wałoby
się niezawodne Jakie
szanse na uratowanie się mają
marynarze w wypadku awarii
łodzi podwodnej lub innych nie-przewidzianych
okoliczności?
Fachowcy od budowy łodzi
podwodnych mają odpowiedzi
na wszystkie te pytania Sprowa-dzają
się one do następujących
stwierdzeń
ftS5®SSSSSSSK!S3fr5??®SS5®S3§SS®5N?SSS3SKRS£RS£ HAMIL TON
WIma Ontario tal 643-140- 7
POLSKIE BIURO
HAMILTON TRAYEL
BUREAU
(
Barton St
Hamilton tal 549-414- 9
WYCI1CZKI do Polski:
czarterowe Sprow-'tóa- M' krewnych zaproszenia
Podróżą do kaidego MktkatwUU
upoważnieni
darowizny
'pfKAO:
mieszkania zywnoać
pieniądz
'Mwzymy Potatill nltprzarwanlt f-na-d M Jesteśmy oficjalnymi
pnadatawldelaml linii lotniczych:
tOT Am
jak również Unii okrętowych USta-ru- r Batory")
'" Karol E Balon kier
aSSEiSHKHKS5K555SHHHHH!SMHt
neenston
10 Ouee-nston Rd
Grzecznie rzetelnie
Schwenk który jest1
Jeśli załoga musi opuścić
podwodną znajdującą na
wielkiej głębokości wynoszącej
ponad 100 metrów marynarze
ubierają się w skafandry uda-ją
się komór dla dekompre-sji
i jeden drugim wychodzą
w morze Operacja ta nie po-winna
trwać dłużej niż go-dziny
Na głębokościach mniejszych
jeśli morze jest spokojne inne
okręty podkładają pod zagrożo-ną
łódź kable gru-bości
i wyciągają ją na powie-rzchnię
Można także opuścić
urządzenia zwane „dzwonem" a
znajdujący się w robotnicy
szybko przepiłują w łodzi otwór
poprzez który jej załoga wydo-staje
się ze stalowej pułapki
Na wielkich głębokościach po-moc
zagrożonym łodziom pod-wodnym
mogą okazać tylko in-ne
tego typu obiekty pływające
przystosowane do celów ratow-nictwa
Na przykład USA zbu-dowały
kilka tak zwanych kie-szonkowych
łodzi podwodnych
zadaniem których jest między
innymi przesuwanie lin pod za-grożonym
obiektem Wyciągnię-cia
łodzi na powierzchnię
pomocy tych lin dokonują
okręty
Ratunek zależy więc od głę-bokości
na której znajduje się
łódź podwodna
Do jakiej głębokości mogą się
łodzie zanurzać mało kto wic
gdyż stanowi to tajemnicę woj-skową
Panuje jednak zgodna
opinia że głębokość do 300 me-trów
jest bezpieczna że w ta-kich
warunkach można zagrożo-nej
łodzi okazać po-moc
Jeśli łódź podwodna znajduje
się-- w niebezpieczeństwie załoga
jest natychmiast alarmowana
przez głośniki Marynanc któ-rzy
w danym momencie nic są
na służbie powinni pozostać
tam gdzie się właśnie znajdują
Wszelkie rozkazy może
wydawać tylko dowódca łodzi
Uratowanie załogi zależy tak-że
od możliwie szybkiego nada-nia
sygnału niebezpieczeństwa
Chociaż sposoby sygnalizacji sta-nowią
także tajemnicę wojsko-wą
wiadomo jednak że
celu używa się zwykle telefonu
ultradźwiękowego i specjalnych
bomb Bomby te wyrzucane są
łódź Wypływają one szyb-ko
na powierzchnię i w zetknię-ciu
się z powietrzem powodują
powstawanie olbrzymich kłębów
dymu w dzień widocznych z da-leka
Chociaż łódź podwodna wyko-nuje
masę ćwiczeń ma się rozu-mieć
w specjalnym basenie z
pozorowanym niebezpieczeń-stwem
chociaż jej załoga per-fekcji
ma opanowany system sy-gnalizacyjny
łodzie podwodne
giną bez śladu w większości wy-padków
nie alarmując że znala-zły
się w niebezpieczeństwie
Przedstawiciel handlowy — BIDAS
155 Park St South 803 — Hamilton Ont 3E7
Tel 524-169- 4
JAN BIDAS
uprzejmie zawiadamia że zmienił adres na:
155 Park Sr Soułh Apt 803 — Hamilton Ont 3E7
We wszystkich sprawach wydawnictwa
i Związku Polaków proszę zwracać się powyższy adres
PODROŻY
f4 „
Ont
lndyurtduml-n-grupow- e
pt-portyw- lzy
Notarialne akty
Ud
dary dla buskich domy
samochody
lat
CANADARA KŁM ltd
biura
łódź
się
do
po
pół
odpowiedniej
nim
przy
inne
unieruchomiona
skuteczną
dalsze
do tego
poza
do
JAN
Apt L8P
L8P
„Związkowiec
pod
Zygmunt W Borys kier biura
DALTON INSURANCI
AGENCIES LTD
poprzednio
SIDORKEW1CZ-BALO- N
GEN INSURANCE
795 King St E Hamilton Ont
UBEZPIECZENIA wszelkleeo ro
dzaju: samochody domy mieszkal-ne
budynki handlowe meble
odzież biżuteria — od ognia kra-dzieży
1 innych wypadków
UBEZPIECZAMY również życie i
hlDoteld (mortsaee) SoUdna obsłu
ga przez fachowy personel naszej
największe] w Hamilton nrzny
DALTON INSURANCE AGENCIES
LTD
Telefonujcie do ZYGMUNTA
BORYS: 549-306- 1 po godzinach:
822-414- 7 w Missdssauga BS-- W
Motors Chev-Ol-ds
Hamilton Ont Tel
_ _
i w polskim języku obsłuży
fachowym sprzedawcą I
DUŻY WYBÓR MODELI MARKI
GENERAL MOTORS
Debra warunki przy zmianfa starego' wozu na nowy
l Używane samochody z pełng gwarancję
meteorologia
Wiadomo np że francuska „Mi-nerw- a"
która zatonęła w stycz-ni- u
1969 r nie użyła ani telefo-nu
ani bomb dymnych a miała
ich na pokładzie aż 50! Dymu
nie spostrzegły bowiem ani o-kr- ęty
znajdujące się w pobliżu
miejsca katastrofy ani punkty
obserwacyjne marynarki wojen-nej
w Tulonie
Fachowcy nie rozporządzają
danymi o sprawności działania
urządzeń alarmowych w momen-cie
prawdziwego niebezpieczeń-stwa
Jedyny bowiem szerszy
opis zatonięcia łodzi podwodnej
pochodzi sprzed lat — trzydzie-stu!
Dotyczy on angielskiej ło-dzi
„Tetis"
Rok 1939 Morze u wschod-nich
wybrzeży Wielkiej Brytanii
było spokojne Na jego wodach
kołysało się długie cygaro „Te-tis"
która po badaniach prze-piowadzony- ch
w basenie pierw-szy
raz wyszła na pełne morze
W odległości 38 mil od brzegu
gdzie 'głębokość wynosi tylko 60
metrów łódź miała przeprowa-dzić
ćwiczenia z zanurzaniem się
i wypływaniem Nad jej bezpie-czeństwem
czuwał przystosowa-ny
do tego celu holownik
Wszystko odbywało się zgod-nie
z planem Na rozkaz z holo-wnika
łódź zaczęła się zanurzać
Po pewnym czasie zanurzenie
zostało przerwane — wieża ło-dzi
była nadal widoczna Po dal-szych
kilkunastu minutach wie-ża
nagle podskoczyła i szybko
zaczęła znikać w morzu Na po-wierzchni
pojawiły się kłęby
plany
Co się w tym czasie działo na
pokładzie „Tetis"?
Po potwierdzeniu otrzymane-go
z holownika rozkazu kapitan
zarządził zamknięcie włazu a II
oficer rozpoczął operację wpu-szczania
wody do podwójnego
dna łodzi „Tetis" jednak nic
zanunała się Kapitan rozkazał
wówczas napełnić wodą komory
rezerwowe Łódź opadła parę
metrów i zatrzymała się
Kapitan rozumował: w niektó-rych
komorach zostały zabloko-wane
krany doprowadzające wo-dę
należy je sprawdzić Na
wszelki przypadek kazał w I ko-morze
otworzyć krany odprowa-dzające
odczekał przewidziany
regulaminem czas i wydał roz-kaz
otworzenia drzwiczek Stru-mień
wody lunął do środka Za-blokował
się rzeczywiście kran
ale nie doprowadzający jak
myślał kapitan tylko odprowa-dzający
wodę Łódź przechyliła
się Było jasne że o własnych
siłach nie wypłynie na powierz-chnię
Kapitan wydaje następny roz-kaz:
załoga opuszcza łódź! Pier-wszych
dwu marynarzy weszło
do komory awaryjnej Szczęśli-wie
wydodstali się na zewnątrz
Powtórzenie lego manewru nie
udało się Nie wytrzymały czy-jeś
nerwy Ktoś za wcześnie
otworzył drzwiczki komory wo-da
znowu wtargnęła do łodzi za-tapiając
elektrownię Chociaż w
ciągu paru minut uporano się z
zamknięciem komory nastąpiło
krótkie spięcie Wybuchł pożar
Kapitan zarządza opuszczanie
łodzi przez czterech marynarzy
UMEBLOWANY
pojedynczy pokój
do wynajęcia
Hamilton — Tel 522-817- 3
M-- S
Ignacy TRUSZKOWSKI
kierownik biura
Tonofia Real Estate Limited
Po wszelkie informacje kupna
oraz sprzedaży domów aparta-mentów
interesów Ud zwracać
sie z pełnym zaufaniem do
naszego biura:
626 Barton St E
Hamilton Ont Tel 547-490- 0
43-- W
UNION
BEDDING CO
Polska fabryka materaców
Pierwszej jakości
ORTOPEDIO
Przedstawiciel na miasto
Hamilton i okolice
WACŁAW DACA — 561-143- 3
lub magazyn — Hwy #20
i Mud Rd Stoney Crcelc
Tel 662-676- 6
M-T-V
iJhi£m£"3""—SMcpi£&&1n
Ltd --m-- i Sf' mm wjt
f?af- - iTfDii: '--
isWrTT: £
Was Bolesław (Ed)
doradzi przy kupnie
Gdv zamierzacie kuoić samochód udaicie sie do
vis6ec&?Gf?i&H?ec&eGmsma&mmimtmmr
jednocześnie Komora awaryjna
mieści w zasadzie tylko jednego
człowieka dla dwóch już jest za
ciasno A cztery osoby? Nie
mogły' poruszać się zabrakło
powietrza zabrakło sił by otwo-rzyć
właz
Do akcji przystępuje holow-nik
Część załogi przeciąga pod
łodzią liny inni otwierają klapę
wyjściową komory awaryjnej
Wyciągają z niej trzech maryna-rzy
martwych i czwartego umie-rającego
Kapitan łodzi nakazuje wejść
do komory tylko dwóm maryna-rzom
Udaje się im opuścić
łódź Byli to jednak ostatni ura-towani
Tetis" gwałtownie pod-skakuje
zaczyna okręcać się wo-kół
swej osi Holownik nie zdą-żył
umocować lin Łódź idzie na
dno zabierając ze sobą 97 mary-narzy
Na powierzchni kłębi się
piana
Jak zatonęły inne łodzie pod-wodne
— nie wiadomo Przypu-szcza
się że na amerykańskim
„Skorpionie" nastąpiła awaria
reaktora atomowego a 99 osób
załogi czekało na śmierć 70 dni
gdyż na taki okres czasu łódź
miała zapas tlenu Przypuszcza
się także że przyczyną zatonię-cia
izraelskiego „Dakaru" i fran-cuskiej
„Minerwy" było trzęsie-nie
ziemi na Sycylii — olbrzy-mie
fale mogły zmiażdżyć ka-dłuby
łodzi
Są to jednak tylko przypusz-czenia
Tajemnica katastrof chy-ba
nigdy nie zostanie wyjaśnio-na
Jeszcze do niedawna uważano
głębie oceaniczne za obszary
„cichych wód" w których panu-je
wieczny spokój Podobne opi-nie
utrzymyway się o przestwo-rzach
okołoziemskich dopóki
odrzutowce które zaczęły latać
w stratosferze nie zetknęły się
z silnymi burzami na wysoko-ściach
ponad 16 km
Sądzono że łodzie podwodne
zwłaszcza o napędzie atomowym
będą mogły poruszać się swobo-dnie
poniżej zasięgu wszelkich
tajfunów i huraganów morskich
Kilka tragicznych wypadków za-tonięcia
w niewyjaśnionych oko-licznościach
zmusiło jednak
oceanografów do podjęcia spe-cjalnej
wyprawy podmorskiej w
celu zbadania olbrzymich głę-bin
które ~ j&kYię okazuje' —
bywają siedliskiem niezwykle
silnych i niebezpiecznych burz
„Pogoda" w tamtych regionach
bywa również nieobliczalna
skomplikowana i gwałtowna
jak na powierzchni ziemi
Najznakomitsi occanografowic
są dziś w pełni przekonani że
właśnie podwodne burze były
w ostatnim pięcioleciu przyczy-ną
zatonięcia co-najm- niej trzech
nowoczesnych łodzi ' podwod-nych:
amerykańskich „Threshc-ra- "
i „Scorpiona" oraz francus-kiej
„Minerwy"
Kapitanowie tych jednostek
wiedzieli co prawda że małe
lokalne burze podmorskie zda-n- a
ją się w kilku znanych oko-licach
na świecie nie przypusz-czali
jednak że podwodne 'fron-ty
burzowe mogą z taką łatwo-ścią
przenosić się nie tylko
przez duże głębiny ale nawet
całkiem płytkie wody Badania
przy pomocy batyskafów wykry-ły
także występowanie tzw „we-wnętrznego
falowania" w mo-rzach
całkiem nieodczuwalnego
ria ich powierzchni Nauka mało
jeszcze wie o przyczynach po-wstawania
tych zjawisk Wiado-mo
tylko że działają tu jakieś
olbrzymie „nabrzmienia" pod-wodne
liczące niekiedy dziesiąt-ki
metrów dugości i wysokości
Kiedy zanurzona na znacznej
głębokości łódź podwodna znaj
Windsor
AAA TV SERVICE
420 Tecumseh Rd E
at Howard
Eksperci w naprawie 23 lata
TELEWIZORY i RADIA
Instalujemy wieżs i anteny
24-godzin-na obsługa
szybka i gwarantowana
Mówimy po polsku
Manager Ryszard Piet Tel 2584636-- '' '
56--W
MONTREAL
IRENA WYKA B A
specjalizuje się w:
ubezpieczaniu hipotek
chorób i wypadków
różne plany ubezpiecze-niowe
na życie
NORW1CH UNION LIFE
INSURANCE SOCIETY
Montreal tel 272-042- 2
Toronto tel '481-227- 6
wiecz "4834984
- - 77--S
dzie si? w niebezpieczeństwie
dowódcy nie pozostaje nic inne-go
jak salwować się ucieczką
na powierzchnię pozbywając
się wszelkiego balastu Jeżeli
jednak awaria taka zdarzy się
stosunkowo nie za gęboko to
obciążenie które stanowi woda
w zbiornikach może być z łat-wością
wypchnięte przy pomocy
specjalnych pomp Łódź wyska-kuje
wówczas na wierzch jak
zanurzony w wodzie korek Go-rzej
przedstawia się sytuacja na
bardzo dużej głębokości Ciśnie-nie
wody jest wtedy tak wielkie
że zrównoważenie go wymaga
olbrzymiego wysiłku pomp no
i — czasu Tymczasem łódź co-raz
bardziej się pogrąża
Spotkanie się w takich okoli-cznościach
z „falami wewnętrz-nymi"
może się skończyć kata-strofą
ponieważ powodują one
dalsze zwiększenie ciśnienia wo-dy
Jeżeli w dodatku łódź opa-dając
przekroczy tzw „krytycz-ny
punkt zanurzenia" dopusz-czalny
dla jej typu wtedy nie
pomoże nawet i ewentualne po-zbycie
się całego balastu Okręt
opadnie na dno być może tak
głęboko że nie będzie don mo-gła
dotrzeć żadna ekspedycja
ratunkowa i załoga zginie po wy-czepa- niu
się zapasów powietrza
i żywności
Na „głębokości krytycznej"
która zaczyna się ok 600 me-trów
poniżej powierzchni morza
ciśnienie jest tak wielkie że
każde nic chronione odpowied-nim
pancerzem ciało normalnie
lżejsze od wody zostaje „spra-sowane"
aż do wyciśnięcia zeń
najmniejszej banieczki powie-trza
Wtedy staje się nawet cięż-sze
od wody i opada na samo
dno W najgłębszych częściach
oceanów ciśnienie dochodzi do
70 kg na 1 cm kw czyli jest
1000 razy większe niż na powie-rzchni
ziemi Na głębokości ok
1 km na przykład wynosi ono
500 kgcm kw co wystarczy
aby kłoda drzewa zmniejszyła
swą objętość do połowy i już
więcej nie wypłynęła na powie-rzchnię
Na głębokości 6000 m
nawet powietrze staje się tak
gęste że waży tyle co otaczają-ca
je woda
Francuska łódź podwodna
„Minerwa" znajdowała się kry-tycznego
dnia na południowy
wschód od portu w Tulonie w
pobliżu miejsca gdzie płytkie
wody przy ujściu Bodanu do
Morza śródziemnego spadają
gwałtownie z lądu europejskiego
w „przepaść" liczącą od 1800
do 2000 metrów Bardzo nisko
położone dno morza otaczające-go
Wyspy Balearskie jest tu
płaskie i poprzerzynane głębo-kimi
rozpadlinami Oceanografa-wi- c
są zdania że chociaż te ka-niony
są dobrze zbadane to jed-nak
trudno przewidzieć kiedy
pojawiają się w nich dziwaczne
„bezładne prądy" Również ze
stoków podwodnych wąwozów
obsuwają się nieraz masy błota
zachowujące się podobnie jak
Oshawa
ZEBRANIE ODŁOŻONE
Ze względuna święta Bożego
Narodzenia miesięczne zebra-nie
Stowarzyszenia Weteranów
25 grudnia br'Zostało odwołane
Zebranie zarządu odbędzie się
w sobotę 17 grudnia br o godz
4 po poł miesięczne zebranie
Stowarzyszenia w niedzielę 22
stycznia 1978 r
OPŁATEK
W niedzielę 15 stycznia o go-dzinie
3 po poł odbędzie się
Opłatek Stowarzyszenia Wetera-nów
Zarząd zaprasza członków z
żonami i członkinie Stowarzysze-nia
Pań z mężami
L Praimowsk sekr
Oakville
ZABAWA SYLWESTROWA
Grupa 29 Koło Pólek i Grono
Młodzieży zapraszają Polonię z
Oakville na zabawę sylwestrową
która odbędzie się w sobotę 31
grudnia br o godz 8 wieczór
w Oakdale Restaurant na Oak
Queen Mail f
Gospodarze wieczoru zapew-niają-'
obficie zaopatrzony bufet
i rbżne niespodzianki Ciepła i
smaczna kolacja jest w cenie
biletu wslępii $8 od osoby
Bilety należy zamaw-ią- ć pod
numerem tel 827-223- 8 albo
8454979
Komitet Organizacyjny
TRADYCYJNY SYLWESTER
Komitet parafii św Szczepa-na
'Męczennika1 (404 Morrison
Rd) urządza w sobotę 31 grud-nia
br tradycyjną zabawę syl-westrową
Początek o godz 830 wiecz
Wstęp z kolacją $750 od osoby
Bufef obficie zaopatrzony Dużo
miejsca nz parkowanie samo-chodów
Serdecznie zapraszamy
wszystkich Rezerwacja biletów
na numer telef 837-095- 5
09-:-lOl I Gćralprzew kom
lawiny w górach niszczące i za-sypujące
wszystko po drodze
Podobna „lawina podwodna"
zniszczyła przed kilku laty 7 ka-bli
transoceanicznych na- - prze-strzeni
wybrzeża atlantyckiego
od Nowego Jorku do Portland
w południowej części stanu Mai-n- e
Stało się to w ciągu zaled-wie
kilku minut Inna wersja za-ginięcia
„Minerwy" głosi że
była ona ofiarą podwodnego ka-taklizmu
tzw nagłego zapadnię-cia
się dna morskiego co spo-wodowało
po prostu „Avessanie"
łodzi na dużą głębokość w war-stwy
mułu które ją następnie
pokryły nowodując zgniecenie
kadłuba Obsunięcie się dna
mogło być rezultatem silnego
trzęsienia ziemi jakie nawiedzi-ło
poprzednio te okolice w po-łowie
stycznia 1968 roku
Inaczej tłumaczy się zaginie- -
cie amerykańskiego „Threshe-ra- "
Gwałtowny napływ zimnych
mas wód arktycznych z okolic
Labradoru mógł wywołać silny
wir wodny który wciągnął łódź
poniżej jej „zanurzenia krytycz-nego"
W podobnej sytuacji
mógł także znaleźć się i „Scor-pion"
Burze podwodne zdarzają
się w warunkach podobnych jak
atmosferyczne na ziemi: nastę-puje
to zwykle wówczas kiedy
prąd na powierzchni morza pły-nie
w jednym kierunku pod-wodny
zaś w przeciwnym
Znamy już kilka miejsc nie-bezpiecznych
dla łodzi podwod-nych
7 uwagi na ścieranie się
tam prądów oceanicznych Pier-wsze
— to strefa zetknięcia się
na Atlantyku gęstych i zimnych
wód prądu płynącego z Labra
doru z ciepłym Golfsztromem
Drugim „progiem śmierci" dla
okrętów podwodnych są okolice
Cieśniny Gibraltarskiej Często
cięższe i bardziej słone wody
Morza śródziemnego przedziera-ją
się przez wąskie przejście do
Atlantyku Kiedy indziej znów
lżejsze masy wody wdzierają się
tędy z oceanu do morza Przypu-szcza
się że szereg niemieckich
łodzi podwodnych w czasie osta-tniej
wojny znalazło swój grób
w tych okolicach Inne miejsce
katastrof to rejon Arktyki
gdzie topniejące lody tworzą
warstwy bardzo zimnej wody
Powstawać mogą wtedy silne
prądy pomiędzy obszarami wód
o różnej temperaturze
Stwierdzono wreszcie że fale
i burze podwodne powstają w
oceanach tam gdzie przeszedł
huragan połączony z trąbą mor-ską
Powoduje ona podniesienie
gęstych chłodnych wód z dna ku
powierzchni Masy te muszą
wrócić do swego poprzedniego
położenia Powstaje silna „fala
pionowa" która następnie roz-chodzi
się koliście Może ona
wywołać prąd nieraz nawet o
setki kilometrów od miejsca
gdzie szalał tajfun
Uczeni znaleźli się więc już
na tropie „wewnętrznych fal
oceanicznych" Jesteśmy zatem
świadkami powstania nowej dy-scypliny
naukowej — „meteoro1-logi- i
podwodnej"
MIESIĘCZNIK
KULTURA
Listopadowy nr 11
zawiera następujące pozycje:
POLSKIE POROZUMIENIE
NIEPODLEGŁOŚCIOWE:
Rachunek naszych słabości
REDAKCJA „KULTURY":
Ankieta Młodzież polska
na Zachodzie
TYMON TERLECKI: Polski
dramat awangardowy
MICHAŁ CHĘCIŃSKI: Do-ktryna
wojenno-polityczn- a
ZSRR
DOMINIK MORAWSKI: Ko-respondencja
z Rzymu
W dziale „Kraj" Redakcja
wzywa — O pomoc dla opo-zycji
w Kraju
LEON MARKOWSKI: Chory
Człowiek Europy (O obec-nej
sytuacji gospodarczej
PRL)
Poradnik Społeczny PPN —
Obywatel a Służba Bezpie-czeństwa
BOHDAN OSADCZUK: Sto-sunki1
polsko-ukraińsk- ie tu
i tam
GUSTAW HERLING GRU-DZIŃSKI:
Kontynenty Bi-lans
i perspektywy
ADAM KRUCZEK: W sowie-ckiej
prasie
KISIEL: Moje proroctwo (ar-tykuł
poświęcony Z Brze-zińskiemu)
Książki omawiają: Włodzi-mierz
Odojewski Janina
Katz Hewetson Leszek Ko-łakowski
i M Broński
Numer zawiera: Wydarzenia
miesiąca oraz Listy do Re-dakcji
W jdziale „Dokumenty" —
List Prymasa Polski na
XXXIII Tydzień Miłosier-dzi- a
uchwałę KOR-- u i in:
Numer zawiera 158 stron
i jest do nabycia w księgarni
„Związkowca" w cenie $375
Cenne walory
Gdy człowiek starszy powiedz-my
w wieku 70 lat zapomina
nazywamy to sklerozą gdy za-pomina
młodzieniec nazywamy
to roztargnieniem Zdolność lu-dzi
starszych do pracy nie jest
mniejsza niż młodzieży chociaż
może wolniej reagują to jednak
mają zdecydowaną przewagę w
doświadczeniu życiowym jeżeli
chodzi o pracę
Granicę emerytur w wieku 65
lat wprowadził w 1884 r kan-clerz
niemiecki Otto von Bis-marck
i od tego czasu system
ten przyjął się w większości
krajów W niektórych pań-stwach
jak np Indie ze wzglę-du
na duże bezrobocie istnieje
projekt obniżenia wieku emery-talnego
z 58 lat na 55 Nato-miast
w Kenii gdzie bezrobocie
jest jeszcze wyższe młode poko-lenie
domaga się aby obowią-zek
odejścia na emeryturę wy-nosił
nie 50 a 45 lat Jest to
i tak wielkie dobrodziejstwo
gdyż jeszcze przed stu laty w
tejże Kenii starców lub cho-rych
mężczyzn pozostawiało się
w buszu na pożarcie przez dzi-kie
zwierzęta
W świetle powyższego może
się wydawać dziwne że w Sta-nach
Zjednoczonych wniosek o
przedłużenie granicy wieku eme-rytalnego
z 65 do 70 w przed-siębiorstwach
prywatnych a o
zniesienie jakiegokolwiek ogra-niczenia
w sektorze państwo-wym
— został przegłosowany w
Izbie Reprezentantów miażdżącą
przewagą głosów 359 do 4
Jest to objawem buntu ludzi
starych Lata sześćdziesiąte jak
pamiętamy były dekadą buntu
młodych lata siedemdziesiąte
przechodzą pod znakiem rewol-ty
ich dziadków W ten sposób
domaga się społeczeństwo zlik-widowania
dyskryminacji ludzi
starszych
73-let- ni senator Jacob Javitz
przygotowuje poprawkę do
wspomnianego projektu która
by w okresie 5 lat całkowicie
zniosła obowiązek przechodzenia
na emeryturę
10% ogółu ludności USA tj
około 23000000 Amerykanów
ma więcej niż 65 lat Daje to po-ważny
atut polityczny Walcą
oni o prawo do pracy z całą kon-sekwencją
i doświadczeniem
tworząc liczne grupy nacisku
jak np National-Counci- l of Se-nior
Citizens National Associa- -
tion of Retired Federal Em
ployees Gray Panthers czy Na
tional Council on the Aging
Ludzie starsi twierdzą że ży
cie- - bez pracy oznacza pustkę
Nie pracując popadają w apatię
i rozmyślają tylko o swoich do-legliwościach
często wyimagino-wanych
Osoby w wieku ponad
65 lat popełniają też aż 25%
wszystkich samobójstw
Człowiek dla dobrego samopo-czucia
musi pracować musi być
czynny i to tak fizycznie jak i
psychicznie
W czasach kolonialnych star-ców
było mniej ale zajmowali
oni najlepsze posady W Xvn
wieku w Nowej Anglii blisko
90% urzędników i duchownych
umierało na stanowisku pracy
Ale w tym okresie tylko niewie-lu
dożywało sędziwego wieku
Ludzie rodzili się z perspektywą
przeżycia zaledwie 37 lat Dzi-siaj
postępy medycyny stworzyły
całą armię krzepkich starusz
Łowiczanic "
Łańcut I "
Łańcut II
Górale "
i acy "
Ze słomki
Wiatrak
Kapliczka I
Kapliczka H
Stara zagroda
SŚary młyn
starszych ludzi
ków którzy są bezrobotnymi Z
kolei zatrudnienie tej pokaźnej
grupy osób nasuwa szereg pro-blemów
w takich dziedzinach
jak zwiększające się bezrobocie
młodzieży czy wywieranie naci-sku
na dziedzinę konsumpcji
Reakcje te są rozmaite — od za-dowolenia
po strach ale w koń-cu
idzie tu o ochronę równości
ludzkich praw co stawia to za-gadnienie
na czele innych
Zdania tu są jednak podzielo-ne
Komitet senacki do spraw
ludności przewiduje że pracę
po 65 roku życia podejmie nie
więcej jak 02% pracujących
tj około 200000 osób Nato-miast
z ankiety z 1974 r wyni-kałoby
że jedna trzecia ludzi w
wieku 65— 69 lat podjęłaby dal-szą
pracę co dałoby liczbę
2800000 osób Zaważyłaby ona
w poważnym stopniu na ilości
bezrobotnych podnosząc ten
wskaźnik z 7% do około 107o
Paradoksalną jest chyba sy-tuacja
gdy jedna grupa sta-rych
domaga się prawa do pra-cy
to druga grupa rzuca ją tak
szybko jak tylko to jest możli-w- e
W firmie Motors
pracownicy zwykle idą na eme-ryturę
w wieku 58 lat choć gra-nica
obowiązkowa wynosi 68 lat
dla robotników i 65 lat dla pra-cowników
umysłowych Tylko
11% pracowników pracuje do
wieku emerytalnego a robotni-ków
tylko 2%
Z tych danych nie można
zorientować się ilu pracowni-ków
odchodzi wcześniej aby
znaleźć sobie nową pracę Sytua-cja
pewnie wyglądałaby inaczej
gdyby emerytury przesunięto do
lal 70 względnie w ogóle znie-siono
Wiele tu zależy rówrnież od ro-dzaju
pracy Robotnicy chętniej
odchodzą wrcześniej mając dość
już ciężkiej i brudnej pracy
Natomiast kadra kierownicza
chętnie pracowałaby znacznie
dłużej Prawdą jest że z kolei
pozostawanie na stanowisku pra-cy
aż do śmierci odbije się nie-korzystnie
na młodzieży u któ-rej
wskaźnik bezrobocia wynosi
w USA już 175%
Sporo firm jednak docenia lu-dzi
starszych ich pracowitość a
szczególnie doświadczenie W
handlu np biegły sprzedawca
nie wypuści klienta z pustymi
rękami a to się w ogólnej sy'-tua- cji
kalkuluje Poza tym
wbrew przewidywaniom ludzie
starzy mniej mają zwolnień cho
robowych mniej wypadków
przy pracy a za to więcej po-czucia
odpowiedzialności
Dużo staruszków wykorzystu-je
jeszcze w pełni swoje do-świadczenie
życiowe Taki np
Averell Harriman mając 77 lat
pertraktowa z ZSRR w spra-wach
zakazu prób z bronią ją-dro- wą
a dziś mając 85 lat w
dalszym ciągu udziela cennych
rad mniej doświadczonym człon-kom
administracji Cartera
Podobnie 83-let- ni Ellsworlh
Bunker skończył pracować w
wieku 56 lat ale dziś jest na-dal
czynny Działa -- od czasu do
czasu jako ambasador łącznie
z Wietnamem a niedawno ucze-stniczył
w podpisaniu Układu
Panamskiego
Nie traktujmy więc ludzi po
65 roku życia jako staruszków
tylko jak- - ludzi dojrzałych i
wcześniej urodzonych (kaz)
" 6'4"x4'4" 500
" " 500
" 500
" 500
" " 500
palonej
format 6'4"x4!4" 500
" 500
" 500
" " " 500
" " 500
OBRAZKI Z KOLOROWEJ SŁOMKI —
DOSKONAŁY UPOMINEK NA GWIAZDK?
Orzeł z koroną z jasnej słomki na czerwonym tle
Format HV4x9" $1100
M B Częstochowska w kolorach format 1Wx9" 1100
Rzeszów
General
Godło Polski — Orzeł z białego metalu na czerwonym
tle ze złotym obramowaniem i napisem: Bóg —
Honor — Ojczyzna Do zawieszenia na ścianie
W futerale 1450
Do nabycia w Księgarni „Związkowca" 1638 Bloor St W
Toronto Ont M6P 4A8 Wysyłamy poł uprzednim nadesłaniu
należności Czeki lub Money Order prosimy wystawiać na
Polish Alliance Press
Na przesyłkę doliczyć 10$ od każdego dolara
HENRYK SIENKIEWICZ
W PUSTYNI I W PUSZCZY
Powieść dla młodzieży Kolorowe ilustracje z filmu
Cena &M (z przesyłką 660)
Do nabycia w Księgarni „Związkowca"
1638 Bloor St W Toronto Ont M6P-4A- 8
Wysyłamy po uprzednim nadesłaniu należności Czeki lub
MoneyOrder prosimy wystawiać na Polish Alliance Press
W i ~}~yii Jt rt rj-i- f L &IiCj5g!K trt ąti w?u & Ł