Zwilazkowiec Alliancer, August 06, 1958

              jS5tf8
'j--
W U3' # Jl"" t Ś&-&- I "-s- w'
MlrMfunwiffęr Ł J Zi2j&i£2£&Z
UVliat
c -J- -łA?fW
ugia fSJ
'i
t
sigggBgi f
'
H)
Ef3i
STR 2
Prfnted tor every Wednesday and Saturday by:
"Związkowiec" (The Alliancer) Tel LE 1-24- 92
POLISH ALLIANCE PRESS LIMITED
Organ Zwlzku Polaków w Kanadzie wydawany pnti Dyrttcłt Pruową
Redaktor F Glogowikl Klar Drukarni K J Maiurkltwlei Klar Adm R Frlklca
PRENUMERATA
__ $6 00 1 W Stanach Zjednoczonych
$3 50 innych krajach
$2 001 Pojedynczy numer
Roczna t? Kanadzie
Półroczna
Kwartalna
1475 Queen Street West
Aulhonsed as Second Class Mad
GRA
$7 00
10C
Stanv Zjednoczone i Wielka Brytania nie ukrywają swojego
niezadowolenia z powodu stanowiska Francji wobec propozycji
Chruszczowa odbycia konferencji przywódców pięciu mocarstw
dla rozpatrzenia obecnej sytuacji na Bliskim Wschodzie Pozornie
wprawdzie wvdaje się ze rozbieżności w łonie mocarstw zacho-dnich
są nieznaczne 7e różnica między stanowiskiem Francji a
Stanów Zjednoc7onch i Wielkiej Brvtann sprowadza się do
sprawy c7sto formalnej jak n p spotkania się poza New Yorkiem
i w terminie nieco późniejszym w rzeczywistości jednak są one
znac7nie poważniejsze
Gen de Gaulle bowiem popiera pierwotny projekt Chruszczo
wa ograniczenia konferencji do przedstawicieli 5 mocarstw i wy-łączenia
z nich Organizacji Narodów Zjednoczonych podczas gdy
mocarstwa zachodnie 7dołały juz uzyskać zgodę Chruszczowa na
spotkanie w ramach ONZ
Stany Zjednoczone i Wielka Brytania nie chcą wyłączyć ONZ
lecz wręcz przeciwnie pragną wzmocnienia jej autorytetu Wycho
dzą dale ze słusznego założenia ze skoro ONZ pozostawiono
załatwienie konfliktu w Korei w Kanale Sueskim to dlaczego
obecnie odejść od tej zasady Że chciałby tego Chruszczow nie
stanowi zaskoczenia Postępuje logicznie wiernie po linii stali-nowskiej
W okresie tworzenia ONZ Stalin wypowiadał się za
specjalnymi uprawnieniami dla wielkich mocarstw Sugerował
taką organizację by wielkie mocarstwa załatwiały wszystkie spra-wy
pozostawiając małym rolę posłusznych satelitów
Zarówno prez Eisenhower jak i prem Macmillan wychodzą
z założenia ze uregulowanie spornych zagadnień zlikwidowanie
konfliktu na Bliskim Wschodzie interesuje w równym stopniu
szereg małych państw co wielkie mocarstwa że te mniejsze i
małe państwa ponoszą pewne ciężary finansowe ze naruszenie
pokoju odbije się na nich podobnie jak na wielkich mocarstwach
I dlatego jeśli nawet nie mają bezpośrednich zainteresowań tere-nowych
to obchodzi ich bezpieczeństwo Bliskiego Wschodu sposób
likwidowania zatargów międzynarodowych Ich byt bowiem w
znacznie większym stopniu anizeu
należytego funkcjonosvsma Urganizacii Narodów Zjednoczonych
Gen de Gaulle zapewnia wprawdzie iz wiernie przestrzega
zasady solidarności sojuszniczej a więc związków ze Stanami Zje-dnoczonymi
i Wielką Brytanią nie mniej jednak podważa ich sta-nowisko
wobec ZSRR I ONZ Dlaczego? Czyżby Francja była
taką potęgą że może sobie pozwolić na samodzielną grę z jednej
strony wobec ZSRR a z drugiej wobec Stanów Zjednoczonych i
Wielkiej Brytanii?
Nie zdecydowanie nie
Wielkomocarstwowe Francji jest — niestety — mitem Poza
przeszłością Francja nie posiada obecnie żadnych elementów dla
odgrywania roli wielkiego mocarstwa w polityce W dalszym ciągu
pozostaje natomiast mocarstwem na polu kulturalnym naukowym
ale to nie wpływa na pozycję polityczną
Oczywiście Francja posiada jeszcze resztki wielkiego imperium
kolonialnego ale wiele oznak wskazuje że nie długo jeszcze je
utrzyma Francja walczy zaciekle o zachowanie Algerii lecz mimo
ogromnych ofiar i kosztów szanse utrzymania tego kraju są bardzo
kruche Jest on zagrożony przez ten sam ruch nacjonalistyczny
którego orędownikiem iest Nasser Droteeowany Chruszczowa
Post Ofjtcc Ottawa
mnran
czescl3 taktyki zmierzającej
gen dc Gaulle pragnie oderwać
Gen de Gaulle w odróżnieniu od wszystkich francuskich
mężów stanu uważa iż przeciwstawiając się sojusznikom broniąc
mu ji Łcjuujti na jjiicrwui uunnejiuej leiaziuejszusci można wymusić pewne koncesje Stosował tę taktykę podczas wojny
uMiisając pewne suKcesy Które zresztą okazały się Iluzoryczne
może zapomnieć Stanom Zjednoczonym że doprowadziły do
wyparcia Francji z Indochin że udaremniły w 1956 r Kanału Sueskiego że popierają powstańców w Algerii Wobec
Wielkiej Brytanii ma również szereg nie mniej uzasadnionych
urazów
1956
Owszem Wielka Brytania rozpoczęła akcie w listopadzie
otoijuł ł imiaia cuc meiwbia wvi:uiaia kip uou nanisKipm Stanów Zjednoczonych zawarła poza plecami Francji pierwsze
porozumienie z Egiptem
A przecież Francja zgodziła się na wyprawę Sueską głównie jeśli nie jedynie dlatego by doprowadzić do upadku Nassera
odpowiedzialnego zdaniem jej za wypadki w Algerii Skoro nic
mmoieżnniaa pz oplerzgeacćiwnnaikipermzy?jacioAłatcehn pczrzyecniwieninkaloekżayzusjezukdaućże pzoarionztue-- resowanie i czyni wcale życzliwe gesty
Moskwa kilkakrotnie dawała dyskretnie do zrozumienia ze
i skłonna jest z Francją przedyskutować różne zagadnienia ze rozumie jej sytuację że byłaby gotowa pod pewnymi warunkami
przyjść z pomocą Poprzednie rządy francuskie nie skorzystały
zrotzymchówofenritealuestgoesnundkeowGaałulslieę ndieo ondirczhucżiyłcziclihwieNienawtoszmcziaąsł t jecszzcezkea nwaizyictNhęatsduporraelcnMyiezooskwwnaiyneimePorżnolaitwokyoumklaazrnjjęeisetszcdwzleaygńpóałodpwarezgykojoęlceipjerznezadapyosokdsuwzteoienwdiaazneninaiae
Francjiindpyrwzeizduaplrnzeedzstaapwroicsizeelni ieZSaRleR giennadpeewGnaoullCehrnuisezcmzoowże sporbzive
Pnspaaoryttkżoaunwie tejprzcyhwwóildi cónpwaozwteowrleiićenlikeiIcdhneaelumntyroamclnarysrmotwzwiązBz' yaunłaidebzmyia-łe-tombyłdooZbsSykRoRnwaiłęawc okazja dla nawiązania bezpośrednich prywatnych rozmów z Chru-szczowe- m
_
ppdbearezńzypGsptiSwaeapucdozlkletecokńzwałswontewniygeksooóowcwed—lraRkaarmoędFmpyarcuaahnjwBącceijaOeiznpNiijaZeackzsezyńntuuspdatwczjiaiamłoemwżmileiwśAcpoilrśgzćewerdiis—stoabwcioniecawibpeiyleaiłwsoonbiwenynegyndociehla
tersakttoPpwoedałćecnzaFsrsazgnadccyjuenSkntuaiencyoNaZptjureordatenlnkoicceyzjonnineeie itowWyZipeSłlyRkwaRa —Brt'yodtlaanz iaomdmizłodiśaacjnąiy sd-ijoę-
' ue aiu" lecz
do rozbicia obozu zachodniego jesi wysoce wątpliwe czy
mc uu uiuku zacnoaniego i ZWiazac
jego zmierza do zapewnienia Francji większej swobody ruchu do
ZSRR
baiaraovanie mi?d7y oboma sojusznikami zachodnimi a
Słownik biograficzny
Historycy badający dzieje posz- czególnych okresów życia narodu
natrafiają na największe trudnoś
ci przy ustalaniu życiorysów osób
działających na arenie publicznej
O ile bowiem do wypadków histo
rycznych istnieją dokumenty ar- chiwalne o tyle szczegóły doty-czące
ludzi którzy odgrywali w nich rolę tak są rozproszone i nie-kompletne
że często nie można
odtworzyć pełnego obrazu udziału
ich w tvch wypadkach Rozumie-ją
to różne narody i gromadzą ży-ciorysy
współczesnych działaczy i
twórców wydając te materiały v:
obszernych słownikach biograficz-nych
które są podstawą do dal
szych opracowań historycznych
Ponieważ poza Krajem jest o-bec- nie czynnych wielu architek-tów
inżynierów lekarzy wydaw-ców
pracowników na polu spo-łecznym
etc którzy nie są zgru-powani
w żadnych wydawnictwach
by mogły one działalność ich prze-kazać
dalszym pokoleniom —
przeto Księgarnia Polska w Pary-żu
przystąpiła do opracowania
wspćśft-Jsneg- ó "Słownika Biogra-ficznego
Polaków w Świecie" i I
Toronto Ontario
Department
AULLE'A
wielkich
Jesl
Nie
okupację
jąłby
względnie
sie 7 Mnsk-w-a nutnmiiFf rr- -
Polaków w świecie
zwraca Się niniejszym do wszyst-kich
zainteresowanych z prośbą o
naasyianie auiooiogratii swoich w terminie do dnia I-- go września
1958 r pod adresem: Księgarnia
Polska w Paryżu 123 Bid St
Germain — Paris — VIe
Mamy nadzieję że ze względu
na wielką wag? tych materiałów
dla nauki polskiej prośba nasza
spełniona będzie przez wszystkich
powołanych
Za redakcję
"Słownika Biograficznego"
Dr Stanisław Lum
DUCHOBORY NA SYBERIC
Przywódcy fanatycznej sekty
religijnej duchoborów zamie-szkujących
w Brytyjskiej Kolum-bii
zwrócili się z formalną prośbą
do rządu prowincjonalnego i fe-deralnego
o pomoc finansową
celem przeniesienia się do Rosji
Sekta ta przed 60 laty osiedliła
się w Kanadzie i obecnie przyczy-nia
tu wiele kłopośw-ałe-tirc- at" brać udziału w normalnym życiu
kraju
"ZWIĄZKOWIEC" SIERP! Eń (August) Środa
Władcy nafty
O królu Saudzie wiadomo że
jest najzamozniejszym władcą
nie tvlko arabskim Czerpie swo-je
dochody głównie 7 nafty lecz
nie brak "mu i wpływów z piel-grzymek
do świętych miejsc mu-zułmańskich
Mekki i Medyny
Panuje nad wielkimi pustynny-mi
obszarami nad wojowniczymi
prymitywnymi szczepami Saudia
Arabia odgrywała i ciągle jesz-cze
odgrywa wielką rolę polity-czną
wśród państw arabskich
Pozycja obecnego monarchy nie
jest wprawdzie tak silną jak jego
ojca nie mniej jednak wcale
mocna I mimo popularności
wpływów Nassera z królem Sau-de- m
z jego dworem trzeba się
poważnie liczyć
Ale są inni prawie ze niezna-ni
władcy nafty których wpły-wy
polityczne są równe zeru
lecz ich ciezar gatunkowy jest
olbrzymi Nie wynika on z ich
osobistych walorów z rozmia-rów
ich krajów położenia geo-graficznego
lecz W7łącznie z
faktu iz w ich rękach znajduje
się nafta
Życie gospodarcze Europy uza-leżnione
jest od nafty a zacho-dnia
Europa wydobywa zaledwie
10% swojego spożycia 23% do-starcza
zachodnia półkula głó
wnie Stany Zjednoczone i Wene-zuela
3% ZSRR i Rumunia a
pozostałą ilość kraje Bliskiego
Wschodu
Najbogatsze złoża naftowe i
największym producentem w
tym rejonie jest malutkie pu-stynne
księstwo nad Zatoką Per-ską
— Kuwait W roku ubiegłym
wydobywano tam dziennie 1200- -
flSuy lo jest ukoIo
jednej trzeciej ogólnego wydoby-cia
na Bliskim Wschodzie We-dług
ostatnich danych brytyj-skich
wydobycie w bieżącym ro-ku
wynosi około 1360000 bary-łek
dziennie Koncesjonariuszem
jest firma Kuwait Oil Co której
właścicielami są brytyjskie i
amerykańskie koncerny nafto-we
Zbadane rezerwy naftowe
wynoszą ponad 9000000000 ba-ryłek
i uważane są za największe
na świecie
Wydobycie nafty rozpoczęło
się dopiero w 1945 r i uczyniło
to maleńkie pustynne księstew-ko
oazą bogactwa Na przestrze-ni
około 1950 mil kwadratowych
mieszka około 200000 ludzi
przeważnie koczowników Kuwait
jest brytyjskim protektoratem i
po przez Londyn Kuwait jest na
zewnątrz reprezentowany
Władca tego księstwa jest 63-let- ni Abdullah as-Sali- m as-Saga- h
Do 1945 r był małym nikomu
nie znanym i nikogo nie obcho-dzącym
szejkiem a dziś jest czo-łową
postacią międzynarodową
Ale Abdullah as-Sali- m w dal-szym
ciągu nie ma wielkich am-bicji
Odróżnia się od władców
wschodnich skromnością umia-rem
i byłby zapewne szczęśliwy
gdyby pozostawiono go w spoko-ju
Jego roczny dochód wynosi
Rok temu "Związkowiec" ob-chodził
25-lec- 'e swego istnienia
Z racji tej chcieliśmy skomple-tować
wszystkie numery naszego
pisma od pierwszego który uka-zał
się w styczniu 1933 roku
Nieszczęście chciało że przez
pierwsze trzy lata kiedy "Związ-kowiec"
był miesięcznikiem for-matu
zeszytowego nikt nie dbał
o to by co roku je zebrać i opra-wić
Po 25 latach w archiwum
pozostało kilka luźnych i dość
podniszczonych numerów Przy-puszczaliśmy
że juz nigdy nie
uda się nam skompletować
"Związkowca" Na wszelki jed-nak
wypadek zaapelowaliśmy do
naszych czytelników o nadsyła-nie
nam brakujących numerów
o Ue Ktoś jeszcze je posiada
I o dziwo! Otrzymaliśmy tyle
numerów ze udało się nam ze- brać trzy komplety które obe-cnie
w pięknej oprawie z zło-conymi
napisami są ozdobą na-szej
półki bibliotecznej
O ile my znaleźliśmy się w
szczęśliwym położeniu i udało
się nam skompletować "Związ
kowca o tyle w znacznie tru-dniejszej
sytuacji znalazł się In
stytut Polski w Toronto który
zajął się rejestracją druków pol- -
siutii w jvanaazie ua przeszło
dwóch lat stale apeluje w prasie
o nadsyłanie ich Niestety cia
gle daleko do ich skompletowa
nia
Dlaczego Instytut Polski chce
rejestrować polskie druki? Jaka
jest z tego korzyść? Czy warto
się takimi sprawami parać?
Warto! Co więcej — trzeba a właściwie powinno się je zare-jestrować
gdyż będzie to nasza
legitymacja kulturalna wobec
Kanadyjczyków_J_ innych grup
etnicznych
Emigracja polska w Kanadzie
istnieje juz przeszło sto lat W
różnym nasileniu w poszczegól-nych
okresach Polacy przybywali
tu by znaleźć kawałek chleba
lub schronienie przed prześla-dowanie- m jakie iić mch czekało
w_o iczystym kraju pod obca oku-pacją
Przybywali zakładali ro-dziny
warsztaty pracy organi
nnnad 5260000 000 jakoze Ku-'SC- 1 ujit Dii fYi urlara mu 50 '
dochodów za koncesję Szejk
Abdullah jest dobrym władcą 'a ludność około 150000 W 1957 gubionej głuszy tego rejonu je-gd- w
znaczne surm z dochodów r wydobycie naftv na Bahrein' dno z najnowszych miast Kana- -
przeznacza na bnnowe szkcm uu -
i mów szpitali dróg itp Jego
poddani żyją nailepiej Nikt na- -
turalnie nie pł?n zaunych podat '
ków a państwo do-tarc- za ooywa-telo- m
bezpłatnie wszelkie formy
opieki społeczne'
Oczywiście majar tak olbrzy-mie
dochody n'e -- posób ich wy-dać
nawet na cele państwowe
S7ejk jest pomdtn człowiekiem
pr7ezornym i dwa C7ęść swoich
wpływów lokine 7a pośredni-ctwem
Londymi w intratne
pr7edsiebiorstwa
Trzeba przecie mieć na uwa-dze
rÓ7ne nieprzewidziane kom-plikacje
Abdullah asalTn jest wier-nym
sojusznikiem Wielkiej Bry-tanii
Nie ma pnenez powodów
by zachowywać =ię inaczej a
icdnak w Londwue ujawnił sie
po przewrocie w Iraku niepokój
o Kuwait Wiafomosc 7P
Abdullah spotVał się w Dama-szku
z Nasserem i przeprowadził
z nim kilkugodzinną rozmowę
zaelektryzowała Londvn Wpraw-dzie
szejk pośpies7t wyjaśnić
ze bawił przypadkowo w Dama-szku
ze odpbc7vwał tam ze ro-zmowa
miała charatek towarzy-ski
ale któżby w to uwierzył!
Zdobycie Kuwaitu oderwanie
go od Wielkiej Brytanii posiada-łoby
ogromne znaczenie dla Nas-sera
dla realizacji jego planów
imperialnych Propaganda na
cjonalistIyctzinda iiphrz"esKiąkinjęlłaubzrle-d- łc1aTv3'nt!rn
setki nauczycieli którzy nie tvl
ko wychowują młode pokolenie
ale przeobrażają stare Stąd nie-pokój
Wielkiej Brytanii
Rząd brytyjski chce uniknąć
zaskoczenia podobnego jak w
Iraku i skoncentrował w pobliżu
Kuwaitu silne oddziały wojsko-we
gotowe w każdej chwili do
akcjiT
W sąsiedztwie rządzi szejk Ali
bin Abdullah al Thani a jego
księstwo zwie się Ojtar
Wydobycie nafty wyniosło tam
w 1957 r 50000000 baryłek W
porównaniu z Kuwaitem nie jest
to oczywiście wiele ale obiekty-wnie
jest to poważna pozycja
64-let- ni władca jest oczywiście
monarchą absolutnym jak wszy-scy
na Bliskim-Wschodzi- e zwią-zanym
również specjalnym ukła-dem
z Wielką Brytanią która
sprawuje funkcje zewnętrznego
przedstawiciela politycznego
Ludność księstewka wynosi oko-ło
20000 lecz do tego dochodzą
koczownicy z sąsiednich państe-wek
I tam są silne wpływy Nassera
a wypadkach w Iraku była
próba zorganizowania strajku w
kopalniach nafty która zresztą
nie udała się Nie mniej jednak
Brytyjczycy byli przygotowani
do zdławienia każdego wybuchu
zacje parafie instytucje wyda-wali
pisma Obok ciężkiej walki
o chleb codzienny przejawili
różnorodną działalność której
dokumentarnym przejawem są
różne druki
O jakie tu druki idzie?
Wszystkie jakie ukazały się w
Kanadzie na tematy polskie A
chodzi tu o modlitewniki
kalendarze biuletyny organiza-cji
i parafii ksiegi pamiątkowe
statuty organizacji sprawozda-nia
programy uroczystości ulo-tki
ltd wydane nie tylko w ję-zyku
polskim ale i innym (angiel
skim ukraińskim czy francu-skim)
oraz nie tylko drukowa-ne
ale i powielane
Dotychczas Instytut Polski za-rejestrował
około 700 egzempla
rzy Jest to stanowczo mało Na
pewno w samm Toronto na
przestrzeni pol wieku ukazało
się więcej niz 700 druków pol
skich a cóz tu dopiero mówić o
Winnipeg który do drugiej woj
ny światowej był stolicą Polonu
Kanadyjskiej i Montrealu!
Wszystkie druki zostaną zare-jestrowane
w książce po angiel
sku wydanej p t "Polonica Ca-nadian- a"
która przygotowuje
dr W Turek Będą więc naszą
legitymacją wobec Kanadyjczy
ków z polskiej działalności kul-turalnej
w tym kraju
Nie potrzeba dodawać jak
wielkie znaczenie ma dla całej
Polonii tego rodzaju legitymacja
Ludzie z innych grup etnicznych
patrząc z zazdrością na naszą
działalność kulturalną często
wmawiają w innych ze Polacy
w Kanadzie to ludzie nadający
się jedynie do łopaty i wideł Nic
dla kultury Kanady nie zdziałali
bo nie potrafili Oczywiście jest
to bardzo krzyw dząca" nas opinia
Przeciwstawić s:ę jej możemy
właśnie mając rejestr wszystkich
osiągnięć publicystycznych w
Kanadzie
Zebranych 700 pozycji to sta-nowczo
za mało Trzeba więc
udać sie na strych pootwierać
różne skrzynie kufry czy pudła
i zobaczyć czy w nich nie
jakichś druków czy pism powie
6 — 1958
kierując na miejsce morską jed-nostkę
wojenna
Salman bin Hamad bin Isa al
Kalifah jest władcą wysp Bah-rei- n
na archipelagu w Zatoce
Perskiei Dołożonych w odległo- -
20 mil od wybrzeża Arabskie
on nontna nnwierzchnia wynosi
zaledwie 213 mil kwadratowych1
unosno u milionów udiyte i
"Złoża naftowe wykryto w 1932
r a koncesjonariuszem jest Bah- -
rein Petroleum 10 nrma 7arp- -
jestrowana w Kanadzie operu-jąca
kapitałami głównie amery-kańskimi
Politycznie Bahrein
jest strefą neutralną związaną
udziałem sojuszniczym z Wielką
Brytania
Q70it Salman hin Uamirl mini
juz przedsmak rewolucji PrzedjObie drogi 7eh?na i bita wymię-ci
wnma laty wybuchła groźna re- - n-on- e były w kierunku jeziora
wolta nacjonalistyczna którą Stecp Rock
stłumił pr7v pomocy wojsk bry- - Cóz spowodowało ?e taka
tyskich Jest on obecnie pr7ygo- - szC7odrą ręka rzucono juz nie
towany na nowe trudności i nie miliony ale setki milionów na
zawaha się zwrócić ponownie o połączenie z cywilizacja jednego
pomoc do Londynu I je7iora jakich dziesiątki tysięcy
Zgodnie z umową z szejkiem lśni sie iustrzanymi tafiami wód
utrzymują w Bah-- w tej okolicy"' CÓ7 sprowadziło
rein silny garnizon i ten jost tu vMaee robotników pracują- -
S7PjKK(J "opiywu nany
szta dc n
po
więc
o
ma
chwilowo gwarancią lego bezpie- -
czensiwa osoDisiego i reguiarnu- -
Władca Bahrein nic szuka ża
dnych kontaktów 7 nacionalista-m- i
arabskimi natomiast jest
obiektem ich stałych ataków
Ze w7Elędów c7ysto osobisheh
ka7dy z tych absolutnych wład-ców
naftowych jest jak najbar
dziej zainteresowany w utrzyma-niu
związków z Zachodem zacho
waniem obecnego stanu rzeczy
Wielka Brytania C7y Stany Zje
dnoczone nie wtrącają się bo
wiem do spraw wewnętrznych
nie interesują się tvm wogóle a
pragną jedynie nafty Jak nai- -
cie
Wszędzie 50% dochodów
otrzymuje szejk względnie kasa
państwowa Te wpływy pozwa-lają
na rozbudowę podniesienie
stopy życiowej Każdy z tych
władców zdaje sobie sprawę że
z chwilą włączenia się w ruch
ogólnoarabski utracą nie tylko
swoje stanowiska niezależność
ale i olbrzymie dochody
Jednocześnie jednak żaden z
nich nie ma dostatecznych środ-ków
rjla przeciwdziałania propa-gandzie
nacjonalistycznej Ow-szem
gdzieniegdzie stosuje się
środki administracyjne w posta-ci
zakazu słuchania audycji ra-diowych
z Kairu posiadania apa-ratu
radiowego śmiercią karze
się działalność przeciwko monar-chom
ale to jest obrona Brak
jest akcji pozytywnej
W Kuwait dobrobyt ma być
zapora przeciwko nacjonalizmo-wi
ale dotychczas okazał się ra-czej
doskonała pożywką
Władcy nafty i ich zachodni
opiekunowie stanęli przed bar-dzo
trudnym problemem Jeśli
fala nacjonalizmu arabskiego
określanego gdzieniegdzie obe-cnie
mianem "nasseryzmu" nie
zostanie opanowana wówczas pa
dna i te naftowe oraz inne księ
stwa arabskie
A co dalej? J D
lanych odnoszących się do życia
Polaków w Kanadzie Jeżeli na
strychu wiele się nie znajdzie
to trzeba zajrzeć do piwnicy
Mozę tam się coś mieści na pół-kach
A może w szafie w poko-ju?
Szczególną uwagę powinny
poświęcić tu parafie i organiza-cje
Posiadać bowiem mogą w
archiwach rzadkie okazy dru-ków
jakie ukazały się w Kana-dzie
Warto więc pogrzebać w
szpargałach szufladach i skrzy-niach
Napewno jest w nich spo-ro
materiału do książki "Poloni-ca
Canadiana"
Równie ważne są odbitki (re-pnnt- s)
prac ogłaszanych przez
Polaków w czasopismach nauko
wych które sa dostępne z reguły
tvlko autorom tych prac i jeżeli
ci autorzy nie zechcą ich wrę-czyć
Instytutowi ten poważny
wkład Polaków w życie naukowe
Kanady nie znajdzie swego śladu
w planowanej bibliografii z wiel
ką szkoda dla wykazania się pol
skim dorobkiem
Zbyt długo odkładaliśmy in-wentaryzację
naszego dorobku w
Kanadzie i jeśli zamierzona pu
blikacja nie obejmie wszystkich
pozycji zgina one ze szkodą dla
kultury polskiej wogóle a pol
skiego dorobku w Kanadzie w
szczególności
Książka "Polonica Canadiana"
będzie drukowana w jesieni bie-żącego
roku Czas więc najwyż-szy
by jak najszybciej wysłać
co można do Instytutu Polskiego
w Toronto Jeżeli jakakolwiek
organizacja posiada swoje książ-ki
pamiątkowe biuletyny czy
sprawozdania drukowane (powie-lane)
niech ma wiec tylko zal do
siebie jeżeli nie wysłała je na
czas i wobec tego w rejestrze nie
będzie żadnej o tym wzmianki
"Polonica Canadiana" będzie
drugą pracą naukową Polskiego
Instytutu Pierwszą była książka
"Sir Casimir S Gzbwski" Auto-rem
obydwu prac jest dr W Tu-rek
który cały wolny czas poza
swoją pracą zawodową poświęca
zagadnieniom kulturalnym Polo- -
tM--- imM€t!fMl
W objeździe po północnym Ontario
Brytyjczycy
W Drostei linii w odległości
około 125" mil na zachód od Port
Arthur wyrosło w pośrodku za- -
oy rreu kilkunastu lah w
j ostępy znane tylko niedzwie- -
dziom zaczęły zjeżdżać olbrzy
mif l-nrpr-7ki hllldozerW uuu
I J-- „ -- 1 olilw cło fłr70
UięUlHIlll Ul H clii nain oiy ""--
wa Huk dynamitu nie ustawał
przez miesiące
Od szosy siedemnastej wreby-wan- o
się w las buduiąr drogę a
równoceśnie przeszło sto milo- -
WV Odcinek linii KOlCJOWCJ Uilt
cych dniem i nocą przy przepom-pywani- u
całego jeziora budowie
lam dl? odwrócenia biegu rzek
obsłudze olbrzymich "S7lamia-rek- "
wyrzucających setki tysię-cy
ton "błota z' osuszanych tere-nów''
Żelazo' — A właściwie ruda
żelazna tak wysoko procentowa
ze warto było wydać ciężkie mi-liony
by do nie] dobrać się Geo
logowie zbadali bowiem ze pod
]ezlorem steep Rock a także i
mnymi ciagna się olbrzymie
wprost niewyczerpane zasoby ru-dy
wynoszące setki miliony ton
I tak powstała kopalnia rudy
aznej StfaafcB&rk5aaaś} iflC?
zaczęło powstawać miasto Atiko- -
kan Miasto 7yje z kopalni i z
prac przeprowadzanych nad osu-szaniem
innych jezior pod któ-rymi
kryją się dalsze złoża rudy
Przed dwoma laty osiągnęło ono
liczbę blisko 8 tysięcy mieszkań-ców
Dziś z powodu recesji go-spodarczej
w Stanach Zjednoczo-nych
które są głównym odbiorcą
rudy z Atikokan kopalnia zwol-niła
część robotników zmniej-szając
produkcję
W następstwie tego spadla i o
blisko 2 tysiące liczba mieszkań-ców
Powszechnie jednak sądzi się
tu że nie na długo bo w przy-spieszonym
tempie prowadzone
są prace przez Caland Ore Co
inną firmę amerykańską w celu
uruchomienia drugiej bodajże
jeszcze większej kopalni rudy
Steep Rock produkuje do "
milionów ton rudy rocznie Po
uruchomieniu kopklni Caland
Ore roczna produkcja tych
dwóch kopalń osiągać będzie do
8 milionów ton rocznie
Specjalnie zbudowana kolej
do Port Arthur wiezie tę rudę
do portu i stąd olbrzymimi tran-sportowcami
płynie do amery- kańskich hut
s
Gdzie buduje się ciężką i wy- czerpującą pracą bogactwo Ka-nady
tam nic brak i Polaków I
w Atikokan osiedliła się ich w
ostatnich kilku latach bezmała
ze setka Kiedy przed trzema la-ty
"odkrył" ich nasz wszędobyl-ski
organizator p W Baśkiewicz
z entuzjazmem przyjęli sugestię
utworzenia tu Grupy 36 ZPwK
Prezesem jej zostaj senior tu-tejszej
Polonii jeden z pierw-szych
osadników w tym młodym
mieście pan Jerzy Hoszowski
weteran 1 Dywizji z Francji
lwowiak z pochodzenia który
namięta jes7cze Atikokan w "pie-luszkach"
Osiedlił się tu bowiem
zaraz po swym przyjeździe dp
Kanady w 1947 r
Polonia podobnie jak w Red
Lakę jest tez tu dość jednorodna
i wywodzi się przeważnie z obo-zów
niemieckich Większość pra- cuje w kopalni parę osób na ko-lei
a reszta po okolicznych
"kempach" przy wyrębie lasów
Zahamowanie pracy w kopalni
nii Kanadyjskiej On to wysunął
nrniekt utworzenia Instytutu
Polskiego i został jego kierowni-kiem
W liście do naszej redakcji
nroszac o dopomożenie w skom-nletowani- u tej bibliografii dr
W Turek pisze:
''Chciallnm aby bibliografia
Vtóra nr7vsotowuie mogła ucho-dzić
nie tyle za książkę indywi-dualnego
autora czv też nawet
Ta pracę Instytutu Polskiego lub
Kongresu Polonii ale rac7ei za
--Heło rałei Polonii Kanadyjskiej
ilustrującej nolski wkład w kul- turę Kanady"
Polonia nie może więc rie do- ceniać ważności tej mrówczej
nracy iaką w przygotowanie bi- bliografii wkłada dr Turek i musi Drzyjść z pomocą Instytu-t"
odwoistePpnoileskniieemuźródzłaorwówycnho mpra7tee-z riałów jak i pomoc w sfinanso-waniu
wydania dzipła które mu-si
dla dobra Polonii znaleźć sie
we wszystkich kanadyjskich bi- bliotekach
¥
Druki i zapytania w tej spra- wDire WkieroTwuraećk na6l1eżyDunpaontadSrets nTwaoiserzdonnaitdeoresmOanattemriyaMłyocżhnęatDnrizteeeżspłarćzoedkpoan--a
żemy je Instytutowi Polskiemu
Redakcja "Związkowca"
vi a es frMjn HtSil Mim
mm
odbilo się na życiu polskiej U W$
lonii Część samotnych wWLi acssł
ła za pracą do Elliot Lakę i
'
Bancroft i w inne strony '
Paru żywicieli rodzin znała1
się na liście bezrobotnych i rjj
ka lepszych czasów Stan Gra
u -- riinlit sie alp ialr i~i 5
naszego spotkania z człnnK
Zarządu w domu państwa Hi wszioewnsiekichprowdsuzkycsjciy liicząponnaowotni wzmocnienie się elementu tri skieco
Dzięki istnieniu Grupy mu fc
scowi rodacy mieli możność k 2
szego zapoznania się ZorganiaRp
wino bowiem szereg spotkań ippt
mprc7 iowar7y?Kicn urupa & SSł
upiła projektor filmowy i faJmth
ki temu w zagubionej tej osadai wśród hu-z- u północy rodapvm Wfii
si mieli okaif 7nbaczenia szem fu filmów nolskich tak nmifó
cii przed lak i powoiennei hk nch vysłkę załatwił im Zarząip
W gościnnym domu państwj
Hoszowskich poznajemy symp} tycznych braci Libera i skarbnj
ka A Popławskiego od którego
dowiadujemy się ze Grupa ucij łała ]uz kilkaset dolarów z pnj
7nac7eniem na własną siedzibt
która powstanie gdy zaistnieje
ku lemu waruinii
Polonia żyje tu dość blisko v
sobą Pomagają sobie wzajemnie
opiekują się tymi którym si{ wydarzy jakieś nieszczęście czj
aoiKnie DraK pracy
Czy są widoki na rozwój feEo
osipdla i' niewielkiej tu polskiej
Jcolonii'
Prezes Hoszowski twierdzi ie
tak Pospiesznie prowadzone
asfaltowanie drogi rozpoczęcie
lej dalszego odcinka idącego dj
Fort Frances stale prowadzenie
MSi
prac przy ususzaniu jezior pod jjjg4
nowe kopalnie — wszystko wska --M
żuje 7e Atikokan przyh?mowa! f§f
jedynie swój szybki rozrost Ist- - rM
nieja jednak wszelkie na toda-- l
ne ze bogactwa jakie leżą w oko-- 1
licznym buszu sprawią iz miasto fe
to rozrośnie się kiedyś co na} m
mniej do wielkości Siidbury jpj
W]
V1
[--
„1 vn„nnnnr~ u sm
kiem wracamy do Port Arthur
Mtz gawędzimy z panem Brodą o l-osie
gw
diaspory polskiej rzuconej i m
zagubionej na tych olbrzymieli $&
przestrzeniach północnej Kana--
dv !- -
Odwiedzając te o setki mil od M
siebie lezące polskie kolonie ĄW
pełniej się rozumie sens istnie-- i
nia organizacji centralnej takiej K&
M!
jak Związek Polaków w Kan-adzie
która wychodzi naprzeciw s do tych żyjących w izolacji prz-ypadkowych
skupisk rodaków m
dzieląc się swym doświadczeniem
i skupiając te krople polskiego Bi życia w "rzekę polonijną" żł-obiącą
swym silnym nurtem je-re- n
nowej naszej ojczyzny te
F Głogowski ŚI
M
#&
m
Ul
sl
Ea
' t&
v£
i3
A Davidson Dunton emeryto-wany
m
dyrekłor Canadian Brosd-castin- g
Corporation powołany
został na stanowisko rektora
Carloton College Rząd szuka
obecnie następcy na jego mtej- -
sce rsie jesł to łatwe zaaame
stanowisko bowiem dyrektora
CBC jest jednym z najbardziej
kontrowersyjnych w całym kra-ju
u
fc
Hazen Araue lał 37 iest pnY j
wódcą klubu poselskiego par'" f
CCF w parlamencie Kanaay-- t
Wybrany został po raz 'pierwsiY
nncłnm t nlrrami 'Acetnahold '
1945 jako jeden znajmłodsiy i
t i i _- - LiJr- - cłionixow pananienitfi'' n = --
j}
HMfWViaŁSM HMIJilH